Alþýðublaðið - 18.10.1934, Blaðsíða 3

FIMTUDAGINN 18. okt. 1934.
Á (, P V t) I I K I, A H I t»
ALÞÝ UÐ LAÐIÐ
DAGBLAÐ OG VIKUBLAÐ
ÚTGFANDI:
ALÞÝÐUFLOKK JRINN
RITSTJORI:
F. R. VALDEivIAR SSON
Ritstjórn og afgreiðsla:
Hverfisgötu 8 —10.
Síinar:
1000: Afgreiðsla, auglýsingar.
lt'01: Ritstjórn (Innlendar fréttir)
1902: Ritsljóri.
1903; Vilhj. S. Vilhjálmss. (heima).
4005: Prentsmiðjan
Ritstjórinn e til viðtals kl. 6—7.
Stéttarfélag verkafðlks i
verksmiðjutn verðnr
stofnað i kvDld.
í kvöld hieldur ver|kafóljk í vei'k-
smiðjum stoínfund stéttarfélags.
Þiessi stétt mua :nú telja nokkuð
á þriðja hundrjað mannls hér í
borginni, og er fulJ vissa fyrár
því, að mjöig mikið sk'ort'iír á að
kjör þau, sem ýmsir iðjuhöldar
bjóða verkafólki sfnu, sé sæmi-
Jieg. Hins vegar skal það fúslega
viðurkent, að til ieru þe'ir iðju-
höldar, sem í alla staði búa vel
að verkafólki sfnu. Samieigi'nlegt
áhugamál allra þeirira, sem, í verk-
smiðjum vinna, hver siem kjör
þeirria eru, er að stétt þeirra verði
vel mientuð og myndarleg stétt.
Til þœs að þetta geti orðið, þarf
að tryggja öllum þeim, sem í
verksmiðjum vinna, sæméleg
launakjör og góðan aðbúnað á
vi njnius tö ð vunum.
Aðeins öflug stéttarsamtök geta
trygt þetta, stéttarsamtök, þar
sem enginm skerst úr lieik.
Munið þess vegna öll, sem
(vinniið í verksmiðjum, að mæta á
fundinum í kvöld og gerast fé-
lagar. S.
Rikiseiikasala á fððar-
bæti.
FRUMVARP til laga um einka-
söiu á fóðurmjöJi og fó'ður-
bæti verður lagt fyrir aljúngi
næstu daga.
Samkvæmit frumvarpinu heim-
ilast ríikisstjórlnilnni að táka.í sím-
ar hendur innfiutnimg á hvers
konar fóðurbæti, sem flyzt til
landsins. Gert er náð fyrir, að
kaupfélöig og kaupmenm annist
smá'sölu inmanla'nds. Einkasalan
skai selja vöru sína með kostnað-
arveriði, að viðbættum tveiimur af
hiu'ndraði, og skal þeirn ágóða,
sem þannig fæst, varið til þess
áð gena tilraunir míeð innlendain
fóðurbæti.
í greinarigerð fnumvarpsins er
því haldið fram, að þnent vinmist
með þvi, að hverfa imn á þessa
braut. í fyrsta lagi það, að ekki
sé fiuttur tiil laindsims annar fóð-
urbætir en sá, sem neynslan hef-
ir sýnt að komi að beztiu gaglnil.
Hitt annað að tryggja það, að
jafniajn séu til í landinju hæfiJegar
birgðir af himum algeingustu og
inauðsynlegustu föðurbætistegund-
mm, 'Og í þríðja iagi, að gcrðar séu
ýta'rlegar tilraunir mieb fóðurbæti,
aminaðhvort úr innlöndu efni ein-
Stokkseyri og Stokkseyringar.
Grein sú sem hér fer á eftir
sýnir i mjög skýrum myndum
lif og lifsbaráttu alpýðunnar i
sumum porpum úti á landi.
Hvernig hún lifir i örbirgð og
allsleysi, en brýst pó fram til
viðreisnar atvinnu og fram-
kvæmdum pegar „liinir sterku"
eru gengnir frá og flúnir.
I
Eins og mörgum er þegar
kunnugt, var stofnað hér á
Stokksieyri síðast liðinn vetur
Samvinniufélasg sjómamma oig átti
verkalýðsfélagið „Bjarmi‘“ upptök
að því máii. Vakti það fyrjr. félag-
iniu að bæta úr atviiitnuleysi hér
með því að auka útgerðjna, og
er samvinnufélagið var komið á
fót, var ákveðið að reyna að fá
hingað þrjá jnýja og góða báta
til fiskiveiba. En til þess að slíikt
gæti tekist, þiurfti r'íkisábyrigð
fyrir láni til kaupa;nna, og á þinigi '
síðastl. vetur var sú ábyrgð veitt
Enin fremur fékk féiagiö hriepps-
ábyrgð, og er nú svo komið mál-
um, að bátarnir eru laingt komní-
ir í smið'um.
En betur má ef duga skal.
Það þarf hús til fisksöltunar,
beitingar og fieiria, enn fremur
veiðarfæri á bátana, en til alls i
þtessa þarf fé, en þar sem fé-
lagið er ungt og allir þieir, sem
í! því eru, fátækir verkamenn, þá
er ekki hægt ab byggja hús og
kaupa veiðarfæri nema félagið' fái
fil þess lán í bönkunum. Mér
er ekki vel kunnugt um hvoht
félagsstjörnin hefir leitað eftir
því, en þó hugsa ég að eitthvað
hafi verið á það. minst, og mig
griunar að hálf-daufar undirtektir
haf'i fiengist um það lán.
Það er álit margra hér, að
það sé næstum því hefndargjöf
að hjálpa félag'inu til að ná í
bátana, en synja því svo um lán
til húsbyggingar og veiðarfæna-
kaupa, því að við erum engu
nær þó að bátafnir komi, hverS'u
vel sem þeir eru gerð-ir, ef ekki
er hægt að afla á þá yegna
þiess, að hús og veiðarfæri 'vant-
ar. Og ég trúi því i ekki að bank-
arnir eða ríikisstjómin sjái sér
hag í slíku fyrirkomulagi, enda
göingu eða bl.önduöum innfliuttuim.
fóðiurtegundum.
Svo er náð fyri.r gert, að með;
því að leggja 2o/o á fóðurbætinn
muni fást árlega 10—15 þúsund
ikrónur til slíkra tilrauna.
Með frumvarpi þiessu er leitast
við að ráða bót á einu af vanda-
máium Jandbúnaðarins. Þó vitan-
iegt sé, að hægt er að af.la nægra
heyja handa öllum kvikfénaði
iandsmanna, þá er hitt nú viður-
•kent, að beyfóðrun ein gefur ekki
þanin bezta fáanlegan arð. Það er
því brýn nauðsyn, að bændurn
gefist kostur á því, að ,afla sér
fóðurbætis eftir því sem hag-
kvæmt þykir. Hins vegar er sú
þörf auðisæ, að flytja .eins lítið og
auðið er af þessari vöru sem
amnari til landsinis. Af þessum
söikum verður að stefna að þvr,
að koma fullkom.nu skipulagi á
innflutnin|g fóðurhætiis og að efla
innlóda framleiðslu á þessarjf
vöru eftir föngum, og þetta tvent
vinst, verði frumvarpið að lögum.
S.
hygg ég að bankarnir hafi eklá
tapað mjög miklu fé á útgerð-
armönnum hé:r eystija og ekki
líklega nieitt svipað því, sem víða
ainnars staðar.
Otgerð ier hér í smærri stil
ein ví'öa í öðnum verum, þó að
Stokkseyri liggi mjög vel við að
sækja þaðan sjó á hin auðugu
fiskimið Selvogsbanka, enda voru
hér um eitt skeið 18 vélhátar, en
eru nú ekki nerna 6.
Nú munu e. t. v. einhverjir
spyrja: Hvers vegna hefir útgerð
minkað svo mjög og af hverju
eru Stokksieyringar nú að braska
við að auka hana? En til þess
liggja margnr ástæður. Bátar,
sem hér voru fyrst, voru smíáir
og ekki vel útbúnir og þegar
tæknin óx á þvi sviði sem öðr-
um urðu þeir á eftir tíinanuinf,
enda ekki komin hér þá sú þekk-
ing, sem nú er fengin. Líika var
það, að eigendur fiestra þessara
báta voru fuHorönir menn og
vanari opnum skipum en vélbát-
um, og gátu því ekki fylgst með
tímanum og öllum hans breyt-
ingum og seldu báta sína burtu.
Af þessium ástæðum og ýmsum
fleirum hiefir útgerð dneg.ist hér
svo saman sem raun ber vitni
1 im En það er fleira, sem hefir
horfið héðan en bátarinir. Fólkið
hefir farið líka, því með mink-
andi útgerð hefir atvinnan rým-
að og fólk því ieitað þangaði, sem
líklegra hefir þótt, og þá helzt
til Reykjavikur, þó að misjafn-
lega hafi tekist með þau vista-
skifti.
Af ölJu þessu hefir atvinnulíf
færst mjög saman, svo til vand-
ræðia horfir. Menn hafa orðið að
filækjast hingað og þangað í at-
vinmiléit vetur og surnar og oft
boriið minni hlut frá borði. en
þeir, sem heima voru. Þessi
hnignun á útgerð -og fólksfækk-
unin þar af ieiðandi hiefir haft
víðtækari áhrif. Hreppurinn í
hesild hiefir liðiö skipbrot eða þvi
sem næst af þessum ástæðum,
því þó að fólk hafi fluzt i burtu,
hafa þarfir hreppsins' út á við'
og inin á við ekki milnkað, held-
ur ef til vill aukist Vegna þess
að fólikinu hefir fækkað, en þarf-
ir hreppsiins ekki minkað, hafa
skáttþiegnar hreppsins verið svo
þrautpíndir með opiinber gjöld,
að slíiks munu fá dæmi, og menin!
hafa af þeim orsökum ásamt
fleiru orðið að spara svo við
sig og sína, að meira hefir ekkl
nnátt, og hefir vílst oft ekki mátt
lengra fara.
Til þess nú að sýna að ég fer
ekki með fleipur leitt, skal þess
getið, að fjölskyl dufeður, sem
ekkert eiga rnema hendur sínar
og skuldir og hafa haft undani-
farin ár frá 6 upp í 10 hundruð
kr.' tekjur, hafa borið í útsvar
frá 50 og upp í á 2. hundráð
kr. fyrir utan öll öninur gjöld,
og þeir, sem eitthvað hafa haft
betra, þaðan af meira, alt upp í
500 kr., og verzlanir hér, sem
eru þó mjög lit'Iar fliestar eða
al.lar, hafa borið upp í 18 hund-
ruð kr.
Frh.
Stokksieyri, 1. október.
G. E.
Glímiifélagið Armann
hóf vetrarsfarfsemi sina i gær.
Fimheikaflohkíir dr\&ngfa, sem heimsótfat Nordwiand Ifynusumar.
Er mokkiuð aninað íþróttafélag
hér á landi eins víðfrægt og
gl ímufélagið Ármann ?
Varla.
Ástæðan til þess er sú, að yfir
starfsemi þessa félags hins miíkla
fjölda æskiumaínina i Reykjavík
hvílir einhver sérstakur traiust-
leika- og öryggis-biær. Enda bera
félagarnir og allir þeijr, sem ein-
hver kynni hafa af pes.su félagi,
fiult traust til þess.
Glí'mufélagið Armann leggur
líka alla stund á menningargildi
íþróttanna, menniipgargildi þeirra
fyrir líkama og sál jafnt.
Þetta er virðingarvert. (Þannig
eiga íþróttiafélög að starfa.
I Ármanini eru rúmlega 1000
ungra Reykvíkinga. Því miður' eriu
þifeir ekki allitr virkir. En hópur
hinna virku og starfandi féiaga
er þó mjög stór.
Nú er Ármann að hefja vetrar-
starfsemi sína, og það þykja alt
af tíðindi hjá unlgum Reykvíkiiing'-
lum. I vetur eins og áður verður
aðaláherzla lögð á fiiuleika og
giimur. Ertu fimleikamiir t. d. æfð-
ir undir stjórn ágætustu kenri-
ara í 8 flokikum. Fimjleikakennar-
arnir eriu: Jóm Þors'teinsson, sem
kennir ölium íulJorðnum, og
Vignir Andrésson, siem kienpni.'r
ungli,ngum. í glimu verður kent
Jugóslafar heiiuta upp-
lýsingar af Ungver jalandi.
BUDAPESTJ í gær. (FB.)
Vuktoevic, sendiherra Júgósla-
víu, komj í heimlsókn í utanrilkis-
(ráðuneytið í gær og beiddist upp-
lýsi'nga um ýmsa menn, siem talið
er að komið hafi frá Ungverjá-
landi tii þess að taka þá'tjt í áirásl-
inni á Alexander konuing. Lögð
hefir verið áherslá á, aö Vukte-
vics hafi ekki fariið' í hieimsókin
(þesisa í mótmiælaskyni, heldur til
þiess að afla sér upplýsinga fyrjr
ríkisstjórn sína. (United Pness.)
Upphefðaræði Hitlers
vex.
BERLIN í gær. (FB.)
Ríkisistjórnin hefir gefið út til-
skipun um nýtt form á embættis-
eiði fyrir ráðherra Þýzkalands.
(Er það i fyrsta skifti sem nafn
nnanns er tekið upp' í slíkan eið,
þ. e. nafn Hitlers. Eiðurinn er
svo hljóðandi: Ég sver hollustu
Adolf Hitler o. s. fr.v. — Ríkis-
stjórnin hefir öll unnið þennian
tnýja eið. (United Press.)
Þrír piliar úr úrvalsflokki.
í tveim flokkium, og kemna glhn-
una tveir fyrveriandi glfmusniili-
in.gar: J öi]gen Þ'orbiergsson og
Þorsteinin Kristjánisson.
Auk þessa verður æft í: róðri,
s'undi, hlaupum og öðrum frjáls-
um íþróttum.
Það þykir nýjung í starfsemi
félagisins, að innan skammis verðr
ur stofnaður öldutiga'flokkur í því.
Er nú fyrir un,ga fólkið, sem
ekki vil.1 slæpast á götumní ö 11-
um stundum í vetur, að taka
öflugan þátt í stá'rfsiemi Ár.m.annS.
Félaffi.
Nýkomið:
Astrakan, svart og grátt.
Kjólasilki í mrrgun litum,
Satín, hvítt og svart.
Slæður í miklu úrvai.
Skinnhanzkar.
Hnappar.
“Ciips og spennur.
Biúndur og mótív á
undirföt í miklu úrvali.
Smádúkar, ýmsar gerðir.
Matrósakragar oguppslög
Fermingarkjólaefnii; ^
Sokkar, hvítir. 'SiúhH 1
Skúfsilki.
Beltisteygja.
Strengjabönd
og margt fleira.
Komið og lítið á vörurnar.
það borgar sig, þvi þær
eru góðar og ódýrar.
Nýi Bazerlnn,
Hafnarstræti 11. Sími 4523.