Morgunblaðið - 11.02.2000, Blaðsíða 30

30 FÖSTUDAGUR 11. FEBRÚAR 2000
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
vitud ér enn eda hvat?
Háskólaþing
Háskólabíói, laugardaginn 12. febrúar, kl. 10-16.30
Dagskrá
10:00 Salur2
Fundarstjóri: Steinunn Halldórsdóttir, adstodarmadurrektors
Tækniskóla íslands, seturþingid.
Strengjasveit Tónlistarskólans í Reykjavík flytur tónlistaratridi.
Björn Bjarnason, menntamálarádherra: Hvers vegna háskólaþing?
Jón Torfi Jónasson, prófessor vid Háskóla íslands: Framtídháskóla
á íslandi í Ijósi sögunnar.
Alan Wagner, 0ECD Directorate for Education, Employment,
Labourand Social Affairs: Convergence and Competition: Trends
and Developments in Tertiary Education among OECD Countries.
13:00 Salur 2. Fyrir hverja eru háskólar?
Stjórnandi: Porsteinn Gunnarsson, rektor Háskólans á Akureyri.
Kristján Kristjánsson, prófessorvid Háskólann á Akureyri:
Hugmyndin ad háskóla.
Sigrídur Dúna Kristmundsdóttir, dósent vid Háskóla íslands:
Tvö kyn, tvö menntakerfí?
Ingi Rúnar Edvardsson, dósent vid Háskólann á Akureyri:
Adgangurad ædri menntun óhádstétt, búsetu og aldri.
13:00 Salur3. Eru háskólarítakt vidtímann?
Stjómandi: Ólafur Proppé, rektor Kennaraháskóla íslands.
Gudfinna S. Bjarnadóttir, rektor Háskólans í Reykjavík:
Rekstrarform háskóla í framtídinni.
RunólfurÁgústsson, rektorSamvinnuháskólans á Bifröst:
Frá akademíu til upplýsingasamfélags.
Gudmundur Hálfdánarson, dósent vid Háskóla islands:
Alþjódavæding háskóla og framtídíslenskrarþjódmenningar.
Magnús Bernhardsson, prófessor vid Hofstra University:
Samanburdurá kennsluháttum vid íslenskan og erlendan háskóla.
13:00 Salur4. Hvererþýáingháskólafyrirsamfélagid?
Stjórnandi: Magnús Jónsson, rektor Landbúnadarháskólans
á Hvanneyri.
Hjálmar H. Ragnarsson, rektor Listaháskóla islands:
Hlutverk listaakademíunnar í íslensku samfélagi og framtídarsýn.
Jón Atli Benediktsson, prófessor vid Háskóla íslands:
Háskólarannsóknir og þýding þeirra fyrir samfélagid.
Kári Stefánsson, forstjóri fslenskrar erfdagreiningar:
Hvará adleita þekkingar, nýta hana ogláta hana sídan gleymast?
15:30 Salur2. Pallbordsumrædur-
Er þörf á opinberri háskólastefnu?
Spyrjendur: Steinunn Halldórsdóttir, adstodarmadurrektors
Tækniskóla islands ogSigmundur Ernir Rúnarsson, fréttamadur.
Þátttakendur: Björn Bjarnason, menntamálarádherra,
Bjarni Ármannsson, forstjóri Fjárfestingarbanka atvinnulffsins,
Gudfinna S. Bjarnadóttir, rektor Háskólans í Reykjavík,
Kári Stefánsson, forstjóri íslenskrar erfdagreiningar,
Páll Skúlason, rektor Háskóla íslands,
Berglind Grétarsdóttir, nemandi í Kennaraháskóla íslands.
16:30 Þingslit
Háskóla-, rannsókna- og vísindastofnanir
verda med kynningar í anddyri Háskólabíós.
Þingid er öllum opid - adgangur ókeypis.
t
M BÍKTAMÁLMÁÐtmEVTID
Opinberar framkvæmdir í Japan meiri en í öllum
hinum G-7-rrkjunum samanlagt
Reuters
Börn á leikskóla í Tókýó, höfuðborg Japans. Verður skuldabyrðum ríkisins varpað á herðar þeirra?
Sprengja sem
valdið getur nýrri
efnahagskreppu
Tdkýó. AFP.
SKRIFRÆÐISSKRÍMSLI, sem
þarf enn síður að standa reiknings-
skil gerða sinn en var í Sovétríkjun-
um á sínum tíma, hefur kaffært Jap-
an í steinsteypu, tímasprengju, sem
sprungið getur með alvarlegum af-
leiðingum, ekki aðeins fyrir Japan,
heldur íyrir allt efnahagslífið í heim-
inum. Kemur þetta fram í skýrslu
japanskra sérfræðinga, sem kynnt
var fyrir nokkrum dögum.
í skýrslunni segir að ástandið í
japönskum ríkisfjármálum sé því að
kenna að ekkert lýðræðislegt eftirlit
sé með opinberum framkvæmdum í
landinu en áætlað er að opinberar
skuldir almennt verði komnar í
657.000 milljarða ísl. kr. árið 2005.
Samsvarin
hagsmunaklíka
Er skýrslan var kynnt sögðu þeir
Takayoshi Igarashi, prófessor við
Hosei-háskóla, og Akio Ogawa, fyrr-
verandi blaðamaður, að opinberu
framkvæmdirnar hefðu fyrst og
fremst verið drifnar áfram að sam-
svarinni hagsmunaklíku skriffinna,
þingmanna Frjálslynda lýðræðis-
flokksins og sumra atvinnurekenda,
einkum í byggingariðnaðinum.
„Hvað opinberu framkvæmdirnar
varðar, voru Sovétríkin miklu lýð-
ræðislegri en Japan,“ sagði Ogawa.
Upphæðirnar, sem um ræðir, eru
vægast sagt yfirgengilegar enda er
árlegur kostnaður við opinberar
framkvæmdir í Japan meiri en í öll-
um hinum G-7-ríkjunum samanlagt,
Bandaríkjunum, Pýskalandi, Bret-
landi, Frakklandi, Italíu og Kanada.
Hann er rúmlega 34.000 milljarðar
kr. á ári, fimm sinnum meiri en gert
er ráð fyrir í japönsku fjárlögunum.
Hitt allt er fjármagnað með ríkisá-
byrgðum.
Gagnslaus
mannvirki
Opinberu framkvæmdirnar, sem
unnar eru samkvæmt 10 ára áætlun,
skýrslu upp á margar þúsundir
blaðsíðna, eru aldrei bornar undir
þjóðþingið og afleiðingin er þessi:
Brýr, sem engin not eru fyrir; hrað-
brautir hvert sem litið er (fjórum
sinnum meiri en í Bretlandi miðað
við nýtanlegt land); þúsund stórar
og fullkomnar hafnir; næstum 100
stórar flughafnir og stíflur til að
koma í veg fyrir flóð, sem aðeins
finnast dæmi um í gömlum annálum.
Eftir fimm ár verða ríkisskuldirnar í
Japan orðnar tvöföld þjóðarfram-
leiðslan.
Ogawa sagði, að afleiðingamar
gætu orðið óskaplegar, stórkostleg
vaxtahækkun, gengishrun og hrun á
verðbréfamarkaði. í raun blasti að-
eins tvennt við: Miklar skattahækk-
anir eða óðaverðbólga.
„Sannleikurinn er sá, að Japan er
tifandi tímasprengja, sem valdið
getur efnahagskreppu um allan
heim.“
Almenningur
að rumska?
Höfundar skýrslunnar segja að
hætta sé á að lífeyrissjóðirnir og það
sem fólk hefur lagt fyrir til elliára-
nna, brenni upp í skuldabálinu. í
þeirri skelfilegu mynd sé þó kannski
hjálpræðið að finna.
„Jafnvel hér í þessu landi sofandi
sauða er fólk farið að rumska,“ sagði
Ogawa. Var hann þá m.a. að vísa til
þess, að nýlega var efnt til allsherj-
aratkvæðagreiðslu í Tokushima þar
sem hafnað var tillögum um mikla
stíflu í Yoshino-fljóti og í borginni
Kobe var samþykkt að krefjast þess
af ríkisstjórninni og hraðbrautafyr-
irtækjunum, að dregið yrði úr
mengun í bænum Amagasaki.
Sérfræðingarnir og höfundar
skýrslunnar leggja til að opinberar
framkvæmdir verði skornar niður
og það, sem sparist við það notað til
að grynnka á skuldunum og bæta
velferðarkerfið sem sé „áratugum á
eftir því sem gerist í Evrópu“.
I fangelsi fyrir
pund og únsur
London. Morgunbladið.
Kaupmaður í Essex á nú á hættu
að verða stefnt fyrir dómstól
vegna þess að hann vill halda í
brezku mælieiningamar pund og
únsur.
David Stephens, sem rekur
verzlun í Leigh-on-Sea í Essex,
yrði þá fyrsti kaupmaðurinn sem
kærður yrði fyrir að vigta kjöt í
pundum og únsum, en ekki kíló-
grömmum og grömmum, sem
áttu að taka við um áramótin
samkvæmt Evrópulöggjöf.
David Stephens hefur sagt í
fjölmiðlum, að hann muni ekki
leggja pundin og únsurnar af;
þetta sé réttlætis- og sjálfstæðis-
mál og hann sé tilbúinn til þess
að fara í fangelsi vegna þessa.
Hann segir mikla óánægju meðal
kaupmanna og viðskiptamanna
þeirra með það að mega ekki
nota ensku mælieiningarnar
áfram.
Stórþjófnaður
í Nígeríu?
Lagos. AFP.
SANI Abacha, hershöfðingi og fyrr-
verandi herstjóri í Nígeríu, stal 313
milljörðum ísl. króna af opinberu fé á
þeim tíma, hálfu fimmta ári, sem
hann var við völd.
Olusegun Obasanjo, forseti Níger-
íu, skýrði frá þessu í gær en Abacha
var við völd frá nóvember 1993 til
júní 1998. Sagði Obasanjo, að
Abacha-fjölskyldan hefði látið flytja
168 milljarða kr. beint úr ríkissjóði
inn á reikninga sína erlendis en yfir
hitt hefði hún komist með íolskum
verksamningum og með því að
heimta ríflegar mútur af erlendum
fyrirtækjum.