Morgunblaðið - 05.10.2000, Blaðsíða 38

38 FIMMTUDAGUR 5. OKTÓBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Þýska unglingabókin Crazy stefnir 1 metsölu um alla Evrópu
Brjálæðið breiðist út
Kaupmannahöfn. Morgunblaðið.
HANN talar hægt og veltir hverju
orði fyrir sér. Talar um mikilvægi
þess að vera fullkomlega einlægur,
fela ekkert, hversu óþægilegt sem
það sé. Þjóðverjinn Benjamin
Lebert virðist ekkert frábrugðinn
öðrum átján ára unglingum með
bólur og aflitað hár nema ef vera
skyldi fyrir það að hann er stjarna
í heimalandi sínu og verður það
líklega innan skamms um alla
Evrópu. Lebert er höfundur bók-
arinnar Crazy (Brjálaður) sem
kom út í Þýskalandi í febrúar 1999
en hún kemur út á dönsku í þess-
ari viku. 26 lönd til viðbótar hafa
keypt útgáfuréttinn.
Crazy minnir á venjulega ungl-
ingabók en hún er þó sérstök um
margt. Einkum og sér í lagi þá
staðreynd að um eins konar
sjálfsævisögu er að ræða og að höf-
undurinn er spastískur. Hún segir
frá Benjamin sem er sendur á
heimavistarskóla af því að honum
hefur gengið afleitlega í námi og
foreldrarnir teija að vistin muni
auka sjálfstæði hans og þroska.
Foreldrarnir eru við það að skilja,
stóra systir hans er lesbísk og
sjálfur er hann nær lamaður
vinstra megin. I skólanum kynnist
hann ástinni, kynlífinu og vinum
sem eiga einnig undir högg að
sækja. Lífið er enginn leikur, og
þó.
Kvikmynd gerð
Þegar bókin kom út í Þýskalandi
voru prentuð 30.000 eintök sem
seldust upp á þremur dögum. Hún
hefur nú selst í um 300.000 eintök-
um í Þýskalandi einu
og gerð hefur verið
kvikmynd eftir bókinni
sem hlaut metaðsókn,
auk þess sem henni var
líkt við myndir á borð
við „Rumble Fish“ eft-
ir Francis Ford
Coppola.
Talað í stað
þess að skrifa
Lebert hefur skrifað
greinar fyrir unglinga-
blað Suddeutsche Zeit-
ung frá árinu 1993 er
blaðið hvatti unglinga
til að senda dagbókar-
brot. Framlag Leberts sem er son-
ur blaðamanns vakti athygli bóka-
forlagsins Kiepenheuer & Witsch
sem bað hann um að skrifa bók um
líf sitt. í Crazy kvað við nýjan tón,
gagnrýnendur töluðu um kynslóða-
skipti. Setningarnar eru stuttar og
hnitmiðaðar, ólíkt því sem tíðkast í
þýsku ritmáli, höfundurinn aðeins
16 ára og fjallar um fötlun sína af
hispursleysi. Kallar sjálfan sig
kryppling og dregur ekkert undan.
Eins og nærri má geta hefur
Benjamin Leberts ekki gefist mik-
ill tími til skrifta frá því að bókin
kom út. I viðtölum við blaðamenn í
Kaupmannahöfn kvartar hann yfir
því að líf sitt snúist nú nær ein-
göngu um að tala um bókina í stað
þess að skrifa. Hin sífelldu ferða-
lög séu einmanaleg og jafnvel þótt
hann taki þau fram yfir það að
svitna yfir stærðfræðinni megi öllu
ofgera og að hann verði bara dapur
af allri þessari einveru.
,A-ð tala um sjálfan sig
í tvö ár er of mikið. Ég
er bara 18 ára og ég vil
fá að vera ég sjálfur.
Þetta verður allt ein-
hvern veginn of þungt
stundum,“ segir hann
og bætir því við að
með réttu ætti hann að
vera að lifa lífinu,
safna reynslu til að
skrifa um. „Ég er sí-
fellt að hitta fólk sem
segir mér hvað það sé
erfitt að skrifa bók
númer tvö,“ segir hann
og kveðst eiginlega
búinn að fá nóg af öllu umstanginu.
Verstu mistökin
Lebert kveðst sjá óskaplega eft-
ir því að hafa léð söguhetjunni
nafn sitt. Það hafi verið sín verstu
mistök, því jafnvel þótt Benjamín
bókarinnar eigi ýmislegt sameigin-
legt með sér sé bókin skáldskapur,
ekki ævisaga, og á hana beri að líta
sem slíka. Lesendur líti hins vegar
svo á að Benjamin og Benni bókar-
innar séu einn og sami maðurinn.
Lebert segist hafa viljað lýsa því
hvemig það er að vera fatlaður í
heimi þar sem fullkomnunin er
dýrkuð gegndarlaust, nokkuð sem
hafi reynst sér ákaflega erfitt að
sætta sig við. „Ég skrifaði um
drauminn um frelsið í heimi tak-
markananna. Það að vera öðruvísi
á jákvæðan hátt. Crazy er spenn-
andi, ekki venjuleg. Töff. Utan-
garðs.“
Benjamin Lebert
Kastljósinu
beint að
íslenskri g’límu
GJORNINGURINN Glímuflutn-
ingur, sem er hugmynd Önnu Jóa,
verður fluttur fyrir framan aðal-
byggingu Háskólans kl. 22 föstu-
daginn 6. október í tengslum við
IETM-ráðstefnuna sem haldin er
í Reykjavík dagana 5.-8. október.
Grunnhugmyndin er sú, að
kastljósinu sé beint að hinni ís-
lensku glímu, að fólki gefist kost-
ur á að horfa á hana sem form
jafnframt því að íhuga menning-
arlegt gildi hennar. Fjögur glímu-
pör stunda glímu fyrir framan að-
albyggingu Háskóla íslands, sem
hannaður var með hliðsjón af ís-
lenskri hamraborg. Hvert par
glímir fyrir aftan ljóskastara þá,
sem notaðir eru til að lýsa upp Há-
skólabygginguna, og myndast
þannig skuggi af hverju glímupari
fyrir sig á framhhð byggingarinn-
ar.
Glíma sem listform
Úr verður hreyfihst sem sést
víða að. Þeir sem standa nálægt
geta fylgst með hreyfingum glím-
ukappanna en þeir sem fjær
standa sjá skuggamynd. Skugga-
myndin felur í sér ýmsar tilvísan-
ir: Skuggi hðins tíma? Skuggaleg
(óræð/dularfull/ófyrirsjáanleg)
hreyfing? Álfar eða (nátt)tröll?
Ómur náttúruaflanna? Óhlut-
bundin hreyfing? Dans?
Glíma hefur verið stunduð frá
upphafi meðal íslensku þjóðarinn-
ar og tengist menningarafi henn-
ar órjúfanlegum böndum. Islend-
ingar eru þjóð í harðbýlu landi
sem gerði sér snemma grein fyrir
því að ghman er órjúfanlegur hluti
lífsins, í henni felst listin að lifa.
Glímt er við náttúruöfhn, veður-
ofsann, sjálfan sig eða aðra. Líta
má táknrænt á hana sem glímu
fortíðar við nútíð; andlega glímu
sem á sér stað í forgrunni Háskól-
ans, tákn menntunar og framfara.
I sinni tæi-ustu mynd er hún
hreyfilist og með þessum „glímu-
ílutningi" gefst fólki kostur á að
nema glímuna sem slíka og upp-
lifa hana jafnvel á alveg nýjan
hátt.
Glímuflutninginn mætti einnig
hugsa sér sem þöglan óð til horf-
inna kynslóða sem hver atti kappi
við sinn andstæðinginn og jafn-
framt gæfist áhorfendum kostur á
að hugleiða eigin tilveruglímu.
Lengd u.þ.b. 15-20 mín.
Gert er ráð fyrir því að parið
lengst til vinstri hefji glímuna
meðan hin pörin standa hreyfing-
arlaus í byrjunarstöðu. Um leið og
andstæðingur hefur verið felldur
tekur næsta par til við glímuna og
svo koll af kolh. Þegar öll hafa tek-
ið eina syrpu taka pörin aðra
syrpu samtímis og henni lýkur
með því að síðasti andstæðingur-
inn hefur verið felldur.

Ath! Tilboð þetta stendur meðan birgðir endast!
Þið kaupið 3 stk.
•g verðið kemur á
óyart, tilboð sem
HL enginn fær
faaðist, aðeins
Sloggi Maxi
Stærðir 40-50,
95% bómull,
5% lycra.
Útsölustaðir
Vcrslunln Esar, Húsavik
Vcrslunin Selið, Mývatni
Vcrsiunin Lackurinn,
Neskaupstað
Samkaup Hafnarfirði
Samkaup Kefiavík
Samkaup fsafirði
Kaupfélag Vopnfirðinga
Kaupfélag Skagfirðinga
Kaupfélag Steingrímsfjarðar
Úrval, Hrfsalundi, Akureyri
Frfhöfnin Leifsstöð
Kaupfélag A-Húnvetninga,
Blönduósi
Kaupfélag V-Húnvetninga,
Hvammstanga
Verslunin Perla, Akranesi
Kaupfélag Héraðsbúa,
Egilsstöðum
Kaupfélag Héraðsbúa,
Fáskrúðsfirði
Lífstykkjabúðin, Laugavegi
Kaupfélag Borgfirðinga,
Borgarnesi
KÁ verslanir:
Selfossi
Hellu
Hvolsvelli
| Höfn Hornafirði
Nýkaup Seltjarnarnesi
Nýkaup Garðabæ
Bónus Holtagörðum
Bónus Skútuvogi
Bónus Seltjarnarnesi
Bónus Grafarvogi
Bónus Tindaseli
Bónus Faxafeni
Bónus fsafirði
Bónus Hafnarfirði
Bónus Iðufelli
Bónus Smiðjuvegi
Bónus Eddufelli
| Bónus Laugavegi
Hagkaup Kringlunni
Hagkaup Skeifunni
Nettó, Mjóddinni, Reykjavík
Versl. Dalakjör, Búðardal
Versl. Melabúðin, Hagamel,
Reykjavík
Versl. Hlíðarkaup, Sauðárkróki
Versl. fsold, Sauðárkróki
Versl. Plús markaður, Hátúnl
10b, Reykjavík
Versl. Eskikjör, Eskifirði
Versl. Fatabúðin, Silfurtorgi,
fsafirði
| Versl. Grund, Flúðum
Hagræði Lyf og Heilsa,
HveragerðiVersl. Mettubúð,
Bíldudal
Versl. Skagaver, Akranesi
Apótekið Siglufirði
Versl. Pín Verslun, Seljabraut,
Reykjavík
Versl. Grundaval, Akranesi
Versl. Búrfell, Húsavík
Versl. Fjarðarkaup, Hafnarfirði
Versl. Nóatún, Keflavík
Versl. Nóatún, Furugrund 3,
Kópavogi flHi
Versl. Nóatún, Háaleitisbraut
68—70, Austurveri, Rvk.
Versl. Nóatún, Hringbr. 119, Rvk.
Versl. Nóatún, Hamraborg 14,
Kópavogi
Versl. Nóatún, Nóatúni 17, Rvk.
Versl. Nóatún, Þverholtl 6,
Mosfellsbæ
Versl. Nóatún, Rofabæ 39, Rvk.
Versl. Nóatún, Kleifarseli 18,
Rvk.
Versl. Nóatún, Hólmgarði, Rvk.
Versl. 66, Vestmannaeyjum