Alþýðublaðið - 30.10.1934, Qupperneq 1
39 ný|a .
áskrifenðar
fékk Alþýðublað-
ið í gær.
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
Ee’amnálssaga
hefst í blaðinu
á morgun.
XV. ÁRGANGUR PRIÐJUDAGINN 30. okt 1934. 312. TÖLUBLAÐ
Sjóðnnrð tajá Guðnmndi Bjðrnssjrni
sýsluianni J^Borgarnesi.
Sýslumaðurinn kveðst hafa haft leyfi
Magnúsar Guðmundssonar til að draga
sér 17 þúsund krónur af almanna fé.
WTýlega hefir komið í ljós, við athugun, sem fjár-
^ málaráðuneytið hefir látið fara fram á fjár-
reiðum Guðmundar Björnssonar sýslumanns í Borg-
arnesi, að sjóðþurð hefir safnast fyrir hjá sýslu-
manninum á undanförnum árum, og heldur hann
því fram, að það hafi verið á vitorði Magnúsar
Guðmundssonar fyrv. dómsmálaráðherra og með
leyfi hans.
Sjóðþurðin nemur nú 17 þúsundum króna.
Málið hefir verið sent til dómsmálaráðuneytisins
og má búast við, að sýslumanninum verði vikið
frá embætti innan skamms.
IMÖRG ÁR hefir leikiÖ grunur
á því, a'ð ©kki vgeri alt í fitem
beztu lagi um reikningsskil og
fjárneáður allmargra sýslumanna
úti á laindi, en lítið hefir verið
gert af fyrverandi stjórnum til
þess að rannsaka það og kippa
|því í lag.
Fyrst eftir að Jönas Jónsson
varð dómsmálaráðherra árið 1927,
var að vísu iátlð- í veðri vaka, að
þessi mál yrðu rainnsökuð til hlít-
ar og hinir seku látnir sæta á-
Nedmmálsffneintiii
í dag :
H. K. Laxness fær góðar
viðtökur í Danmörku.
HALLDÓR KILJAN LAXNESS
1 dag birtist hér í blaðinu rút-
dómur eiins af' þektustu ritdóm|-
|irum Dan,a, Julius Bomholts rík-
igþiingsmannSi, um „Sölku Völku“,
skáldsögu H. K. Laxness, sem
nýlega er komin út í 'danskri þýð-
ingu eftir Gunnar Guninarisson
skáld. 1 ritdómnum er lokið
miklu liofsorði á Halldór Kljan
og hann talinn vera rithöfuindur
á Evrópu-mælikvarða. Yfirldtt
hefir bóldu fengið ágtetar við-
tökur í Danmörku.
Ni) bók eftir Halldór
•lcemgr út t dag.
í dag kemur ný bók, „Sjálfstætt
fólk“, eftir H. K. Laxness á bókaí-
markaðinn. Er E. P. Briem út-
geiandi. Bókin er rúmar 26 arkir
að stærð og fjallar um æfikjör
sveitafólks.
byrgð, jafnvel þótt þeir væru
hátt settir embættis'mienn.
Árangur af starfi þess dóms-
málaráðherria í þessum málum
! varð þó ekki anuar en sá, að Eim-
ari M. Jónassyni, þá sýslumanni í
Barðastrandarsýslu, var vikið frá
embætti, enda voru þar æruar
sakir, og fáar ástæður til að
halda hlífiskildi yfir þeim manni.
En margt bendir til þess, að slikar
ástæður hafi þótt veria fyrir hiendi
um aðra embættismenn, engu
lægra setta en nokkru meiri fyr-
(ir sér oig vinfleiri.
Núverandi stjóm hefir ekki ann
látið þiessi mál verulega til sín
taka, en þfös er að vænta, að
hún geri það innan skamms og
þá rækilegar en aðrar stjórnir,
sem sietið hafa að völdum á und>-
an henni.
Reikningsskil sýslu-
mannsins í Borgarnesi.
„Lán samkvæmt leyfi ráðherra".
Núverandi fjármálaráðherra
hefir nýlega látið fara fram at-
hugun á fjárrieiðum og reiknings-
skilum Guðmundar Bjömssonar,
sýsiumanns í Borgarniesi.
Kom í ljós við þá athugun,
að sýslumaðurinn hefir um all-
iangan tíma dregið sér verulega
upphæð af opinberu fé, er hann
hefir uindir höndum, og helir hann
ekki dregið dul á þetta, heldur
[getið þiess, í má'naðarleguim skiia-
gneinum sínum til fjármáiaráðu-
nieytisins og kallar það þar Ján,
s/xmkvœmt leyfi ráðhema“. —
Þetki Ján“, sem sýslmiacwinn
hefif takiþ sér sjálfur mántwfw-
lega \ prjú ár, af pví fé, sem
han\n á að standa ríkimx skil á,
nemfir nú 17 púsundmn króna.
Magnús Guðmundsson
vissi um sjóðþurðina og
leyfði sýslumanninum að
halda henni við.
Skömmu fyrir stjómarskiftin i
sumar var Torfi Jóhannsson, full-
trúi í fjármálaráðuneytiuu, send-
ur upp í Borgames til þess að
rannsaka fjámeiðiur Guðmundar
sýslumanns.
Rannsókn hanis sýndi ,að mikil
sjóðþurð var hjá sýslumanninum,
og hafði safnast fyrir í allmörg
ár. Guðmundur Björnssion mun
hafa viðurkent það, en afsakað
GUÐMUNDUR BJÖRNSSON
sýslumaður.
sig með því, að hann hefði leyfi
Magnúsar Guðmundssonar, þá-
venandi dómsmálaráðherra, og
Asgeirs Ásgeirssonar forsætisráð-
herra, til þess að draga sér 500
krómur á mánuði af fé rikissjóðs,
til þess að vega upp á móti þeim
skaða, sem hann hefði orðið fyrir
við það, að Jónas Jónsson hefði
svift hann póstafgreiðslustörfum
í Borgamesi árið 1930! Einnig
hefði Magnús Guðmundsson, sem
vissi um sjóðþurðina, samið við
sig um að rikið skyldi kaupa í-
búðarhús sýslumannsins, og að
sjóðþurðin mætti gangia upp í
kaupverð hússins !
Hús sýslumanns er bygt með
ríkisábyrgð fyrir 60 þúsundum,
en sýslumaður mun telja, að það
standi sér í 100 þúsundmn, og
vill seija rikinu það sér að skaðl
lausu.
Núvevandi stjórn mun hafa látið
sýslumann skilja, að ríkið mundi
alls ekki kaupa húsið, og að engi'n
tök væru á að verzla þ.annig með
sjóðþurð hans.
Hafði f j ármál ar áðuneytið tíl-
kynt hoinum, að hann yrði að
greiiða sjóðþurðina, sem nemur
nú 17 þúsundum króna, að fullu
fyrir síðustu mánaðamót.
En þegar það var ekki gert, var
málið sent frá fjármálaráðuneyt-
inu tii dómsmálaráðheraa, og
bíður nú þar frekari aðgerða.
Mun Guðmundur Bjömsson
hafia beðið um frest til að standa
skil á fénu, en ekki fengið.
Hins vegar hefir hann fenigið að
gera skrjflega grein fyrir máli
sínu O'g afskiftum Magnúsar Guðl-
mundssonar dómsmáiaráðherra af
því, sem munu, eins og annað,
sem sá ólánsmaður gerði í ráð-
herratíð siuni, vera einsdæmi í
sinni röð.
Væntanlega verður Guðmundi
Björnssyni vikið frá embætti sínu
tafarlaust, og ítarleg rannsókn iát-
in fara fram á fjárreiðum annara
sýslumanna og embættisimanna,
svoað það komli í ijós.hvoit íieirj
þeirra hafa haft „leyfi ráðherrl-
ans“ til þess að stela fé ríkis-
sjóðs úr sjáifs síns hendi eðu
vanrækja embætti sín eða mis-
beita þeim á annan hátt.
Logreolnrannsókn íyrirskipnð
út af matvörufölsununum
Sjómenn í Epm
taha til sinna ráða gegn
hiikupólitik koinmúnista
í gærkveldi, þegar Jón Sig-
urðss'on, erindreki Alþýðusami-
bandsins, var kominn um borð f
Lyru og skipið var að leggja af
stað, boðaði stjórn gamla sjó-
mannafélagsins tiifundarog skoi>
aði á Jón að mæta.
Hanin gat það auðvitað ekki',
ien fundurinn var þó haldiinn.
Það kom' fljótt í Ijós á fundin-
ium, að stjórn félagsins átti engu
fylgi að fagna meðal félaganna
og voru háværar raddir uppi mn
það, að leysá félagið upp og
ganga í hið nýja sjómannafélag.
Enn fremur fékk stjórnin miklar
ákúrur hjá sjómönnum fyrir það,
að hafa valdið þvi, að sjómannát-
félagið fór úr Alþýðusambandt-
inu.
Alt bendir til þess, að féiaganni-
ir j hinu gamla sjömannafélagi
muni framkvæma sjálfir full-
k'omna samfylkingu, á þann hátt
sem hagsmunir verkalýðsins krefj-
ast ei ekk: eins og klikuhagsmrn-
ir línudanzaranna vilja vera láta.
Enskum toyara
hlekkist á
í gær rak á Glámaströnd við
Hólmavík rekald úr skipi. Var
það stjórnpallur, tveir björgun-
arhringar og á þeim nafnið „Earl
K;tchener“ frá Hull. Einnig fund-
ust árar og stýri af bát, nokkrar
mjólkurflöskur, hurð og hraðai-
rnælir.
Alt þetta rak svo að segja í
einu og virtist nýbrotnað.
í gær kl. 2 kom enski toganinn
„Earl Kitchenier“ frá Huli, eign
„Heliyier Brothers“, til Akureyh-
ar. 1
Hafði togarinn fengið áfall á
sig á Skagagrunni á laugardagi
inin, mist stjórnpall og báta.
Tveir menn höfðu slasast, og voru
þeir fluttir í sjúkrahús.
Rafleiðslur skipsins höfðu eyðá-
lagst, svo að binda varð um sár
hinna slösuðu manna í m^rkri.
Annar maðurinn er mjaömarbrotí
inn, en hinin er mikið mieiddur á
höfði.
Skipstjórinn hafði staðið 54klst.
samfieytt við stýriið, og var
hann kalinn á fótum.
Öll skipshöfnin var flutt á land.
(FO.)
ElNKASKEYTl TIL ALÞÝÐUBL.
SEYÐlSFIRÐT í morgun.
T'Ogarinn MacLay frá Englandi
strandaði u[m kl. 7 í gærkveldi
náiægt Minnidölum á surjnan-
verðum Dalatanga.
Þiegar fregnin barst hingað til
Seyðiisfjarðar, fóru nokkrir ensk-
ir togarar, sem láu hér, að Leita
strandstaðarins, því að þá va.r
enn ekki vitað með vissu hvar
skipið hafði strandað.
Er togarannir höfðiu fundið
strandstaðiinn', gerðiu þeir til- |
raunir tíl bjargar, en. þær mistókf-í
ust ailar vegna myrkurs og mikils
óveðurs.
ómsmálaráðun'eytið fyrirskip-
aði í gær, að Iögreglurannsókn
skuii fara fram út af matvörur
fölsunum, siem átt hafa sér stað
j hér i bænum, einkum á efna-
i gerðarvönum.
Lögneglustjómnum, Gustav A.
Jónassyni, barst bréf dómsmála-
ráðumeytisins um þetta síðdegis
í gær, og mun hann þegar gera
ráðstafanir til að framkvæma
rannsókniina.
Landlæfcnir hafði sent dóms-
málaráðumeytinu skýrslu Jóns E.
Ves’tdals, sem birt hefir veiið hér
í blaðinu, og hefir dómsmálaráðu-
neytið að athuguðu máli álitið
nauðsynlegt að rannsóknunum
yrði haldið áfram.
Mun það að sjálfsögðu koma
fram við lögreglurannsóknina,
hverjir af iðinnekendum hér hafa
gert sig seka um vörusvikin, og
verða nöfn þeirra birt að ranni-
KAUPMANNAHÖFN í morgun.
RÁ MADRÍD er símað, að
spánski hermálaráðherrann
hafi gefið út yfirlýsingu þess
efnis, að verkamenn í verk-
smiðjum rikisins verði i fram-
EINKASKEYTI
'TIL ALÞYÐUBLAÐSINS
KAUPMANNAHÖFN í morgun.
RÁ LONDON er símað. að Mc-
Donald hafi á mánudaginn
haldið fyrstu ræðu sína eftir
heimkomuna frá Kanada.
Forsætisréðherrann sagði, að
þjóðstjórnin myndi fara með völd
á Englandi eitt kjörtímabii enn.
Englamd hefir enn ekki ráð á því,
að snúa aftur tll fiokkastjórna,
hvernig svo sem þær væru á
litinn. STAMPEN.
Birkir voru við strandstaðiinn í
nótt, en eklti tókst þeim að bjarga
neinum af mönnuinum, og voru
þeir alli'r í skipimu, er síðast frétt-
ist.
Frétt klukkan 10 í miorgun frá
togaranum „Garðari", sem er á
strandstaðnum, herínir, að hann
sé að senda maninaðan bát t'.l
lands mieð líinubyssu, og að allar
líkur bendi til, að hægt muni
verða að bjarga aliri skipshöfn-
inini frá landi, en það sé ómöguf
legt af sjó.
Eftirlit með framleiðslu
smjörlíkis.
Eins og áður hefir verið skýrt
frá hér í blaðinu, eru til lög um
framleiðsiu smjörlikis, frá 1923
og 1933.
í hvorutveggju lögunum er gert
ráð fyrir því, að atvinnumála-
ráðunieytið gefi út reglugerð, sem
fyrirskipi opinbert eítirlit með
framleiðslu smjörlíkisins.
Allir fyrverandi atvinnumála-
ráðherrar hafa vanrækt að setja
þiess/a neglugerð, eins og maigt
annað.
Núverandi atvinnumálaráðherra,
Haraldur Guðmundsson, hefir nú
ákveðið að setja reglugerðina og
fyrirskipa með henni strangt eft-
irlit með smjörlíkisframlieiðslunni.
Reglugerðin verður samin í
samráðd við iandlækni og gef-
tiðinni látnir vinna undir her-
aga og enn fremur, að þeim
verði bannað að vera i nokkrum
pólitiskum félagskap.
Verkafólkið í vopnaverksmiðj-
unum verður sett undir yfirstjórn
hermálaráðuneytisins sjá fs.
STAMPEN.
Brezka pingið kemur saman í
dag.
LONDON í gærkveldi. (FO.)
Brezka þingið kemur aftur sam-
an á morgun.
Búist er við mörgum næturt
fundum, þar sem þessari þingsetu
á að vera lokið 16. nóv„ en nýir
fundir byrja 20. nóv.
Tvö mikil deilumál verða til
umræðu: Frumvarp um reísing-
ar vlð laadráðastarfsemi í hernj-
um, og frumvarp um fjárhættu-
spil og happdrætti.
1 ræðu, sem MacDonald for-
sætisráðherra hélt i gærkveldi í
samkvæmi, sem flokkur þjóð-
stjómar verkamanna hélt, sagði
hann, að þjóðin mætti eltiti við
því að snúa aítur til ílokkabar-
áttunnar.
Elleíu áru ufmseli
tyi kneskn iýð-
veld si ts
LONDON í gærkveídi. (FO.)
Tyrkland heldur í dag hótíð-
legt 11 ára afmæli lýðveldisins.
Vegna dauða Alexanders kon-
ungs er ekki haldinn neinn há-
tíðadanzleikur í kvöld. Heiðurs-
gestlr stjórnarinnar að þiessu
sinni eru utanríkisráðherrar þci.xa
landa, sem standa að BalkanG
samningnum.
Enskar íogari straBflar í gærkveldi.
MennirnV eru enn f skipinu.
Þrir togarar og varðbáturinn
sókninni lokinni.
in út innan skamms.
Verkamenn á Spáni
hnepptir í prældém.
Þeir elp að vtnna nndlr herstjórn og ekki
fá að vera f neintim póiitfsknm félagsskap.
EINKASKEYTI
TIL ALÞÝÐUBLAÐSINS
MeDonald ætlar að sitja,
hvernig sem kosnlngar fai a.
\