Morgunblaðið - 06.05.2000, Síða 76
76 LAUGARDAGUR 6. MAÍ 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FÓLK í FRÉTTUM
Bjarta vonin múm hefur vakið mikla athygli heima og heiman
Múm-liðar eru fastagestir á matkránni Kabarett þar sem í boði er margt Ijúffengra rétta.
Morgunblaðið/Golli
Hljóðritum næstu plötu
úti á dönsku engi
Þrátt fyrir að feta lítt troðnar slóðir í tón-
listarsköpun sinni hefur hljómsveitin múm
vakið ómælda athygli undanfarið, bæði
heima og heiman. Hún er bjartasta vonin í
íslensku tónlistarlífi og nýverið fékk breið-
skífa hennar frábæra dóma í breska tónlist-
arritinu NME. Skarphéðinn Guðmundsson
spjallaði við liðsmenn sveitarinnar yfír
gúrkusúpu; um gangavörslu, vínilplötur,
hljóðfæri og dönsk engi.
SÚPUILMURINN læddist
mjúklega upp að nefí blaða-
manns er hann rak það inn
um dyrnar á matkránni
Kabarett £ Austurstræti. Þetta var
um kvöldmatarleytið og í einum
básnum sátu þétt saman að snæðingi
krakkarnir í múm. Þeir voru að
sporðrenna síðustu súpuskeiðunum
og virtust saddir og sælir. „Hvernig
var gúrkusúpan? - var í þeirri andrá
kallað úr eldhúsinu og þau svöruð um
hæl að hún hefði sannarlega yljað
þeim um hjartarætumar. Ofurlítið
þrejrtuský sat yfir bás fjórmenning-
anna; erfiður vinnudagur var að
baki. Gunnar Öm Tynes og Örvar
Smárason Þóreyjarson vinna báðir í
grannskóla, Gunnar sem gangavörð-
ur og Örvar semktuðningsfulltrúi en
'tvíburasysturnar Gyða og Kristín
Valtýsdætur era i menntaskóla.
Gunnar Örn viðurkennir að hann sé
kannski ekki nógu harður við krakk-
ana: „Það virkar ekki á krakkana að
vera harður eða grimmur. Þeim
finnst reyndar svolítið skrítið að ung-
ur maður nenni að vera í slíku starfi."
En svona er nú hinn blákaldi vera-
leiki þessara metnaðarfullu ungu
tónlistarmanna; þeir þurfa að hafa í
sig og á eins og allir aðrir en það hef-
ur þeim ekki enn tekist með tónlist-
arsköpuninni einni saman og eiga að
sjálfsögðu þann draum heitastan að
geta helgað sig tónlistinni alfarið.
Það stefnir í að sá draumur geti ræst
^ fyrr en seinna. Breiðskífan „Yester-
" ' day Was Dramatic - Today Is OK“
sem kom út um síðustu jól hefur ver-
ið hlaðin lofi bæði heima og heiman
og nýverið var sveitin valin bjartasta
vonin í íslensku tónlistarlífi. Morg-
undagurinn virðist því þeirra.
Bæði m-in lítil eða stór
En hvnð um þennan dramatíska
gærdag; hvernig varð múm til?
Örvar: „Ég og Gunnar Örn voram
fyrst saman í rokksveitinni Andhéra
en fóram að vinna raftónlist til hliðar
því við höfum alltaf haft mun meiri
»>áhuga á henni. Árið 1998 gáfum við
út okkar fyrstu plötu undir nafni
múm sem var önnur hlið stuttrar
breiðskífu á móti Spúnk.“
Var tónlistin frábrugðin því sem
seinna varð?
Gunnar Örn: „Nei. Hún var eðli-
legt upphaf þróunarinnar."
Hvaðan kemur nafniðmúm?
~~Jf Örvar: „Það er því miður ekki til
nein flott saga á bak við það. Getur
þú ekki bara skáldað einhverja góða
fyrir okkur?“
Ykkur er illa við að það að Múm
(smá stríðni blaðamanns) sé skrifað
með stórum staf?
Gunnar Örn: „Já, en það hefur
með útlitið að gera. Annaðhvort vilj-
um við að bæði m-in séu með litlum
eða stórum, ekki sitthvort, það lítur
svo illa út.“
Hvenær komuð þig síðan inn í
myndina, stelpur?
Gyða: „Það var rétt fyrir jólin 1998
að þeir vora fengnir til þess að gera
tónhst fyrir Náttúraóperuna í MH
sem við Kristín tókum þátt í að flytja.
Þannig lágu leiðir okkar fjögurra
saman og þá urðum við í múm fjög-
ur.“
Hvernig breyttist múm við til-
komu stelpnanna?
Örvar: „Við einblíndum mun
meira á rafrænu stefnuna þegar við
voram tveir.“
Gunnar Örn: „Við voram sífellt að
fikta og þreifa fyrir okkur en með til-
komu stelpnanna urðu þær þreifing-
ar markvissari og ákveðin stefna
varð til. Það var mjög hollt fyrir okk-
ur Örvar að finna einhverja sem era
á okkar bylgjulengd því við höfðum
verið hálfhornreka og sambandið
satt að segja hálfinnhverft.“
Gyða: „Við eram kannski núna
fyrst orðin hljómsveit en þó erum við
fyrst og síðast perluvinir. Við væram
öragglega alltaf saman þótt múm
væri ekki til.“
Hvað komuð þið systur þá með
inn í tónlist múm ?
Kristín: „Þegar við hittum strák-
ana þá voru tölvur fyrir okkur mjög
undarleg fyrirbæri.“
Örvar: „Við Gunnar Örn héldum
að lögin höfðu náð eins miklum
þroska og þau gátu en með tilkomu
stelpnanna opnuðust gáttir. Þá fór-
um við að gefa fleiri hljóðfæram
gaum og hugmyndimar vora ekki
eins bundnar við tölvurnar."
Örvar: Höfðuð þið Kristín og
Gyða áðurfengist við tónlist?
Kristín: „Já, frá unga aldri en við
höfðum aldrei verið í neinni hljóm-
sveit en það hafði alltaf verið svona
fjarlægur draumur."
Gyða: „Við gældum alltaf við að
geta búið til tónlist en það varð ein-
hvem veginn aldrei neitt úr því fyrr
en við hittum Gunnar og Örvar.“
Tekið upp með einni tölvu
og hljóðnema
Hvað tók við af fjölguninni?
Kristín: „Við unnum nokkur lítil
verkefni árið 1999, aðallega í sam-
starfið við aðra, t.d. Músíkvat og
Andra Snæ Magnason skáld.“
Hvenær hófst vinnan að breið-
skífunni?
Gyða: „Við vorum að vinna að
henni samhliða og með pásum tók
það okkur 9 mánuði að fullklára
hana.“
Mættuð þið í hljóðveri með full-
skapað efnið?
Gunnar Örn: „Það var að miklu
leyti tilbúið en það gerðist samt mjög
margt í hljóðverinu. Við erum alltaf
að gera einhverjar tilraunir sem
leiða stundum til einhvers betra en
fyrir hafí verið áætlað. Við tókum
heldur ekki upp í eiginlegu hljóðveri
heldur i litlu herbergi þar sem við
höfðum okkur til halds og trausts eitt
stykki tölvu og hljóðnema.“
Kristín: „Það vora mjög skrýtnar
og erfíðar vinnuaðstæður. Við voram
alveg að kafna í þessu litla loftlausa
herbergi. Það var ekki hægt að opna
glugga þannig að til þess hreinlega
að halda lífi þurftum við að fá okkur
ferskt loft með reglulegu millibili.“
Notuðuð þið þá vinnuaðfcrð til
þess að reyna að koma til skila
ákveðinni stemmningu innilokunar
og drunga?
Kristín: „Einmitt ekki því tónlistin
er að okkar mati björt og víðáttuleg."
Kristi'n: „Við náum til þeirra sem
við viljum ná til og sá hópur er ekki
stór.“
Nú hefur mönnum verið tíðrætt
um sérstaka hljóðfæraskipan og
áhuga ykkar á því að reyna við ný
hljóðfæri; hvað liggur að baki?
Gunnar Örn: „Við setjum okkur
engin mörk. Ef okkur langar að
prófa að nota eitthvað þá geram við
það og ef það kemur vel út þá notum
við það. Því höfum við ekki neina
fasta hljóðfæraskipan og á tónleikum
spilum við á það sem okkur lystir
hverju sinni. Það veitir okkur óend-
anlegt frelsi og fjölbreytileika."
Örvar: „Tónlistin er hins vegar
byggð að mestu á rafrænum grunni.
Síðan reisum við á þeim granni með
ólikum hljómum og hljóðfæram til
blæbrigða."
Erum engir popparar
Eruð þið að hafna hinni „hefð-
bundnu “ hljóðfæraskipan ?
Saman í kór: „Nei, alls ekki!“
Gyða: „Við spilum oft á gítar og
bassa á tónleikum og við eigum
meira að segja lítið trommusett, sem
við reyndar notum mjög sjaldan."
Þið lítið ekki á ykkur sem popp-
ara?
Saman í kór: „Nei!“
Örvar: „Ef poppið miðast út frá
því að reyna að selja þá erum við ekki
popparar.“ _
Gunnar Örn: „Það er hættulega
auðvelt að láta markaðinn hafa áhrif
við tónlistarsköpunina.“
Gyða: „Og reyndar þegar farið að
reyna að beygja okkur að kröfum
markaðsins, t.d. með því að reyna að
fá okkur til þess að syngja meira.“
Þið segið sjálf að tónlist ykkar
kalli ekki á breiðan hlustendahóp;
er þá ekki nauðsyn að ná að stækka
hann með því að leita út fyrir land-
steinana?
Gunnar Örn: „Jú, hiklaust. Við
höfðum til þröngs hlustendahóps hér
heima og getum engan vegin lifað á
því. Þótt við munum áfram höfða til
þröngs hóps á erlenda vísu þá er sá
þröngi hópur kannski það stór að
okkur verður kleift að lifa á tónlist-
inni, sem er höfuðmarkmiðið."
Platan hlaut fádæma lofsamlegar
umsagnir, bæði heima og heiman,
enhefur hún selst eitthvað?
Örvar: „Við höfum ekki hugmynd
um það, fylgjumst ekki með því. Hún
hefur af skiljanlegum ástæðum ekki
fengið neina spilun á útvarpsstöðv-
unum sem hefur alltaf sitt að segja
með söluna en við eram afar ánægð
með þær viðtökur sem platan er að
fá.“
Þið eruð þegar farin að marka
nokkuð djúp spor erlendis; hafíð
m.a. fengið rífandi umsagnir íþýsk-
um blöðum og svo gaf NME ykkur 8
aflOíeinkunn á dögunum?
Gunnar Örn: „Okkur hefur verið
sagt frá þessum þýsku dómum en
getum ekki sannreynt því við skiljum
ekki þýsku. Við sáum hins vegar
NME dómin og eram glöð yfir hon-
um.“
Hefur þetta aukið möguleikana á
stórum samningi eða opinberri út-
gáfu á heimsvísu?
Örvar: „Plötufyrirtæki okkar
héma heima (TMT-Entertainment)
mun gefa hana út á heimsvísu en sú
þróun er ekki enn kominn nógu langt
til að hægt sé að merkja árangur.
Það er óljóst hvað síðan tekur við og
engir samningar hafa verið gerðir
um næstu plötur. Við viljum helst
ekki binda okkur langt fram í tím-
ann.“
Unnendur gamla vínilsins
títgáfa á Netinu ætti kannski að
henta ykkur einna best?
Örvar: „Eiginlega ekki því við er-
um öll langhrifnust af gamla víniln-
um.“
En eru ekki samt meiri möguleik-
ar á þvi' að þið náið til flcstra ígegn-
um Netið?
Örvar: „Jú, kannski en við viljum
höfða fyrst og fremst til þeirra sem
eru á sömu nótum og við, þ.e. þeirra
sem fá mest út úr því að gramsa í
plötubúðum og uppgötva tónlistina
upp á gamla mátann."
Gyða: „Okkur þykir líka svo vænt
um plötuumslögin."
Er tónlistin citthvað að breytast
hjá ykkur?
Gyða: „Já, hún er ekki eins létt-
leikandi. Hún er yfirvegaðri og
kannski eitthvað þyngri. Það á
kannski eitthvað að breytast með
sólinni."
Stendur til að fara út í sólina í
sumar?
Örvar: „Já við ætlum að fara til
Danmerkur og vinna næstu plötu í
sumarhúsi þar. Við ætlum alfarið að
vinna hana ein og höfum fjárfest í
græjum til þess að svo geti orðið.“
Þið kunnið vel við að hljóðrita ut-
an hins hefðbundna hljóðvers?
Gunnar Örn: „Já. Við tökum með
okkur ferðatölvu sem við höfum búið
undir upptökurnar og draumurinn er
að geta tekið upp nákvæmlega þar
sem okkur lystir, hvort sem er úti á
engi eða inni í lyftu.“
Kristín: „Það heillar okkur ekkert
sérstaklega að fara alltaf síðdegis inn
í þröngt og loftlaust hljóðverið að
loknum erfiðum vinnu- eða skóla-
degi.“
Hvernig varð ykkur við að vera
kosin bjartasta vonin í íslcnskri
tónlist?
Gunnar Örn: „Þetta var gaman
fyrir mömmu og pabba og litlu
krakkana í skólanum."
Kristín: „Þetta kom fjölskyldum
okkar í skilning um hversu alvarleg-
um augum við lítum tónlistina. Það
rann upp fyrir þeim að við værum að
gera eitthvað af viti en ekki að dúlla
okkur í hljómsveit einvörðungu til
dægrastyttingar og gamans."
Gyða: „Fjölskyldur okkar skilja
nú betur hvers vegna við tökum
múm fram yfir allt annað, jafnvel
skólann og vinnuna."