Morgunblaðið - 13.02.2000, Blaðsíða 28

28 SUNNUDAGUR 13. FEBRÚAR 2000
MORGUNBLAÐIÐ
->
%

%
m
Utangarðs í
undraveröld
Tim Burton ætlaði að gera mynd um hasar-
blaðahetjuna Ofurmennið en hún komst
ekki á koppinn svo hann sneri sér að
„Sleepy Hollow“, að sögn Arnaldar Indriða-
sonar. Burton er einn sérstæðasti leikstjóri
Bandaríkjanna því enginn gerir myndir
eins og hann.
„SLEEPY Hollow" hefur hlotið
góða dóma vestra og sagt er að Tim
Burton hafi aftur náð áttum eftir
Marsmyndina vondu, dæmalausa
bruðlmynd sem aðeins getur orðið
til í Hollywood. Hún hét Innrásin frá
Mars en Burton má eiga það að hún
er eina virkilega vonda myndin sem
hann hefur gert á sérstaklega frjó-
sömum ferli. Allar aðrar vitna um
óþrjótandi hugmyndaauðgi og
myndrænan stíl, sem er einstakur.
Og allar eru myndir Burtons um
einhverskonar utangarðsfólk, fólk
sem fellur ekki inn í mynstrið ef
taka má svo félagslega til orða.
Hvort sem það er Pee Wee Herman
í leit að reiðhjólinu sínu, Leður-
blökumaðurinn, sem flúið hefur
samfélag mannanna inn í dimman
helli, eða kvikmyndaleikstjórinn Ed
Wood, sem gerði vondar B-myndir
og átti sér aldrei viðreisnar von í
draumaborginni.
Gott að vinna
með Depp
Sjálfur er Burton einskonar utan-
garðsmaður í Hollywood og vel má
vera að hann sé að einhverju leyti að
fjalla um sjálfan sig í myndum sín-
um. Myndir hans eru hreinlega ein-
stakar bæði hvað varðar útlit og um-
fjöllunarefni en einnig að því leyti að
þær eru, svo furðulega mótsagna-
kennt sem það er, listrænar met-
sölumyndir. Hann er einn af örfáum
sem tekst að sameina listrænt gildi
og lögmál fjöldamarkaðarins; það er
ekki aðeins vegna þess að fólki
finnst myndir hans skemmtilega
skrítnar sem það flykkist á þær,
heldur hafa þær líka eitthvað fram
að færa sem kemur því við.
Breska
kvikmyndatímaritið
Empire átti nýlega viðtal við Tim
Burton en það er ekki oft sem hann
gefur færi á sér. Hann er lítið fyrir
sviðsljósið. í viðtalinu er hann
spurður m.a. út í samstarf sitt við
Johnny Depp, en „Sleepy Hollow“
er þriðja Burton-myndin sem Depp
leikur í (hinar eru Eddi klippi-
krumla og Ed Wood).
„Það er svo frábært að vinna með
Johnny og hann er til í að gera hvað
sem er,“ segir Burton. „Þess vegna
finnst mér svo ágætt að vinna með
honum. Ég hef gaman að kameljón-
um, fólki sem vill reyna fyrir sér á
mismunandi sviðum. Við vinnum
hlutina í samstarfi og það líkar mér
... Ég sé ákveðin líkindi með þeim
persónum sem Johnny hefur leikið,
en samt eru þær allar mjög ólíkar.“
Nokkuð hefur verið gert úr því að
Depp leiki annað sjálf Burtons í
myndum þeirra en leikstjórinn gef-
ur ekki mikið fyrir það.
„Það er ekki fyrir mig að spá í
slíkt. Mér hefur alltaf fundist betra
að skapa út frá tilfinningum mínum
fremur en að þurfa að hugsa mikið
um hvað ég er að gera. Ég er ekki
svo mikill hugsuður að ég ráði við
það. Ég kemst bara í vandræði. Mér
finnst miklu öruggara að fara eftir
því sem undirmeðvitundin segir
mér. En allir sem vinna við sköpun
setja eitthvað af sjálfum sér í hana
vegna þess að þannig fær hún tilg-
ang. Þannig reyni ég að hafa það
þegar ég fæst við persónur og leik-
endur.“
Christina Ricci fer með aðalkven-
hlutverkið í „Sleepy Hollow", en
Burton líkir henni við kvikmyndast-
jörnur þögla skeiðsins og segir að
hún hafi sem slík passað vel í mynd-
ina.
Aftur til
upprunans
Ástæðan fyrir því að hann réðst í
gerð „Sleepy Hollow" er sú að önnur
mynd sem hann vann að, „Super-
Hin undarlega veröld „Sleepy Hollow.
Burton stýrir gamla hrollvekjugoðinu Christopher Lee og Johnny Deep
í „Sleepy Hollow.
Tim Burton ætlaði að gera mynd
um Ofurmennið; ef við hefðum
getað komist ígegnum þetta
kjaftæði allt hefðum við getað
gert áhugaverða mynd.
man“, varð ekki að veruleika. „Ég
hafði unnið við „Superman" í meira
en ár og vissi ekki hvað ég átti að
taka mér fyrir hendur. Ég fékk sent
þetta handrit og féll fyrir því. Ég
hafði ekki gert mynd áður sem var
meira í líkingu við hryllingsmynd
sem er skondið þegar tekið er tillit
til þess að þegar ég var að alast upp
voru hryllingsmyndir í mestu upp-
haldi hjá mér. Og sagan er óborgan-
leg. Það er eitthvað dramatískt við
mann sem er höfuðlaus (myndin
segir af höfuðlausum reiðmanni sem
veldur usla í bænum Sleepy Hollow
og er lögreglumaðurinn Ichabod
Crane fenginn til að rannsaka mál-
ið). Og það er mjög freistandi að
gera mynd um slíkan mann þegar
tæknin bíður upp á svo frábæra
Christopher Walken í nýjustu
mynd Burtons.
möguleika. Nú þarf ekki að fela höf-
uðið undir skyrtukraganum lengur.
Einnig veitti „Hollow" mér tækifæri
til þess að gera mynd með einfaldari
hætti en nú tíðkast, smíða leikmynd-
ir, leita aftur til upprunans.11
Höfundur handritsins er Andew
Kevin Walker en framleiðandi
myndarinnar, Scott Rudin, fékk
breska leikritaskáldið Tom Stopp-
ard til þess að fara yfir það og lag-
færa. „Andinn í handritinu var kom-
inn frá Andrew," segir Burton, „og
það var vegna hans sem ég vildi gera
myndina og ég vann mikið með hon-
um, en það sem ég held að hafi gerst
er að hann hafi farið eins langt með
það og hann komst og það þurfti
svolitla viðbót. Það getur verið hollt
að fá nýtt sjónarhorn á handrit eins
og þetta og Stoppard er mjög hæfi-
leikaríkur. Hann segir ekki, það sem
ég skrifa er gull... Það var gaman að
vinna með honum og hann er klár.“
Burton er spurður að því hvers
vegna síðasta mynd hans, Innrásin
frá Mars, hafi ekki gengið í áhorf-
endur og hann segir: „Ég held að ég
hafi ruglað fólk of mikið í ríminu
vegna þess að ég horfði á hana frá
svo mörgum og ólíkum sjónarhorn-
um, öllum í einu. Fólk vissi ekki
hvernig það átti að taka henni. Ég
hafði gaman af henni. Hver og ein
mynd sem ég geri gefur mér eitt-
hvað og mér fannst gaman að gera
þessa mynd. Þegar ég gerði hana
hugsaði ég með mér að ég væri að
gera teiknimynd með fjölda hug-
mynda sem gengu ekki endilega
upp. Evrópskir áhorfendur virtust
taka henni betur en þeir banda-
rísku.“
Ofurmennið
Það hefði sannarlega verið akkur í
því að fá mynd um Ofurmennið í
meðhöndlun Tim Burtons, en óvíst
er hvort af því verður nokkurn tíma.
Burton er spurður betur út í „Sup-
erman“-myndina, en eitt af því sem
sagt er að einkenni myndir leik-
stjórans er tvöfeldni persónanna og
þykir sagan um Ofurmennið passa
mjög við þær athugasemdir. „Hug-
mynd okkar var að leggja meiri
áherslu en gert hefur verið á þá
staðreynd að hann er geimvera,"
segir Burton, „og komast að því í
fyrsta skipti hvemig það er í raun-
inni að vera Ofurmennið. Tvöfeldni
hans, það sem maður sér og það sem
er falið undir niðri, hefur að mínu
viti ekki verið gerð nein skil. Hann
er þessi náungi sem kemur til Jarð-
ar frá annarri plánetu og hann er
verulega sterkur og hann verður að
fela það. Hvað ef hann reiðist?
Hvernig felur hann það? Hann verð-
ur að fara varlega. Og Nic Cage
(sem átti að leika Ofurmennið) er
þannig leikari að hann getur náð
því.“
En hvað var það þá sem fór úr-
skeiðis?
„Samvinnan á milli mín Warner
Bros.-kvikmyndaversins og fram-
leiðandans Jon Peters var ekki góð.
Það fór heilt ár í súginn hjá mér. Ég
ætti kannski ekki að vera að segja
þetta, en það er langur tími að vinna
í heilt ár með einhverjum sem þú vilt
í rauninni ekki starfa með. Það er
allt í lagi svo sem ef eitthvað kemur
út úr því, en að leggja sig svona fram
í þetta langan tíma til einskis er
hroðalegt vegna þess að ég er fyrst
og fremst í þessu til þess að skapa
eitthvað, verða ágengt. Ég er ekkert
fyrir alla þessa bjánalegu fundi.“
Aðeins Nic Cage hafði fengið hlut-
verk í myndinni, en Burton átti í
samræðum við aðra leikara, m.a.
Kevin Spacey í hlutverk óþokkans
Lex Luthors, sem Gene Hackman
lék á sínum tíma. „Ef við hefðum
getað komist í gegnum þetta kjaft-
æði allt hefðum við getað gert
áhugaverða mynd,“ segir Burton.
Það er eftirsjá að Ofurmenninu,
sannarlega, en „Sleepy Hollow" er
kannski ekki svo slæm sárabót."