Alþýðublaðið - 19.10.1934, Qupperneq 1

F ÖSTUD AGINN 19. okt 1934.
XV. ÁRGANGUR 302. TÖLUBL.
% B. * 4 yr^aiB
Ú TfifiP ANBI i
DA4IBLAB OO VIKUBLAÐ L^ýbuplokkosins
Brejrtíngar á stjöra útvarpsins.
Utvarpsráð verðnr lagt niðir.
SjS manna dagskrðrcefnd kemnr 1 pess stað.
Meirihlnti allsherjanefodar n.
d, flytnr frv. um petta.
EFTIR beiðni atvinnumál aráö-
herra ílytur mfeirihluti alls-
herjarmiefndar neðri dieildar frum-
varp til laga um útvarpsrekstur
ríkiisins. Flutningsmenm áskilja
sér pó óskoraÖan rétt; til að koma
fram meö breytingar við einstaka
gréinar frumvarpsins.
MeÖ frumvarpi þiessu eru gerð-
ar allmiklar breytingar á stjórn
útvarpsims. Útvarpsráð et iagt
niðtur og skipar . ráðherra alla
starfsmienn útvarpsins og ákveður
laun þeirria að fengnum tillögum
útvarpsstjóra. Váidsvið útvarps-
stjóra virðist vera aukið allniikið
með frumvarpinu. Kvieður þar
svo á, að honum skuli falið að
anpast alt ,sem lýtur að riekstri
útvarpsiins, skrifstofuhaldi, dag-
legri umsjón, og að hafa á bendi
fjárneiður þiess allar og reikn-
ingsha'd.
Útvarpsráð lagt niðnr.
En mieista breytingin á stjórm
útvarpsins samkvœmt frumvarp-
inu er þö sú, að í því ier gert ráð
íyrir, að útvarpsráð veröi lagt
uiöur og í þess stað vierði kosijn
svoköHuð dagskrárnefnd, skipuð
sjö mönnum. Skuli þrir þeirra
og Jirír tii vara kosmir hlutfaiis-
kiosmimgu á alþingi til fjögra ára
í senn,.em þrír skuíú kos,nir hliút-
failskosoingu meðal allra þeir,ra,
sem útvarpsnotiendur tieljast og
greitt hafa lögmæt gjöld tii út-
varpsims. ! Kenslumáiiaráðherra
skipar sjöunda ma;n;n í daglskrár-
stjóm, oig er hamn formaöur benin-
ar.
Um þetta siegir svo í greinar-
genð fyrir frumvarpinu:
„Með' fjörðu grleiu þessa frum-
varps !er í fyrsta lagi lagt tii, að
horfið s;é frá þeirri leið að skipa
dagskráristjórn útvarpsins íuiltrú-
um stétta og stofnana, en lagt til,
að húm sé skipuð á lýðíræöisliegám
hátt, svo að skipunin verði á
hverjum tímía í slaimxiæmi við vilja
þjóðarimmar allrar og útvarpsnot-
endamnia sérstaklega. Ríkið hefir
lupphaflega stofnað þietta fyrir-
tæki, ber á því fjárhagslega á-
byrgð og setur því lög og reg.lu-
gerðiH. Þykir því rétt, að þrír
af sex kjömum fulitrúumj í dag-
skráristjóún sóu kjörnir hlutfalis-
kosmiinigu á löggjafarsamkomu
þjóðariínnar. Hims v-egar bera út-
varpsnotendur. uppi rekstur stiofm'-
unarim.nar og er jafnframt ætlað
að bera uppi kostnað við aukm-
irngu stöðvartækjanma. Þykir því
réttlátt, að þeir fái óskoraðam og
óhindraðan rétt til þess að kjósa
aðra þrjá menln í dagskmrstjörn-
ina. Loks er gert ráð fyrir, að
flormaður dagskrárstj órnarih] ia r
verði ,eins og áðiur, skxpaður af
ráðherra."
Félag starfsfólks
í verksmiðjimi stofnað í
gærkvöld.
f gærkveldi var haldinm fundur
að Hótel Heklu til að ræða um
stöfin'um félags fyrir starfsfóik í
verksmiðjunum hér í bænum. Á
fuudinum miættu 24 mxanns.
Eftir mokkrar umræður var á-
kveðið að stofma félagið, .og var
samþykt, að þaÖ skyldi heita
Iðja.
Vioru samþykt iög fyrir félagið
og kosim bráðabirgðas'tjórn. Enn
fremur var samþykt að sækja
þegar um upptöku í Alþýðusam-
band fslands.
FramhaldS'stofnfuhdur verður
haldimin innan fárra daga, og er
þá fastliega skorað á starfsfólk
í' verksmiðjum, konur sem karla,
að gerast félaga og sækja fund-
inn.
Taflfélag alpýðu
verðnr stofoað ionan skamms
Auk himmár svoneíndu „fagiegu
baráttu" hafa ver,kalýðsf.i'okkar
alilra landa rekið ýmis konar
menmimigarstarfsiemi, stofnað les-
hriin,ga, sömigfélög, leikfélög, skák-
félög og íþróttafélög innan ver,k-
lýðssamtakanna.
Alþýðlufiokkurinn vil.1 ek;ki wrla«
eftirbátur annara verklýðsfi'okka
| þessiu fremur en öðru, — Nú
hafa áhugasamir menn beitt; sér
fyrir því, að stöfnað verði Tafl-
félag alþýðu. Hefir Romráð
Ámason lofað að kenna skák í
félagiiniu, leiðbieina með bókakaup
o. s. frv.
Æskilegt væri, að þátttaka í
félagimu væri sem almennust,
vegrna þiess, að því fleiri siem fé-
lagarnir eru, því liægra vcröur
ánstiliagið, en nauðsynlegt er, að
það verði miklu lægra en tiðk-
f asistir
í spönsku stjórninni
vilja reka Lerroux
og Zamora.
MADRID 1 ga:r.
jDÚIST er við, að rikisstjómin'
neyðist til þess að biðjast
laúsnar, nema samkomulag ná-
ist um, að liflátsdómunum verði
breytt í fangelsisdóma.
Ríkisstjórnin hefir petta
vandamál enn til athugunar.
Alcala Zamora rikisforseti
vill, að uppreistarmönnum
verði sýnd miskunn, en meiri
Muti rikisstjórnarinnar er pví
mótfallinn. (United Press.)
Bretar takmarka sild-
teiðar i Norftursjómim.
LONDON, 19. okt. (FB.)
Samkvæmt áneiðantegum heim-
ildum áformar ríkisstjórnin að
veita síldarútgerðar- og síldveiði-
möinnium aðstoð mieð fjárhagslieg-
um stuðningi.
Talið er líkliegt, að áöur en
yfiiistaind'andi þingi lýkur, verði
lagt friam ftumvarp til laga um
þietta mál.
Rætt er ;um það, að takmarika
ísfidveiði í Norðurisjó smám sam-
au, þaninig, að ekki verði aflað
meira .en hægt er að steija mieð
hagnaði. (United Presis.)
Finskt skip
hefir farist i Norðursjónum.
Hjá Niorddeich við Norðursjó-
á!nin fundust í :gær 8 sjóriekin lík.
Skjöl, sem fundust á einu líkinu,
báru það með sér, að þetta
myndu vera mienn af áhöfninni
á finsku fiskxskipi, og þykir lík-
iegt, að það muni hafa farist á
milJi London o.g Antwerpen.
ast í taflfélögum hér í bæ.
Þiegar lokið er byggingu hinna
nýju vierkamannabústaða, er’ gert
ráð fyrir, að félagið fái luisnæði
í liesistofu bústaðanna, em í vetur
ge'.ur íélag ð feneið sæirilegt hús-
næði fyrir tiltölulega lítið gjald.
Væri vel, ef þeir Alþýðuflokks-
mienn, sem áhuga hafa fyrir skák,
en einhvenla orisaka vegna geta
ekki orðið virkir féiagar, gerð-
ust styrktartféJagar, 'því stofn-
kostnaður við svona félagstskap
er nokkuö mikill.
Stofnfundur taflfélagsins verður
auglýstur í Alþýðublaðinu ein-
hvem næstu daga.
Utför Alexanders konungs
fór fram með fádæma viðhðfn.
Hersveitir frá mðrgam lðndnm tókn þátt I
líkfylgdinni.
EINKASKEYTI
TIL ALÞYÐUBLAÐSINS
KAUPMANNAHÖFN í morgun.
r -
UT F Ö R Aliexanders konungs
fór íram með heEsýningu,
sem varla hefir átt sinn , líka.
Hin óbrotna og ómálaða furu-
tréskista 'fconungsins var fyrripart-
in)n á fimtudaginn flutt frá Die-
dinje-höllinni til Topola, þar. sem
greftrunin fór fram.
Frá því snemma um mor.guninn
var öll BeJgrad i uppnámi og
mörg hundruð þúsundir manna
söfiniuöust saman báðum megiu
vegarins, 'sem iíkfylgdin átti að
fara um.
Ltk ylfldin.
Líkfylgdin var ótrúlega skraut-
leg og litskrúðug. Fyrst kom
kista konungsins ,síðan hinn barn-
ungi konungur með móður sinini,
konungsfjöl.skyl clan, fui Itrúar
þjóðhöfðingjanna : og hinir kon-
ung.bornu gestir, pnelátar og
pnestar f giulii ofriixm skrúða, hið
ríðandi Jífvarðarli'ð konungsins,
allir herdeildarfánar Júgósiavíu,
bornir af þar til sendum fufltrú-
um, deild úr 150. fótgönguiiðs-
sveit franska hersins með fullum
herbúnaði, fuiitrúar frá herskóla
Júgóslavíu, þar se-m bæði hinn
látni Jt'Onungur og faðir hans, Pét-
ur I., námu herinaðarfræði, ensk
hersveit, sendinefnd fr;á Rúmenílu
undir rúmenskum herfánum, dieild
úr fótgöngu lífvarðarliði Rúmeníu-
konungs, fótgönguiiðssvieit frá
Tékkóslóvakíu, fulltrúar tyrkneska
lífv.arðariiðsins, sendir af Musta-
pha Kemal sjálfum, grískir líf-
varðarliðsmienlri í hvítum skyrtuni',
stuttpilsum og rauðum totuskóm,
riddarar af Karageorgewitchorð-
unini, frægustu orðu JúgóslavíU,
háttstandandi herfulltrúar og fyr-
verandi siendiber'rar, reiðhestur
konungsinis, livit hryssa, söðluð,
teymd af berforingjum, 10 flutn-
ingabxlar blaönir blómakrönzum
bæði frá Júgóslavíu og útlöndum,
fíuUtrúar frá Sokol-félögunum,
hiinum þektu íþróttafélögum Bal-
kanskagans, og á eftir þeim hóp-
ur af zigaunum f mislituim bún-
ingum, leikandi sor'garilög á fiðl-
ur sínar.
Graltnnjjir.
Við járnbrautarstöÖina ganga
hermiennirnir fraxn hjá kistunuii í
kveðjuskyni. Síðairt' fer lestin ofur-
hægt á'f stað' í áttina til Topola.
Það er síðasta för konungsins.
Járnbi]autarliestÍH s tanzar í Op-
ALEXANDER KONUNGUR
lanac, þorpi, þar sem ættfaðir
Karageorgewitchfjölskyl dunnar,
svínakaupmaðuriun Karageoiig,
átti heima, sá hinn sami, sem hóf
fnelsisstríðiÖ á móti Tyrkiándi
1804 og rétti við rxkið. 1 kirkjunni,
sem er bygð yfir legstað ætt-
föðurins, liggur Pétur I. grafinn,
o.g 'við hlið hans er Alexander
konungur jarðaður.
Á sama augnabliki og það er
gert, 'blása í Bielgrad allar Verk-
smiðjufJautur og öllum klukkuinll
i landinu er hringt. Fólkið nemur
staðar á götum og torgum og
um alt landið stöðvast öll umfeirð.
Alt rikið minnist með einnaf
mínútu kyrð hins látna Jtonungs,
STAMPEN.
Brfsk borg hrynnr
í ríistir í hvirfitbyl.
BERLIN í morgun. (FO.)
Hvlrfilbijlur hejtr (jengid yfty
Vestwhluba Griklclmds og valdtd
mjög mikl\U tjóni.
Borgiin Astacos, sem telur 5000
íbúa, lagðist aigerlega í rústir,
og hrundi því nær huert einasta
líxú|s í borgiinmi.
Eigi er enn kunnugt um, hve
margir hafa farist, en þegaT síð-
ast fréttist, höfðu 10 lík verið
dnegin undan rústunium.
Hágengislöndin í vand-
ræðum.
BROSSEL, 19. okt. (FB.)
Gull-löndin, þ. e. þau, sem ekki
hafa horfið frá gullinnlausn,
Frakkland, Belgia, Holland, Sviss-
land, ítalía og Luxembourg, halda
aðra ráðstefnu sína í dag.
Var fýnsti fundurirm haldinln í
miorgun, og er náðgert, að funda-
höldunum verði Lokið annað
kvöld.