Morgunblaðið - 03.10.2000, Síða 10

10 ÞRIÐJUDAGUR 3. OKTÓBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Morgunblaðið/Ómar
Madcleine Albright kveður böm varnarliðsmanna að loknum
fundi í A.T. Mahan-skðlanum.
I heimsókn hjá
varnarliðinu
Opinberri heimsókn Albright lauk á Þingvöllum
Morgunblaðið/Kristinn.
Halldór Ásgrímsson utanríkisráðherra og Madeleine K. Albright utan-
r/kisráðherra Bandaríkjanna ganga niður Almannagjá.
Halldór Ásgrímsson utanrfliisráðherra kveður Madeleine K. Albright,
utanríkisráðherra Bandaríkjanna, á Þingvöllum skömmu áður en hún
heldur á brott til Keflavíkur með þyrlu Landhelgisgæslunnar.
MADELEINE K. Albright, utan-
ríkisráðherra Bandaríkjanna, heim-
sótti á laugardag varnarliðið á
Keflavíkurflugvelli. Fundur Al-
bright með starfsmönnum vamar-
liðsins átti að hefjast kl. 16 í íþrótta-
sal A.T. Mahan-skólans en tafðist
um klukkustund á meðan Albright
ræddi ástandið í Júgóslavíu við ígor
ívanov, utanríkisráðherra Rúss-
lands, og Thorbjöm Jagland, utan-
ríkisráðherra Noregs, auk þess sem
hún átti samtal til Washington. Eftir
að hafa rætt við Mark Anthony, yfir-
mann Keflavíkurstöðvarinnar, hélt
hún stutta ræðu og svaraði að því
loknu spurningum nemenda við
skólann. Albright sagði að þrátt fyr-
ir að Keflavíkurstöðin væri fjarlæg
ófriðarsvæðum í heiminum væri hún
engu að síður mikilvægur hlekkur í
varnarkerfi NATO.
Nemendur skólans spurðu Al-
bright ýmissa spurninga sem flestar
vörðuðu utanríkisstefnu Bandaríkj-
anna. Albright var meðal annars
spurð hvernig BandaiTkjastjórn ætl-
aði að bregðast við eyðnifaraldr-
inum í Afríku og hvaða ríki yrði
næst tekið inn í NATO. Albright var
einnig spurð hvort kynferði hennar
hefði áhrif á hvernig komið væri
fram við hana. Hún taldi svo vera, en
sagði það hefði verið henni til fram-
dráttar að vera kona. Albright sagð-
ist hafa mikinn áhuga á að sjá fleiri
konur í valdastöðum en hún er í for-
svari fyrir hóp kvenna sem gegna
stöðu utanríkisráðherra. „Við emm
mjög valdamiklar," sagði Albright.
Dásamaði
fegurð
Þingvalla
MADELEINE K. Albright, utanrík-
isráðherra Bandaríkjanna, hélt af
landi brott snemma á sunnudags-
morgun en opinberri heimsókn
hennar hingað til lands lauk form-
lega á Þingvöllum á laugardag.
Þaðan flaug hún með þyrlu Land-
helgisgæslunnar til Kefiavíkur þar
sem hún sótti heim bandaríska
varnarliðið en að þvi loknu fundaði
hún með íslenskum konum á Hótel
Sögu. Á laugardagskvöldið snæddi
hún á veitingastaðnum Við Tjöm-
ina en á sunnudagsmorgun hélt hún
af landi brott áleiðis til Frakklands.
Halldór Ásgrímsson utanríkis-
ráðherra fylgdi Albright og föru-
neyti til Þingvalla að loknum há-
degisverði í Þjóðmenningarhúsinu
á laugardag og var komið að Hak-
inu um þijú leytið. Þai- tóku á móti
þeim Freysteinn Sigmundsson jarð-
eðlisfræðingur og forstöðumaður
Norrænu eldQallastöðvarimiar og
bandaríski jarðfræðingurinn Amy
Clifton og greindu þeim m.a. frá
plötuskilunum sem liggja um Þing-
velli og hvernig Norður-Ameríku-
flekinn og Evrasíuflekinn færðust
sífellt fjær hvor öðrum. Að sögn
Freysteins Sigmundssonar var Al-
bright afar áhugasöm um jarð-
fræðina og furðaði sig m.a. á því
hve sigdalurinn á Þingvallasvæðinu
væri breiður. Þá segir Freysteinn
að ráðherrann hafi dásamað fegurð
Þingvalla eins og aðrir þeir erlendu
gestir sem þangað komi.
Halldór Ásgrímsson og Albright
gengu að þessu loknu niður AI-
mannagjá að Lögbergi og áfram yf-
ir Öxarárbrú niður að flötunum þar
sem þyrla Landhelgisgæslunnar
beið bandariska ráðherrans.
Kvöddust þau Halldór og Albright
við þyrluna skömmu áður en hún
lagði af stað til Keflavíkur. Lauk
þar með opinberri heimsókn banda-
riska utanríkisráðherrans til ís-
lands.
Kristinn H. Gunnarsson
um ESB og mynt-
bandalag Evrópu
Lands-
byggðin
hefði hag
af þátt-
töku
KRISTINN H. Gunnarsson, þing-
maður Framsóknarflokks og formað-
ur stjómar Byggðastofnunar, segist
telja að landsbyggðin gæti haft tals-
verðan hag af því að ísland gengi
Evrópusambandið og myntbandalag
Evrópu, sé tekið mið af ákveðnum
þáttum.
Kiistinn segir, í samtali við Morg-
unblaðið, að þessa skoðun megi rök-
styðja með því að h'ta til þátta eins og
stöðu og hlutverks sveitarfélaga,
byggðamála almennt og stöðu höfuð-
atvinnuveganna á landsbyggðinni,
sjávarútvegs og ferðaþjónustu.
„Tekjur þessara greina hefðu verið
miklu meiri síðastliðið ár ef við hefð-
um stuðst við Evruna eða tengt krón-
una við Evruna, en þær urðu í reynd,“
segir Kristinn og segir hann þennan
mun hafa getað verið um 15 til 20
milljarða. „Og vextir sem þessar at-
vinnugreinar þurfa að bera væru
töluvert lægri. Vaxtamunur milli Is-
lands og annarra landa er um 6%,
þannig að ef við styddumst við þeirra
gjaldmiðil, beint eða óbeint, myndi
það bæta verulega stöðu þessara at-
vinnugreina, sem eru fyrst og fremst
á landsbyggðinni og þar með myndi
landsbyggðin hafa þróttmeira at-
vinnulíf,“ segir Kristinn.
Hann segist einnig telja að lands-
byggðin yrði betur stödd ef áherslur
landa Evrópusambandsins í sveitar-
stjómar- og byggðamálum
yrðu teknar upp hér á landi, en seg-
ir jafnframt að meta þurfi fleiri þætti
þegar málið verður skoðað í heild.
Hringborðsumræður í tengslum við ráðstefnu um konur og lýðræði
„Albnght er
mikil kven-
réttindakona“
AAGE R. L’Orange,
píanóleikari og hljóm-
sveitarstjóri er látinn 93
ára að aldri.
Aage fæddist 29. júní
1907 í Stykkishólmi.
Foreldrar hans voru
Emilía Möller og Aage
R. L’Orange, sem var
látinn þegar Aage
fæddist.
Aage fluttist til
Reykjavíkur sjö ára
gamall og hóf snemma
tónhstarnám, undir
handleiðslu móður sinn-
ar, sem var píanókenn-
ari í Reykjavík.
Hann hóf nám í Menntaskólanum í
Reykjavík en hvarf frá því þegar
hann var farinn að vinna fyrir sér með
tónlistarflutningi á unglingsárum.
Aage var meðal annars meðlimur í
Jazzbandi Reykjavíkur, fyrstu ís-
lensku djasshljómsveitinni, árið 1929.
Lengst af fór hann fyrir
eigin hljómsveit, sem
var árum saman hús-
hljómsveit í Sjálfstæð-
ishúsinu, en lék einnig í
Tjamarkaffi, Klúbbn-
um og í samkomuhús;
um víða um land. í
hljómsveitum hans
störfuðu margir þekkt-
ustu hljómlistarmenn
þjóðarinnar um lengri
og skemmri tíma.
Aage stundaði einnig
píanókennslu um árabil
og tók að sér að leika á
samkomum og manna-
mótum meðan heilsa leyfði, allt fram
á síðustu ár. Aage lést síðasthðinn
sunnudag á hjúkrunarheimilinu
Skjóh, þai- sem hann hafði dvalið frá í
febrúar.
Eiginkona Aage, Álfheiður Tóm-
asdóttir, lést árið 1978, en dætur
þeirra tvær lifa báðar föður sinn.
MADELEINE K. Albright, utanrík-
isráðherra Bandaríkjanna, átti rúm-
lega klukkustundai- langan fund með
íslenskum konum sem tengjast ráð-
stefnunni um konur og lýðræði við ár-
þúsundamót, á Hótel Sögu á laugar-
dag, en sem kunnugt er var
ráðstefnan haldin í Reykjavík síðasta
haust.
Sigríður Dúna Kristmundsdóttir,
ráðstefnustjóri og formaður undir-
búnings- og framkvæmdanefndar
ráðstefnunnar, er ein þeirra m'u
kvenna sem sat fundinn. Kveðst hún í
samtali við Morgunblaðið hafa greint
Albright frá ráðstefnunni og ávinn-
ingum hennar. Meðal annars hafi hún
skýrt frá því að heilmiklum fjármun-
um hafi verið aflað til verkefna sem
sett voru á laggimar í kjölfar ráð-
stefnunnar og að þeir fjármunir hafi
að stórum hluta komið frá atvinnu-
lífinu og frjálsum félagasamtökum.
„Þá náðist sá ávinningur að konur
úr austri og vestri hittust [á ráðstefn-
unni] og fundu að þær áttu sameigin-
legra hagsmuna að gæta, konur sem
voru í raun aldar upp í að vantreysta
hver annarri,“ segir Sigríður. „Þær
hafa síðan unnið saman að ýmsum
verkefnum og er sú tenging líka
ávinningur."
Sigríður Dúna greindi Albright
einnig frá undirbúningi framhalds-
ráðsteftiu um konur og lýðræði sem
haldin verður í Vilníus í Litháen 17. til
19. júní nk. og vonum þátttöku-
ríkjanna - Rússlands, Eystrasalts-
ríkjanna, Norðurlandanna og Banda-
ríkjanna - um að enn frekari fram-
hald verði á þessari samvinnu eftir þá
ráðstefnu. „Mér fannst mikið til koma
hve Madeleine Albright er mikil
kvenréttindakona og hve sýn hennar
á málefni kvenna er snörp. Þetta fór
ekki á milli mála á fundinum," segir
Sigríður Dúna þegar hún er spurð
hvernig Albright hafi komið henni
fyrir sjónir.
Lærimeistarar kvenna
í Eystrasaltslöndunum
Eitt af þeim verkefnum sejn
hrundið var af stað í kjölfar ráðstefn-
unnar um konur og lýðræði felst í að
norrænar og bandarískar konur með
reynslu af sjálfstæðum atvinnu-
rekstri gerist í eitt ár lærimeistarar
kvenna í atvinnurekstri í Eystrasalts-
ríkjunum og í Rússlandi. Sjö íslensk-
ar konur, sem allar eru félagar í Fé-
lagi kvenna í atvinnurekstri, taka þátt
í verkefninu fyrir íslands hönd en
undirbúningur þess hér heima var í
höndum Jónínu Bjartmarz og Stefan-
íu Oskarsdóttur stjómmálafræðings.
Jónína segir að íslensku þátttak-
endumir í verkefninu hafi á fundinum
með Albright greint frá því hvernig
verkefnið gangi sem og þeim vanda-
málum sem komið hafi upp í tengslum
við það. Til dæmis tungumálavanda
og vandamálum í tengslum við bágan
tölvukost kvennanna í Eystrasalts-
ríkjunum og í Rússlandi.
Að sögn Jónínu var fundurinn fróð-
legur og góður og sýndi Albright
verkefninu mikinn áhuga. Segir Jón-
ína að þær hafi í lok fundarins jgefið
Albright silfumælu að gjöf frá Ofeigi
en Albright er þekkt fyrir það að vera
alltaf með nælu í barminum.
Morgunblaðið/Kristinn
Albright fundar með íslenskum konum um ávinninga kvennaráðstefn-
unnar sem haldin var í Reykjavík.
Andlát
AAGE
L’ORANGE