Alþýðublaðið - 10.09.1934, Blaðsíða 1

MÁNUDAGINN 10. SEPT. 1934.
' r XV. ÁRGANGUR. 268. TÖLUBL.
DAOBLAÐ OO VIKUBLAÐ
&; <Sm& B. *—f GSBtaBfe- á&utam&im te. ig& 4 dsteœ« — Stt. S,S3 Ijartr $ mtzæSi, el «ndtt ei fyrtatea. I Imrntaaíta totelar GtoMB 1» Mca. VmiBLMUe
fe®W ® ® &««§b8í raUMSwsá^, ®aé ftssW eÆj&s* &. Kfð ð éa. I ptft Mttsst eSer te@a® ^cSsœr, «• Krtars l öapfeloOíBss. IréMtr eg vSœyflrtH. RTTSTJÖWJt OO AFCJSISIÐSLA AlppSss-
ee «ift' OMrttesBaa «»- 8— «3. SÍBCAIt: «*»- s^œi&ea eg BMUfsíasa*. «5: <teal«*S»r festttet, «tt: rtsstjert. «S®-. VB«U«v S. V®ifiía»s»M. UstaMtaM4,
Irálabirfllaliili nm mjólkursðlnna
piga Ejildi I dag.
Fyrsta mjólkurlækkunin
verður eftir fáa daga
Á LAUGARDAGINN var end-
Xa. anlega gengið frá samn-
ingu bráðabirgðalaganna um
mjólkursöluna. Lögin verða
gefin út i dag og öðlast pegar
gildi. Verður pegar hafinn önd-
irbúningur undir framkvæmd
peirra.*
Fyrir atbeina Alpýðufiokks-
ins hafa verið gerðar veruleg-
ar breytingar á hinu upphaflega
frumvarpi stjórnarinnar, sem
fela í sér tryggingu fyrir"pví
að verðlækkun á mjólkinni eigi
sér stað nú pegar og frekari
lækkun innan skamms, og að
hagsmuna neytenda og fram-
leiðenda verði 'gætt að jöfnu í
framkvæmd®laganna.
Sannning pessara laga: ier tví-
mælalaust erfiöasta mál, sem
stjórnin hefir enn haft til mieð!-
fierðar. Mótmæli höfðu feomið
fram úr ýmsum áttum gegln
peirri lausn málsins, sem fyritt-
huguð var og hafði verið boðíuð
í biöðum.
Fyrir atbeina fulltrúa Alþýöu-
fiokksins, sem hafa unnið að
þessu máli undanfarna daga á-
samt Hermanni Jóinassyni forsæt-
isráðherra, hafa fengist verúleg-
ar bneytingar á frulnvarpinu frá
pví, sem það var í upphafi.
Jöfn áhrif neytenda og fram-
leiðenda á framkvæmd laganua
eru nú trygð betur en áður. Al-
þýðuflokkurinn heíir beitt sér fyr-
itr því, að tillit sé tekið til mjólk1-
urframleiðenda í bæj'um og við
bæi ekki síður en annara fram-
leiðenda. Hann hefir jafnframt
fengið trygigingu fyrir pvf, að hið
nýja skipulag verði til verulegra
hagsbóta einnig fyrir nieytehdur,
með lækkuðu mjólkurverði, þar
sem neytendur fá'nú jafna að-
stöðu á við framleiðiendur um á-
kvörðun verðsins.
Mjólkin lækkar nú í verði inn-
an fárra daga, en aðallækkunin
á sér stað þegar hið nýja skipu-
lag kemst á. Hve miklu sú læfek-
un muni nema, er ekki hægt að
segja að svo stöddu, en par siem
það er margviðurkent,' að bænd-
ur austanfjalls fá nú ekki nema
10—16 aura fyrir líterinn, en neyt-
endur hér greiða 42 aura, og
mismunurinn, 26—32 aurar, renn-
ur til peirra milliliða, sem verða
óþarfir þegar hið nýja skipulag
kemst á, þá má fullyrða að
auðvelt verði að lækka mjólk-
ina um 7—8 aura að minsta
kosti, og hækka pó verðið,
sem bændur fá fyrir hana að
sama skapi. Þeirri kröfu mun
Alpýðublaðið halda fram hér
eftir sem hingað til.
jpá er það. nú loks trygt, að
einstök mjólkurfélög eða hring-
ar geti ekki, eins og nú, kúgað
bændur eða neytendur vegna að-
stöðu sinnar til að hreinsa mjólk-
ina eða skamtað sjálfum sér
greiðslu fyrir það. Verði gefð til-
raun til þess, verður gripið til
ráða, sem komlaj í veg fyrir það.
Bráðabirgðalögin um mjólkur-
söluna, sem gefin eru út í dag,
fara hér á eftir:
Nlólknrlðgln.
1. grein. !
Viið sölu mjólkur og rjóma skal
landiinu skift í svæði, er nefnist
verðjöfniunarsvæði. Að jafnaði
markar sú aðstaða verðjöfnunar-
svæði, að hægt sé þar að selja
daglega góða og ósfcemda mjólk
oig rjóma frá mjólfcurbúum, ei'hu
eða flieirum, sem viðurkend eru
til þess af landbúnaðarráðherra,
enda sé kaupstaður eða kauptún
ininiah þeirra takmarka. Jafnframt
skal mjó.lkursölunefndiinni skylt,
er verðjöfnunarsvæðin eru ákveð-
án, að taka tilliit til þess, hvaöa
mjólkurbú hafa notið markaðar í
viðkomandi kaupstöðuni eða
fcauptúnum. Er öllum mjólkúr-
framleiðendum óheimilt að selja
mjólk eða mjólkurafurðir utan
þess verðjöfnunarsvæðlLs, sem
þeir eru á, sbr, þó 10. gr, Hér
er þó undanskiliin sala á ost;i,
súru skyri og smjöri, niðursioði-'
inni mjólk oig þurmjólk.
2. gr.
í öllum þeim kaupstöðum og
kauptúnum, þar sem fram getur
fanið dagleg sala á mjólk og
rjóma frá mjólkurbúum, sem við-
urkend verða til þess af .landn
búnaðairáðlierra, skal gjald, ler
mefniist verð j ö f nunaiigj al d, lagt- á
alla neyzlumjólk og rjóma, sem
slelt ier, hvort heldur frá mjólk-
urbúum, félögum eða einstokúm
mönuum. Gjald þetta má neui^
alt að B°/o af útsöiuverði mjólk-
ur og rjóma, en heimilt er þó
að hækka gjaldið, ef sérstök þörf
krefur, ienda komi samþykki laud-
búnaðarráðherra til. Undanþegin
verðjöfnunargjaldi er mjólk, sem
framleáidd ier á ræktuðu , landi
innian sama kaupstaðiar og kaup-
túns, sem hún ler seld á. Undan-
þágaU gildir fyrir eina kú fyrfr
hvern fullræktaðan hektara af
túiniii, sem fmmlieiðiandi notar til
fóðurframleáðslu innan kaupstað-
a'rina eðia kauptúnsinis.
3. grein.
VeTðjöfnunargjaldið skal lagt í
sérstakian sjóð fyrir hvert ver'ð-
jöfnunarsvæði. Nefnast sjóðir
þesisir verðjöfnunarisjóðir, Verð-
jöfnunargjaldið skal gneitt leftir á
í byrjun hvers mánaðar, og má
áunheimta með lögtiaki hjá seljr
endum mjólkurinnar. Vierðjöfnunr
argjaldið skal vera til verðupp-
bótar á þá mjólk, siem notuð er
til vinslu í viðurkendum mjólk-
urbuum, sem starfa á verðjöfn-
unarsvæðánu. Stjóm eöa stjórnir
mjólfeurbúanna ákveða verðupp-
bætur, og geta þær 'verjð mis-
háar eftir þvi, hverjar afurð)iir
hafa verið umnar úr mjólkinni.
4. grein.
Otsöluverð á mjólk og mjólkur-
afurðum á hverjum sölustað inn-
an verðjöfnunarsvæðiis skai á-
kveðið af 5 mönnum. Tveir þeirra
skulu vera úr stjóm viðkomandi
mjóikurbús eða sölusanilags, tveir
tilniefndir með hlutfallskosiningui
af viðkomandi bæjarstjórn eða
hreppsnefnd, en oddamann skipar
1 a n d b únaðar m á 1 ará ðherra.
5. grein.
par sem aðeins eitt viðurkent
mjólkurbú er starfandi á verð-
jöfnunarsvæði, skal það annaist
alla sölu á neyzlumjólk, rjóma
og nýju skyri á því svæði. Tekur
þetta einnig til þeimar mjólkur,
sem undanþegiin er verðjöfnunar-
sjóðsgjaldi samkv. 2. gr. 2. mgr„
Par sem fleini en eitt mjólkurbú
em starfandi á ,sama verðjöfnun-i
arsvæði, skal öll sala á þessum
vörum fara fram frá einni mjólk-
ursölumiðstöð. Heimilt er stjóm
samsölunnar aði taira í sísnjaír hend-
ur sölu á öðmm mjólkurafurð-'
um, sem búin framleiiða. Skúlu
öll mjólkurbú og félög mjólkur-
framleiðenda, sem samkvæmt lög-
liim þessum tafea þátfc í söluisam1
tökum á svæðiuu, skipa stjórn,
sem anniast söluna og allar franx-
kvæmdir sölusamlagsins.
(Frh. á 3. sfðu.)
Vinningarnir í Happdrættinu,
I dag kfi. 1 var dregið f 7, flokki
Dregnfr voru alls 400 vlnningar
K. 20,000,00
Nr. 7942.
Kt». 5000,0)0
Nr. 22966.
Kr. 2000,00
9143 - 11443 - 17389.
Kr. 1000,00
13108 - 15093 - 19036 - 11516.
Kr. 500,00
23134 - 2475 - 4839 - 16939 -
20152 - 9067 - 7106 - 1275 -
9785 - 16944 - 46858 - 16055.
Kr. 200,00
16099 - 20280 - 16007 - 7052 -
916 -4802- 9405 - 9668 - 15172
- 12556 - 19048 - 3670 - 5803 -
962 - 9190 - 9206 - 15776 - 7833
- 23691 - 24075 - 15156 - 20429
- 2029 - 17988 - 23292 - 12046 -
21070 5677 - 18089 - 23425 -
8313 - 11467 - 5890 - 19387 -
5616 - 15692 - 1813 - 6712 -
18618 - 6590 - 890 - 23885 - 3872
- 16126 - 14536. '
KrlGO,0O ““
4878 - 1346; - 22755 - 22915 -
20750 - 13967 - 20629 - 6888 -
24011 - 21920 - 1050 - 22349 -
19233 - 2(2839 - 6456 - 8828 - 4837
- 4452 - 22578 - 6234 - 3142 -
2113 - 13021 - 24627 .- 23290 -
7972 - 607 - 13940 - 1007 - .11569
- 21176 - 6149 - 10413 - 12“226 *
3974 - 5932 - 24048 - 12092 - 232
- 3473 - 22912 - 7103 - 16909 -
20721 - 6374 - 22065 - 15204 -
1448 - 18869 - 2172 - 22749 -
5389 - 0850 - 10671 - ,179 - 14146
- 19268 - 5532 - 11410 - ■ 5413 -
12301 - 181, - 8999 - 10377 ' h 13744
- 13748 - 4531 - 8836 r 11162 -
22266 - 18073 - ■ 11491 - 7733 -
4496 - 2009 - 10559 - 21131 -
4068 - 6152 - 18835 - 13785 -
13834 - 3316 - 6087 - 17164 -
5390 - 154(79 - 19481 - 18151 -
10341 - 21630 - 2460 - 4470 -
20536 - 20433 - ■ 2092 - 16517 -
9237 - 18664 - 2433 - 23788 -
3122 - 891 - 5384 - 20742 - 7539
- 14795 - 13282 - 2218'2 - 23047 -
8800 - 18572 - 19724 - 17538 -
332 - 19323 - 20957 - 7758 -
22672) - 4682 - 14332 - 20404 -
23587 - 1145 - 20235 - 6250 -
2706 - 18349 - 22091 - 19031 -
15809 - 552 - 2562 - 8877 -
3373 - 15034 - 23930 - 7649 -
20049 - 9431 - 13008 - 7022 -
17123 - 18084 - 12144 - 23958 -
1703 - 24507 - 21028 - 9564 -
(Frh. á 4. sájðlu.)
Amerískt fsmepsfeip brennnr.
Hsndrnð manna hafa farist.
Margt bendir tll mss að feveikt bafi verlð í sbiplnu.
GILEGT sjóslys varð skamt
uudán ströndum New Jers-
ey í Bandarikjunum á laugar-
dag. Ferðamannaskipið „Mornow
Castle“ var á leiðinni til New York
frá Havana er eldur kom upp i
skipinu og brann þaðáskömmum
tíma. 318 farþegar voru með skip-
inu, en skipshöfnin var 240 men(n.
’Pegar leldurinn kom upp voriu
flestir farþegar í svefni í klef-i
um sínum og gékk illa að gera
þeim viðvart, enda varð skipið
svo að segja alelda. á svipstundu.
Neyðarmerki voru þegan send út
og ýms skip hröðuðu sér til
bjarigar og strandvarmarbáta!r
voru tafarlaust sendur frá nálæg-
um höfnum.
Veður var mjög slæmt og var
mjög lítið hægt að nota skips-
bátana. Eldurinn varð því vald-
andi að ekki var hægt að komía
þeim út, nema upþ í vindinn.
Margir farþegar bentu sér fyr-
ir borð og í sjóinn og fórust
fjölda margir þannig. pað er
sagt, að hjón hafi bjargast til
lands, og höfðu þau synt sam-
hliða í 6 klst.
Skipunum, sem komu til hjálp-
ar, tókst að bjarga ýmsu af fólk-
inu, er það hrakfist til í brimr
rótinu, eða bar inn í bátinn á
skipinu. Segja sjónarvottar að
ógnir og skelfingar fólksiins ha.fi
vetið hræðiiegar.
Efeki er kunnugt með fullri
vissu um upptök eldsins. Margir
farþegar, sem hafa komist af,
segja, að eldingu hafi lostið nið-
lur í skipið og kveikt í því, en
skipverjarnir, siem af hafa kom-
ist segjast álíta, áð eldurinn hafi
komið upp í straustofu skipsins'.
Fyrsti stýrimaður skipsins hafði
sjórn þiess á hendi er eldurinú
kom' upp, því að skipstjórinn
hafði látist af hjartaslagi rétt
áður.
BERLINI í miorgun. (FO.)
f gær kom skip til New-York
með 150 af þeim, sem björguðust
af skipihu Morrow Castle, er
brann í hafi. Geysimikill mann-
(Frh. á 4.. síðu.)