Morgunblaðið - 05.10.2000, Blaðsíða 49

MORGUNBLAÐIÐ
_________UMRÆÐAN
Til hvers var
þá barist?
ÞEIM aðilum sem
voga sér að vilja af-
henda fiskimið okkar á
silfurfati til þjóða ESB
er annað hvort ekki
sjálfrátt, eða þeir svo
skammsýnir í hugsun
um hverju þjóðin eigi
að hfa á að þeir hugsa
aðeins um daginn í dag.
Sj ávarútvegsráðheri-a
Arni M. Mathiesen
sagði í tímamótaræðu í
Lúxemborg hinn 15.
september að enginn
aðili innan ESB hefði
nokkurn tímann orðað
það að lönd ESB
myndu breyta sjávar-
útvegsstefnu sinni í fiskveiðimálum
þótt íslendingar gengju í ESB.
Stefnan hjá þessum ríkjum hefur
alltaf verið ljós. En þeim sem fylgj-
ast með fréttum hér heima ætti ekki
að koma þetta á óvart, og þess vagna
er þeirra hlutur verri. Tekjur af iðn-
aði, ferðamönnum, tæknibúnaði alls-
konar eflist kannski einhvern tím-
ann svo að gjaldeyrir fengist fyrir
brýnustu nauðsynjum, en það hillir
ekki undir það á okkar tímum, að við
gætum misst allan fiskinn á einu
bretti. Og allra síst ef ekki má hrófla
við læk né þúfu til virkjana, eða ann-
arra framfaraspora fyrir allskonar
sjálfskipuðum umhverfissinnum
sem virðast halda að gjaldeyrir vaxi
á túnum,og melum.og allskonar for-
arvilpum á hálendinu og til fjalla.
Öllum sem vilja vita er það ljóst að
sama dag og ísland gengi í ESB
kæmu hingað skip frá öllum löndum
bandalagsins og þurrkuðu upp miðin
á fáum mánuðum. Þeir sem styðja
aðild að ESB bera fyrir sig allskonar
villandi skoðanakannanir um 70%
fylgi þjóðarinnar við aðild að ESB.
Hvernig skyldi sú skoðanakönnun
líta út ef spurt yrði: vilt þú fórna
landhelginni fyrir aðild að bandalag-
inu? Eg er hræddur um að sú skoð-
anakönnun yrði aðeins öðruvísi út-
lits. Þjóðin var einhuga um það að
við fengjum okkar landhelgi út í 200
mílur, aldrei hafði þjóðin staðið þétt-
ara um nokkurt mál síðan 1941 um
sambandsslitin við Dani. Sjómenn
okkar á varðskipunum lögðu hvað
eftir annað líf sitt og limi til verndar
landhelginnar, þetta kostaði þá blóð
svita og tár, og suma lífið. Þessu
vilja nú misvitrir stjórnmálamenn
fórna sjálfum sér til framdráttar,
stjórnmálamenn sem margir hverjir
voru varla fæddir á árum þorska-
stríðanna. Maður trúir varla að til
séu menn sem vilja hafa það á sam-
viskunni að gera baráttu landhelgis-
hetjanna að engu.
Baráttan var svo hörð að bresk
herskip sigldu trekk í trekk á varð-
skipin okkar. Þjóðin
beið eftir hverjum
fréttum um hvort slys
hefðu orðið. Dögum,
vikum, mánuðum og
árum saman voru varð-
skipsmenn í sífelldri
lífshættu. Þá er ég að-
eins að tala um tímann
frá 1952 er landhelgin
var færð út, 15. maí
1952, og miðað var við
fjórar mílur út frá ystu
grunnlínupunktum,
flóum og fjörðum lok-
að, en stríðið um fiski-
miðin hafði staðið með
hléum síðan fyrir alda-
mótin 1900.
Það var ekki fyrr en Island hafði
slitið stjórnmálasambandi við Bret-
land og þjóðin hótaði að ganga úr
Atlantshafsbandalaginu sem Bretar
ESB
ísland, segir Karl
Ormsson, mun alla tíð
eiga allt sitt undir því
að fískur veiðist
á Islandsmiðum.
gáfu eftir og samið var um 200 mílna
landhelgi.
ísland var brautryðjandi um 200
mílna útfærslu landhelgi sem allar
þjóðir virða í dag.
Ef ekki hefði verið samið um út-
færslu landhelginnar væru öll fiski-
mið löngu þurrausin um allan heim.
Eftir útfærslu landhelginnar gat
þjóðin loks farið í alvöru að byggja
upp sín fiskimið, þótt margir gagn-
íýni aðferðina til þess, nú líta aðrar
þjóðir okkur öfundaraugum og
hugsa sér að velja sama kerfi og Is-
land. Þetta kemur fram núna síðast
á ársfundi fiskveiðinefndar Norð-
vestur-Atlantshafsins, NAFO, sem
haldinn var í Boston í Bandaríkjun-
um nú í vikunni. Kanadamenn hafa
slæma reynslu af rányrkju á
Nýfundnalandsmiðum þar sem nær
allur fiskur hefur verið veiddur upp
á þeirra fyrrum gjöfulu miðum.
Engin þjóð veraldar hefur haft eins
mikið fyrir því að vernda sín fiski-
mið og íslendingar og engin þjóð
veraldar hefur þurft að lifa eins um
aldir á sínum fiskimiðum.
Það eru virkilega til raddir hér
sem tala fjálglega um að afhenda
ESB-löndunum þessa auðlind á silf-
urfati, sem hlýtur að vera þar sem
ESB svarar því afdráttarlaust að
þeir muni aldrei breyta sinni fisk-
veiðistefnu. Og allir vita sem vilja
Karl
Ormsson
vita að þessar þjóðir hlíta engum
reglum, eira engu, þeim er nákvæm-
lega sama þótt öll fiskimið þuiTaus-
ist fyrir stundargróða. Island, þetta
litla eyland norður í dumbshafi, mun
alla tíð eiga allt sitt undir því að fisk-
ur veiðist á íslandsmiðum og þetta
verður alltaf okkar stærsta gjald-
eyrisforðabúr meðan við sjálf förum
skynsömum höndum um auðlindina.
Vonandi kemur aldrei sú tíð að mis-
vitrir stjórnmálamenn komi af stað
múgsefjun um að kosið verði um
skipti okkar á fiskimiðunum og inn-
göngu í ESB. Þetta segi ég ekki af
því að ég trúi ekki kjósendum til að
taka rétta ákvörðun, heldur því að
stór hluti landsmanna var ekki
fæddur þegar þorskastríðin um
landhelgina stóðu. Og hitt, að hluti
þjóðarinnar virðist alls ekki vita
hvaðan við fáum gjaldeyri til að lifa
á. Að sjálfsögðu eru aðrar greinar
atvinnulífsins sem skapa gjaldeyri
en engin sem kemst nálægt sjávar-
útveginum.
í byrjun þessara skrifa minntist
ég á ræðu er Ámi M. Mathiesen
sjávarútvegsráðheiTa hélt í Lúxem-
borg hinn 15. þessa mánaðar, ein-
mitt með ráðamönnum iðnaðar og
verslunar, þar hélt ráðherra tíma-
mótahvatningarræðu sem allt of
sjaldan heyrist frá ráðherrum um
samstarf okkar utan ESB. Þjóðin
vill lifa flott, búa vel, eignast góða
nýa bíla, geta veitt sér sem flest,
sem sjálfsagt er, en við verðum líka
að vita að sjómenn og duglegir út-
flytjendur skaffa okkur þennan dýra
gjaldeyri sem til skamms tíma var
annaðhvort skammtaður eða ekki
til.
Að lokum: Ég skora á þá sem ef-
ast um að hart hafi verið barist um
fiskveiðilandhelgina að lesa bók eftir
fyrrverandi sendiherra Breta hér,
Sir Andrew Gilchrist, Þorskastríð
og hvernig á að tapa þeim.
Höfundur er deildarfulltrúi.
FIMMTUDAGUR 5. OKTÓBER 2000 49;
KRINGLUNNI 8-12, SÍMI 553 3600
5.-8. OKTÓBER
Hausrið er komið!
Nýjar haustvörur eru nú í öllum
verslunum Kringlunnar.
Komdu og skoöaðu,
gæddu þér á girnilegum réttum
og gerðu góö kaup
á nýjum vörum á Kringlukasti.
KRINGLUKAST
HEFST í DAG.
Opió til kl. 21:00 í kvoid.
Komdu í Kringluna
og njóttu haustsins
í hlýlegu umhverfi.
Fimmtudagur
Föstudagur
Laugardagur
Sunnudagur
¥
‘f'
NÝJAR VÖRUR
m e ð sérslökiim alslælll
20%-50%
Grjóthálsi 1
Sími 575 1230/00
Upplýsingar í síma 588 7788