Morgunblaðið - 23.03.2000, Qupperneq 6

6 C FIMMTUDAGUR 23. MARS 2000
MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
Hlutabréfamarkaðurinn til umræðu á fundi Verslunarráðs íslands á Akureyri
Morgunblaðið/Margrét Þðra
Þorsteinn Már Baldvinsson, forstjdri Samherja: Sjálfsagt að opna fyrir fjárfestingar útlendinga í íslenskum sjávarútvegi.
Morgunblaðið/Margrét Þóra
Bjami Ármannsson: Svolitil niðursveifla markaðnum holl.
BJARNI Armannsson, forstjóri
Fjárfestingarbanka atvinnulífsins,
FBA, telur að á næsta rúma ári muni
fyrirtækjum sem skráð eru á opin-
berum verðbréfamarkaði fjölga og
verða vel yfir eitt hundrað talsins. Þá
segir hann nauðsynlegt að aðgengi
erlendra fjárfesta að íslenskum
hlutabréfamarkaði verði auðveldað,
það muni auka veltu markaðarins og
dýpka hann. Að öðrum kosti muni
stöðnun og einsleitni blasa við.
Bjami flutti ásamt Þorsteini Má
Baldvinssyni, forstjóra Samherja, er-
indi á hádegisverðarfundi Verslunar-
ráðs íslands á Fosshóteli KEA á Ak-
ureyri í fyrradag, en umfjöllunarefni
hans var hlutabréfamarkaðurinn á
Islandi.
Bjami fór yfír þróun íslensks
hlutabréfamarkaðar en saga hans er
ekki löng, nær vart lengra aftur en til
ársins 1990 og nú tíu ámm síðar eru
75 félög skráð á Verðbréfaþing ís-
lands þannig að vöxturinn hefur verið
hraður. Viðskipti hafa að sama skapi
vaxið ört og er nú svo komið að við-
skipti em gerð með ríflega þriðjung
af markaðsvirði hvers félags árlega,
sem nálgast það sem gerist og geng-
ur á þróuðum mörkuðum. Langt væri
hins vegar í land að íslenski markað-
urinn stæðist samanburð við alþjóð-
lega markaðinn.
Áhugi almennings
meiri en áður
Hlutabréfamarkaðinn sagði Bjami
vera aflvaka breytinga og í kjölfar
hans hefði orðið gerbreyting á ís-
lenskum fjármálamarkaði með auknu
aðgengi að láns- og áhættufé. Fyrir-
tæki væm sífellt að stækka og aukn-
ar kröfur em gerðar til þeirra um að
Aðgengi erlendra
fjárfesta eykur veltu
og dýpkar markaðinn
standast alþjóðlega samkeppni; einn-
ig em gerðar kröfur um hagræðingu
í rekstri fyrirtækjanna og betri nýt-
ingu fjármuna. Þá sagði Bjami að
spamaður hefði aukist í þjóðfélaginu
og benti á að lífeyrissjóðir hefðu að
meðaltali vaxið um 17% á ári síðustu
10 ár. Það hefði í for með sér stækk-
andi hlutabréfasjóði og verðbréfa-
sjóði sem leggja áherslu á hlutabréfa-
kaup. Áhugi almennings á mark-
aðnum væri meiri en áður en um 20
þúsund heimili, um fímmtungur allra
heimila í landinu, fjárfestu í hluta-
bréfum. Það gerði að verkum að þörf
fyrir upplýsingar um markaðinn
hefði aukist til muna.
Hagstæð aldurssamsetning þjóð-
arinnar hefði einnig áhrif á vaxandi
hlutabréfamarkað hér á landi en um
45% íslendinga em undir þrítugu,
sem er gerólíkt mörgum iðnvæddum
samfélögum, t.d. Þýskalandi og
Spáni, þar sem hlutfall eldra fólks er
hærra. Þetta myndi eflaust glögglega
koma í ljós á næstu árum, en yngra
fólk er opnara en það eldra fyrir því
að hlutabréf henti vel sem spamaðar-
form fyrir almenning. Þannig myndu
eignir almennings á næstu árum
flæða inn á hlutabréfamarkaðinn og
verð bréfa hækka af þeim sökum.
Svoh'til niðursveifla yrði holl fyrir
markaðinn.
Vegna þess hve markaðurinn sé
ungur og htil hefð fyrir hendi hafí ís-
lendingar ekki mikla reynslu af nið-
ursveiflum, en að mati Bjama væri
það hollt fyrir markaðinn og reynsl-
una að fara í gegnum fleiri slíkar
sveiflur. Reynsla annarra landa nýt-
ist okkur hins vegar í þessum efnum
og við byggjum við svipaða löggjöf og
tilskipanir og gilda í Evrópusam-
bandslöndunum.
Hvað menntunarstig markaðarins
varðar sagði Bjami að til staðar væm
velmenntaðir sérfræðingar á fjár-
málastofnunum og væra þeir fylli-
lega samkeppnishæfir við nágranna-
lönd okkar. Eftirlitsaðilar og
almenningur væru hins vegar langt
frá því að veita það aðhald með mark-
aðnum sem tíðkaðist þar. Þrýstingur
á breytingar markaðarins hefðu ekki
komið frá fjárfestum, en það væri
mikilvægur hluti þess að markaður-
inn ætti framtíð fyrir sér. Þá benti

Ali Iti í eini j
Ljósritari/prentari AR-161
• 16 eintök á mlnútu
• Afritastærð stærst A3
• Frumritastærð stærst A3
• Minnkun & stækkun 50% - 200%
• Sjálfvirk lýsing afrita
• Sérstök Ijósmyndastilling
• 250 blaða pappírsskúffa
• 100 blaða sjálfvirkur framhjámatari
• 600 x 600 dpi upplausn
• 1200 x 1200 með "smoothing"
• Aukabúnaður:
Prentaratengi, netkort, frumritamatari,
rafrænn raðari, verkaðskiljairi,
2 x 250 blaða skúffa
kl'.GÍC}IL

Bjarni hka á mikilvægi þess að er-
lendir fjárfestar hefðu greiðari að-
gang að íslenskum hlutabréfamark-
aði, en nú væri sjávarútvegurinn
þeim lokaður, sem og orkugeirinn.
Vaxtarmöguleikar og auðveldari
aðgangur að fjármagni
Þorsteinn Már Baldvinsson, for-
stjóri Samherja, sagði fyrirtækið
hafa góða reynslu af hlutabréfamark-
aðnum, en félagið var fjölskyldufyrir-
tæki þar til það fór á markað fyrir fá-
um misserum. Helstu kosti þess að
vera á hlutabréfamarkaði sagði Þor-
steinn Már vera vaxtarmöguleika
fyrirtækjanna, aukið aðhald á stjóm-
endum þeirra og auðveldari aðgang
að fjármagni. Fyrirtækin ættu auð-
veldara með að fá fjármagn sem
gerði þeim kleift að kaupa önnur fé-
lög eða sameinast þeim og þannig
hefðu þau meiri möguleika en ella á
að vaxa. Betri aðgangur að fjármagni
gerði félögin ekki lengur háð sveitar-
stjómar- og stjómmálamönnum
varðandi útvegun fjármagns, menn
gætu einbeitt sér að því að fá sem
hagkvæmust lán í stað þess að berj-
ast við stjómmálamenn um hver
fengi lán. Þá sagði Þorsteinn að aukið
aðhald á stjómendum fyrirtækja á
hlutabréfamarkaði gerði að verkum
að stefna þeirra væri skýrari og krafa
væri gerð um markviss vinnubrögð.
Reynsla efnahagslífsins væri líka
góð, en fyrirtæki væra nú stærri og
öflugri með meira úthald, krafa um
fjármunamyndun bætti þjóðarbú-
skapinn, hagræðing væri knúin fram
af fyrirtækjunum sjálfum og stjóm-
málamenn hefðu ekki lengur tök á að
setja fjármuni í sömu hugmyndirnar
aftur og aftur. Þá væri einnig jákvætt
að almenningur hefði áhuga á að fjár-
festa í íslensku atvinnulífi.
Þorsteinn Már nefndi dæmi um að
illa hefði til tekist að sínu mati þegar
Samherji keypti hlutabréf í Skag-
strendingi og sagði vinnubrögð Verð-
bréfaþings í því máh ekki til að vekja
traust. Málið hefði verið afgreitt afar
snarlega og á fundi þar sem það var
gert hefðu setið menn sem þar hefðu
ekki átt að sitja.
Æskilegt að bæta
siðferði á markaðnum
Að mati forstjóra Samherja er
æskilegt að siðferði á markaðnum
verði bætt, m.a. til að treysta trú al-
mennings á honum, og eins þyrfti að
setja skýrari reglur um innherjaupp-
lýsingar og meðferð þeirra. Einnig
nefndi hann að breiddin mætti vera
meiri, sem og veltan, og nauðsynlegt
væri að minnka áhrif einstakra aðila
á verðmyndun. Þá væri líka æskilegt
að horfa meira á fjármunamyndun í
rekstri fyrirtækjanna í stað hagnað-
ar, að horfa til þess hversu mikið fyr-
irtækið væri að búa til af peningum,
en á stundum kæmi hagnaður þeirra
til af sölu eigna.
Þorsteinn Már sagði í svari við fyr-
irspum í lok fundarins að íslendingar
kynnu meira en aðrir í sjávarútvegi
og það væri alveg sjálfsagt að opna
fyrir fjárfestingar útlendinga í ís-
lenskum sjávarútvegi. Þeir væra
fyrst og fremst að leita í þekkingu
okkar á því sviði og það ætti að vera
sjálfsagt mál að útlendingar gætu
keypt hlutabréf í íslenskum sjávar-
útvegsfyrirtækjum.
I bræðurnirI
ej!j SHARP
Lágmúla 8 • Sími 530 2800
www.ormsson.is |
Jík.
RdDIOlliiyS?
FYRSTA FLOKKS
FJÁRMÖGNUN
Áhættufjdrmagn í boði fyrir fyrirtæki.
Langtímafjármögnun
fasteignaviðskipta og fjármagnstrygging.
Stór verkefni eru okkar sérsvið.
Engin umboðslaun fyrr en fjármagn fyrr en fjármagn er
útvegað. Miðlarar vemdaðir.
FULLTRÚI óskast til að vera milliliður við afgreiðslu
umsókna um fjármögnun.
Vinsamlegast sendið upplýsingar á ensku til:
VENTURE CAPiTAL CONSULTANTS
Investment Bankers,
16311 Ventura Blvd., Suite 999,
Encino, Kaliforníu 91436, U.S.A.
Fax 0018189051698 - sími 0018187890422.