Alþýðublaðið - 03.11.1934, Blaðsíða 3

LAUGARDAGINN 3. NÓV. 1934.
ALÞ-ÝÐUBLAÐIÐ
ALÞÝÐUBLAÐfÐ
ÚTGEFANDl :
ALPÝÐUFLOK K ÚRINN
RITSTJORI:
F. R. V AL DE M ARSSON
Ritstjórn og afgrelðsla:
Hverfisgötu 8—10.
SÍMAR:
4900—4906.
4900: Afgreiðsla, auglýsingrr.
4901: Ritstjóm (innlendar fféttir).
4902: Ritstjóri.
4903: Vilhj. S. Vtlhiálniss. (heima).
4904: F. R. Valdemarsson (heima).
4905.: Prentsmiðjan.
4P06: Afgreiðsla.
Klsllaralbftðlr eða
HEILBRIGÐISNEFND Reykja-
víkur taldii í fyrra, að búið
væri í 72 kjallaraíbúðumf í borg-
imri, sem ekki væm íbúðarhæfl-
ar. Auk þess taldi hún, að 206
tbúðir væm lítt hæfar til íbúðr
ar. Af þessu verður ljóst, að
nokkuð á ahnað þúsund mainnis
þýr hér í húsnæði, sem ekki er
sæmiiegt. j
Árið 1932 varð bærinn að sjá
1229 manns fyrir húsnæð'i, og
kostaði það um 128 þúsund kr,
Pað e.ru þannig tvær staðrieynd-
ir, stem giera þá kröfu sjálfsagða,
að bærinn byggi nú þegar ekki
færri en 100 ibúðir.
Ef bærinn geirði skyldu sína í
þessum sökum, yrði þurkaður sá
smánarblettur af höfuðborglnni
að láta það viðgangast, áð mik-
ilí fjöldi mánna búi í húsnæði1,
sem or hættuiegt fyrir Ííkamliega
og aqdlega heMbrigði.
I annan stað væri þá að þvi
viturliega ráði horfið, að bærinn
borgaði þann húsaleigustyrk, &em
hann verður að greiða, til hús-
næðis, sem hann ætti sjálfur.
Með þvi ýrði trygt að styrkur
þessi yrði aldrei hærri en þörf
knefur.
Einn af íulltrúum Aiþýðu-
fliokksins í bæjarstjórn, Jón A.
Pétursson, bar eins og kunnugt er
fram tillögu á síðasta bæjari-
stjómarfundi um það, að bærinn
léti byggja 100 tveggja til þriggja
herhergja jbúðir, og að borgarí-
stjóra væri falið að koma á framf-
færi i þinginu frumvarpi um
heimild til ríkisábyrgðar fyriír
láni, er bærirn tæjld i þessiu skyi l
Ihaldið í bæja;stjóm tók þess-
ari tillögu með fjandskap, en
þorðá þó ekki aðfella hana hreini-
lega. Jón borgarstjóri bað 'um
frest og hinix átta flokksbræður
hans hneigðu sig í auðmýkt og
sögðu já.
ÖLlum er ljóst, að þesisi frest-
un þýðir engar framkvæmdir, að
búið verður áframv í hinum óhæfu
kjallaraíbúðum og bærinn heldur
áfram að greiða húsaleigu, sem
nemur mokkuð á annað hundrað
þúsund króna, til einstakra
nxanna, og það langoftast fyrir
lltt hæfar eða óhæfar íbúðir.
Jón borgarstjóri veit að þessi
frestun þýðfr það, að þess veröt-
ur einginn kostur að koma fram
frumvarpi á þessu þingi um rik-
isábyrgð, og ekki dettur honum
i hiug að paradís íhaldsins,
Rieykjavijk. sé þess umkoirriiin, að
fá lán án þess að njóta til þes-s
aðstoðar rikisins.
Magnús Jóns&on sagði -eitt sin|n
i; sambandi við húsnæðismál
hinna fátæku, að bezt væri að
giera ekikert. Éftir þiesgu boðörði
fer öialdið, þáð. gerir ekkert, því
það dregur ekkert úr vellíðan
íhaldsherranna, þó nokkur hund-
mð börn séu grafin lifandi njður
-í jöröima og þannig fyrirbygt, að
Lfkbrensla.
Blöðiin tjá okkur öðm hvoru
að undirbúningur unddr það að
reiist verði líkbrensla hér í ,bæ
gangi hröðum skre,fum áfram.
Auðvitað -er undirbúníngur þess
máls eiitthvað svipaður -eins og
isvo oft endranær, og auðvitað
©kkert verið að hugsa um fjár-
hagshliðina fremur en með Leik-
hús og sundhöll.
Ég er nú dálítiö forvitinn mað-
ur og fór því á hnotskóg ti-1 að
frétta um þessar framkvæmdi-r'
og aðistöðu og útlit og hugði að
fá þær upplýsingar hjá umsjón-
armanni kirkjugarðanna, því að
é-g hélt að hann hiefði eiinna h-elzt
kynt siér þ-essi mál og því befði
verið til hans Leitað um álit og
framkvæmdir.
Almenningi til athugunar set
ég hér viðtal við hann.
„Hvar er það, sem á að brenna
okktir?“ spurði ég umsjónar-
manninn.
„Ef þú m-einar hvar líkbrensl-
an eða „Crematoríið‘‘ dgi að
byggjast, þá veit ég ekkert um
það. Pau má! hafa ekki Vv-erið
rædd við mig.“
þau -nái -eðiilegum ííkam-Legum og
andlegum þroska. Andvörp veikl-
aðra mæðxa og feðra eru þ-eim
óviðkomandi, þdm fi-nst bezt að
gera -ekki neitt. Þeir eru hins
vegar fleiri og fleiri sem sjá og
skilja að hér þarf skjótra úr-
ræða, og þeir menn m-unu að
dEemi a-nnara Norðurlandaþjóða
og Englendinga fá jafnaðannö-nn-
um stj-órn höfuðborgarinniar í
hendur við fyrsta tækifæri. Það
er eina 1-eiðiri ti-1 þ-ess að hinjir
fátækustu geti flutt úr kjallara-
|búðumum í -nýtízkuhús.
„Ekki það? Ert þú nú samt J
ekki svo að segja dni maðurinn
á landi-nu, sem hefir kynt þéx
fyrirfcomulag og rekstur kirkju-
garða og þá sömuleiðás lík-
brenslu?“
„Ég vdt ékki til að aðrir hafi
g-ert það að verulegu leyti."
„Hvað segir þú svo um nauð-
syn R-eykjavíkur fyrir þetta mann-
virki og hvar álítur þú að það
ei-gi að standa?"
„Um fyrri- spurninguna, þörf-
ina, er mitt álit að vafasamt sé
að nokkuð aðkallandi- sé aðkoma
hér á líkbrenslu, því ef litið er á
reynslu annara þjóða, þá hefir
það teicð ærinn tíma 'að venja
fólk á að nota það. pað eru rúm.
lega 50 ár síðan brennufélög hófu
sarf sitt með miklum áhuga j
Danmörku, og það hafa ekkii ver-
ið sparaðar auglýsingar og „agi’-
tatöon“, og í því hafa tekið þátt
me-stu hieiðursmenn á borð við
Claessen hjá okkur og meðal-
menn eins og Snæbjörn, en samt
hefi-r árangurinn orðið svo hæg-
fara, að árið 1932 eru að-ein.s 7°/o
af látnum mönnum brendir, og
þó eru Danir búnir að rifa sig
lausta frá ýmsum gömlum og úr-
eltum venjum, sem við höldumí,
og það er h-eldur ódýrara að
brenna, og dýr lönd, sem taka
v-erður undlr garða,. pað er sjálf-
sagt sanngirnismál, að þeir, er
þess óska, fá: líkam-i sína brenda,
og til þess eru nú fl-edri leiEfr
sennilega ódýrari, en það er frá-
ldtt að óskir þeirna, sem brenn-
ast vilj-a, séu nokkuð rétthærri
en hi-nna, sem vilja hvíjla; í fmóður
jörð.
Hvað sdnni spumingunini við-
kemur, þ. e. hVar ég álíti- að lík-
brensluhúsið eigi að standa, skal
ég segja það, að það er aðeins
um d'nn stað að ræða, og það
%W í nýja ‘kirkjugarðdnumí í Foss-
vögi, og annars staðar þar, senr
eirns væri ástatt, myndi ekki ann-
ar staður koma til greána. Röki-n
fyrir því eru þessi:
1. pað er sjálfsagt að oieisa
slíka byggingu utan við bæiinn,
enda víðast hvar gert.
2. Með því að byggja í Foss-
vogii notast sama kapella fyrir
jarðarfarir og brenslu. Verður
annars bygt sitt í hvoru lagi, og
myndi það- gefa óþörf útgjöld,
senr neina svona 60000,00 kr.
3. pað -er eðliilegt að alt þetta
fari fram á sama stað, þá er ekki
annað en val fólksins, s-emgildir.
4. par er hægt að hafa sér-
saka reiti fyrir öskuna, annars
staðar «r ekkert pláss fyrir sLíkt.
5. Pað er þægiiegast fyrir prest-
ana, að þetta fari fram frá ein-
um stað.“
„’Þú sagðir að til væru fleári
ráð til að fólk .fengi brenslu en
það, að rei-sa líkbrensiuhús hér,
hvað áttu við m-eð því?“
„Já, það er nú sjálfsagt það
hæpnasta af því sem ég h-efi
sagt, -an það s-em ég meina er
það, að fyrir bæjarbúa myndi
það verða ódýrara fyrsta kastiö,
að bærinn kostað-i brenslu á þeim,
esr þ-ess kunna að óska, t. d.
með því að senda þá líkami- ti.1
Noregs.“
„H-eldur þú að svo líti-l þátt-
taka verði?“
„Ég h-efi nú séð um vkirkju-
garðiinn héri í nærfelt 15 ár. Einu
sjjnni eða tvisvar hefir verið
kvartað yfi-r að -efcki er hér til
brenslustöð, og mig minnir að
svona 3—4 líkamir hafi verið
sendir út til brenslu alt ^það
tímabi-l.“
„Hvað heldur þú þá að talan
yrði hér á ári -eftir að hér væri
komin slrk stofnun ?“
„Ef við ættum að reikna með
því að hér yrði þátttakan stnax sú
sama og| í Danmörku eftir 40 ára
reynslu í þ-essum efnum, þá
myndi það verða svona 12—15
brensliur á ári-.
En -um það skal ég ekkert full-i
yrða, en likurnar benda ekki til
þe,ss, að hér verði fólkið sérstak--
lega gimkeypt fyrír því undir eins,
þegar maður sér það daglega fyr-
ir augunum, að Isl-ejndingar halda
en;n fast í siuma þé siði, sem-aðr-
ar þjóðir hafa niður lagt fyrir
30—40 árum. 0g hvað sem öllu
’ V
þessu líður, hvort rétt er að taka
tiLLit til reynslu annara þjóða í
þess-u efni, eða trúa f blindni
þeim, er berja mál þetta fram af
mesta kappi- og að sumu leyti af
bam-askap, þá er rétt að reisa
þetta væntanlega líkbrensluhús
með þdrri forsjá, sem föng exnx
á, á þ-akn stað, sem skynsam-
legast -er, og spara aukakostnað.
Og ekki- hygg ég að úr vegi væri
að athuga hvort ekki vEeri rétt
að nota rafmagnsofn við bransl-
una þegar fá mætti slikt fyrir
efckert -eða sama sem. Pað myndi
veirða það snyrtilegasta og ódýr-
asta þegar til lengdar létd, og
það er mikill munur, þótt notk-
un yrði lítil til að byrja með, ef
rafmagn væri notað, h-eldur en
ef notuð yrðd kol eða koks.“
Ég þakkaði umsjónarmanninum
fýrir góð svör og gœið og nú
læt ég öðram það eftir að dæma
um það, hvort ekki muni ástæða
til að taka ti-llögur hans ttil
grejina.
L.
Úrsmfiða~
vfnnnstofa
mín
er á Laufásvegi2.
Gnðin. V. Krfstjðnsson.
,'SveltoF sit|nndi krák**. en flfácfftindi fœr
Litið
Hlutavelta
í
skemmn-
ginggann
m
Haraldi
ð
morgnn!
Peningars
500 krónur.
I mörgum dráttum t.d:
100,00
50,00
50,00
25,00
25,00
10,00
10,00
10,00
10,00
10,00
10,00
10,00
10,00
10,00
10,00
10,00
10,00
10,00
10,00
10,00
10,00
10,00
10,00
10,00
10,00
10,00
10,00
10,00
10,oO
lo,oo
Knattspyrnufélagslns V A L U R
verður haldin í K. R-húsinu á morgun, og hefst kl. 4 e. h. Hlé kl. 7—8. Þar verður svo
ótrúlega margt góðra og gagnlegra muna, að líkara er, að maður sé kominn í eitthvert
„Stór-Magasin“ erlendis, en á hlutaveltu. Sem dæmi má nefna:
Vetrarforði
af matvælom í eis-
nm drætti:
1 sk. Bveiti,
1 k. Hðframjöl,
1 ks. Strausiknr,
1 ks. Molasjkur,
10 kg. K ffi,
Kafflbætlr,
Brauð i einu mánuð
og
lð kg. Blái borð nn.
Engin núll, en vinsælt happdrætti!
Asa Hanson
danzkeanari
hefir gefið 26 á-
vísanir á mán-
aðarkenslu i:
Plastik,
Steppdanz
og öðrum
dönzum.
Málverk eftir Eggert kr. 150,00.
Matvörur allsk.
Hreinlætisvörur.
Glervörur.
Leirvörur.
Búsáhöld.
Barnavagn.
Silfur og plett-
vörur.
Fatnaður allsk.
Olía,
kol„
m*rg tonn.
Hveiti, margir pokar.
Fiskur.
Inngsngor 50 nnrar
Vals-h!|ómsveltin skemtir alian tímann!
D áttor 50