Morgunblaðið - 10.03.2000, Blaðsíða 12
12 FÖSTUDAGUR 10. MARS 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Samkomulag um megininntak kjarasamnings
Stefnt að undirrit-
un um helgina
Ljósmynd/Ingþór Bjarnason
Haldist áætlun þeirra Haraldar og Ingþórs leggja þeir af stað út á rekís-
inn í kvöld, strax að loknu 1000 km flugi frá Resolute til Ward Hunt-
eyjar á 83. breiddargráðu.
*
Islensku norðurpólsfararnir
Stíga fyrstu
sporin í kvöld
SAMKOMULAG tókst í fyrrinótt
milli samninganefnda Samtaka at-
vinnulífsins og Flóabandalagsins um
megininntak kjarasamnings. Var
undirritað samkomulag eftir að
samningar náðust um launalið samn-
ingsins, en áður var búið að ganga frá
ýmsum sérmálum og sérkröfum.
Gert er ráð fyrir að skrifað verði und-
ir samninginn um helgina.
Samningurinn gildir til haustsins
2003 frá 1. mars sl., eða í hálft fjórða
ár. í gær var unnið að því að ganga
endanlega frá samningstextum og
einstökum útfærsluatriðum og klár-
ast sú vinna að líkindum ekki endan-
lega fyrr en ljóst verður fyrir hádegi í
dag hver verða útspil ríkisstjórnar-
innar í skattamálum.
Samkomulagið miðar að því að
gera kjarasamning sem felur í sér ár-
legar launabreytingar, auk þess sem
sérstök áhersla er lögð á hækkun
lægstu launa. Almennar launabreyt-
ingar eru 3,9% frá seinustu mánaða-
mótum, 3% 1. janúar 2001,3% 1. jan-
úar2002 og2,25% 1. janúar 2003, eða
um tæplega 13% á samningstíman-
um. Gildandi launataxtar íyrir 18 ára
og eldri sem nú eru 70 þúsund kr. á
mánuði hækka hins vegar um 30% á
samningstímanum og verða 91 þús-
und kr. á mánuði frá 1. janúar árið
2003. Samninganefnd Flóabanda-
FLÓABANDALAGIÐ sendi frá sér
yfírlýsingu í gær vegna ummæla
tveggja forystumanna VMSÍ um
samkomulag bandalagsins og SA,
sem fram komu í hádegisfréttum
RÚV í gær. Er þar vitnað til orða
Péturs Sigurðssonar, formanns Vlf.
Baldurs á ísafirði, um að nýgerður
samningur Flóabandalagsins væri
svik við verkafólk. Segir ennfremur
að Björn Grétar Sveinsson, formað-
ur VMSI, hafi viðhaft mjög neikvæð
ummæli um samningsniðurstöður
Flóabandalagsins.
lagsins féllst á að samningstíminn
yrði fram í september 2002, en upp-
haflega var rætt um samning til
þriggja ára.
Aukið framlag í
séreignalífeyrissj óð
í samkomulaginu er einnig kveðið
á um aukið viðbótarframlag atvinnu-
rekenda í séreignalífeyrissjóð, um
1% frá og með 1. maí nk. gegn 2%
framlagi launamanns og það jafnist
síðan framlagi launamanns 1. janúar
2002 og verði þá samtals 4% af laun-
um starfsmanns frá þeim tíma.
Samningsaðilar hafa komið sér
saman um að setja á fót sérstakt
verkefni í starfsmenntamálum og
verði unnið á samningstímabilinu að
eftir- og endurmenntun ófaglærðra
starfsmanna. Markmiðið er að
treysta þannig stöðu einstaklinga á
vinnumarkaði og að stofnuð verði í
þeim tilgangi sérstök verkefnisstjóm
skipuð sex aðilum frá fulltrúum stétt-
arfélaga og Samtaka atvinnulífsins.
Meðal annarra atriða í samkomu-
laginu má nefna breytingar á veik-
indarétti. Hann tekur ákveðnum
breytingum; eftir tveggja ára starf
hjá sama atvinnurekanda eykst veik-
indaréttur verkafólks miðað við það
sem gildir nú og miðast veikindarétt-
urinn ávallt við tólf mánaða tímabil.
„Félög Flóabandalagsins hafa
ekki blandað sér í kröfugerð eða
samningamál annarra stéttarfélaga
innan VMSÍ.
Af þessum sökum er það alvarlegt
mál þegar forystumenn annarra fé-
laga og formaður landssambands
þessara stéttarfélaga eru með brigsl
um að Flóabandalagið hafi svikið fé-
laga sína. Asökunin um að hafa ekki
náð fram því sem hægt hefði verið á
ekki við rök að styðjast. Samningur
Flóabandalagsins talar þar sínu
máli. Lægstu launataxtar hækka
Ekki mun um það að ræða að í
samningnum sé að finna s.k. rauð
verðbólgustrik, heldur er gert ráð
fyrir að þrisvar á samningstímabil-
inu, í febrúar ár hvert, geti launalið-
urinn einn og séð losnað. Það yrði
með þriggja mánaða uppsagnarfresti
og gerist því aðeins að meginatriði og
forsendur samnings bresti af ein-
hverjum völdum, t.d. kjarabreyting-
um annarra stétta.
„Við náum ekld að skrifa undir fyr-
ir helgi, en það tekst örugglega um
helgina," sagði Ari Edwald, fram-
kvæmdastjóri SA, við Morgunblaðið
í gærkvöldi, en viðræður við Flóa-
bandalagið höfðu þá staðið yfir í hús-
næði Ríkissáttasemjara frá því fyrir
hádegi. Hann taldi lengd samnings-
ins, 43 mánuði, afar mikilsverða og
hún gæfi atvinnurekendum kost á því
að bregðast tímanlega við þeim
miklu kostnaðarhækkunum sem í
samningunum felast. „Þetta á við um
fjölmörg fyrirtæki innan raða, í
framleiðslu og öðrum greinum, þar
sem starfsfólk er almennt á töxtum.
Fyrir slík fyrirtæki eru þetta dýrir
samningar og erfiðir, enda eru þau í
beinni samkeppni við erlend fyrir-
tæki. Samningslengdin auðveldar
málin og eykur likur á stöðugu efna-
hagslífi og lækkandi verðbólgu,“
sagði Ari ennfremur.
um 30% og ef það eru svik við verka-
fólk þá eru allir samningar undan-
genginna ára undir sömu sök seldir.
Benda má á að félögin innan Flóa-
bandalagsins eru mikill meirihluti
innan Verkamannasambandsins og
hafa lengst af borið hitann og þung-
ann af starfi og rekstri þess. Þessi
afstaða forystu Verkamannasam-
bandsins, sérstaklega formannsins,
kallar á alvarlega skoðun á því hvort
Flóabandalagið eigi samleið með
Verkamannasambandi íslands í
framtíðinni, segir í yfirlýsingunni.
ÍSLENSKU norðurpólsfaramir,
þeir Haraldur Örn Olafsson og Ing-
þór Bjarnason taka fyrstu sporin í
átt til norður-
pólsins um
kvöldmatarleyt-
ið að íslenskum
tíma íkvöld,
samkvæmt
áætlun þeirra.
Þegar Morgun-
blaðið heyrði í
þeim í gær-
kvöldi á Resolute-eyju þar sem þeir
dvöldu í tvo daga áður en flogið var
með þá til síðasta flugáfangastaðar-
ins á Ward Hunt-eyju, var hljóðið í
þeim gott um það leyti sem þeir
snæddu sfðustu heitu máltíðina
meðal manna í alllangan tfma.
Framundan er tveggja mánaða
skiðaganga með sleða í eftirdragi,
sem vega 120 kg í upphafi og mega
þeir gera sér að góðu tiltölulega
einhæft, en orkuríkt fæði á meðan.
„Við höfum reynt að borða mikið
að undanförnu til að fita okkur
þessa síðustu daga og höfum við
borðað þrjár heitar og gómsætar
máltíðir á dag,“ sagði Haraldur í
gærkvöldi. „Við höfum dvalið hér í
Resolute í 30 stiga frosti og sex
vindstigum, en það hefur þó ekki
bitið á okkur enda líður okkur mjög
vel. Þetta er um 200 manna eski-
móaþorp, umhverfíð mjög berang-
urslegt og allt á kafi í snjó.“
Ágætis tilfinning
að vera aldursforseti
Samtals eru þrettán menn í fimm
leiðöngrum að reyna að ná norður-
pólnum þetta árið að undanskildum
tveimur eins manns leiðöngrum
sem hafa misheppnast. Ingþór
Bjarnason er aldursforseti í hópi
norðurpólsfaranna, fimmtugur að
aldri. Hann sagði aðspurður að það
væri ágætis tilfinning að vera ald-
ursforseti, enda byggi hann að
góðri reynslu sem hann hefði öðlast
á liðnum árum. „Það var þó einn
sem var eldri en ég,“ benti Ingþór á
og átti þar við Bretann Sir Rann-
ulph Fiennes, sem hugðist ganga
einsamall á norðurpólinn frá Kan-
ada en hætti við leiðangur sinn rétt
áður en á hólminn var komið.
„Hann er 56 ára en þar sem hann er
dottinn út er ég líklega orðinn ald-
ursforsetinn,“ sagði Ingþór, hló við
og bað fyrir góðar kveðjur til Is-
lands.
Á mbl.is hefur verið sett upp
vefsíða þar sem safnað hefur verið
saman greinum um leiðangurinn
sem og aðra leiðangra sem freista
þess að ná pólnum.
Yfírlýsingum Verkamannasambandsins mótmælt
V ekur spurningar um
samstarf við VMSÍ
Formenn iandssambanda innan ASI bregðast ólíkt við samningi Flóabandalagsins
Inntak samkomulagsins
mikil vonbrigði
BJÖRN Grétar Sveinsson, formaður
Verkamannasambandsins, óskaði
Flóabandalaginu í gær tÚ hamingju
með nýgert samkomulag við Samtök
atvinnulífsins um inntak kjarasamn-
ings en benti um leið á að mjög mikið
beri milli þeirra markmiða sem félög-
in á landsbyggðinni hafi ætlað að ná
fram og þeirra sem virðist vera í sam-
komulaginu.
Bjöm Grétar sagði framhaldið hjá
Verkamannasambandinu vera það að
í dag eða á morgun hljóti sáttasemjari
að kalla fulltrúa sambandsins til fund-
ar.
Aðspurður um það hvort Verka-
mannasambandið myndi ganga að
sams konar samningi og Flóabanda-
lagið, sagðist Bjöm Grétar ekkert
vilja segja um það. Forystumenn
VMSÍ ætla að fara yfir stöðuna á
fundi í dag.
Mikil vonbrigði
Aðalsteinn Baldursson, formaður
Verkalýðsfélags Húsavíkur og for-
maður fiskvinnsludeildar VMSI, seg-
ir inntak samkomulagsins mikil von-
brigði og langt frá þeim markmiðum
sem félagar í Verkalýðsfélagi Húsa-
víkur vonist til að ná í kjarasamning-
um. Hann bætti því þó við að hann
hefði ekki séð samninginn, heldur ein-
ungis heyrt um efnisatriði hans í
fréttum fjölmiðla.
Aðalsteinn segist eiga mjög erfitt
með að sætta sig við slíkan samning
verði Verkamannasambandinu boð-
inn hann. Það er mat hans að sam-
bandið þurfi nú að setjast niður og
fara yfir stöðuna eins og hún er orðin
nú.
Guðmundur Gunnarsson, formaður
Rafiðnaðarsambands íslands, RSÍ,
segir að ef niðurstaða Flóabandalags-
ins í samningum við SA er borin sam-
an við kröfugerð Rafiðnaðarsam-
bandsins komi í ljós svipaðar kröfur á
mörgum sviðum.
Guðmundur segir að krafa RSÍ
snúist um 6% upphafshækkun og svo
4% áfangahækkanir á ári. Allan tím-
ann hafi sambandið rætt um samning
til tveggja ára, en um leið sagt sig til-
búið til norræna fyrirkomulagsins,
þ.e. semja til lengri tíma með árlegu
milliuppgjöri. í raun hafi Flóabanda-
lagið samið um slíkt nú.
Guðmundur segir ennfremur að
RSÍ geri kröfu um að orðalag vegna
veikindaréttar verði lagfært og gert
skýrara og rafiðnaðarmenn haldi full-
um launum lengur en þeir gera í dag.
Svipaðar kröfur séu gerðar um sér-
eignalífeyrissjóði og Flóabandalagið
hafi fengið fram, en að auki setji RSÍ
fram kröfur um hækkun á orlofs- og
desemberuppbót, lengingu orlofs og
hækkun tryggingabóta. Hann segir
ekki hafa komið fram hvort þessi at-
riði séu einnig í samkomulagi Flóa-
bandalagsins og SA en um leið sé rétt
að geta þess að Flóabandalagið semji
nú um endurmenntunarsjóð sem RSÍ
hafi þegar yfir að ráða.
„Við settum einnig fram kröfur
gagnvart ríkisvaldinu og höfðum
frumkvæði að því að ASÍ tók þær til
umíjöllunar," segir Guðmundur og
bendir á að allar líkur séu á að réttindi
í fæðingar- og foreldraorlofi verði
samræmd við það sem opinberir
starfsmenn hafa auk þess bamabæt-
ur verði lagfærðar og skattleysis-
mörk látin fylgja launahækkunum.
Allt séu þetta kröfur sem samþykktar
hafi verið á kjaramálaráðstefnu RSÍ
sl. haust.
Viðræður Rafiðnaðarsambandsins
við SA og SART eru í fullum gangi, að
sögn Guðmundar. Þegar hafi náðst
samkomulag í nokkrum atriðum, en
veigamikil atriði hafi ekki enn verið til
lykta leidd. í ljós muni koma upp úr
komandi helgi hvort samkomulag ná-
ist eða upp úr slitni. Lagalegur ferill
málsins sé þá sá að málinu verði vísað
til sáttasemjara og náist ekki niður-
staða þar verði boðað til aðgerða.
Svipaður samningi VR
Magnús L. Sveinsson, formaður
Verzlunarmannafélags Reykjavíkur,
segir að þegar á heildina sé lltið, séu
samningamir að mörgu leyti svipaðir
og VR náði samningum um við Sam-
tök verslunar og Félag íslenskra stór-
kaupmanna í janúarmánuði.
„Þeir hins vegar semja ekki um
markaðslaun enda hentar það ekki á
þeirra vinnusvæði. Þeir eru með
samninga til þriggja og hálfs árs en
við til fjöguma ára. Þannig að mér
sýnist nú, þegar á heildina er litið, sé
svona viktin fyrir atvinnulífið eitthvað
svipað og við gemm ráð fyrir að verði
með þeim samningi sem við gerðum i
janúarmánuði. Mér sýnist að þeir hafi
í meginatriðum náð því fram sem þeir
fóm fram á. Það tekur að vísu aðeins
lengri tíma en þegar á heildina er litið
held ég að þeir geti verið eftir atvik-
um sáttir með sinn samning. Og ég
óska þeim til hamingju með að hafa
náð þessum samningi," segir Magnús.