Morgunblaðið - 28.03.2000, Blaðsíða 34

34 ÞRIÐJUDAGUR 28. MARS 2000
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Frábær karla-
kórssöngur
TONLIST
Langholtskirkja
KÓRTÓNLEIKAR
Karlakórinn Heimir ásamt ein-
söngvurunum Einari Halldórssyni,
Guðmundi Ragnarssyni og Álfta-
gerðisbræðrunum Gisla Péturssyni,
Sigfúsi Péturssyni, Pétri Péturs-
syni og Óskari Péturssyni flutti sí-
gild karlakóralög. Meðleikarar:
Guðmundur Ragnarsson á gítar og
Thomas Higgerson á píanó.
Stjórnandi Stefán R. Gíslason.
Laugardag kl. 16.00.
ÞAÐ er ekkert minna en undur,
sem þarfnast sérstakrar rannsókn-
ar, að ekki stærra sveitarfélag en
Skagafjörður skuli eiga jafn stóran
og frábæran kór og Karlakórinn
Heimir er. í kórnum eru um sjötíu
söngmenn, flestir bændur úr sveit-
um Skagafjarðar. Það sem ein-
kennir söng Heimis er klingjandi
hreinn kórhljómur; eðlilegur og
náttúrulegur söngur. Hvergi heyr-
ist að raddir séu þvingaðar eða stíf-
ar, og músíktæknileg atriði eins og
hvar skuli andað og hvernig hend-
ingar eru mótaðar í blæ og styrk
eru eins eðlileg og hugsast getur.
Pramburður og meðferð texta er
mjög skýr. I fáum orðum: Söngur
þessa ágæta karlakórs er afbragðs-
góður og skínandi músíkalskur. Það
er líka undrunarefni að fyrsti tenór
skuli vera fámennasta rödd kórsins,
en samt svo hljómmikil og björt.
Reyndar á kórinn því láni að fagna
að hafa þrjá Álftagerðisbræðra í
fyrsta tenór, einstaka náttúrutal-
enta. Það væri ekki verra rannsókn-
arefni en hvað annað að leita skýr-
inga á þessum sprengikrafti í
skagfirskum söng-genum. Var það
ekki Jón Ögmundsson Hólabiskup
sem frægur varð fyrir fagran söng
sinn í Niðaróskirkju? Þá þótti Þor-
kell Ólafsson, stiftprófastur á Hól-
um um 1800, ekki síðri söngmaður
og var orðlagður fyrir fagran söng.
Frægar tvísöngs-gamanvísur voru
kveðnar í hans orðastað, og segja
þær nokkuð um sönghæfileika hans:
Egsöng þarútölljól
á ermabættum Rjól.
Heyrðist mitt gaul og gól
gegnum hann Tindastól.
Egsöngintroitum
af öllum lífskröftunum
ogendaðiáexitum
með uppsperrtum kjaftinum.
Hvað sem líður söngerfðafræði
Skagfirðinga er ljóst að Karlakór-
inn Heimir er ekki bara afbragðs-
góður heldur einnig óhemjuvinsæll.
Langholtskirkja var orðin troðfull
rúmum hálftíma fyrir tónleika kórs-
ins á laugardaginn. Á efnisskrá
kórsins voru vinsæl karlakóralög;
óperukórar, íslensk lög, þjóðlög,
dægurlög og óperettulög. Þá erum
við komin að akkilesarhæl kórsins.
Svona góður kór þarf að sýna meiri
metnað og fjölbreytni i efnisvali.
Það er virkilega gaman að heyra
Heimi syngja fallega, en lagavalið
er full léttvægt. Maður vill heyra
frábæran kór syngja bitastæðari
tónlist. Ekki sakaði að það væri
meiri íslensk tónlist á efnisskránni.
Nóg eiga þeir Skagfirðingar af bæði
tónskáldum og ljóðskáldum. Það er
erfitt að finna að nokkru öðru á
þessum tónleikum. Söngurinn var
svo skínandi góður. Það er auðveld-
ara að tína það til sem var fram-
úrskarandi gott.
Söngur kórsins í atriði úr Rigol-
etto eftir Verdi var frábær og sýndi
að þessi kór er ekki síðri en karla-
raddir bestu óperuhúsa. Lagið
Haustnótt á hafinu þekkja margir
frá liðinni tíð, sem danska lagið „En
dag er ikke levet uden kærlighed.
Lagið er eftir Dan Folke og var
samið fyrir dönsku kvikmyndina
Tango einhvern tíma í byrjun fjórða
áratugarins. Þessi perla var yndis-
lega fallega sungin, ljóðrænt og
músíkalskt. Eitt fegursta íslenska
karlakóralagið: Sefur sól hjá ægi
eftir Sigfús Einarsson, var gríðar-
lega fallega sungið; af mikilli tilfinn-
ingu og með þeirri kyrrð og stillta
frið sem maður upplifir einmitt
hvað sterkast í miðnætursól við
Skagafjörðinn. Pétur Pétursson
söng einsöng í lagi Björgvins Guð-
mundssonar Islands lagi. Þetta var
h'ka einn af mörgum hápunktum á
tónleikunum. Maður skilur vel hvað
tenórrödd kórsins er góð þegar
maður heyrir í Pétri. Söngur hans
var mjúkur og þýður og algjörlega
áreynslulaus, jafnvel á hæstu tón-
um. Þá kom Óskar Pétursson fram
og söng gamla góða lagið Vor í dal.
Þetta lag var á sínum tíma óhemju
vinsælt og var spilað dag eftir dag í
Útvarpinu með Karlakórnum Vísi á
Siglufirði og Daníel Þórhallssyni.
Daníel var mikill undratenór og
náttúrutalent; og söng lagið af því-
líkri tenórbirtu að manni hefur
kannski ekki dottið í hug að venju-
legir tenórar lékju þetta eftir. En
þetta gerði Óskar með kórnum á
tónleikunum á laugardaginn, og sló
ekkert af; - agaðri en Daníel en
ekkert minna vonarbjartrur í heitri
vorþránni. Sigfús Pétursson átti
besta atriðið á tónleikunum er hann
söng Kvöldklukkurnar rússnesku
með kórnum. Það leika ekki margir
það eftir að syngja þetta svona und-
urveikt og tandurhreint en þannig
að það berst samt lengst aftur í
kirkjuskip. Þvílík rödd af náttúr-
unnar hendi! Það var virkilega gam-
an að heyra þetta svona unaðslega
fallega sungið. Mörg fleiri lög voru
á efnisskránni sem ekki hafa verið
talin upp hér, og nokkur aukalög
líka. Af þeim bar hæst lag Kalda-
lóns, Á Sprengisandi, þar sem Ein-
ar Halldórsson söng einsöng.
Karlakórinn Heimir er skínandi
góður kór. Kórinn, allir einsöngvai’-
ar hans og píanóleikarinn Thomas
Higgerson skiluðu sínu með miklum
sóma. Það þarf frábæran kórstjóra
til að ná slíkum árangri. Kórstjór-
inn, Stefán R. Gíslason, má teljast
heppinn að hafa svona gott hljóð-
færi í höndunum, en kórinn er ekki
síður heppinn að hafa jafn músík-
alskan og dugmikinn kórstjóra og
hann er.
Bergþóra Jónsdóttir
Söfnunarárátta
MYJ\DLIST
G a 11 e r í 0 n e 0 0 n e,
Laugavegi 4 8 b
LJÓSMYNDIR & MUNIR
NANAPETZET
Til 18. apríl. Opið á verslunartíma.
HVAÐ er það sem knýr okkur til
að safna hlutum og hvernig söfnum
við munum til að varðveita um aldur
og ævi? Nana Petzet, sem á upp-
runa að rekja til Suður-Þýskalands,
leiðir okkur, með undurnæmri sýn-
ingu sinni í Gallerí One O One, í all-
an sannleikann um það hvers vegna
munir verða óaðskiljanlegur hluti
tilveru okkar svo nær liggur að þeir
geti skoðast sem framlenging af lík-
ama okkar og sál. Þannig er sýning
hennar brýn hugleiðing um eðli þess
samansafns sem með tímanum
verður safn í opinberri merkingu.
Forsenda sýningar Nönu er afar
skýrt rakin í formála þeim sem fylg-
ir sýningunni í fataversluninni á
Laugavegi. Frændfólk hennar á
tíunda aldursári lét eftir sig muni og
hluti sem það hafði klastrað í, betr-
umbætt og límt saman af kostgæfni
frá því það settist að í afskekktu
húsi í austurrísku Ölpunum árið
1950. Dupré-hjónin héldu þeim sið
allra kynslóða fyrir sinn dag að
varðveita hvaðeina með því að betr-
umbæta það í stað þess að fleygja á
haugana eins og við gerum nú nær
undantekningarlaust á ofanverðri
tuttugustu öldinni.
Vissulega var þessi nýtni Dupré-
hjónanna meðal annars til komin
vegna tveggja stórra styrjalda sem
dundu yfir þjóð þeirra á fyrri hluta
aldarinnar með tilheyrandi afleið-
ingum; kreppu, fátækt og óðaverð-
bólgu. En því má þó ekki gleyma að
það var löngum venja aðalsins í
Evrópu að ástunda nýtni og endur-
bæta hlutina þegar þeir biluðu.
Hver þekkir ekki sögurnar af öllum
stagbættu borðdúkunum sem yfir-
stéttin með bláa blóðið lét sig hafa
að dúka með borðin sín, og hikaði þó
ekki við að auglýsa bætumar með
stolti? Með hrífandi innsæi sínu
heldur Nana Petzet áfram þessari
merkilegu hefð, með því henni tókst
að bjarga mörgum munum úr dán-
arbúi Dupré-hjónanna sem ella
hefðu lent á haugunum. Það eru
þessir munir sem nú eru til sýnis í
Gallerí One 0 One, ásamt ljós-
myndaröðum sem staðfesta upp-
runa þeirra og gefa um leið til
kynna ómetanleg tilfínningatengsl
SJíútuvogi 11 • Sfmi 568 5588
Nönu við þá. Ljósmyndirnar eru í
og með til þess að ljá mununum
sögulega staðfestingu uppruna síns,
ef svo merkilega vildi til - og von
Nönu rættist - að þeir lentu dag
einn á raunverulegu minjasafni.
Franska skáldið Charles Bau-
delaire hélt því fram að nútíminn
krefði listamanninn um að hann
gerðist púslari og raðaði brotum
hruninnar fortíðar saman í mark-
tæka heild. Söknuður hans heimtaði
slíkt atferli gagnvart merkingar-
leysi borgarsamfélagsins. Hann sá
brotin hvarvetna - sjónræn, heyr-
anleg og þefræn - líkt og frumskóg
menningarlegra musterissúlna sem
hvísluðu að honum óræðum orðum
sem koma þyrfti í skiljanlegan bún-
ing.
Nana Petzet hefur komið auga á
snjalla leið fyrir listamann í samtím-
anum til að gerast merkisberi and-
ófsins gegn merkingarfjandsamlegu

Morgunblaðið/Halldór Runólfs
Frá sýningunni „Ekka frænka“, eftir Nönu Petzet
í Gallerí Oneoone, Laugavegi 48b.
eyðslusamfélagi okkar með því að
ganga í lið með horfnum kynslóðum
sem höfðu tilfinningu fyrir hlutun-
um og mátu þá sem óaðskiljanlegan
part af umhverfi sínu. Baráttan
gegn firringunni er einmitt barátta
listarinnar fyrir eigin tilverurétti og
hinum náttúrulega rétti mannsins -
eins og Rousseau mjmdi eflaust
orða það, ef hann væri enn við hlið
mér - til að tengja sig tilverunni og
lífinu. Til hamingju Nana, þetta er
virkilega fagurt framtak!
Halldór Björn Runólfsson
Hringrás náttúrunnar
LEIKLIST
Draumasiniðjan
ÉG SÉ...
Höfundur og leikstjóri: Margrét
Pétursdóttir. Leikarar: Elsa Guð-
björg Björnsdóttir, Ólöf Ingólfs-
dóttir og Skúli Gautason. Leikmynd
og búningar: María Ólafsdóttir.
Gervi: Kolflnna Knútsdóttir. Lýs-
ing: Alfreð Sturla Böðvarsson.
Tónlist: Skúli Gautason. Táknmáls-
þýðing: Elsa Guðbjörg Bjömsdótt-
ir. Möguleikhúsið 26. mars.
LEIKSÝNING Draumasmiðj-
unnar Ég sé... er sérstök að tvennu
leyti. í fyrsta lagi er hér um að ræða
sýningu fyrir jafnt heyrandi sem
heymarlaus böm og í öðm lagi er
höfðað til allra yngsta áhorfenda-
hópsins eða allt niður í ársgömul
böm að sögn aðstandenda sýningar-
innar. Til að ná báðum þessum
markmiðum leitast Draumasmiðjan
við að virkja hina sjónrænu þætti
leiksins framar öðmm, enda vísað til
þess í titli sýningarinnar.
Verkið er einfalt í byggingu og lýs-
ir hringrás náttúmnnar eða því
hvemig ein árstíð tekur við af ann-
arri: vor, sumar, haust, vetur... og
svo aftur vor. Arstíðaskiptin era
skemmtilega útfærð í haganlegri
leikmynd Maríu Ólafsdóttur, sér-
staklega vel tókst til í þeim hluta sýn-
ingarinnar sem lýsti vetrarkomunni
með tilheyrandi snjókomu og roki.
Búningar Maríu em einnig skemmti-
legir og litríkir eins og vera ber í sýn-
ingu sem fyrst og fremst er ætluð
augum barna.
Þrjár persónur koma fyrir í verk-
inu: garðálfur (Skúli Gautason),
garðálfadís (Elsa Guðbjörg Björns-
dóttir) oggarðálfabam (Ólöf Ingólfs-
dóttir). Álfurinn talar og syngm',
álfadísin táknar á máli heyrnar-
lausra en álfabarnið er þögult (lengst
af) en tjáir sig þó, með öllum líka-
manum svo að segja. Barnið og
þroski þess er nokkur konar hlið-
stæða við þá framrás náttúrannar
sem verkið sýnir í heild. Það fæðist í
byrjun, kemst smám saman á skrið
og kannar heiminn og stendur að lok-
um upp og talar við leikslok. Framm-
istaða Ólafar Ingólfsdóttur í hlut-
verkinu var mjög eftirtektarverð.
Hreyfingar hennar og túlkun vöktu
greinilega mikla athygli hjá jafnt
þeim yngstu sem eldri meðal áhorf-
enda. Elsa Guðbjörg Björnsdóttir
var einnig mjög lífleg í hlutverki álfa-
dísarinnar en það sama verður því
miður ekki sagt um Skúla Gautason
sem var hálfvegis úti á þekju og virt-
ist ekki hafa lært þann litla texta sem
hann fer með fullkomlega utan að.
Ég sé... er falleg sýning og hæfi-
lega löng fyrir bömin og ekki verra
að þau geti þarna sannfærst um að
von sé á því að snjórinn og kuldinn
hverfi um síðir og vorið og sumarið
komi... Boðið verður upp á sýningar á
verkinu næstu sunnudaga í Mögu-
leikhúsinu við Hlemm.
Soffía Auður Birgisdóttir
Olíupastelmyndir
í Nauthóli
NÚ stendur yfir sýning Pjeturs
Stefánssonar í Veitingahúsinu
Nauthóli í Nauthólsvík. Á sýning-
unni, sem hefur yfirskriftina Ljós
og litir, eru átta olíupastelmyndir.
Pjetur hefur haldið íjölmargar
sýningar og tekið þátt í samsýning-