Morgunblaðið - 05.04.2000, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
MIÐVIKUDAGUR 5. APRÍL 2000 31
Enginn
bjargast
LEIKLIST
Skagaieikflokkurinn
sýnir f Kjarnalaug
LIFÐU - YFIR
DAUÐANS HAF
Höfundur og leikstjóri: Kristján
Kristjánsson. Tónlist: Orri Harðar-
son. Leikendur: Garðar Geir Sigur-
geirsson, Gunnar Sturla Hervars-
son og Hermann Guðmundsson.
Laugardagurinn 1. apríl.
ÞAÐ er ævintýralegt að koma inn
í Bjarnalaug og bíða eftir að sýning
Skagaleikflokksins hefjist. Laugin
er algerlega kyrr, klædd að innan
með svörtum dúk og bátur á hvolfi
marar í hálfu kafi. Mild ljós auka á
dulúðina. Þessi stemmning heldur
áfram út sýninguna og verður ör-
ugglega eftirminnileg þeim sem
njóta.
Þrír menn berjast fyrir lífi sínu
á bátkili, ferjumaður og feðgar
sem hann flutti. Fortíð mannanna
afhjúpast samhliða því að þeir
glíma við náttúruöflin, og ef til vill
önnur af öðrum heimi. Hvernig sú
glíma endar er á milli leikenda og
áhorfenda og á ekki erindi í blöðin.
Leikstjórinn Kristján Kristjáns-
son er mikill raunsæismaður. I fyrra
verki sínu með Skagaleikflokknum,
Alltaf má fá annað skip, munaði
hann ekki um að sýna okkur inn í
lúkar á bát, láta fara þar fram elda-
mennsku og tilheyrandi og náði
þannig í skottið á stemmningu sem
sést ekki oft á leiksviði. Þess má
geta í framhjáhlaupi að sú fullyrðing
sem sést hefur á prenti, að Land-
krabbar Þjóðleikhússins séu íyrsta
íslenska leikritið sem gerist alfarið
til sjós, er ekki á rökum reist. Skip-
inu hans Kristjáns var hleypt af
stokkunum fyrr.
Kristján hefur á valdi sínu að
skrifa ansi hreint mögnuð samtöl og
hefur hér tileinkað sér stíl sem fáir
rejma við núorðið. Öðrum þræði
jarðbundið og munntamt málfar frá
fyrri tíð, ef til vill um aldamótin eða
þar um bil, hins vegar upphafið
táknþrungið skáldamál. Ósjaldan
varð mér hugsað til Vesturíslenska
leikskáldsins Guttorms Guttonns-
sonar meðan ég fylgdist með lífsbar-
áttu kjalbúanna, en í verkum hans
er að finna ómenguðustu dæminn
um táknsæi í leikritun á íslensku svo
mér sé kunnugt.
Því miður er verk Kristjáns er
sama marki brennt og verk Gutt-
orms, orðin ná ekki fyllilega að öðl-
ast leikræna merkingu. Þó svo örlög
mannanna þriggja hafi tvinnast
saman gegnum lífið hefur það engin
áhrif á framvindu verksins, ákvarð-
anir þeirra eða afstöðu, svo greint
verði.
Þetta er galli sem er þeim mun
leiðari sem hæfileikar höfundar til
'að skrifa safaríkan samtalstexta eru
augljósari. Sviðsetningin öll ber líka
frumlegri leikhúshugsun vitni, en
herslumuninn vantar.
Þrír stólpaleikarar bera hitann og
þungann af sýningunni. Eða réttara
sagt kuldann, því þess er gætt að
vatnið sem þeir leika í verði ekki
hlýrra en nauðsyn krefur. Eflaust
hjálpa aðstæður allar upp á innlifun
leikenda, og þeir bregðast heldur
ekki, en eru allir afbragðsgóðir.
Textinn leikur þeim á tungu og
vel miðluðu þeir háskanum, hvort
sem það var með hryssingslegum
mannalátum ferjumanns, fautahætti
hreppstjórans eða skelfmgu sonar-
ins. Og aðdáanlega virðist brölt
þeirra og brambolt við bátinn vera
þjálfað og þaulæft, því aldrei virtust
stöður þeirra standa í vegi fyrir
framvindunni. Það hefur ekki verið
einfalt að koma þessari sýningu á
flot, og áreiðanlega þurft að finna
upp mörg hjól á þeirri leið. það er til
marks um einarða listræna sýn höf-
undar og leikstjóra, og svo náttúru-
lega kraftinn sem Skagaleikflokkur-
inn getur greinilega virkjað þegar á
þarf að halda.
Þorgeir Tryggvason
Búrhnífar
á lofti
KVIKMYMDIR
Laugarásbíó, Regn-
boginn, \v j a b í6
Keflavík og Borgar-
bfó Akureyri
ÖSKUR3
„SCREAM 3“AA
Leikstjóri: Wes Craven. Aðal-
hlutverk: Courtney Cox, Neve
Campbell, David Arquette, Park-
er Poseym, Matt Keeslar og
Emily Mortimer. Framleiðandi:
Cathy Konrad. 2000.
EF ÞAÐ er eitthvað eitt sem
einkennir unglingahrollvekjuna
þá er það langlífi. Sumar seríur
gefast bara ekki upp þótt tekið
sé fram að komið sé að endalok-
um Öskurmyndanna með þess-
ari þriðju sögu í þríleiknum vit-
um við af fyrri reynslu að hún
getur risið upp aftur rétt eins
og morðinginn og ráðist á okkur
með enn meiri þunga í fjórða
skiptið, fimmta, sjötta, sjöunda
og áttunda.
Öskurmyndirnar hafa endur-
lífgað nokkuð unglingahrollvekj-
una sem átti sitt blómaskeið á
níunda áratugnum. Þær taka sig
ekki mjög alvarlega heldur grín-
ast með tegundina og framvind-
una og bjóða upp á glens og
gaman auk þess sem sálsjúkur
morðingi gengur laus og myrðir
með búrhnífum. Öskur 3 eða
„Scream 3“ er dæmigerð að
þessu leyti fyrir séríuna. Hún
gerist í Hollywood þegar verið
er að kvikmynda einskonar Ösk-
urþríleik sem kallaður er Stung-
an 3 en þangað safnast þessi
venjulegi hópur fórnarlamba og
brátt færist leikurinn í óhugn-
anlegt hús þar sem eru leyni-
gangar og gott safn búrhnífa.
Craven stýrir myndinni með
áhersluna á spaugiblandaðan
hrylling og reynir að botna sög-
una á einhvern viðeigandi hátt.
Hann er ekki að gera neitt nýtt
heldur þvert á móti sprettur
morðinginn fram úr myrkrinu
með sína grímuhettu eins og
gamall kunningi sem við höfum
átt von á í kaffi. Það eru greini-
lega takmörk fyrir því hversu
oft hægt er að skelfa með sömu
atriðunum.
Leikaraliðið er orðið vant því
að láta sér bregða. Courtney
Cox og David Arquette taka upp
þráðinn þaðan sem frá var horf-
ið og sömuleiðis Neve Campbell,
sem orðin er mjög tæp á taug-
um og býr afskekkt núorðið; það
er meira að segja öryggislæsing
á metersháu grindverkinu í
garðinum hennar.
Fyrir þá sem unna unglinga-
hrollvekjum er Öskur 3 hin
bærilegasta skemmtun þegar
litið er á hana í samhengi við
sögu unglingahrollsins. Það fer
enginn á hana til þess að láta
sér bregða yfir auknu hug-
myndaflugi og frumleika heldur
því sem skelfdi í hinum mynd-
unum tveimur og öllum öðrum
unglingahrollum fyrri tíðar.
Tegundin er að sönnu endur-
tekningasöm en kannski er það
partur af langlífi hennar. Það er
eins og við viljum bara láta
koma okkur þægilega á óvart.
Arnaldur Indriðason
Morgunblaðið/Arni Sæberg
Erlingur Gíslason og Kjartan Guðjónsson leiklesa Jóðlíf.
Jóðlíf í Gullkistunni
ANNAÐ kvöldið í leiklestraröð
Leikhúskjallarans, Gullkistunni, var
á mánudag. Að þessu sinni var fjall-
að um höfimdarverk Agnars Þórð-
arsonar og Odds Bjömssonar, auk
þess sem farið var yfir sögu íslenskr-
ar leikritunar á tveimur fyrstu
starfsáratugum Þjóðleikhússins.
Leikhúsunnendur tjölmenntu í
Þjóðleikhúskjallarann en leiklesin
vom brot úr Lausnargjaldinu eftir
Agnar og fluttur einþáttungur
Odds, Jóðlíf. Umsjón með Gullkist-
unni hefur Jón Viðar Jónsson.
Sýningum
lýkur
Hafnarfjarðarleikhúsið
TVÆR síðustu sýningar á leikrit-
inu Salka ástarsaga verður á föstu-
dag og á laugardag, báðar kl. 20.
Leikmyndin fer því næst í skip
sem siglir utan til Stokkhólms þar
sem Salka verður opnunarsýning á
stærstu leikhúshátíð Norðurlanda,
segir í fréttatilkynningu.
Gallerí Sævar Karl,
Bankastræti
Sýningu írisar Elfu Friðriksdótt-
ur lýkur miðvikudaginn 5. apríl.
M-2000
Miðvikudagur 5. aprfl.
Ráðhús Reykjavíkur. Kl. 17.
Alþjóðlega Reykjavíkur-
skákmótið.
Alþjóðlega Reykjavíkur-
skákmótið verður sett í
Tjarnarsal í Ráð-
húsi Reykjavíkur
miðvikudag-
*nn 5. aprfl kl.
17:00 og stendur til 13.
apríl. Keppendur eru
um 80 talsins, þar á meðal
margir af sterkustu skákmönn-
um heims eins og Victor
Korchnoi og Jan Timman.
www.reykjavik2000.is.
Nýjar bækur
• RITRÖÐIN Atvik er komin út.
Ritröðin greinist í fjórar megin
kvíslar sem era auðkenndar með at-
viksorðunum nú, þá, þannig og þeg-
ar. Ekki er því um flokka að ræða
heldur vísa atviksorðin til fjöl-
breyttrar nálgunar og mismunandi
sjónarhorna, segir í fréttatilkynn-
ingu.
Ennfremur segir að Atviksbókun-
um sé ætlað að draga fram athyglis-
verðar hræringar í menningarlífi
hér á landi og erlendis, skýra þær
og skilgreina. Atvik er vettvangur
þar sem kynntar verða hugmyndir
og rannsóknir með þýðingum og
framsömdum textum.
Fyrstu bækurnar eru: Tengt við
tímann: Tíu sneiðmyndir frá alda-
lokum, í ritstjórn Kristjáns B.
Jónassonar. Höfundar efnis eru:
Eiríkur Guðmundsson, Auður Jóns-
dóttir, Hjálmar Sveinsson, Andri
Snær Magnason, Úlfhildur Dags-
dóttir, Hermann Stefánsson, Oddný
Eir Ævarsdóttir, Armann Jakobs-
son, Kristján B. Jónasson og Jón
Karl Helgason.
Bókin er 106 bls að stærð. Ósk
Vilhjálmsdóttir hannaði kápu.
Listaverkið á tímum fjöldafram-
leiðslu sinnar. Safn ritgerða eftir
Walter Benjamin, í ritstjórn Hjálm-
ars Sveinssonar, sem einnig ritar
formála. í bókinni er að finna þrjár
ritgerðir efth’ Benjamin: Listaverk-
ið á tímum fjöldaframleiðslu sinnar,
í þýðingu Árna Óskarssonar og Örn-
ólfs Thorssonar; Saga ljósmyndunar
í stuttu máli, í þýðingu Hjálmars
Sveinssonar og Höfundurinn sem
framleiðandi, þýðandi er Árni Ósk-
arsson.
Styrkur kenninga Benjamins
felst ekki hvað síst í því að hann
beinir spjótum sínum að aftur-
haldssamri tækniandúð og listdýrk-
un og smíðar fagurfr æðilega og póli-
tíska kenningu sem hæfir tækniöld.
Bókin er 86 bls að stærð. Ósk Vil-
hjálmsdóttir hannaði.
Frá eftirlíkingu til eyðimerkur.
Safn greina eftir franska heimspek-
inginn Jean Baudrillard í ritstjórn
Geirs Svanssonar. Hann ritar einnig
inngang bókarinnar og er þýðandi
greinanna í félagi við Þröst Helga-
son og Ólaf Gíslason.
Baudrillard hefur sett fram um-
deildar kenningar um samtímann og
hið póstmóderníska ástand. I bók-
inni era væntanlegir lesendur boðn-
ir velkomnir í „eyðimörk veruleik-
ans“.
Bókin er 88 bls að stærð. Ósk Vil-
hjálmsdóttir hannaði kápu.
í ritstjórn Atvika era Davíð Ól-
afsson, Hjálmar Sveinsson, Irma
Erlingsdóttir, Sigurður Gylfi Magn-
ússon og Úlfhildur Dagsdóttir.
Utgefandi er bókaforlagið Bjart-
ur og ReykjavíkurAkademían. At-
viks-bækurnar eru prentaðarí Gut-
enbergi. Verð: 1.180 kr.
NettoL^
ELDHÚS - BAÐ - FATASKÁPAR
Innréttingar
frí teiknivinna og tilbo&sgerö
riform
| HÁTÚNI6A (I húsn. Fönix) SlMI: 552 4420
IVECO
Daily
Sendibíll ársins 2000 í Evrópu
Vann þennan eftirsótta titii með yfirburðum.
Iveco Daily, sendibíll ársins 2000 er sterkur sigurvegari á góðu verði.
Við bjóðum 3000 gerðir af Daily, einnig ótrúlegt verð á kössum og vörulyftum.
Istraktor
B f L A R FYRIR ALLA
SMIÐSBÚO 2 - GARÐABÆ - SlMI 5 400 800