Morgunblaðið - 06.05.2000, Blaðsíða 46

46 LAUGARDAGUR 6. MAÍ 2000
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
Leikur eða
stríð?
Ruddalegur talsmáti á vellinum,
óíþróttamannslegframkoma og jafnvel
lögbrot utan vallar eru áhyggjuefni
margra þeirra sem fylgjast með banda-
rískum keþpnisíþróttum.
7
Eftir Hönnu
Katrínu Frið-
riksen
AVELLINUM eru
fyrirmyndir barna
og unglinga en því
fer oft fjarri að hegð-
un átrúnaðargoð-
anna sé til fyrirmyndar. En það
sem er eiginlega verra er að sú
staðreynd virðist ekki hafa nei-
kvæð áhrif á ímynd eða feril þess-
ara fyrirmynda. Körfuboltakapp-
inn Latrell Sprewell réðst á
þjálfarann sinn árið 1997 og greip
hann kverkataki en núna birtist
hann í sjónvarpsauglýsingum fyr-
ir íþróttaskó þar sem hann lýsir
því yfir að hann sé ameríski
draumurinn holdi klæddur.
Starfsbróðir hans, Dennis Rod-
man, er alræmdur fyrir uppátæki
sín. Þegar stjarna hans reis sem
UIMIADE hæst sparkaði
” wnunr hann m.a. í
kvikmynda-
tökumann og
skallaði dóm-
ara en það
kom ekki í veg fyrir að börn og
unglingar í Chicago lituðu hárið á
sér rautt til að líkjast átrúnaðar-
goðinu sem mest. Hornabolta-
hetjan John Rocker lét dæluna
ganga í viðtali þar sem hann lýsti
hatri sínu á nær öllum minnihluta-
hópum sem nöfnum tjáir að nefna,
en hann er mættur aftur til leiks
með dónalegar bendingar og
merki til áhorfenda.
Sumir leikmanna virðast leggja
sig fram um hegðun af þessu tagi
til að vekja á sér athygli og kom-
ast örugglega á sjónvarpsskjáinn.
Þeir hæðast að andstæðingum
sínum með svipbrigðum og bend-
ingum, draga fingur þvert yfir
hálsinn á sér til að koma þeim
skilaboðum á framfæri að þeir
ætli að kála þeim sem standa í
vegi fyrir þeim, stilla sér upp fyrir
framan myndavélamar og látast
brjóta eitthvað í tvennt sem mun
þýða að þeir ætli sér að mölva
hvert bein í andstæðingunum og
svo mætti lengi telja.
Það er sem betur fer óhætt að
fullyrða að svona framkoma yrði
ekki látin óátalin á Islandi en í
Vesturheimi er viðurlögum sjald-
an beitt og svo vægilega að þau
eru eiginlega mest til málamynda.
Sektir sem þessir „heiðursmenn“
eru skikkaðir til að greiða eru að-
eins smábrot af tekjum þeirra og
lengra keppnisbann er fátíðara en
uppákomumar gefa tilefni til.
En það er ekki þar með sagt að
Bandaríkjamönnum standi al-
mennt á sama um þessa þróun. I
nýjasta hefti bandaríska tíma-
ritsins George er m.a. fjallað um
vaxandi áhyggjur þjálfara ungl-
ingaliða af þeim áhrifum sem
óíþróttamannsleg framkoma
stjamanna hefur á óharðnaða
unglingana. Krakkarnir blóta og
ragna, láta ruddaleg frýjunarorð-
in dynja á andstæðingum sínum
og hika ekki við að beita ofbeldi á
vellinum. Sálfræðingur, sem tím-
aritið ræðir við, segir að umrædd
hegðun stórstjarnanna veiki
smám saman tilfinningu allra fyr-
ir kurteisi og prúðmannlegri
framkomu. Ein afleiðingin sé sú
að ungir íþróttamenn telji sig á
einhvem hátt meiri ef þeim tekst
að gera lítið úr andstæðingunum,
hvemig sem leikurinn fer.
Undir þetta tekur þjálfari
nokkur og segir ekki við öðm að
búast því fjölmiðlar hampi mdda-
legum stórstjörnum og sjónvarpið
margsýni atvik,þar sem átrúnað-
argoðin berji á andstæðingum,
dómuram eða áhorfendum. Böm
og unglingar haldi að svona eigi
íþróttiraar að vera, þær séu stríð
en ekki leikur. Orðfærið, sem not-
að sé í íþróttafréttum, ýti frekar
undir þetta en hitt. Það versta sé
að margir foreldrar séu þessu
samþykkir. Sumir hafi jafnvel
sagt honum að hætta að leggja
svona mikla áherslu á góða hegð-
un liðsins, hans hlutverk sé að
trvggja sigur.
I Flórída var slæm hegðun
jafnt ungra íþróttamanna sem
foreldra þeirra orðin vemlegt
áhyggjuefni. Ungur fótboltakappi
skallaði dómara svo hraustlega að
loka þurfti skurði á höfði hans
með átta spomm, faðir í Palm
Beach var handtekinn eftir að
hann ógnaði þjálfara 11 og 12 ára
bama með kylfu og beindi að hon-
um byssu og homaboltaleikur
tveggja liða, sem vora skipuð 7 og
8 ára bömum, leystist upp eftir að
þjálfumm og foreldram laust
saman. Sum atvik era enn al-
varlegri, til dæmis réðist 15 ára ís-
hokkfleikmaður svo harkalega að
marksæknum andstæðingi sínum
eftir að leiktíma lauk að hann lam-
aðist fyrir neðan bringu. „Þetta
ætti að halda honum í skefjum,"
vora orðin sem þokkapilturinn lét
hafa eftir sér eftir árásina.
í öðram ríkjum er ástandið litlu
skárra. Bæði í Ohio og Maryland
hefur verið gripið til þess ráðs að
halda svokallaða „þögla“ leiki þar
sem þjálfarar, leikmenn og áhorf-
endur verða að láta allar upp-
hrópanir eiga sig. Sums staðar
keppa yngstu liðin án áhorfenda
vegna slæmrar reynslu af æstum
foreldram.
í bæ einum í Flórída var gripið
til þess ráðs að skikka foreldra
allra barna, sem tóku þátt í
íþróttastarfi, til að sækja nám-
skeið um íþróttamannslega hegð-
un. Á námskeiðinu fræða barna-
sálfræðingar og þjálfarar
foreldrana um hvemig best sé að
hegða sér. Námskeiðinu lýkur
með því að foreldramir undirrita
eiðstaf þar sem þeir heita því að
láta tilfinningalega og líkamlega
velferð bama sinna ganga fyrir
eigin löngun í sigur. Skipuleggj-
endur námskeiðsins segja þennan
undirbúning nauðsynlegan þvi
foreldrar láti oft blindast af hugs-
anlegum möguleikum bamanna
til að ná frægð, frama og auð-
æfum með framgöngu á íþrótta-
vellinum og börnin telji sjálfsagt
að bregðast við harðri samkeppn-
inni með framkomu sem „sæmir“
atvinnuíþróttamönnum.
Jákvæð uppeldisleg áhrif
íþrótta era ótvíræð. Þeim stendur
hins vegar alvarleg ógn af þessari
uggvænlegu þróun sem fyrst og
fremst á rætur að rekja til þess að
of margir virðast ekki lengur gera
greinarmun á heilbrigðri keppni
annars vegar og ofbeldi hins veg-
ar. Með fullri virðingu fyrir sál-
fræðingum, er hægt að ímynda
sér nokkuð aumara en að þurfa að
fá aðstoð þeirra til þess að ráða
við að styðja barnið sitt á upp-
byggilegan hátt við íþróttaiðkun?
tlngibjörg Jóns-
dóttir fæddist að
Efri-Holtum í V-
EyjafjöIIum 21. mars
1908. Hún lést á
hjúkrunardeild
Lundar á Hellu hinn
27. apríl síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru hjónin Jón Páls-
son frá Fit í V-Eyja-
fjöllum, f. 6. maí
1872, d. 2. feb. 1930,
og Þorbjörg Bjarna-
dóttir frá Gíslakoti í A-Eyjafjöll-
um, f. 12. júní 1877, d. 26. des.
1965. Þau hófu búskap á Efri-
Holtum en fluttu síðar að Ásólfs-
skála í sömu sveit. Ingibjörg var
sjöunda í röð þrettán barna þeirra
hjóna. Þau eru: Margrét, f. 3.6.
1897 (látin), maki Sigurður Guð-
jónsson (látinn); Guðbjörg, f. 7.8.
1901 (látin), maki Sigurður Guð-
jónsson (látinn); Sigurður, f. 10.9.
1902 (látinn), maki Guðrún Ólafs-
dóttir (látin); Páll, f. 9.11. 1903
(látinn), maki Sólveig Pétursdótt-
ir; Þórarinn, f. 5.5. 1905, maki
Sigrún Ágústsdóttir; Jón, f. 14.8.
1906; Sigurbjörg, f. 24.5. 1910
(látin), maki Sigurjón Guðjónsson
(látinn); Einar, f. 15.10. 1912 (lát-
inn); Einar, f. 26.10.1914, (látinn),
maki Ásta Steingrímsdóttir (lát-
in); Sigurlaug, f. 10.6. 1916, maki
Guðjón Pétursson (látinn); Ólafur
Jónsson, f. 10.1. 1918 (látinn),
maki Jóna Bjömsdóttir; Kristín, f.
13.9.1920 (látin).
Hinn 5. janúar 1935 giftist Ingi-
björg Hróbjarti Péturssyni frá
Lambafelli, f. 20.6. 1907, d. 10.
Móðir, nú ég minnast vil á þig
móðir, sem í heiminn færðir mig,
móðir, ég vil yrkja um þig Ijóð
alla tíð þú varst svo blíð og góð.
Móðir, hvað er meira, en brosið þitt
en megnar ætíð lækna hjartað mitt
móðir, hvað er meira, en öll þín tár
megi Drottinn græða öll þín sár.
Móðir bh'ð, hve bjart er kringum þig
blessuð sértu, er örmum vafðir mig.
Móðir, hafðu mesta frá mér þökk,
meira ei getur túlkað önd mín klökk.
(Höf.ók.)
Fallegt Ijóð, sem segir næstum allt
sem segja þarf um móður okkar syst-
kinanna frá Lambafelli. Til hennar
gátum við leitað með öll okkar vanda-
mál og úr þeim var leyst bæði fljótt og
vel. Hún lærði það í bemsku, sem
flestir fengu að kynnast á hennar al-
dri að mikil vinnusemi, samfara dugn-
aði og áræði væri allt sem þyrfti til að
komast áfram í þessu lífi. Þannig
munum við hana sívinnandi frá
morgni til kvölds.
Þegar faðir okkar var rúmfastur,
svo mánuðum skipti, hefur eflaust
reynt mikið á mömmu, bæði utan
dyra sem innan en aldrei var kvartað,
frekar bætt á sig verkefnum. Þau
tóku að sér fósturböm svo og bama-
böm sem ólust upp hjá þeim fram að
unglingsárum.
Ekki er nokkur vafi á því að henni
þótti ekki síður vænt um þau en sín
eigin. Minntist hún oft á bróðurson
sinn, Sigfús, er kom á heimili okkar
bam að aldri og dvaldist til fullorðins-
ára hjá okkur, enda reyndist hann
þeim sem besti sonur. Er árin færð-
ust yfir og heilsan fór að bila, þá
drýgðu þau tekjumar með því að taka
að sér sumarböm og era þau ófá, sem
dvalið hafa á LambafelU um lengri
eða skemmri tíma.
Mamma var grallari, ætíð stutt í
prakkaraskapinn, sögur af unglings-
árum á Skála lýstu henni hvað best.
Einu sinni á grímudansleik í Skarðs-
hlíð dansaði karlmaður þar allt kvöld-
ið án þess að nokkur bæri kennsl á
hann. Þegar grímumar vora teknar
niður um miðnóttina ætluðu viðstadd-
ir ekki að trúa því að þar færi hús-
móðirin á Lambafelli.
Hún var sérstök, vann eins og
þræll, gat skemmt sér og tekið þátt í
félagslífi hvenær sem var.
Mamma var dýravinur og vora
feb. 1992. Foreldrar
hans voru Pétur
Hróbjartsson og
Steinunn Jónsdóttir
á Lambafelli. Börn
Ingibjargar og
Hróbjartar eru: 1)
Kristín, f. 18.6. 1935;
maki Sveinn Jónsson
(látinn). Þau eiga sjö
börn, tólf barnabörn
og eitt barnabama-
barn. 2) Guðsteinn
Pétur, f. 26.6. 1937,
maki Árný Magnea Hilmarsdóttir
(látin). Þau eiga tvö börn og þijú
barnabörn. 3) Þór, f. 27.11. 1940,
maki Ingveldur Sigurðardóttir.
Þau eiga eitt barn. 4) Einar Jón, f.
6.3.1942; maki Ólafía Oddsdóttir.
Þau eiga þrjú börn og sjö bama-
börn. 5) Unnur, f. 22.11. 1946,
maki Helgi Haraldsson. Þau eiga
átta börn og tólf barnaböm. 6) ðl-
afur, f. 15.1. 1949, maki Kristín
Guðrún Geirsdóttir. Þau eiga
fjögur böra og eitt bamabarn.
Skólaganga Ingibjargar var
hefðbundið barnaskólanám. Bú-
störfum sinnti hún fram yfir tvít-
ugsaldur á heimili foreldra sinna
á Ásólfsskála. Hún hóf búskap í
Vestmannaeyjum ásamt eigin-
manni sínum um 1935 og bjuggu
þau þar til ársins 1940 er þau
fluttu að Lambafelli í A-Eyjafj. og
tóku við búi foreldra Hróbjartar.
Ingibjörg tók þátt í félagslífl
sveitarinnar og starfaði m.a. í
Kvenfélaginu Fjallkonunni.
_ Útför Ingibjargar fer fram frá
Ásólfsskálakirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 14.
hestamir í sérstöku uppáhaldi hjá
henni, og ekki spillti það fyrir að þeir
vora skjóttir, það var liturinn frá
Skála. Langbesti gæðingurinn sem
hún átti var einmitt rauðskjóttur og
nefndi hún hann Skjöld. Vann hann
oft til verðlauna fyrir frábært tölt og
mikill vilja og vora verðlaunaskeif-
urnar ætíð hafðar uppi á vegg.
Hún minntist oft á æskustöðvamar
á Ásólfsskála, og það var hennar
hinsta ósk að hvfla heima, þegar
þessu jarðneska lífi lyki.
Hafðu þakkir fyrir allt og allt.
Þinn sonur _
Ólafur Hróbjartsson.
Ingibjörg Jónsdóttir fóðursystir
mín er gengin yfir móðuna miklu.
Margs er að minnast er ég hugsa til
baka, til daga minna á Lambafelli, þar
sem hún bjó ásamt bónda sínum Hró-
bjarti Péturssyni.
Þau hjónin vora afar samhent, vora
bæði dugnaðarfólk sem bjó lengst af
við þröngan kost eins og algengt var á
þeim tímum. Hróbjartur var völ-
undur á tré og jám og allt lék í hönd-
um frænku minnar. Bamahópurinn
var stór en samt létu þau sig ekki
muna um að taka böm í sveit eins og
kallað var.
Ég nam margt af þeim hjónum,
lærði að þekkja allskonar gróður og
fugla og ekki síst að vinna ærlega á
hendurnar, því ekki vora neinar vélar
fyrst er ég kom að Lambafelli.
Ingibjörg var trúuð kona og hafði
hina helgu bók ætíð hjá sér við hjón-
arúmið, las daglega og vitnaði oft í
Frelsarann. Hún vandi mig á kirkju-
rækni og vora þær ófáar messumar
sem við sóttum saman að Eyvindar-
hólum en þá var sr. Sigurður Einars-
son í Holti sóknarprestur Eyfellinga.
Ég lærði gömlu sálmalögin og sálm-
ana varð auðvitað að læra utanað svo
allt gengi sem best.
Við fóram saman í berjamó austur í
svokallaða Hálsa og tínt var í stóra
mjólkurbrúsa og gerði Ingibjörg Ijúf-
fenga saft af berjunum. Allt var farið
á hestum og þótti hin besta skemmt-
an. Síðan kom dráttarvélin og þá var
drengurinn auðvitað látinn keyra,
sækja vatn, fara með mjólk á pallinn
og gera margt sem þurfti.
Glaðværð var mikil á heimilinu og
oft hlegið dátt og innilega að ýmsu
sem á dagana dreif.
Kæra frænka, ég þakka þér fyrir
kærleika þinn og fómfysi í minn garð,
boðun orðsins, fyrir öll handaverkin
sem þú gerðir fyrir mig með þínum
vinnulúnu höndum og aldrei féll verk
úr hendi, iðni og samviskusemi í há-
vegum höfð alla tíð.
Þú lést aðra ganga fyrir en hugsað-
ir minna um sjálfa þig. Þetta á auð-
vitað einnig við um Hróbjart.
Ég votta systkinunum frá Lamba-
felli samúð mína með þökk fyrir allt
og allt.
Sigfús Ólafsson.
Elsku amma Ingibjörg. Nú hefur
þú fengið hvfldina sem þú þráðir. Eft-
ir sit ég með söknuð í hjarta, en ég sit
ekki bara með söknuð í hjarta heldur
dásamlegar og hlýjar minningar um
bestu langömmu í heimi. Ég man þeg-
ar ég kom til ykkar afa um helgar
þegar ég bjó úti í Eyjum og alltaf var
spennan jafnmikil að fá að koma í
sveitina til ykkar. Ég man þegar við
fengum okkur alltaf göngutúr niður
að læknum og alltaf fékk hundurinn
ykkar afa, hann Lappi, að koma með
okkur. Ég man þegar ég var hjá ykk-
ur og við voram að fara að sofa, þá
fékk ég alltaf að sofa milli þín og afa.
En fyrst léstu mig fara með bænimar
sem þú kenndir mér. Svo kom vetur-
inn ’92, þá fékk afi hvíldina og ég man
hvað þú misstir stóran hluta af sjálfri
þér. í jarðarfórinni hans afa sat ég hjá
þér og hélt í höndina þína og strauk
þér, mér fannst erfitt að sjá tárin
streyma niður kinnamar á þér. Eftir
útförina vora allir að hrósa mér fyrir
að vera svona góð við þig, enda var ég
ekki nema sjö ára. Þá kemur að dval-
arheimilinu Lundi sem þú dvaldir á í
átta ár. Ég kom alltaf til þín eins oft
og ég gat, enda ömmustelpa. Öllum
fannst ótrúlegt hvað þú þekktir mig
alltaf, því minnið var ekki gott síðustu
árin hjá þér. En mér fannst alltaf jafn
gott að koma til þín þrátt fyrir það.
Ég man árið ’97 þegar ég kom til þín
og þú varst að fara að leggja þig og ég
skreið upp í rúm til þín og sofnaði. Ég
vaknaði þegar tvær starfskonur vora
að taka mynd af okkur því þeim
fannst svo sætt að ég skyldi sofna
uppi í rúmi hjá þér. En nú sit ég hér
og er að horfa á myndina sem þær
gáfu mér af okkur. Nú er víst komið
að kveðjustundinni og ég vil þakka
þér fyrir alla þá ást sem þú sýndir
mér og allt sem þú kenndir mér.
Einnig vil ég þakka starfsfólki dvalar-
heimilisins Lundar fyrir góða umönn-
un og hjúkrun á ömmu minni. Mig
langar að birta bæn sem er mér efst í
huga þegar ég hugsa um ömmu því
hún kenndi mér hana:
Ó Jesúbróðirbesti
ogbamavinurmesti
æ breið þú blessun þína
ábamæskunamína.
Elsku amma, þú munt alltaf eiga
pláss í hjarta mínu. Sofðu vært amma
Ingibjörg.
Þín langömmustelpa
Harpa Steinarsdóttir.
í dag er til moldar borin Ingibjörg
Jónsdóttir frá Lambafelli. Þegar ég
minnist hennar er mér efst í huga um-
hyggja hennar fyrir íjölskyldu sinni.
Hún gladdist yfir hverjum nýjum fjöl-
skyldumeðlim og fylgdist vel með
aldri og þroska hvers og eins. Oft
byrjaði hún daginn með því að segja
mér: „í dag á hann Nonni minn af-
mæli“, eða einhver annar sem til-
heyrði hennar stóra hópi. Hún átti
hlýju og væntumþykju handa þeim
öllum.
Fyrir u.þ.b. 16 árum missti ég föð-
ur minn snögglega og þá naut ég
hlýju og stuðnings frá þeim hjónum
Ingibjörgu og Hróbjarti, sem var mér
mikils virði. Vil ég þakka fyrir það og
allt sem þú gafst mér, Steinari og
börnum okkar.
Ég minnist þín með hlýju.
Hvíl þú í friði.
Þuríður Sigurðardóttir.
r Blómabú3ib ^
£aOlvSsU0W\
* v/ T'ossvogsUipUjugapð a
Símh 554 0500
INGIBJÖRG
JÓNSDÓTTIR