Morgunblaðið - 05.10.2000, Blaðsíða 4

1 FIMMTUDAGUR 5. OKTÓBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Hagdeild ASI gagnrýn-
ir fjárlagafrumvarpið
Varað við
breytingum
á vaxta-
bótakerfinu
HAGDEILD Alþýðusambands ís-
lands, ASÍ, gagnrýnir fjárlagafrum-
varp ársins 2001 í umsögn um frum-
varpið og telur það boða lítil tíðindi.
Hagdeild ASÍ varar sérstaklega við
að gerðar verði breytingar á bama-
bótakerfmu vegna umfjöllunar í
frumvarpinu um að slíkt verði kann-
að og tekið er fram vegna umfjöllun-
ar í frumvarpinu um breytingar á
barnabótakerfinu að allar breyting-
ar á eignaskerðingarmörkum barna-
bótanna séu utan þess ramma sem
ríkisstjórnin hafi lofað varðandi
hækkun barnabótanna í tengslum
við gerð kjarasamninga sl. vor.
Afgangur á ríkissjóði minna
hlutfall af tekjum en í ár
Hagdeildin heldur því fram í um-
sögn sinni að fjárlagafrumvarpið
boði lítil tíðindi. Þegar búið sé að
draga frá hagnað af sölu ríkiseigna
sé Ijóst að tekjuafgangur ríkissjóðs
sem hlutfall af tekjum sé heldur
minni en í ár. Eiginlegur tekjuaf-
gangur verði einungis 23 milljarðar
eða um 9,6% af tekjum, en var 9,8%.
Hagdeild ASI minnir á að verka-
lýðshreyfmgin hafi við samnings-
gerðina sl. vor lagt þunga áherslu á
leiðréttingu til handa fjölskyldum
með breytingum á barnabótakerf-
inu. „Ríkisstjórn gaf út yfirlýsingu
þar sem lofað var 1.500 milljónum til
að hækka skerðingarmörk barna-
bóta og draga út tekjutengingum
þeirra enda voru sífellt færri sem
fengu bætur. Á næsta ári er gert ráð
fyrir að auka framlag til bamabóta
um 600 milljónir. Alþýðusamband
Islands hefur ekki séð hve stór hluti
þeirra 1.500 milljóna sem ríkis-
stjórnin lofaði fer til að hækka tekju-
skerðingarmörkin og hve stór hluti
fer til að draga úr tekjutengingunni.
í fjárlagafrumvarpinu er einnig
rætt um að afnema eignatengingu
barnabótanna. Alþýðusamband Is-
lands hefur ekki séð útfærslur á
þeirri hugmynd eða fengið upplýs-
ingar um hve stór hluti af auknu
framlagi til bamabóta á næsta ári fer
í að afnema eignatengingu eða hver
áhrifin yrðu þá á hina ýmsu tekju-
hópa. ASÍ ítrekar hins vegar að sam-
bandinu var lofað 1.500 milljónum til
þess að hækka tekjuskerðingarmörk
barnabóta og draga úr tekjutenging-
um þeirra. Allar breytingar á eigna-
skerðingarmörkum eru utan þess
ramma,“ segir í umsögninni.
Ekkert minnst á
fjölþrepa skattkerfi
Minnt er á að í yfirlýsingu ríkis-
stjórnarinnar hafi verið boðað að
hafin verði vinna við að skoða nýtt
fjölþrepa tekjuskattskerfi og er átal-
ið að ekkert sé minnst á þessa vinnu í
framkomnu fjárlagafrumvarpi.
„Þá vill ASÍ minna á að sambandið
var ósátt við yfirlýsingu og útfærslu
ríkisstjórnarinnar í sambandi við
hækkun lífeyris til elli- og örorkulíf-
eyrisþega sl. vor. ASÍ hefði talið rétt
að bætur þeirra sem einungis hafa
tekjur frá almannatryggingum
hækkuðu sérstaklega eins og lægstu
laun gerðu í kjarasamningunum,"
segir í umsögn hagdeildar ASI.
Framhaldsskólakennarar hafa vísað kjaradeilu sinni til ríkissáttasemjara
Atkvæði greidd um
verkfall fyrir mánaðamot
ELNA Katrín Jónsdóttir, formaður
Félags framhaldsskólakennara, seg-
ir að framhaldsskólakennarar komi
til með að taka afstöðu til tillögu um
verkfall í framhaldsskólunum í þess-
um mánuði ef ekki verði komið á
móts við kröfur kennara. Hún segir
hins vegar vel hægt að ljúka samn-
ingum fyrir mánaðamót þegar gild-
andi kjai'asamningur rennur út, ef
vilji sé fyrir hendi.
Framhaldsskólakennarar hafa vís-
að kjaradeilu sinni við ríkið til ríkis-
sáttasemjara og í gær var fyrsti
fundur haldinn undir hans stjóm, en
deiluaðilar hafa átt fjölmarga fundi á
síðustu vikum og mánuðum. Elna
Katrín sagði að enn sem komið væri
hefði samninganefnd ríkisins ekki
lagt fram neitt tilboð í viðræðunum.
„Stærsti vandinn í þessum viðræðum
er að ríkið hefur ekki verið tilbúið til
að láta skína í neitt fé til að láta í
þessa samninga."
Elna Katrín sagði að forystumenn
kennai-a hefðu átt fundi með kennur-
um í næstum öllum framhaldsskólum
landsins og kennarar væru mjög
undrandi á því að engin viðbrögð
skuli enn hafa komið frá stjómvöld-
um við kröfum þeirra.
Kennarar hefðu átt í viðræðum við
ríkið í heilt ár.
Elna Katrín sagði að á samninga-
fundinum í gær hefði aðallega verið
rætt um ýmis atriði sem tengjast
launakerfi kennara. Að undanförnu
hefði talsvert verið rætt um hugsan-
legar breytingar á launatöflu og mati
á störfum til launa.
Dagvinnulaun hafa ekki fylgt
dagvinnulaunum annarra
Kennarar hafa í viðræðunum lagt
fram tölur frá kjararannsóknamefnd
opinberra starfsmanna um laun
kennara sem þeir segja sýna glögg-
lega að dagvinnulaun framhalds-
skólakennara hafi dregist aftur úr
dagvinnulaunum annarra háskóla-
stétta. Talsmenn samninganefndar
ríkisins hafa bent á að sumar aðrar
stéttir háskólamanna hafi gert breyt-
ingar á launakerfi sínu með því að
setja inn í dagvinnutaxta ýmsar
fastar greiðslur. Elna Katrín sagði að
framhaldsskólakennarar gætu ekki
farið þessa leið vegna þess að óunnin
yfirvinna væri ekki til í framhalds-
skólunum. „Við höfum farið yfir
þessa umræðu í kjaraviðræðunum,
en yfirferð á samsetningu vinnutíma
kennara gefur ekki tilefni til neinnar
bjartsýni um að það sé hægt að fóðra
mikið af grunnlaunahækkuninni með
neinu öðru en hreinum hækkunum.
Við emm ekki til viðræðu um að
hrófla við lífaldurs- og starfsaldurs-
tengdri lækkun á kennsluskyldu í
þeim tilgangi að hækka dagvinnu-
launin. Þetta eru atriði sem ekki em
til sölu og raunar hefur ekki verið
mikið eftir því leitað af hálfu viðsemj-
enda okkar.“
Næsti fundur hjá ríkissáttasemj-
ara verður á morgun og sagðist Elna
Katrín gera sér vonir um að þá yrði
m.a. farið að ræða um aðalnámskrá
og endurmenntun kennara. „Fram-
haldsskólinn er í dálítið sérstakri
stöðu að því leyti að það er verið að
umbylta námsbrautum og innra
skipulagi innan brauta. I raun er ver1-
ið að endurhanna námsframboð
framhaldsskólans með þeim hætti að
af því leiðir mikil vinna sem að hluta
til er tímabundin,“ sagði Elna Katrín
og bætti við að það værí eðlileg krafa
kennara að tekið væri tillit til þessa í
kjarasamningunum.
Ágætlega miðar að mati ríkisins
Guðmundur H. Guðmundsson,
varaformaður samninganefndai- rík-
isins, sagði að engin kaflaskil hefðu
orðið í viðræðunum við það að kjara-
deilunni hefði verið vísað til sátta-
semjara. Það hefðu verið mjög tíðir
fundir í deilunni að undanfömu og
það væri sitt mat að ágætlega hefði
miðað að undanförnu.
Guðmundur sagði að samningai’
við kennara væru sérstakii' að því
leyti að þeir hefðu ekki farið inn í
nýtt launakerfi líkt og flestar stéttir
háskólamanna sömdu um í kjara-
samningunum 1997. Staðan núna
væri því sú að dagvinnulaun fram-
haldsskólakennara hefðu ekki fylgt
dagvinnulaunum annarra háskóla-
menntaðara stétta. Viðfangsefni
kjaraviðræðnanna væri því það að
breyta samsetningu launanna þannig
að dagvinnan hækkaði.
Guðmundur sagðist ekki telja að
kjarasamningur framhaldsskóla-
kennara geti orðið fyrirmynd að
kjarasamningum annarra hópa. I
viðræðunum væri verið að reyna að
ljúka þehri vinnu sem flestir aðrir
kláraðu 1997.
Kjarasamningar flestra félaga op-
inberra starfsmanna renna út um
næstu mánaðamót. Það á þó ekki við
um kjarasamninga grunnskólakenn-
ara og leikskólakennara, en þeir
renna út um áramót. Framhalds-
skólakennarar eru eina starfsstétt
opinberra starfsmanna sem hefur
vísað máli til sáttasemjara, en það er
forsenda þess að félag geti farið í at-
kvæðagreiðslu um verkfall.
Morgunblaðið/Ami Sæberg
Styrktu börn
á Indlandi
NEMENDUR Laugarnesskóla
héldu dótamarkaði í safnaðar-
heimili Laugarneskirkju í gær.
Ágófii af því sem seldist á markaðn-
um rennur til Hjálparstarfs
kirkjunnar og fer í að hjálpa börn-
um á Indlandi úr þrælaánauð.
Kennarar Laugarnesskóla voru
með starfsdag í gær og af því tilefni
var nemendum 2. til 7. bekkjar boð-
ið að halda markað í safnaðar-
heimilinu. Fjölmörg börn þáðu boð-
ið, tóku til í dótakössunum og
geymslunum heima og afgreiddu
viðskiptavini með bros á vör.
Landssamband eldri borgara segir tryggingar hafa skerst 1991 til 1999
Greiðslur lækkuðu úr 51,7%
í 43,8% af dagvinnulaunum
LANDSSAMBAND eldri borgara
heldur því fram að grunnlífeyrir al-
mannatrygginga og tekjutrygging
þurfi að hækka um 18% til að ná
sama hlutfalli af almennum verka-
mannalaunum á höfuðborgarsvæð-
inu eins og það var árið 1991.
Benedikt Davíðsson, formaður
landssambandsins, segir að þessir
úti-eikningar byggist á tölum Þjóð-
hagsstofnunar, kjararannsóknar-
nefndar og Hagstofunnar.
Útreikningarnir eru byggðir á því
að sögn Benedikts, að lífeyririnn er
borinn saman við meðaldagvinnu-
laun verkamanna á höfuðborgar-
svæðinu á þessu tímabili.
Samkvæmt gögnum kjararann-
sóknaraefndar voru dagvinnulaun
verkamanna 68.284 kr. árið 1991 en
árið 1999 voru þau komin í 106.493
kr., segir hann. Árið 1991 var grann-
lífeyrir 11.943 kr. á mánuði eða
17,5% af dagvinnulaununum og
tekjutryggingin var 23.349 kr.
Samanlagður grannlífeyrir og
tekjutrygging voru því 35.292 kr. eða
51,7% af dagvinnulaunum verka-
manna árið 1991. Árið 1999 var
grannlífeyririnn kominn í 16.554 kr.
að meðaltali á mánuði eða 15,5% af
106.493 kr. dagvinnulaunum verka-
manna. Tekjutryggingin var 30.142
kr. árið 1999. Samtals nam grannlíf-
eyrir og tekjutrygging því 46.696 kr.
árið 1999 eða 43,8% af dagvinnulaun-
um verkamanna á höfuðborgarsvæð-
inu skv. útreikningum Landssam-
bands eldri borgara.
Bestu ár lífsþíns...
www.namsmannalinan.is
Geisladiskataska / Skipulagsmappa / Penni
Námsmannalínudebetkort / Bílprófsstyrkir
Námsmannalínureikningur/ Netklúbbur
Framfærslulán / Lægri yfirdráttarvextir
Námsstyrkir / Námslokalán / Tölvukaupalán
ISIC afstáttarkort / Heimilisbankinn
®BÚNAÐARBANKINN
Traustur banki
námsmannalínan
„Tryggingarnar, grunnlífeyrir og
tekjutrygging, hafa þannig lækkað
sem hiutfall af dagvinnulaunum
verkamanna úr 51,7% árið 1991 nið-
ur í 43,8% árið 1999. Þetta eru þær
samanburðartölur sem við höfum
alltaf verið með, alveg gagnstætt því
sem forsætisráðherra heldur fram,
að við séum að bera okkur saman við
hækkun lægstu kauptaxta verka-
lýðsfélaganna. Það eram við alls ekki
að gera heldur beram við okkur sam-
an við meðaldagvinnulaun verka-
manna á höfuðborgarsvæðinu sam-
kvæmt mælingu kjararannsóknar-
nefndar. Það er mjög mikill munur
þarna á,“ segir Benedikt. Hann er
einnig ósammála þeim ummælum
forsætisráðherra og fjármálaráð-
herra að gert væri ráð fyrir 3%
hækkun launa á næsta ári í fjárlag-
aframvarpinu en 4% hækkun trygg-
ingagreiðslna. Hið rétta væri að það
væru aðeins hæstu laun sem ættu að
hækka um 3%. „Það er hins vegar
gert er ráð fyrir í því í útreikningum
ASÍ og Vinnuveitendasambandsins
að vegin meðallaun hækki um 4%.
Þarna nota menn því röng viðmið.“