Morgunblaðið - 06.05.2000, Blaðsíða 8

8 LAUGARDAGUR 6. MAÍ 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Sjúklingar strikamerktir
og lyfseðlar rafrænir-
GrtuNO
Borga með Euro eða Visa, góði.
ALLT Á EINUM STAÐ
^o\d'»\«»osU
ffiU*kor-
UPPLÝSIN6ASÍMI: 5800 500
Námstefna um bætta þjónustu
Viljum draga
úr óöryggi
Elísabet Hjörleifsdóttir
NÁMSTEFNA um
bætta þjónustu við
krabbameins-
sjúklinga á landsbyggðinni
hófst í gær og lýkur í dag.
Námstefouna sækja hjúkr-
unarfræðingar af Norður-
landi vestra, eystra og af
Austurlandi - allt frá
Hvammstanga að Höfn í
Homafírði. Elísabet Hjör-
leifsdóttir hjúkrunarfræð-
ingur hefur umsjón með
námstefounni sem Fjórð-
ungssjúkrahúsið á Akur-
eyri stendur íyrir. Er mikil
þörf á bættri þjónustu við
krabbameinssjúklinga á
umræddu svæði?
„Eg tel að svo sé. Það má
orða þetta svo: „Skiptir
máli hvar fólk býr ef það
fær krabbamein.“ Það er
almennt viðurkennt að fólk sem
veikist á rétt á sömu þjónustu hvar
sem það er búsett á landinu en um-
önnun krabbameinssjúklinga er
mjög sérhæfð þjónusta og eðlilegt
að í svona fámennu landi eins og
íslandi þurfi fólk að leita út fyrir
sína heimabyggð eftir meðferð í
hveiju sem sú meðferð er fólgin.
Við hjúkrunarfræðingar á þessu
landsvæði höfum verið að spjalla
saman óformlega um þetta og verið
undanfarið í samvinnu um að þróa
meira samfellu í þjónustunni og
gera hana markvissari á þessu tii-
tekna landsvæði. Aðdragandinn að
þessari námstefnu er að við vildum
hittast og ræða viss mál, eins og tíl
dæmis boðleiðir í tengslum við
flutninga sjúkiinga á milli staða
sem óhjákvæmilega íylgir því að
veikjast af þessum sjúkdómi og
búa úti á landi."
- Er boðleiðunum ábótavant?
„Þegar fólk fær krabbamein þá
er margt fagfólk sem kemur að
meðferðinni og ef fólk býr úti á
landi þá eru það ennþá fleiri sem
koma að þessu. Þegar svoleiðis er
þá geta þessar boðleiðir auðveld-
lega brugðist. Það getur reynst
sjúklingum og aðstandendum
mjög erfitt. Við erum líka að ræða
um aukna heimaþjónustu við fólk
sem er með ólæknandi krabbamein
og kýs að vera heima en ekki inni á
stofnun. Slíka þjónustu er boðið
uppá á Akureyri og á höfuðborgar-
svæðinu en ekki annars staðar á
landinu. Hins vegar hafa mikið
veikir krabbameinssjúklingar
fengið hjálp hjúkrunarfræðinga
víða á smærri stöðum á landinu -
en þessi þjónusta krefst þess að
hún sé veitt eftir þörfum sjúklings
og fjölskyldunnai' hverju sinni,
sem þýðir að hún þarf að vera tíl
staðar allan sólarhringinn og það
er meira velvilji og áhugi hjúkrun-
arfræðinga á þessum stöðum sem
hefur gert sjúklingum þar fært að
vera heima þar til yfir lýkur.“
- Hvernig væri hægt að leysa
þetta mál öðruvísi?
„Við teljum ekki að það sé rétt
að þetta sé háð velvilja og fórnfýsi
einstakra hjúkrunarfræðinga held-
ur að þjónusta af þessu tagi sé
byggð upp og sé til stað-
ar miðað við aðstæður á
hverjum stað. Það er
greinilegur áhugi hjá
hjúkrunarfræðingum á
þessu málefni og að
geta tryggt það að
sjúklingar hvar sem þeir búa eigi
það val að geta verið heima ef þeir
vilja þótt þeh' séu mikið veikir.
Hafa verður í huga að þetta er
mjög sérhæft starf sem hjúkrunar-
fræðingar stökkva ekki inn í allt í
einu. M.a. þess vegna erum við að
hittast þessa daga og ræða saman
um hvaða stefnu við getum tekið í
menntunarmálum hjúkrunarfræð-
► Elísabet Hjörleifsdóttir fædd-
ist í Reykjavík 1950 en ólst upp á
Akureyri. Hún lauk hjúkrunar-
fræðiprófi frá Hjúkrunarskóla
íslands 1973 og sérnámi í hjúkr-
un í Skotlandi 1992 með áherslu
á mannleg samskipti, ráðgjöf og
umönnun mikið veikra og deyj-
andi sjúklinga. BSc-gráðu frá
Háskólanum á Akureyri lauk
hún 1995 og meistaraprófi í
hjúkrun árið 1998 með áherslu á
stjórnunarlega þætti og skipu-
lagningu í þjónustu við krabba-
meinssjúklinga. Hún hefur starf-
að sem hjúkrunarfræðingur víða
hér og erlendis en starfar nú á
Fjórðungssjúkrahúsinu á Akur-
eyri og í Heimahlynningunni á
Akureyri. Ehsabet er gift Guð-
mundi Heiðari Frímannssyni for-
stöðumanni kennaradeildar Há-
skólans á Akureyri og eiga þau
samtals fjögur börn.
inga á þessu sviði."
-Er um að ræða samstarf milli
sjúkrahúsa á þessu svæði?
„Já, það er auðvitað samstarf
milli þeirra, en það vantar upp á að
sjúkrahúsin vinni að sama mark-
miði hvað varðar málefni tengd
meðferð krabbameinssjúklinga. “
- Hvemig er ástandið hvað
varðar aðra þjónustu, svo sem fé-
lagslega þjónus tu?
„Ég get eingöngu svarað fyrir
Akureyrarsvæðið, þar sem þessi
þjónusta og öll sú þjónusta sem
tengist þessari tilteknu þjónustu er
mjög góð. Það hefur margt breyst
á síðustu árum í heilbrigðisþjón-
ustu til hins betra og góð samvinna
er á milli aðila sem sinna þessu
málefni. Á ég þá við Fjórðungs-
sjúkrahúsið hér, Heilsugæslustöð-
ina og Heimahlynningu. Sérstak-
lega vil ég taka fram hvað þjónusta
eins og heimilishjálp er mikilvægur
hlekkur í þessari þjónustu og gerir
oft útslagið hvort einstaklingurinn
getur í raun og veru verið heima.
Heimahlynning á aukið samstarf
við þjónustu sem kallast liðveisla,
þar sem starfsmaður frá heimilis-
þjónustunni kemur og er inni á
heimilinu hjá sjúklingnum."
- Hver er framtíðar-
sýnin hjá ykkur?
„Framtíðarsýnin hjá
okkur er sú að við förum
að vinna sameiginlega
að bættri þjónustu sem
verði þessum sjúkling-
um og þeirra fjölskyldum til góða.
Við viljum reyna að draga úr þeirri
óöryggistilfinningu sem við verð-
um oft vör við hjá þessum sjúkling-
um, sem tengist ekki bara því að fá
þennan sjúkdóm heldur líka öllum
þeim ferðalögum og því raski sem
því fylgir fyrir fólk sem býr úti á
landi. Þessu viljum við breyta til
hins betra.“
Skiptir máli
hvar fólk býr
ef það fær
krabbamein?