Morgunblaðið - 15.10.2000, Blaðsíða 6

6 SUNNUDAGUR15. OKTÓBER 2000
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
Opið alla daga vikunnar frá kl. 10.00 -19.00
Frakkar sakaðir um seinagang við rannsókn flugslyss
BAKSVIÐ
ins. Fréttaskýrandi dagblaðsins Ha-
artez tekur í sama streng og segir
Barak hafa stuðlað að endalokum
friðarferlisins með yfirlætislegum yf-
irlýsingum sínum um „endalok" deil-
unnar. Slíkar yfirlýsingar hafi stang-
ast á við grundvallarhugmyndir
Oslóarsamkomulagsins og sú stað-
reynd að hann hafi verið tilbúinn til
meiri tilslakana en nokkur fyrirrenn-
ara hans bæti ekki fyrir ofdramb
hans.
Barak hefur einnig verið gagn-
rýndur fyrir að heimila ferð Sharon
upp á Musterishæð en forsætisráð-
herrann átti mjög erfitt með að neita
Sharon um leyfið þar sem þá hefði
mátt líta svo á að hann hefði þegar
falið Palestínumönnum yfirráð yfir
Austur-Jerúsalem.
Rúmur helmingur ísraela telur
samkomulag ómögulegt
Hvar sem ábyrgðin liggur er ljóst
að margir Israelar telja atburði und-
anfarinna vikna sýna það og sanna að
þeir geti ekki treyst Palestínumönn-
um. A þetta jafnvel við um þá sem
telja að heimsókn Sharon hafi verið
óráðleg og ótímabær og ísraelsher
hafi brugðist allt of harkalega við
óeirðum Palestínumanna og mót-
mælaaðgerðum ísraelskra araba.
Samkvæmt könnun Jerusalem
Post, sem gerð var áður en tveir ísr-
aelskir hermenn voru myrtir í Ram-
allah, lítur meirihluti Israela svo á að
friðarferlið hafi mistekist og að því sé
nú endanlega lokið. Morð hermann-
anna, lausn hryðjuverkamanna úr
palestínskum fangelsum og fram-
ferði Palestínumanna við grafhýsi
Jakobs, sem palestínsk yfirvöld
höfðu heitið að varðveita í óbreyttii
mynd, hafa sannfært Israela um að
þeir geti ekki treyst yfirvöldum á pal-
estínsku sjálfstjórnarsvæðunum.
Þá segir það sína sögu um viðhorf-
ið í ísrael að leiðtogar Meretz-flokks-
ins hafa nú lýst yfir stuðningi við að-
gerðir Baraks, en flokkurinn hefrn-
hingað til verið helsti fulltrúi þeirra
sem hafa samúð með málstað Palest-
ínumanna á ísraelska þinginu.
Samkvæmt umræddri könnun
telja 79% ísraela Óslóarsamkomu-
lagið endanlega úr sögunni. Nokkru
færri eða 61% telja ómögulegt að
komast að nokkru samkomulagi við
Palestínumenn en tæplega 44% segj-
ast andsnúin hugsanlegu samkomu-
lagi, byggðu á þeim hugmyndum sem
fram komu á fundi leiðtoganna í
Camp David.
Þjóðarleiðtogar og háttsettir emb-
ættismenn alþjóðastofnana leita enn
leiða til þess að bjarga friðarferlinu
en leiðtogar Israels hafa lýst því yfir
að þrátt fyrir að Óslóarsamkomulag-
ið virðist úr sögunni verði einhver
lausn að finnast á deilum þjóðanna.
Þannig hefur Avraham Ben-Ami,
starfandi utanríkisráðherra ísraels,
sagt að nauðsynlegt sé að byggja upp
traust milli deiluaðila áður en lengra
er haldið og Ehud Barak forsætis-
ráðherra hefur talað um hugsanlega
„félaga í friðarumleitunum framtíð-
arinnar". Hann hefur þó einnig viðr-
að hugmyndir hersins um einhliða
aðskilnað þjóðanna en þær hug-
myndir fela í sér að ákvörðun um
landamæri yrði tekin í ísrael og
stjórnsýsla og fjármál þjóðanna yrðu
aðskilin.
loniiitur og'mtjndbanda
fflðrftatfiirliin.
Vilja Frakkar leggja
Concorde-þotunum?
London. AFP.
BRESKIR flugslysasérfræðingar og
talsmenn flugmanna hafa sakað
frönsk flugmálayfirvöld um að draga
á langinn rannsókn á Concorde-slys-
inu fyrir þremur mánuðum en þá fór-
ustll3 manns.
Talsmaður British Airways, BA,
eina flugfélagsins auk Air France,
sem er með Concorde-þotur, sagði,
að flugfélagið sæi ekkert athugavert
við að nota þotumar áfram, jafnvel
þótt Air France ákvæði að leggja öli-
um sínum. Lét hann þessi ummæli
falla rétt áður en ensk-frönsk sér-
fræðinganefnd ætlaði að koma sam-
an til að skoða hvernig rannsókninni
á slysinu hefði miðað áfram.
Bréskir fjölmiðlar sögðu frá því í
fyrradag, að Ken Smart, yfirmaður
slysarannsókna hjá BA, væri mjög
óánægður með rannsóknina í Frakk-
landi. „Hún hefur staðið í 10 vikur en
afraksturinn er þriggja vikna verk,“
sagði Smart. Þá hefur Christopher
Darke, formaður félags flugmanna
hjá BA, áhyggjur af því, að dagai-
Concorde séu taldir, verði rannsókn-
inni ekki flýtt.
Bretamir óttast, að hin eiginlega
ástæða fyrir seinaganginum í Frakk-
landi sé sú, að Air France hafi engan
áhuga á að sjá Concorde-þoturnar
fara aftur í loftið. Segir Darke, að
frönsku þoturnar hafi verið reknar
með tapi en þær bresku með hagnaði.
Frakkarnir líti á slysið sem „einstakt
tækifæri“ til að hætta þessari útgerð.
Talsmaður BA sagði, að stefnt
væri að því koma Concorde-vélunum
aftur í loftið og þá heldur fyrr en
seinna. Hvað Frakkamir gerðu væri
þeirra mál.
i\,eui-ers
ísraelskir hermenn bera kistu með líki Vadim Nourezitz til grafar í bænum Or Akiva. Nourezitz var einn þriggja ísraelskra hermanna er var myrtur af
æstum múg í Ramallah á Vesturbakkanum á fimmtudag.
Israelar velta fyrir sér ábyrgð leiðtoga Israela og Palestínumanna
Svartsýni á samkomulag
einkennir afstöðu Israela
VÍÐA um heim spyija menn
sig að því hvað hafi valdið
þeirri heift og hörku sem
varð til þess að átök ísr-
aela og Palestínumanna stigmögnuð-
ust og leiddu að lokum til þess sem
leiðtogar þjóðanna hafa kallað
„stríðsástand" og „endalok friðarferl-
isins“.
Upphafs átakanna er að leita í mót-
mælum Palestínumanna vegna heim-
sóknar Ariels Sharon, leiðtoga
stjórnarandstöðunnar í Israel, á
Musterishæð í Jerúsalem og harka-
legum viðbrögðum ísraelska hersins.
í Israel velta menn því fyrir sér hvort
leiðtogar þjóðanna, og þá sérstaklega
Yasser Arafat, hafi misst stjóm á
ástandinu eða hvort „stjómleysið"
hafi frá upphafi verið þaulskipulagt.
Israelsk yfirvöld hafa látið í veðri
vaka að upphaf átakanna megi rekja
til þess að Yasser Arafat, leiðtogi Pal-
estínumanna, hafi ekki verið tilbúinn
til þess að ganga frá endanlegu frið-
arsamkomulagi og hann hafi jafnvel
aldrei ætlað sér það. Palestínumenn
besta vopnið gegn því hemaðarlega
ofurefli sem ísrael hefur, enda felist
veikleiki þjóðarinnar helst í við-
kvæmni hennar fyrir dauða her-
manna sinna, innbyrðis klofningi og
fjárhagslegum óstöðugleika. Þá sé
þetta árangursrík aðferð í baráttunni
um samúð umheimsins.
Grundvallarhuginyndir Óslóar-
sanikomulagsins gleymdust
Aðrir telja sökina á því hvemig
komið er liggja hjá Barak og fyrir-
rennurum hans. Þannig leiðir frétta-
skýrandi Jerusalem Post rök að því
að rekja megi endalok friðarumleit-
ana til þess að ekkert hafi verið gert
til að uppræta það hatur sem ríkir á
milli Israela og nágranna þeirra.
Fimm ára samningstíma Óslóarsam-
komulagsins hafi verið ætlað að
draga úr andúð og ofbeldisverkum og
stuðla að friðsamlegri sambúð Isr-
aela og Palestínumanna þannig að
auðveldara yrði að taka á erfiðum
deilumálum, svo sem örlögum palest-
ínskra flóttamanna, framtíð land-
nemabyggða gyðinga og framtíðar-
stjóm Jerúsalem. Þessi
grundvallarhugmynd hafi hins vegar
gleymst við framkvæmd samnings-
Harðnandi átök ísraela og Palestínumanna
hafa stofnað friðarumleitunum þjóðanna í
hættu. SigTÚn Birna Birnisdóttir kynnti
— — ■ ——
sér umræðuna í Israel en fréttaskýrendur
jar í landi hafa undanfarna daga leitað
skýringa á upphafí og raunverulegum
ástæðum átakanna.
hafi því notað heimsókn Sharons sem
tylliástæðu fyrir óeirðum sem þeir
hafi þegar haft á pijónunum.
Israelskir fréttaskýrendur telja að
Arafat hafi þótt þrengt að sér í Camp
David-viðræðunum. Hann hafi séð
fram á að þurfa ekki einungis að tak-
ast á við Ehud Barak, forsætisráð-
herra ísraels, í áframhaldandi samn-
ingaviðræðum, heldur einnig Bill
Clinton Bandaríkjaforseta sem taldi
tillögur Baraks geta orðið gmndvöll
friðarsamkomulags. Þá hafi hann ótt-
ast að almenningsálitið á Vesturlönd-
um væri að snúast gegn Palestínu-
mönnum þar sem þeir virtust standa í
vegi fyrir því að samkomulag næðist.
Hann hafi því talið tímabært að
grípa til aðgerða en margir arabar líti
svo á að hermdarverk og óeirðir séu