Morgunblaðið - 19.03.2000, Blaðsíða 22

Morgunblaðið - 19.03.2000, Blaðsíða 22
22 B SUNNUDAGUR 19. MARS 2000 MORGUNBLAÐIÐ MIG langar að segja þér hvernig ég kynntist fjölskylduuppstill- ingu (Family Constellation) og Reglum kærleikans (The Ord- ers of Love) eins og Bert Hellinger kallar þetta meðferðarform,“ segir Karen Hedley aðspurð. „Eins og margir hafði ég farið í alls konar meðferðir til að reyna að leysa þrálátt, persónulegt vandamál. Það var ekki fyrr en ég tók þátt í fjölskylduuppstill- ingu Hellingers sem dulinn samverkan inn- an fjölskyldu minnar kom upp á yfirborðið. Þá loks fannst endanleg lausn á vandanum sem opnaði fyrir gagnkvæman kærleika milli mín og fjölskyldu minnar og gjör- breyttu lífi okkar til hins betra.“ Bert Hellinger er að sögn Hedley virtur meðferðaraðili í Þýskalandi og víðar. Hann starfaði sem prestur í 20 ár, meðal annars sem trúboði á meðal Zulu-þjóðflokksins í Afríku. Hann yfirgaf kirkjuna og hóf nám í sálgreiningu og skynheildarsálfræði (Gest- alt psychology) og fjölskyldumeðferð. í framhaldi af því þróaði hann meðferð sem hann kallar fjölskylduuppstillingu (family constellation). Þessi aðferð hefur borið hróður hans víða um Evrópu. Kærleikurinn er lykilatriði Að sögn Hedley vinnur Hellinger út frá því að lausn hafi einungis áhrif ef hún virkj- ar kærleikann. „Hann áttaði sig á því hve kærleikurinn skiptir miklu máli innan fjöl- skyldna," segir hún. Hann fjallar einnig um hvað það er sem skaðar kærleikann og hvers kærleikurinn þarfnast til að dafna. Þegar einstakling- urinn framfylgir því sem kærleikurinn krefst þýðir það að viðkomandi skilur hvernig kraftarnir vinna innan fjölskyld- unnar og fylgir því. „Eg ætla að gefa þér dæmi um þetta,“ segir Hedley. „Kærleikurinn flæðir milli foreldra og barna þegar foreldrarnir gefa og börnin taka. Foreldrarnir geta aðeins gefið börn- unum það sem þeir hafa fengið frá for- eldrum sínum og þeir aftur hafa fengið frá sínum foreldrum. Reglunni um að gefa og taka er raskað þegar foreldrarnir reyna að fá frá börnum sínum eins og væru þau fullorðin. Þá taka foreldrarnir eins og börn og börnin lenda í þeirri aðstöðu að gefa eins og væru þau for- eldrar. Þetta getur gert börnin reið og yfir foreldrana hafin. Djúpt í sálu sinni vita börnin að þetta er ekki rétt og vilja ómeð- vitað hegna sér fyrir þetta með því að mis- takast í lifinu en þau vita ekki hvernig þau eiga að losa sig við þessa tilfinningu.“ Hvað þarf til að vera heill? Hellinger segir að okkur líði sem heilum einstaklingum þegar við tökum foreldrum okkar eins og þeir eru. Þá erum við líka sátt við okkur sjálf. Þessi sátt við for- eldrana gerist án þess að við áfellumst þá og án þess að svara spurningunni um hvað er rétt eða rangt. í staðinn fer sáttin fram í djúpri auðmýkt. Hellinger sagði mér eitt sinn sögu af fer- tugum manni sem kom á námskeið til hans. Móðir hans hafði gefið hann sem ungabarn og hann ólst upp hjá fósturforeldrum. Hann hitti móður sína í fyrsta skipti þegar hann var tvítugur og hafði séð hana 2-3 sinnum síðan. Meðan á námskeiðinu stóð heimsótti hann móður sína til að segja henni hvað hann væri glaður yfir því að hún hefði gefið honum lífið. Með því að fyrirgefa henni frelsaði hann móður sína undan sektar- kenndinni og sjálfan sig undan höfnuninni. Kerfisbundin samviska sér til þess að eftir öllum er munað Það er fleira sem Bert Hellinger hefur uppgötvað eins og kerfisbundna samvisku (systemic conscience), heldur Hedley áfram Krefst hugrekk- is að skilja þján- inguna eftir þar sem hún á heima Fjölskylduuppstilling er meðferðarform sem kennt er við Bert Hellinger, virtan meðferðaraðila í Þýska- landi og víðar. Leikin uppstilling á fjölskyldunni á að opinbera dulda samverkan innan hennar sem getur valdið þjáningum. Hildur Einarsdóttir ræddi við Karen Hedley sem heldur fyrirlestur í Norræna húsinu um aðferðir Hellingers auk þess sem hún sýnir hvernig fjölskylduuppstillingin verkar. frásögn sinni. „Þessi samviska sér til þess að það sé munað eftir öll- um sem tilheyra fjölskyldunni. Engum er gleymt og enginn er úti- lokaður. Tökum fjölskyldu þar sem hefur fæðst andvana barn. Það er mjög erfitt fyrir fjölskyldu- meðlimina að minnast þessa bams. Oft eignast fólkið annað barn sem kemur ef til vill í staðinn fyrir látna barnið. Það barn sem þannig er ástatt fyrir skynjar að það passar ekki inn í fjölskyldu- myndina, eins og það tilheyri henni ekki eða sé ókunnugt. Því ómeðvitað hefur barn- ið komið í staðinn fyrir látna barnið og lifir því ekki á eigin forsendum. Það er ekki fyrr en látna barnið verður sýnilegt ef svo má segja og fær sinn stað í fjölskyldunni sem bróðirinn eða systirin verður frjáls. Þá upp- lifir fjölskyldan tilvist hins látna barns sem blessun í stað þess að hún sé ógnun við alla fjölskylduna. Ég skil þjáningu þína eftir hjá þér í þessari meðferð er þannig alltaf verið að leita að þeim sem hafa týnst, gleymst eða hafa ekki verið virtir. Þegar þessar persónur eru gerðar sýnilegar þá léttir öll- um. Annað sem við leitumst við að koma auga á eru sérstakir kraftar sem leiða til þján- inga í fjölskyldum. Börn eru bundin fjöl- skyldu sinni mjög sterkum böndum í gegn- um ást sína og tryggð og þau eru því tilbúin til að þjást í staðinn fyrir hana. Ef þau skynja til dæmis að foreldrið hef- ur dauðaþrá vilja þau í sumum tilvikum deyja í staðinn fyrir það. Börn eru ekki hrædd við að deyja ef þau halda að með því bjargi þau þeim sem þau elska mest. Þetta er hættulegt því í staðinn fyrir einn harm- leik verða þeir tveir. Það sem barnið áttar sig ekki á er að for- eldrarnir elska það innilega og vilja ekki að það þjáist í staðinn fyrir þá. Enda er það ekki hægt. Það krefst hug- rekkis að skilja þjáninguna eftir þar sem hún á heima. Að líta á móður sína og segja: „Ég skil þjáningu þína eft- ir hjá þér, elsku mamma, vegna þess að ég elska þig. Mér á eftir að farnast vel og ég ætla að láta eitthvað verða úr lífi mínu.“ A þennan hátt deyr þessi blinda ást og það sama á við um sektarkenndina sem barnið hefur tekið á sig. Sú þrá að vilja fylgja ást- vininum í dauðann breytist í meðvitaðan kærleika sem skilur þjáningu, sektarkennd eða aðrar staðreyndir málsins eftir þar sem þær eiga heima. Aðferðin heimspekileg Karen Hedley ræddi einnig um þær að- ferðir sem Hellinger beitir í meðferð sinni sem felast í því að lýsa fyrirbærum eins og þau koma fyrir sjónir. „Aðferðir hans eru einnig heimspekilegar sem þýðir að ég sem meðferðaraðili tek þátt í ákveðnu ferli án þess að þekkja forsendur málsins í smáatr- iðum,“ segir Hedley. „Ég tek þátt í fjöl- skylduuppstillingunni án ásetnings og ótta. Þegar fólkinu hefur verið stillt upp horfi ég yfir hópinn en þar á meðal eru þeir sem eru annaðhvort látnir eða eru ekki viðurkennd- ir. Og á meðan ég er að komast í kynni við fjölskylduna á þennan hátt þá „sé“ ég eitt og annað. Til dæmis að móðurinni líður ekki vel þar sem henni hefur verið stillt upp og hún vill færa sig. Aðferðin byggist þannig á því að skoða hvað liggur að baki því sem er að gerast eða hefur gerst. Það sem við erum í rauninni að gera í fjölskylduuppstillingu er að finna lausn á óleystum vanda. Sá vandi getur átt rætur að rekja til náinna sambanda, fiknar, sekt- arkenndar, höfnunar, eða annarra þátta. Eftir að hafa skilgreint hver vandinn er og hvort má rekja hann til núverandi fjöl- skyldu eða upprunafjölskyldu þá velur sá sem er í meðferðinni einstaklinga úr saln- um sem eiga að vera fulltrúar fjölskyldunn- ar og hans sjálfs. Þegar búið er að velja hópinn, stillir hann einstaklingunum upp (fjölskyldumeðlimunum) eftir eigin innri mynd eða tilfinningu. Þegar búið er að skipa þeim þannig niður sest sá sem er í meðferðinni niður og virðir hópinn fyrir sér. Þá byrja ég að spyrja þá sem eru í hópnum hvernig þeim líði þar sem þeir standa. Það sem kemur á óvart er að þetta fólk hefur hugsanir, tilfinningar og skynjun sem það hafði ekki áður þar sem það sat í stólnum sínum úti í sal. Stöðunni breytt þá breytist upplifunin Það sem gerist í raun er að í hvert skipti sem stöðu þeirra innan hópsins er breytt þá breytist upplifun þeirra. Til dæmis getur „móðirin" fengið hraðan hjartslátt þegar „dóttirin" er staðsett við hliðina á henni eða „eiginmaðurinn" finnur ef til vil ekkert samband við „eiginkonu" sína eða „börn“. Ég breyti stöðu fólksins eftir því sem ég skynja hana og eftir þeim viðbrögðum sem ég fæ og reyni að finna þá staðsetningu sem öllum líður vel í. Stundum segi ég eitt- hvað uppbyggilegt eða þeir sem taka þátt í uppstillingunni finna þörf hjá sér til að segja eitthvað. í lok þessa ferlis hefur sá sem er í meðferðinni betri og heilli mynd af fjölskyldu sinni en hann hafði í upphafi. Það er alltaf eitthvað sem kemur á óvart í fjölskylduuppstillingunum. Eitthvað sem var dulið en kemur upp á yfirborðið hvort sem það ei-u sættir eða endurfundir. Og áhrifin af uppstillingunni halda áfram að vara. Það getur þó liðið allt að einum eða tveimur árum þangað til þau síast endan- lega inn. Hægt að létta af fólki mikiili vanlíðan Karen Hedley segir að helsti kosturinn við þessa tegund af meðferð sé að hún leit- ist við að leysa vandann. „Meðferðin tekur á veigamiklum atburðum sem gerst hafa í fjölskyldunni. Hún getur afhjúpað dulda krafta sem orsaka að fólki líður illa. Á skömmum tíma er hægt að létta af fólki mikilli vanlíðan sem tæki annars mjög lang- an tíma að vinna úr. Ég lít ekki svo á að fjölskylduuppstilling komi í staðinn fyrir aðra meðferð heldur er hún veigamikil viðbót. Þessi aðferð hefur til dæmis reynst vel þar sem verið er að vinna með hjónabandserfiðleika því mörg vanda- mál hjá pörum má rekja til óleystra vanda- mála í upprunafjölskyldu. í fyrirlestri sínum í Norræna húsinu mun Karen Hedley ræða um það sem einkennir vinnu Hellingers. Einnig verður hún með námskeið þar sem fólki gefst kostur á að setja saman fjölskyldu sína og þar sem þátttakendur geta tekið þátt í fjölskyldu- uppsetningu. Karen Hedley er löggiltur meðferðaraðili síðan 1984 og hefur starfað sem kennari í fræðum sínum í London og Gautaborg í Sviþjóð. Hún kynntist aðferðum Bert Hell- ingers árið 1993 og hefur síðan unnið í sam- ræmi við meðferðarhugmyndir hans. Hún hefur haldið námskeið í fjölskylduuppstill- ingu í Englandi og víðar i Evrópu. Einnig meðhöndlar hún einstaklinga og pör. Hún segir það veita sér mikla ánægju að fá tækifæri til að koma til íslands og kynna störf Bert Hellingers. Fyrirlestur Karenar Hedley í Norræna húsinu annað kvöld hefst kl. 20. Karen Hedley Auðveldir í lögn og þrifum. Ekkert bón. 2ja, 3ja og ^ra metra breiðir - engin samskeytí. Slitþolnari en flest plastparket Einstaktega mjúkir undir fót hljððeinangrandi og rakaþolnir. AUt að ío ára ábyrgð (eftir gerðum). Fálíflfpni Q Símar 588 1717 og 581 3577 Umboðsmenn um allt land Teppaland GÓLFEFNI ehf.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.