Morgunblaðið - 15.08.2000, Qupperneq 68
68 ÞRIÐJUDAGUR 15. ÁGÚST 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FÓLK í FRÉTTUM
Löggan í Beverly Hills er vinsælasta mynd Brests.
Síðasta mynd Brests fékk misjafnar viðtökur.
Robert DeNiro og Charles Grodin elda saman grátt silfur
í Midnight Run.
IHUGA margra er Martin Brest
leikstjóri níunda áratugarins. Flest-
ir geta verið sammála um að hann
er einn þeirra fáu sem geta talist
megináhrifavaldar Hollywood-
kvikmyndarinnar á þeim líflega
áratug. Ekki alls fyrir löngu langaði
mig að ganga úr skugga um hvernig
hún hefði það; ein eftirlætismyndin
frá þessum tíma. Beverly Hills Cop
hafði það fínt, takk fyrir, hafði ekki
elst sem neinu nemur, eldhress og
staffírug. Þó slembilukkan ríkti á
tökustað, einsog við komum að síðar
Brest er New York-búi í húð og
^Jiár, fæddur í Bronx 1951. Var enn
nemandi við kvikmyndadeild New
York University þegar stuttmyndin
Hot Dogs for Gaughin (72) vakti
mikla athygli og beindi kastljósinu
að hinum bráðefnilega, rétt liðleg
tvítuga námsmanni. Myndin, sem
var skólaverkefni, skartaði leikara
sem átti eftir að gera garðunn fræg-
an. Enginn annar en Danny De Vito
fer með aðalhlutverk efnilegs Ijós-
myndara, sem ráðleggur að
sprengja Frelsisstyttuna upp í heið-
ið hátt - til að ná myndum sem gera
^hann ríkan og frægan! Myndin er 15
'mínútur, sögð bráðfyndin og vann
til heiðursverðlauna. Rhea Perl-
man, eginkona De Vitos, fer einnig
með hlutverk í myndinni. Framleið-
endur voru farnir að bíða eftir að
Brest útskrifaðist.
Að námi loknu reið Bandaríska
kvikmyndastofnun (American Film
Institute) á vaðið og varð fyrsti
vinnuveitandinn. Brest hlaut náms-
styrk til að gera Hot Tomorrows
(77), fyrstu, löngu myndina. Brest
skrifaði einnig handritið og fékk
Fíaskó á
"myndbanda-
leignm
EIN af þeim myndum sem eru að
ryðjast inn á myndbandamarkaðinn
þessa dagana er frumraun Ragnars
Bragasonar, Fíaskó. Áður en Ragn-
ar lagðist í kvikmyndagerð hafði
hann verið iðinn við gerð tónlistar-
myndbanda og hefur m.a. unnið til
verðlauna fyrir myndböndin „So Al-
one“ með Bang Gang, „Reykeitrun“
með Stjömukisa og „Allt sem þú lest
er lygi“ með Maus. Ragnar skrifar
handritið og leikstýrir myndinni.
Myndin, sem fékk ágætisdóma
' íþegar hún var sýnd í kvikmyndahús-
unum, er gamanmynd með drama-
tísku ívafí og segir þrjár sögur þar
sem fólk glímir við ástina í ýmsum
myndum. Söguþræðirnir þrír flétt-
ast svo saman í endann. Leikaravalið
er vandað og má þar nefna Krist-
björgu Keld, Róbert Amfinnsson,
Eggert Þorleifsson stígur línu-
^ dans milli himins og helju í hlut-
verki Samúels í Fíaskó.
MARTIN BREST
nokkra kunna leikara
til starfa frammi fyrir
myndavélunum; Ray
Sharkey Harvé litla
Villechaize, Danny
Elfman (sem síðan hef-
ur getið sér gott orð
sem tónskáld), og goð-
sögnin Orson Welles
heiðrar nýliðann með
nærveru sinni. Myndin
fékk afbragðsdóma og
þótti lofa góðu um
framhaldið.
Tony Bill, fyrrum
leikari, síðar framleið-
andi hjá Warner, bauð Brest að leik-
stýra næsta verkefni, sem var hans
eigin handrit, Goingln Style. Út-
koman bráðskemmtileg, harla
óvenjuleg mynd, því sljörnurnar;
George Bums, Art Carney og Lee
Strasberg voru nánast komnar að
fótum fram. Leika ellilífeyrisþega,
leiða á tilbreytingarleysi ellinnar og
fábreyttu stofnanalifi og fremja
bankarán. Öldungis sama um afleið-
ingamar. Fjörið hefst er þeir eygja
óvænt von um að sleppa með glæp-
inn. Myndin gekk ekki nógu vel mið-
að við frumlegheitin og feitt
skemmtanagildið, enda leikhópur-
inn h'tt kunnur hinum almenna,
kornunga bíógesti. Árið 1979 var
Brest ráðinn til að að leikstýra
WarGames, sem fjallar um hættuna
á nýrri heimsstytjöld á tímum há-
tækni. Málalyktir urðu þó þær að
Martin Brest
Brest var leystur frá
störfum vegna ágrein-
ings við fram-
leiðandann og John
Badham tók við stjórn-
inni.
Brent var í vondum
málum, nánast lentur í
málaferlum við MGM,
framleiðanda WarGa-
mes, og afleiðingin
bannfæring. Framleið-
endur standa saman
þegar það hentar
þeim. Brest, þótt efni-
legur væri, var úti-
lokaður frá kvikmyndaiðnaðinum,
nánast áður en ferillinn hófst. I hálf-
an áratug fékk hann ekkert að gera.
Þá var það tvíeykið fræga, Simp-
son/Brruckheimer, farsælustu
ruglukollar Hollywood, sem komu
til bjargar og réðu Brest til að leik-
stýra Beverly Hills Cop. Ef þessara
ævintýramanna, sem fátt létu sér
fyrir bijósti brenna, hefði ekki notið
við væri Brest eins víst í allt öðrum
geira í dag. Þeir töpuðu ekki á því
frekar en öðru.
Brest átti 400 dali á banka og
hafði litla þörf á umhugsunarfresti.
Eitt skelfdi hann þó mjög: Sylvester
Stallone, sem var toppi frægðarinn-
ar, átti að fara með aðalhlutverkið.
Stjaman var fræg fyrir að reka leik-
stjórana sína og Brest mátti engan
veginn við því að lenda í slíkum
hremmingum aftur. Rétt áður en
: VIKAN
Nr var; vikur; Mynd Útgefandi Tegund
1. 1. 3 i The Whole Nine Yards Myndform Gaman
2. 4. 2 ; Final Destination Myndform Spenna
3. 2. 4 j The Green Mile Hóskólabíó Drama
4. 3. 5 1 Double Jeopardy Som myndbönd Spenna
5. 5. 5 j Dogma Skífon Gaman
6. NÝ 1 j Stigmata Skífon Spenna
7. 6. 3 ; Bringing Out the Dead Som myndbönd Drama
8. 8. 7 ; The Bone Collettor Skífon Spenna
9. 7. 4 ; Magnolia Myndform Drama
10. 9. 5 ! The Insider Myndform Drama
11. NY 1 j Fíaskó Hóskólabíó Gaman
12. NÝ 1 j Mystery Alaska Sam myndbönd Gaman
13. 12. 2 j The Limey Som myndbönd Spenna
14. 10. 3 ; Bicentennial Man Skífan Gaman
15. NÝ 1 ; Ghost Dog: The Way o( the Samurai Bergvík Spenna
16. 11. 4 I Anna and the King Skífan Drama
17. 13. 3 ! Flawless Góðar stundir Gaman
18. 14. 8 ! End of Days Sam myndbönd Spenna
19. NÝ 1 j Bats Skífan Spenna
20. 8 ; Fucking Ámal Hóskólabíó Drama
Eggert Þorleifsson, Margréti Áka-
dóttur, Ólaf Darra Ólafsson, Björn
Jörund Friðbjörnsson og Silju
Hauksdóttir. Um tónlist í myndinni
sá Barði Jóhannsson sem er betur
þekktur fyrir að vera í einsmanns
hljómsveitinni Bang Gang.
Aðrar nýjar myndir á listanum
eru Stigmata með Patrieiu Arquette
og Gabriel Byme, Mystery Álaska
með Russell Crow og Burt Rejmolds,
Ghost Dog:The Way of the Samurai,
nýjasta mynd Jim Jarmusch, og
Bats með La Bamba-stjörnunni Lou
Diamond Phillips í félagsskap þús-
unda fljúgandi rándýra.
tökur hófust komst „aksjon"-
maðurinn að þeirri niðurstöðu að
ekki var nógu mikið um átök í
myndinni, og kvaddi. Hefur reyndar
grátið það síðan.
Allt var tilbúið
fyrir tökur og góð
ráð dýr. Þá var
það að Simpson
datt í hug, í sinni
allsherjarvímu,
að fá heitustu
stjörnu þessara
tíma, Eddie
Murphy, til að j
taka að sér aðal-
hlutverk lögg-
unnar. Það var
nánast enginn
tími til stefnu
og nú varð að
umbylta hand-
ritinu. Murphy
, sem þá hafði
slegið í gegn í
si'num fyrstu
myndum,
Trading
gamanleikari af a oman.
guðs náð en Stallone þótti ekki nóg
um karlrembu í handritinu. Brest
hafði því nánast ekkert handrit í
höndunum er tökur hófust. Lá yfír
breytingum á næstum hverri nóttu,
með stjörnunni sinni, og stjórnaði
tökum á daginn. Ástandið var oftar
en ekki í vafasamari kantinum, ekki
var hægt að rökræða fyrirfram um
söguþráð né senur, þegar handritið
var aldrei tilbúið fyiT en á sfðustu
stundu. Enginn vissi hvernig bamið
liti út og endurtökur engar. Það var
Brest ómetanleg hjálp að Murphy
er eldklár og skemmtilegur og fyrr-
verandi uppistandari, hann spann
fleiri samtöl og senur jafnóðum. Út-
koman klassík, einsog fjöldinn
komst að þvf Beverly HiIIs Cop varð
ein mest sótta mynd allra tíma og
klipparinn átti ekki í teljandi vand-
ræðum með að
splæsa hana sam-
an.
Brest tekur sér
jafnan góðan tíma í
hverja mynd. Fjög-
ur ár liðu uns Mid-
night Run var
frumsýnd, 88. Aftur
hitti leikstjórinn
naglann á höfuðið,
myndin er önnur af
toppmyndum ára-
tugarins, með
Robert De Niro og
fjölda góðra manna í
minnisstæðum ham f
einstakri blöndu
gamans og átaka.
Enn líða fjögur ár,
þá var röðin komin að
Scentofa Woman
(92), og biðin var þess
virði. Nú liðu 6 ár, þá
var Meet Joe Black,
síðasta Brest-myndin
frumsýnd. Hún olli vonbrigðum.
Líður fyrir alltof marga hand-
ritshöfunda og fáránlegt efni,
(Dauðinn verður ástfanginn), þó
fyrst og fremst ógnarlega, þriggja
stunda lengd. Væmin klisjusúpa
sem gekk illa, þrátt fyrir Brad Pitt
og Anthony Hopkins, kostaði stórfé,
á annað hundrað milljónir Banda-
ríkjadala, og okkar maður líkast til
í vondum málum, enn eina ferðina.
fScent of
Sígild myndbönd
BEVERLY HILLS COP (1984)
★★★★
Murphy leikur kjaftaglaðan bragða-
ref, lögreglumann í Chicago, sem
heldur til Beverly-hæða til að hafa
uppi á morðingjum vinar síns. Hann
og óprúttnar aðferðir hans henta illa
vestur þar. Brest er manna lagnast-
ur við að blanda saman gamni og al-
vöru, en eini ljóðurinn á myndinni er
þó yfirgengilega blóðugt lokaatriði
sem er á skjön við þá einstöku
skemmtun sem á undan er gengin.
Murphy fer á kostum og hópur úr-
vals leikara í aukahiutverkum (Jud-
ge Reinhold, John Ashton, James
Russo), er honum samboðinn. Ein
þeirra mynda sem settu svip á
níunda áratuginn og gaf öðrum tón-
inn í tugatali.
MIDNIGHT RUN (1988)
★★★★
Robert De Niro leikur hausaveiðara
nútímans, harðjaxl sem er fenginn til
að vernda glæpamann (Charles
Grodin), á lestarferð yfir þver
Bandaríkin. Krimminn hefur stolið
frá Mafíunni og hyggst bjarga eigin
skinni með því að gerast uppljóstrari
alríkislögreglunnar. Réttarhöldin
eiga að fara fram í Los Angeles. Allt
fer vel af stað en von bráðar eru
blóðhundar Mafíunnar komnir á
sporið, auk leigumorðingja og fleiri
hausaveiðara. Brest tekst engu síður
vel upp við að blanda saman gamni
og spennu, Grodin er sérstaklega
fyndinn sem hálfgert skítseyði, De
Niro slær um sig, átakaatriðin eru
æsileg, þau fyndnu bráðskemmtileg.
Samleikur þeirra tveggja er aðal
myndarinnar og aukaleikararnir eru
stórkostlegir; Dennis Farina, Yap-
het Kotto, JoePantoliano, John
Ashton, hver öðrum betri.
SCENT OF A WOMAN (1992)
★★★V4
Enn blandar Brest saman gamni og
spennu, með talsverðu, dramatísku
ívafi að þessu sinni. Annas er það
stórleikarinn A1 Pacino sem á fyrst
og fremst heiðurinn af myndinni.
Gefst tækifæri til að sýna allar sínar
bestu hliðar í yfirgnæfandi hlutverki
atvinnuhermanns sem hefur orðið
fyrir slysi, misst sjónina, sem hann á
erfitt með að sætta sig við. Chris
O’Donnell leikur menntaskólastrák
sem tekur að sér ýmis helgarstörf til
að ná endum saman. Fær það verk-
efni að hafa ofan af fyrir ofurstanum
og reiknar með rólegri helgi. Karlinn
er ekki á því og nú upphefjast æsi-
legustu þrír dagar í lífi stráks sem
fer eins og eldibrandur um New
York, nótt og dag, við að fylgja eftir
ofurstanum sem slettir ærlega úr
klaufunum, hálfærður af aðgerðar-
leysi. Pacino er í hrikalegu Óskar-
sverðlaunaformi og handritið, sem
byggt er á ítölsku myndinni Profumo
di Donna (’75), er óvenju safaríkt allt
að bláendanum, sem er í væmnari
kantinum.
Sæbjörn Valdimarsson