Alþýðublaðið - 09.10.1934, Page 1
ÞRIÐJUDAGINN 9. OKT. 1934.
XV. ÁRGANGUR. 293. TÖLUBL.
DAHELAÐ OO VIKUBLAÖ
CTafiPAIÍDti
M. JN*
- te*.
ALÞINGI:
Frðnmræðnnnfflígær
Fundur hóíst í sameinu'ðu þingi
kl. 1 í gær og stóð í 2 klst.
Fmmvarp til fjárla;ga fyrir árið
1935 var til 1. umræðu og hófst
með fjiáriagariæðu Eysteins Jóns-
sionar fjármálaráðherra. Sam-
kvæmt útvarpsreglum höfðu and-
stöðuflokkar stjórinarinnar rétt til
hálfrar klst. ræðutíma hvor til
svara. Notaði íhaldið þann rótt
en bændaflokkurinn ekki.
Magnús Jónsson talaði af hálfu
íihaldsins og hélt sér að mestu
utan við; ræðueínið. Fjáijmálaráð-
herra svaraði Magnúsi Jónssyni
mieði stuttri ræðu. Að lokinni
seinni ræðu fjármálaráðherra var
mnræðum frestað og fjárlagáfrv.
vfsað til fjárveitingauefndar.
Fundir voru settir í báðum
deildum kl. 3,10, en störfum friest-
að til kl. 5 vegna fundar utanr|ík-
ismáianefndar.
1 efri deild stóð fundur til kl.
8, en að eins eitt mál, kjötsölu-
löjgin, var afgrieitt til 2. umr. Aí
hálfu íhaldsmanna tötuðu Magnús
Jónsison, Magnús Guðmundsson,
Pétur Magnússon og Jón Auðunn.
Fiorsætisráðherra svaraði af hálfu
stjórnarinnar. Jón Baldvinisson tal-
aði einnig um málið. Sagði hann,
að verkamenn skildu það allra
stétta bezt, að bændum væri nauð
synlegt, að fá það verð fyrir vöru
sina, er svaraði til framlieiðslu-
kostnaðar, og að velfierð þjóð-
arinnar væri rnjög undir því kom-
in, að bæindum væri lífvænt í
sveitum landsins, þannig, að þieir
þyrftu efcki að fana til kaupstað-
anina í atvinnuleit.
1 neðri deild voru afgreidd til
2. umr. og nefnda þrjú fyrstu
málin, en fjórða málið, frv. um
tekju- og eigna-skatt, tók upp
allan fundartímann.
1 dag eru á dagskrá í efri
dieild frv. um bifrieiðaskatt og
frv. um mieðferð og sölu mjólkur
Og rjóma. í neðri dieild: Frv. um
tekju- og eigna-skatt, frv. um
verkamannabústaði, frv. um vinnu
miðlun og frv. um framlengingu
laga um tilbúinn áburð.
Rðstnr með grjðtkasti
i Ves'mannaeyjnm.
_ i
í gær buðu knattspyrnumenn í
Viestmannaeyjum skipverjum af
þýzka skipinu Meteor að þreyta
við sig knattspyrnu. Rétt eftir1 að
l'eikur hófst, tóku nokfcrir komm-
únistar sér stöðu í bnekkunni fyr-
ir ofan leikvöllinn. Hrópuðu þeár
að Þjóðverjunum og veifuðu
stóru spjaldi, sem á stóðu sví-
virðingar um Þjóðverjana.
Fremstir í flokki kommúnista
(Frh. á 4. síðu.)
IJtlif fyrlr langvarandl borgarastyr|ðld
1 ! __ ! 1 ! I i I
Byltingarmenn búa slg nndir nýja sókn
Hraðskeyti til Alþýðublaðsins.
Kaupmannahöfn á hádegí í dag.
Qeinustu tilkynningar stjórnarinnar á Spáni eru miklu svart-
^sýnni en áður. Það er nær ómögulegt að fá áreiðanlegar
fregnir frá Spáni vegna skeytaskoðunar og símabilana.
Vist er pó, að allsherjarverkfallið og bardagarnir halda
áfram og að uppreisnarmenn eru vel vopnaðir og hafa meira
að segja fallbyssur i sinum höndum.
Afstaða stjórnarhersins er bersýnilega mjög erfið. Upp-
reisnarmenn hafa tekið upp pá aðferð að berjast í smáflokkum
um alt landið. En sú bardagaaðferð hefir vakið mikinn óróa i
stjórnarhernum, sem hvergi er óhultur vegna hennar, og á hverri
stundu getur átt von á árásum úr öllum áttum.
Byltingarmenn eru að safna kröftum og búa sig undir nýja
atlögu.
Anarkistar sem eru afar-fjölmennir á Spáni en hafa hingað
til ekki tekið pátt i uppreisninni, hafa nú gengið í lið með verk-
fallsmönnum.
Allt bendir til þess, að langvarandi og blóðug
borgarastyrjöld sé fram undan.
— STAMPEN.
Verkfallið
LONDON í igærkveldi. (FO.)
Verkfallinu á Spáni er ekkinærri
pví lokið. Á sumum sviðum
breiðist pað meira að segja út.
Það er gert ráð fyrir, að
járnbrautarverkfallið verði fyrst
algert á morgun.
Stjórnin hefur sett járnhrautar
kerfin undir herstjórn, og hótar
peim verkfallsmönnum lífláti
sem ekki verði komnir aftur
til vinnu sinnar innan 24 klukku-
stunda.
i i
Byltiogarmenn hefja
grifflinilega sókn i
Madrid.
MADRID, 8. okt. (FB.)
Grimmiieffif bmdagar hófimt á
ný í Madj'id síoari hfíjta dags,
off ffandd uppmktanmmn árásir á
adallögmglmtödpia og hús pag,
Siem filoiainálarádlumijtið hefir ao-
setjur í.
Árás'um uppreistartaan'na var
hrundið.
Um sama leyti og bardagarlnir
byrjuöu í Madriid fór að bera á
|óie);rð|um' í útjpraborgunum. Upp-
reistarmienin í borguim Norður-
Spánar halda uppi djatílegri en
vonlausri baráttu við stjórnarlið-
‘ið, einkanlega í héniöunum Astu-
rias og Logrono.
Ríkisstjórnin befir fyrirskipað
að senda aukinn herafla í þessi
héruð, og eru viðbótarhiersveitir
nú á ieiðinni þangað. (U. P.)
breiðist út
Eao er barist
í úthverfum Madrid.
MADRIDj í morgun. (FB.)
Klukkan fimrn; í taiorgun viar al-
ger kyrð' komin á í Madrid eftir
bardagana, sem hófu'st í gær síð-
degis og héldu áfram frjam eftir
nóttiunni. Einstöku simn'um heyrist
þó skothrii^' í fjarlægð, enda hefir
bardögunum ekki með öllu lint í
útjöðrunum, en segja má að bylt-
ingarmenn hafi hvarvetna í Mad-
rid og grend beðið lægri hlut.
Astorias enn á valdi bylting-
armanna.
Innanríkisráðherranin hefir gefið
út tilkyniningu, og í henini er r,ætt
allýtarlega um byltingartilraun-
ina. Hann segir, að herinin hafi nú
náð á sitt vald Gijon, Ujo og
Miarieis í Asturiu, en aukið herlið
sé á leiðjinni til Oviedo. — Þrjár
höfuðstöðvar byltingarjnanna
voru Baroelona, Madrid og Astu-
riashérað, sagði innanríkisrá'öherr-
an:n. Tvö þessara höfuðví]gja bylt-
inigarmanna — Baroelona og Ma-
drid — enu þegar fallin, en herinin
ler í þamn veginn að bæla iniður
by 11ingartilraunina í Asturias.
Rilkisstjórnin hefir ákveðið að
iganga fyrir þingið í fynsta sinni
í dag. Verður þá frumvarp til
fjárlaga lagt fyrir þingið og fjár-
málaráðherrann flytur fjárlaga-
ræðuna.
Þinghússbruninn var verk
Nazistaforingjanna sjálfra
Nýjar uppljóstranir, sem taka af allan efa
um málið.
að það sé kunnugt, að margh)
EINKASKEYTl TIL ALÞÝÐUBL.
KAUPMANNAHÖFN í morgun.
EORG BRANTING, hæstarétt-
armálaflutningsm. í Svíþjóð,
meðlimur í alþjóðlegu lögfræð-
inganefndinini í London, sem var
stofnuð til að rannsaka ríkisþing-
hússbrunann í Berlín, birti síð-
astliðinn mánudag grein í Social-
demokraten í Stokkhólmi, þar
sem sagt er, að stormsveitarfor-
in,ginn Ernst, sem mazistastjónn-
in lét taka af lífi 30. júní í s'um-
ar, hafi verið búinn að skrifa
skýrslu um það, hverinig fjölda-
margir nazistaforingjar hefðu
lagt ráðin á um ríkisþinghúss-
brunann og kveikt í bygginguinnj.
Siý slan ve ður birt.
Þessi skýrsla er nú, skrifar
Branting, vel geymd í höndurn
andstæðinga nazismans, sem iinn-
an skamms munu birta hana i
bók um þinghússbrunann og
morðin þanin 30. júní, siem mefnd
verður „hvíta bókin“.
Branting fullyrðir, að skýrslan
san,ni:
í fyrsta lagi, að ríkisþinghúss-
bruninn hafi verið „provokasjón“
af hálfu nazista;
í öðru lagi, að van der Lubbe
hafi verið tekinn af lifi af því, að
nazistarnir óttuðust, að hann
myndi, ef hann fengi að lifa,
ljóstra upp um þá, sem voru sam-
sekir honum um biiunann;
i tog í þriðja lagi, að nazistarnir
hefðu neitað því, að láta lík van
der Lubbe af hendi við fjölskyldu
hans, af ótta við að upp kæmist
um það, að honum hefði, á mieð-
an á málafierlunum stóð, að stað-
aldri verið gefið inn eitur.
Branting segir, að skýrsla sú
um þinghússbrunann, sem storm-
sveitarmaðurinn Krusie gaf eftir
að hann slapp yfir landamærin til
Svísís í siumar, og sagt var frá i
Alþýðublaðinu þ. 24. júlí, sé án
alls hugvits soði'n saman úr hinnii
meiingölluðu gneinargerð „brúnu
bókarinnar“ um ríkisþinghúss-
brunann.
Naz staforinoiarnir tortrygoia
hver annan
Brantkig fullyrðir, að nazista-
foringjamir óttist og tortryggi
hver annan út af þessu máli, og
þeirra hafi skrifað og látið varð-
veita eftir sig játningar í sam-
bandi við þinghússbrunann ásamt
ákærum gegn öðrum og hóti því,
að þær verði birtar, ef nokkuð
skyldi koma fyrir þá.
Þetta hafi Ernst einnig gert,
enda þótt það hafi ekki bjargað
lífi hans. Því að hann var eins og
kunnugt er skotinn. En skýrslan
er enn til.
Niðurlag greinarinnar eftir
Branting hljóðar þannig:
„Leynilögreglan hefir sennil'egá
fiengið vitneskju frá Emst sjálf-
um um ákýrsluna. Þvi að hún
neyddi hann til þess að segja,
hver sá trúnaðarmaður væri, siem
geymdi skýrsluna. Ernst gaf þær
röngu upplýsingar, að það væri
verjandi Torgleís í málaíerluiium
út af ríkisþinghússbriunanum, dr.
Sack, sem eins og kuninugt er var
tekinn fastur og haldið í fangelsi
um tíma. 1 raun og venu var
skýrsla Ernsts hjá annari per-
sönu, og er nú kornim í hendur
okkar manna.
Skýrslan hefir verið rannsökuð
nákvæmlega og áreiðanlieiki und-
irskrjftanna verið prófaður og
staðfiestur af sérfræðingum. Það
er því enginn vafi á því, að skjal-
ið er ófalsað.
Ernst birtir auk þeirra nafna,
sem oft áður hafa verið neflnd í
sambandi viö ríkisþinghússbmn-
ann, svo sem Göring, Göbbels,
Heines, Helldorf greifa, Röhm og
sjálfan sig, enn fremur nöfn nokk-
uriia stormsveitarforingja, sem
aldrei hafa verið nefind áður í
sambandi við þetta mál.
tiöring oo Göbbels lö ðn á
láðln. Hitler var láttnn vita
seinna.
Ernst fullyrðir, að Göring og
Göbbels hafi verið roeð í ráð'um
um þiughúsisbrunann frá byrjun
en að Hitler hafi ekki verlið látinn -
vita um það fyr enn seinna."
Greinin hefir verið símuð frá
Stokkhólmi út um alla Evrópu.
Hún hefir vakið geysilega eftir,-
tekt, því að nafn Brantings þykir
full trygging fyrir því, að upp-
Ijóstranimar séu bygðar á sann-
leika. STAMPEN.