Morgunblaðið - 08.10.2000, Blaðsíða 2

2 SUNNUDAGUR 8. OKTÓBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Framkvæmdasljóri BHM segir of algengt að EES-reglur séu brotnar
Engin viðurlög við brotum
á vinnuréttarreglum
GÍSLI Tryggvason, framkvæmdastjóri BHM,
segir nauðsynlegt að setja viðurlög sem tryggi að
farið vefði eftir lögum um vinnurétt. Um er að
ræða löggjöf sem er til komin vegna þátttöku ís-
lands í Evrópska efnahagssvæðinu. Hann segir að
það geti ekki talist eðlilegt að stjórnvöld og vinnu-
veitendur komist upp með að bijóta rétt á launa-
fólki án þess að það varði neinu.
„Við finnum tilfmnanlega fyrir því að stjómvöld
og vinnuveitendur brjóti rétt á einstaklingum án
þess að það varði neinu. Þegar um vinnurétt er að
ræða er oft erfitt að sýna fram á tjón, sérstaklega
fjártjón, og jafnvel þó að það takist getur verið erf-
itt að sanna orsakatengsl," sagði Gísli.
Stjórnvöldum ber að tryggja
að farið sé að reglum
Á síðasta ári fékk félagsmálaráðuneytið Stefán
Má Stefánsson lagaprófessor til að skoða þetta
mál eftir að launaþegasamtökin höfðu bent á þann
vanda sem fylgir því að engin viðurlög fylgja lög-
um og reglum um vinnurétt. í álitsgerð hans kem-
ur fram að aðildarríkjum EES-samningsins beri
almennt að grípa til aðgerða gagnvart þeim sem
brjóta fyrirmæli Evrópuréttar. Fram kemur í álit-
inu að það leiði af dómaframkvæmd Evrópudóm-
stólsins að aðildarríkin geti valið hvaða viðurlög-
um er beitt enda séu þau ávallt virk, skapi
varnaðaráhrif og gangi ekki of langt. Prófessorinn
nefnir að meðal þess sem til greina kom sé févíti
en það er eins konar sambland af refsingu og
skaðabótum en mismunandi er til hvers þær
renna.
Gísli sagðist hafa verið að vonast eftir að stjórn-
völd eða Álþingi hefðu frumkvæði að því að taka á
þessu með lagasetningu, en það hefði ekki gengið
eftir. Álitsgerð Stefáns er dagsett 13. desember
1999 og sagði Gísli að frá þeim tíma hefðu verið
sett tvenn lög þar sem eðlilegt hefði verið að taka
upp viðurlög. Það hefði ekki verið gert þrátt fyrir
að þingnefnd hefði verið minnt á álitsgerð Stefáns.
Gísli sagði að sumum tilskipunum ESB um
vinnuréttarmál hefði verið vísað til aðila vinnu-
markaðarins í þeim tilgangi að þeir semdu um
framkvæmdina, en illa hefði gengið að fá vinnu-
veitendur til að fallast á að það kostaði einhver við-
urlög að brjóta reglurnar.
Gísli sagði að þær reglur sem hér um ræddi
fjölluðu m.a. um vinnutíma og hópuppsagnir svo
dæmi væri tekið. Þessar reglur væi:u mjög já-
kvæðar fyrir launafólk og því mikilvægt hags-
munamál að þær væru virtar. „Þessar reglur eru
hins vegar til lítils ef þeim fylgja ekki einhver við-
brögð, úrræði eða viðurlög."
Gísli sagðist vita til þess að í danskri löggjöf
væru ákvæði sem tryggðu launþegum úrræði til
að bregðast við þegar á þeim væri brotið. Hann
sagði að BHM væri ekki endilega að krefjast refsi-
viðurlaga heldur einhvers konar úrræðis, t.d.
kæruréttar, dagsekta eða févíta.
Gusugangur í lauginni
Erill hjá
lögreglu í
fyrrinótt
LÖGREGLUNNI í Reykja-
vík bárust tvær tilkynningar
um líkamsárásir í fyrrinótt.
Annars vegar sparkaði ölvað-
ur maður á þrítugsaldri í
leigubifreið í Pósthússtræti
og þegar ökumaður steig út
úr bílnum og hugðist ræða við
manninn fékk hann hnefa-
högg í andlitið, en hann sak-
aði þó ekki.
Gekk berserksgang
Þá gekk maður á fimm-
tugsaldri berserksgang á
veitingahúsi við Laugaveg.
Maðurinn skemmdi fjóra
spilakassa og einn leðursófa,
auk þess sem hann rotaði
mann.
Klukkan þrjú var lög-
reglunni tilkynnt um brot-
hljóð frá versluninni ACO í
Skipholti. Þar hafði verið
brotist inn og tölvu að and-
virði 200.000 krónur stolið.
Breiðafjarðar-
ferjan Baldur
Vega-
gerðin
samdi við
Sæferðir
VEGAGERÐIN gekk í vikunni frá
samningi við Sæferðir hf. um að
taka við rekstri Breiðafjarðarfeij-
unnar Baldurs frá næstu áramótum.
Sæferðir áttu lægsta tilboð í nýlegu
útboði en núverandi rekstraraðilar,
sem siglt hafa Baldri í áratugi,
hætta siglingunum og hyggjast
skipta fyrirtækinu upp.
Áð sögn Gunnars Gunnarssonar
hjá Vegagerðinni er enn verið að
huga að tilboðum í siglingar Herj-
ólfs milli lands og Vestmannaeyja.
Sem kunnugt er áttu Samskip hf.
töluvert lægra tilboð en Herjólfur
hf., sem séð hefur um rekstur skips-
ins frá upphafi. Gunnar sagði það
skýrast á næstu dögum hvoru til-
boðinu yrði tekið, en forsvarsmenn
Vegagerðarinnar hafa átt fundi síð-
ustu daga með Samskips- og Herj-
ólfsmönnum.
MIKIÐ gekk á í Kópavogslauginni
þegar Ijósmyndari átti leið þar
hjá í vikunni. Miklar skvettur
fylgdu vatnsáflogunum, en meiðsl
voru engin. Vel mun viðra til
sundspretta á höfuðborgarsvæð-
inu um helgina. f dag mun kólna
aðeins og er að sögn Veðurstofu
von á skúrum og rigningu og því
skynsamlegt að halda sig í sund-
lauginni sé ætlunin á'ánnað borð
að vera utandyra í vætunni.
Heimssýningin
Svíadrottn-
ingí
íslenska
skálanum
SILVÍA Svíadrottning og Viktoría
krónprinsessa heimsóttu íslenska
skálann á heimssýningunni EXPO
2000 í Hannover í Þýskalandi á
fimmtudag. Tók Sigurður Björns-
son, móttökustjóri íslenska skálans,
á móti þeim og sýndi þeim framlag
Islendinga til heimssýningarinnar.
Islenski skálinn nýtur mikilla
vinsælda á sýningunni og er enn sá
næstvinsælasti á eftir þýska skál-
anum. Alls hafa nú 3,6 milljónir
heimsótt skálann og 1. október sl.
voru gestir alls 39.927 og hafa
aldrei verið fleiri. Að meðaltali eru
gestir um 30 þúsund á dag og því
nær öruggt að heildarfjöldi gesta
verður rúmar fjórar milljónir er
sýningunni lýkur um næstu mán-
aðamót.
Utanríkis-
ráðherra
sendi Kost-
unica árn-
aðaróskir
HALLDÓR Ásgrímsson utanríkis-
ráðherra sendi í gær Vojislav Kost-
unica, réttkjörnum forseta Júgóslav-
íu, árnaðaróskir. Fagnaði ráðherrann
því að íbúar Júgóslavíu hefðu „valið
sér leið lýðræðis og umbóta og hafn-
að Milosevic og einangrun landsins á
alþjóðavettvangi," eins og segir í frétt
frá utanríkisráðuneytinu.
I skeyti utamTkisráðherra til Kost-
unica kemur fram að nú sé tækifæri
til að hefja friðsamlegt uppbygging-
arstarf í landinu ásamt því að vinna
að eflingu lýðræðis og mannréttinda í
samstarfi við Evrópuríki og alþjóða-
stofnanir. Segir einnig að lýðræðisleg
Júgóslavía hefði miklu hlutverki að
gegna fyrir varanlegan stöðugleika á
Balkanskaga.
Ari Edwald framkvæmdastj óri Samtaka atvinnulífsins
Telur að 10.000 manns gæti
vantað á vinnumarkað 2010
ARI Edwald, framkvæmdastjóri Samtaka atvinnulífs-
ins, sagði á aðalfundi Samtaka fiskvinnslustöðva sl.
föstudag að atvinnuþátttaka hér á landi væri orðin
miklu meiri en í öðrum löndum og ástæða sé til að hafa
áhyggjur af að þessi þróun muni draga úr framleiðni og
hægja á hagvexti. Ari sagði að gera megi ráð fyrir að ef
hagvöxtur verður 3% á næsta áratug megi reikna með
að um 10 þúsund manns muni vanta á vinnumarkaðinn
árið 2010.
Innflutningur vinnuafls
„Þetta gat í vinnuaflsþörfinni verður ekki fyllt nema
með innflutningi vinnuafls eða með því að losa fólk úr
þeim störfum sem unnin eru í dag til þess að taka að
sér ný verkefni. Þótt það sé engin goðgá að flytja inn
vinnuafl þá er þessi stærðargráða umhugsunarefni. Við
hljótum að leggja allt kapp á að leysa þau verkefni sem
unnin eru í dag með færri starfsmönnum og losa þann-
ig um vinnuafl til nýrra og vonandi verðmætari starfa,"
sagði Ari.
Meiri atvinnuþátttaka en
þekkist meðal ríkja í OECD
Fjallað er um mikla atvinnuþátttöku hér á landi í ný-
útkominni þjóðhagsáætlun fyrir árið 2001. Þar kemur
fram kemur að atvinnuþátttaka sé nú meiri á Islandi en
annars staðar þekkist meðal OECD-ríkja. Á seinasta
ári töldust 85,9% íslendinga á aldrinum 15-64 ára til
vinnuaflsins, samanborið við 70,4% meðal OECD-ríkja
og 69% í löndum Evrópusambandsins. Að mati sér-
fræðinga Þjóðhagsstofnunar er talið líklegt að atvinnu-
þátttaka hér á landi sé nú nálægt mögulegu hámarkí.