Morgunblaðið - 10.10.2000, Blaðsíða 53

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 10. OKTÓBER 2000 53
UMRÆÐAN
Vega dagur í Lyfju Lágmúla
Ráðgjöf frá kl. 14-17 i dag
Það er liægt að
leysa vandann
A UNDANFORNUM árum hafa
verið ráðnir á bilinu 500-700 leiðbein-
endur til starfa í grunnskólum lands-
ins. Það var ekki fyrr en
á síðasta ári að kennar-
ar án kennsluréttinda
voru að einhverju
marki ráðnir að skólun-
um í Reykjavík. Þar
hefur lengst af verið
nægjanleg aðsókn rétt-
indafólks en aukin eftir-
spum eftir menntuðu
vinnuafli og góð laun á
almennum markaði
hafa orðið til þess að
kennarar hafa í vaxandi
mæli leitað í önnur störf
en kennslu. Sú staða að
þurfi að ráða 100
nu
leiðbeinendur í grunn- UnnurG.
skólana í Reykjavík Krisljánsdóttir
hefur síðan leitt til
verulegrar umræðu og fréttaflutn-
ings um að grunnskólakennarar fáist
ekki til starfa, laun þeirra séu lág og
þeir séu eftirsótt vinnuafl til fleiri
starfa en kennslu. Tónninn í þessum
umræðum er einnig sá að nú sé auð-
veldara en áður að manna skóla úti á
landi. Þetta er ástæðan fyrir því að ég
blanda mér í umræðuna.
Ekkert gert í málinu
Á undanfömum áram hafa um 500
leiðbeinendur starfað í grunnskóla-
kerfinu - nær allir á landsbyggðinni.
Þó að þessi staðreynd hafi mátt vera
öllum ljós áram saman hafa hvorki
fjölmiðiar né þeir sem bera ábyrgð-
ina á skólakerfinu (ríkið áður - sveit-
arfélögin nú) séð þörf á að eitthvað
yrði gert í málinu. Þeir fáu sveitar-
stjómarmenn sem borið hafa hag
skóla og nemenda í heimabyggð sinni
fyrir bijósti hafa „yfirborgað" kenn-
ara áram og jafnvel áratugum saman.
Það hefur þó í fæstum tilfellum dugað
til þess að hægt væri að manna skóla
réttindafólki í mörgum byggðarlög-
um á landsbyggðinni. Þetta hefur
heldur ekki þótt næg ástæða til að
hæla sveitarstjómum fyrir.
Skólarnir standa
ekkijafnfætis
Það eina sem ég hef heyrt um þetta
mál í (reykvískum) fjölmiðlum eru
áhyggjur og yfirlýsingar um atgerv-
isflótta frá landsbyggðinni - lægri
einkunnir á samræmdum prófum
sem sýna að skólarnir standa ekki
jafnfætis þeim á suðvesturhominu.
Mér og fleira landsbyggðarfólki hef-
ur oft sámað þetta - þó að ég verði
um leið að viðurkenna að þetta eigi
við nokkur rök að styðjast. Þó að við
mælum ekki gæði skólastarfs í ein-
kunnum á samræmdum prófum ein-
um saman þá er það staðreynd að
þær era yfirleitt lægri á landsbyggð-
inni en á höfuðborgarsvæðinu. Þótt
hluti ástæðunnar sé e.t.v. neikvæðara
viðhorf til menntunar í dreifbýlinu er
hin ástæðan verr menntaðir kennar-
ar. Og það era einmitt þau örlög sem
era búin öllu íslenska
grunnskólakerfinu ef
ekki verður gert eitt-
hvað í málinu.
Margar ástæður
nefndar
I umræðu síðustu
mánaða um skortinn á
réttindakennuram eru
það fáir aðrir en kenn-
arar og forystumenn
þeirra sem segja hreint
út hvaða lausn er á
þessu vandamáli. Sumir
tala um að það útskrifist
of fáir kennarar, þeim
þurfi að fjölga. Ég hygg
að fjölgun útskrifaðra
kennara að óbreyttum
launum þýði fyrst og fremst minni
gæðakröfur í kennaranáminu, ekká
síst vegna þess að þær stofnanir sem
útskrifa kennara era ekki ofhaldnar
af fjármagni og líka vegna þess að
fólk sækir síður í nám fyrir störf sem
era illa launuð. Ég hef líka heyrt þá
ástæðu nefnda að kennslan verði sí-
fellt erfiðari, félagsþroski nemenda
fari minnkandi, ofbeldi sé algengara í
skólum en áður og þær kröfur séu
gerðar til kennara að þeir veiti veik-
um og afræktum bömum meðferð og
sjái jafnvel um lyfjagjöf. Víst er þetta
rétt í einhverjum tilfellum en ég hygg
að þetta sé ekki stór þáttur í kennara-
skortinum. Fleiri ástæður era tíndar
til - sem era léttvægari en jiær sem
ég gat um hér að framan. Ég hef að
vísu ekki heyrt að vinnutíminn sé
ástæðan - en ásakanir ýmissa um að
kennarar vinni lítið - er samt eitt af
því sem hefur slæm áhrif a.m.k. á
mig. Ekkert af þessu skýrir samt að
það vanti 700-800 kennara inn í
grunnskólakerfi þar sem starfa um
3.500 kennarar.
Of lág laun
Hver er ástæðan fyrir skorti á rétt-
indakennurum? Hún er einfóld - of
lág laun. I þessu gildir sama lögmál
og í svo mörgu - lögmál framboðs og
eftirspumar - og ég hygg að sú há-
kapitalíska lausn að hækka launin sé
sú eina sem dugi. Ágætu sveitar-
sjórnir á íslandi, þetta er erfitt fyrir
ykkur sem erað sífellt undir í sam-
skiptunum við ríkið - en er jafnljóst
og endranær. Nú era kjarasamning-
ar við kennara framundan - kennara
sem eiga réttláta kröfu um hærri
Kennaraskortur
Ástæðan fyrir skorti á
réttindakennurum er
einföld, segir Unnur G.
Kristjánsdóttir:
Of lág laun.
laun svo lausnin ætti að vera nærtæk,
hafi sveitarfélögin og ríkið nokkurn
einasta metnað í menntunarmálum
þjóðarinnar. Það verður að hækka
laun kennara veralega, annars verð-
ur skortur á menntuðum og hæfum
kennurum viðvarandi með þeim af-
leiðingum að Island verður ekki sam-
keppnishæft í heimi þar sem þekking
er lykilatriði fyrir farsæld og fram-
farir.
Höfundur er grunnskólakennari
við Höfðaskóla á Skagaströnd
og í samningnnefnd Félags
grunnskölakennora.
Kemurþérbe ðefninul
hjálpar til við að losa hitaeiningar úr
forðabúrum líkamans og koma þeim
í orkuframleiðslu.
Ýtir undir jafnvægi blóðsykurs.
Minnkar sykurþörf og dregur úr
hungurtilfinningu
mma ni
LYFJA
Lyf á lágmarksverði
Lyfja Lágmúla* Lyfja Hamraborg9 Lyfja Laugavegi
Lyfja Setbergi® Útibú Grindavík*

J /JJrjju
ROBEX
160 LC-3
Með eða án ýtublaðs

t^lUI
m liptír
verð! *
Stuttur afgreiðslutími
MINCRAL
WADCHCtl
HStfttÍmfuhá*!
:-vrt
Mineral snyrtivörulínan inniheldur
steinefni og næringefni úr náttúrunni.
Steinefni og raki gegna mikilvægu
hlutverki þegar kemur að umhirðu
húðarinnar, því án steinefna og raka
getur húðin orðið þurr og viðkvæm,
jafnvel elst fyrr vegna ótímabærrar
hrukkumyndunar. Mineral línan er
án allra aukefna, þ.e. engum
rotvarnarefnum né ilmefnum er bætt
í vörurnar.
Apotheker
SCHELLER
NATURKOSMETIK
SNYRTIVÖRUR Á FRÁBÆRU VERÐI
DCujmdnq.
idagfrákl. 14-17 ^
í Fjarðarkaupum og í Domus Medica
Kaupaukar
1
3
Wv
Lyf&heilsa
Fjarðarkaupum - Domus Medica
FEGURÐ FRÁ NÁTTÚRUNNAR
H E
Mikið úrval göngu- og hlaupabrauta ásamt mesta úrvali landsins
af allskyns þrek- og æfingatækj'um. Aðeins topp-merki.
PR9F9RM 525EX
Rafdrifin göngu- og hlaupabraut
Hraöi 0-16 km/klst.
Fjaðrandi bretti sem minnkar álag á liðamót.
Rafstýrður hæðarstillir (3-10%), vandaöur
tölvumælir, statíf fyrir vatnsbrúsa og handklæöi.
2ja hestafla mótor.
Hægt að leggja saman og því hentug fyrir heimili
og vinnustaði.
Stgr. 158.075.
Kr. 166.394.
Stærð: L. 161 x br. 80 x h. 135 cm
ÖRNINNP'
STOFNAÐ1925
- ÞREKTÆKJADEILD -
Skeifan 11, sími 588 9890
Mt-