Morgunblaðið - 10.03.2000, Blaðsíða 6

6 FÖSTUDAGUR 10. MARS 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Kristnihátlð á Þingvöllum
Skipulag hátíöarsvæöis
Öxarárfosí
Öxará
Furulundur
Efrivellir Aðalsvið
Barna-
svæði
A lm annagfá^T
Yeitingar (VIP'
Hestagjá
Lögrétta
/ bekkur
Veitinga1
og sölutjöld
Þingfundur"
bekkuri
Snyrtingar.
■ffl aVarrfctofar~'-====
Snyrtingar neyðarmottaka
§ Starfsmannaaðstaða
Qxarárþólmi
Skátar
jSnyrtingar
Þingvallabær
:gpplýsin^^^-^^gKHtaUtlUgg---^~
,, uijA 4,, s Stjórnstöð framkvæmdanefndar
Stjórnstöð lögreglu
Varaniegir göngustígar
Göngumottur
Göngupallar (sem verða teknir niður síðar)
í) Þyrlupallur
300 milljónir í vegi og stæði og 250 lögreglumenn eiga að tryggja samgöngur á kristnihátíð
Hægt að taka
á móti 75 þús-
und manns
1994 varð þjóðhátíð að þjóðvegahátíð. Karl Sigurbjörnsson biskup
sagði á kynningarfundi um kristnihátíð á Þingvöllum þar sem gert
er ráð fyrir að taka megi á móti 75 þúsund manns að öngþveiti
ársins 2000 hafí verið í Þrengslunum og hátíðin 1. og 2. júlí verði
vegahátíð í þeim skilningi að hún vísi okkur veginn til framtíðar.
GERT er ráð fyrir að allt að 75 þús-
und manns geti sótt þann hluta
kristnihátíðar, sem fram fer á Þing-
völlum 1. og 2. júlí. Með tæpum 300
milljónum króna í vegaframkvæmd-
ir, 250 lögregluþjónum og sæg
björgunarsveitarmanna á bílastæð-
um á að tryggja að umferð gangi að
þessu sinni greiðlega. Þannig á ekki
að verða endurtekning á þjóðhátíð-
inni 1994, sem fékk viðurnefnið
„þjóðvegahátíðin“, þar sem margir
komust ekki lengra en í Artúns-
brekkuna. Júlíus Hafstein, fram-
kvæmdastjóri kristnihátíðarnefnd-
ar, sagði á blaðamannafundi í gær að
ekki hefði verið sett neitt markmið
um þátttöku í hátíðinni, en Davíð
Oddsson forsætisráðherra benti á að
í upphafí 20. aldar hefðu 70 þúsund
manns búið á Islandi: „Það hefði ein-
hvern tímann þótt saga til næsta
bæjar ef við ætluðum í lok aldarinn-
ar að fá yfir 70 þúsund manns -
meira en allan íbúafjöldann þá - til
að koma saman á Þingvöllum."
Aætlanir um um kristnihátíð á
Þingvöllum voru kynntar á blaða-
mannafundi, sem framkvæmda-
nefnd kristnihátíðar, sem skipuð var
tii að fylgjast með þeim verkefnum
sem eru í undirbúningi og vera fram-
kvæmdastjóra til aðstoðar í ýmsum
ákvörðunartökum, boðaði til í Ráð-
herrabústaðnum í gær. í nefndinni
eiga sæti Karl Sigurbjörnsson,
biskup íslands, Halldór Blöndal, for-
seti Aiþingis, og Júlíus Hafstein,
framkvæmdastjóri kristnihátíðar-
nefndar, en einnig var Davíð Odds-
son forsætisráðherra á fundinum.
„Þetta er minning mikilvægasta
atburðar í Islandssögunni og það er
mikilvægt að vel takist til,“ sagði
Karl, sem einnig er formaður
kristnihátíðamefndar. „Það hefur
allt kapp verið lagt á að svo megi
verða.“
Biskup sagði að mikilvægt væri að
leggja áherslu á að þeir, sem kæmu á
Þingvelli, uþplifðu þar stóra hátíð
eins og þær gerðust bestar: „Hátíð,
sem tengir saman minningu fortíð-
arinnar og sýn til framtíðarinnar.“
Júlíus Hafstein, framkvæmda-
stjóri kristnihátíðar, greindi frá því
að nú ætti að fara að dreifa tveimur
ritum. Annars vegar væri heildar-
umfjöllun um kristnihátíð þar sem
farið væri yfir alla viðburði, sem
væru um allt land í hveijum mánuði.
Þessu riti yrði dreift á 3.500 valda
staði um allt land þar sem almenn-
ingur gæti nálgast þá.
Hins vegar væri rit um kristnihá-
tíð á Þingvöllum þar sem segði í stór-
um dráttum frá hátíðardagskrá,
skipulagi á svæðinu og ýmsu öðru,
sem tengdist þessum viðburði. Þessi
bæklingur var prentaður í 103 þús-
und eintökum og verður dreift inn á
hvert einasta heimili á landinu.
I gögnunum segir að hægt verði
að taka á móti allt að 75 þúsund
manns.
Hyggjast kanna áhuga
Júlíus sagði að þegar fólk hefði
fengið ritin í hendur yrði gerð könn-
un meðal landsmanna um áhuga
þeirra á að koma á hátíðina á Þing-
völlum næsta sumar. „Ef við fáum
þær upplýsingar út úr svona könnun
að það vilji fleiri koma lendum við í
þeim vandræðum að við verðum
hálfpartinn að skammta inn á svæð-
ið,“ sagði hann. „Á hinn bóginn vit-
um við hvað gerðist á síðustu hátíð-
um. 1974 komu 60 þúsund manns og
1994 rúmlega 50 þúsund manns.
Verði svipaður fjöldi á þessari hátíð
held ég að við verðum mjög ánægðir.
En ég vil taka skýrt fram að ég er
ekki að segja að það komi 75 þúsund
manns, heldur getum við tekið á
móti 75 þúsund manns.“
Davíð bætti við þetta að veðurspá-
in myndi einnig hafa mikið að segja
um þátttöku í hátíðinni: „Við urðum
varir við það 1994 að þegar menn sáu
frá útsendingu sjónvarpsins yfir
svæðið að það virtist afar gott veður
kom kippur í mannfjöldann. Nú er
þetta tveggja daga hátíð þannig að
við erum að reyna að dreifa umferð-
arþunganum. Auk þess tel ég að við
séum miklu betur í stakk búin núna.
Það hafa verið gerðar mjög miklar
breytingar á umferðaræðum, um-
ferðarkerfi, bílastæðum og skipu-
lagi, þannig að við teljum að við ætt-
um ekki að lenda í ógöngum eins og
síðast.“
Lærðum af biturri
reynslu 1994
Hann sagði að menn teldu sig hafa
lært mikið af umferðarvandræðun-
um 1994 og heilmiklir peningar
hefðu verið settir í vegagerð, jafnt
nær Reykjavík, þar sem ýmsir hnút-
ar hefðu verið fjarlægðir, sem í
kringum svæðið sjálft: „Aðkoman og
skipulagið á allt að vera miklu ör-
uggara enda höfum við lært af þess-
ari bitru reynslu.“
Meðal þeirra breytinga, sem átt
hafa sér stað er að lagður hefur verið
tvöfaldur vegur með bundnu slitlagi
í Grafningnum á milli Nesjavalla og
Þingvallavegar og þar sem hann
kemur að Þingvallavegi verður lögð
sérstök akrein fyrir neðan hann að
Hakinu fyrir ofan Almannagjá.
„Þessa leið munum við nota ein-
göngu fyrir rútubifreiðir, öryggis-
bíla, lögregluna, skemmtikrafta,
listamenn og svo framvegis," sagði
Júlíus. „Umferð venjulegra einka-
bíla, sem koma yfir Mosfellsheiðina,
og þessi umferð skerast aldrei og
það er mjög mikilvægt í þessari
skipulagningu og var ekki hægt fyrir
sex árum vegna þess að Grafnings-
vegurinn var bara malarvegur sem
ekki var hægt að nýta. Þar fyrir utan
verður þetta öryggisleið. Nesjavalla-
leiðin verður því ekki opin almenn-
ingi nema í rútum.“
Verið er að semja við samtök
ferðaþjónustunnar og þau fyrirtæki,
sem reka langferðabfla og kvaðst
Júlíus vonast til að samningar lægju
fyrir innan átta vikna. Reynt yrði að
fá milli 100 og 120 rútur af stærri
gerðinni og myndi hver þeirra fara
tvær til þrjár ferðir þar sem hægur
vandi yrði fyrir þær að fara til baka,
en það hefði ekki verið hægt fyrir
sex árum. Okeypis verður fyrir al-
menning með rútunum og verður
keyrt frá fjórum eða fimm stöðum,
en ekki aðeins einum eins og 1994.
„Þetta eitt á að hjálpa töluvert til
við að skipuleggja alla hátíðina,"
sagði Júlíus. „Einnig er vegurinn frá
Steingrímsstöð upp að Gjábakka til-
búinn með bundnu slitlagi og jafn-
framt verður settur ofaníburður í
Lyngdalsheiðina og Uxahryggina,
sem gerir að verkum að þeir vegir
eru betur undir það búnir að umferð
geti farið þessar leiðir.“
Fyrir sex árum vai- talað um að
lagt hefði verið af stað í um 19 þús-
und bflum til Þingvalla og sátu sumir
fastir og komust aldrei alla leið. Síð-
an hefur bflaeign landsmanna aukist
talsvert. Júlíus sagði að ekki hefði
verið tekið saman hvað gera mætti
ráð fyrir mörgum bflum, en bfla-
stæði fyrir milli 23 til 24 þúsund bfla
yrðu á Þingvöllum, sem væri öllu
meira en var 1994. Þá voru stæðin 18
þúsund.
„Það verður verulega mikið meiri
fjöldi af starfsmönnum í kringum
bflastæðin, bæði lögregla og hjálpar-
sveitarmenn,“ sagði Júlíus. „Við höf-
um farið mjög vandlega ofan í það
hvernig á að nýta bflastæðin. Síðast
var talið að um 55% af bflastæðunum
hefðu verið nýtt og kannski var það
stærsti höfuðverkurinn að ekki var
betur stýrt inn á bflastæðin. Þess í
stað voru bflar alls staðar í vegar-
köntum, sem þrengdi veginn og
skapaði umferðarteppu.“
Að sögn Júlíusar verður fólk hvatt
til þess að fara saman í bílum og gæti
það dregið úr hættunni á umferðar-
öngþveiti. Þegar hann var minntur á
að það hefði einnig verið gert fyrir
sex árum sagði hann að það yrði að
gera betur í þetta skipti.
„Það verður auðveldara núna því
að það eru ýmsir, sem muna,“ sagði
Davíð. „Ég man eftir að í bók, sem
kom út fyrir jólin 1995, stóð „skrifað
17. júní í Ártúnsbrekku. Hann hafði
góðan tíma sá.“
Júlíus sagði að lögreglan gerði ráð
fyrir að um 250 lögreglumenn þyrfti
til að stjórna umferð og að auki yi-ði
fjöldi björgunarsveitaimanna að
vinna á bflastæðunum. Hann kvaðst
ekki vita upp á hár hvað það væri
mikil breyting frá því fyrir sex árum,
en hún væri veruleg.
„Maður getur aldrei verið viss um
eitt eða neitt,“ sagði hann spurður
um það hvort hægt væri að tryggja
að umferð til Þingvalla myndi ganga
greiðlega fyrir sig fyrstu tvo dagana
í júlí. „En menn hafa lagt sig mikið
fram um að gera þetta þannig að allt
gangi upp. Ég hef fulla trú á því að
þetta muni ganga vel, en það er al-
gjört grundvallaratriði að þegar rík-
islögreglustjóri, sem er formaður
umferðarnefndar, kynnir umferðar-
skipulagið, sem er mjög flókið og
viðamikið, fari landsmenn eftir
ábendingum lögreglu.“
Einn mesti viðburður
sem þingið hefur tekið þátt í
Alþingi mun gegna sérstöku hlut-
verki á Þingvallahátíð. Halldór I
Blöndal sagði að þetta væri einn
mesti viðburður, sem þingið hefði
tekið þátt í. „Fundurinn á Þingvöll-
um verður með þeim hætti að þing
mun sitja í klukkustund," sagði Hall-
dór. „Fundurinn hefst með ræðu for-
seta Alþingis, síðan taka væntanlega
formenn þingflokkanna til máls og
lýkur síðan með hátíðarávarpi for-
seta Islands."
Hann sagði að í næstu viku myndi
hann kalla saman formenn þing-
flokkanna til að ræða með hvaða
hætti þingið myndi nota þessa hátíð-
arstund.
Davíð sagði að ekki væri óttast að
umhverfisspjöll yrðu unnin á Þing-
völlum vegna hátíðarhaldanna.
„Þetta er allt gert í samráði við
fagfólk og hluti af þvi, sem gert var
1994 hefur, verið látinn standa, til
dæmis brýrnar, og hefur reynst
mjög vel,“ sagði hann. „Fólk fer nú
miklu minna út af gönguleiðum. Ég |
er töluvert á Þingvöllum og sé að
þetta hefur bætt gróðurinn og hjálp-
að til. ... Ég held að Þingvellir hafi
gottaf þessu.“
Um svæðið verða meðal annars
lagðir göngustígar, sem leigðir verða
erlendis frá. Stígar af þessu tagi eru
t.d. lagðir yfir knattspyrnuvelli þeg-
ar haldnir eni popptónleikai- og
hleypa vökva í gegnum sig. Sagði
Davíð að þetta væri sennilega í
íyrsta skipti í sögunni, sem göngu-
stígar væru flutth- inn á íslandi.
Júlíus kvaðst vonast til þess að há-
tíðin stæðist kostnaðaráætlun. Gert
er ráð fyrir að 325 milljónum verði
varið til hátíðarinnar í heild en þar af
er reiknað með að kristnihátíð á
Þingvöllum kosti 270 milljónir.
„Samgöngubætumai- eru ekki inni
í þeirri tölu,“ sagði Davíð, en áætlað j
var að til þeirra yrði varið 200 millj-
ónum króna auk 90 milljóna, sem
færu í bflastæði. „Mikið af þeim bót-
um eru hins vegar flýtiaðgerðir, sem
vegagerðin hefði hvort sem er gert,
eins og til dæmis í Grafarvogi og
hringvegina á Þingvelli, sem löngu
var orðið tímabært að leggja. Vegur-
inn að Gjábakka var niðurgrafinn og
alltaf að lokast. Þessu var flýtt, en ég
tel að þetta séu framkvæmdir, sem
ekki eigi að skrifast á reikning
ki-istnihátíðar, þótt farið hefði verið
seinna í þetta og í fleiri áföngum ella
... Margt má gagnrýna, en ég held að
enginn geti gagnrýnt að þessir vegir
komi. Menn eru bara fegnir því og
það er löngu tímabært.“
Karl Sigurbjörnsson kvaðst von-
ast til þess að fyrirsagnirnar eftir
kristnihátíðina á Þingvöllum snerust
um annað en umferð og spurði hvort
sá þáttur hefði ekki verið afgreiddur
með öngþveitinu í Þrengslunum fyr-
h- viku: „Ég held að þetta verði hátíð,
sem vísi okkur veginn - vegahátíð,
sem vísi okkur veginn út úr þrengsl-
unum.“