Morgunblaðið - 20.10.2000, Blaðsíða 64

M
A FÖSTUDAGUR 20. OKTÓBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
im áí/aAaJasv
Sími 587 7777
Funahöfða 1 - Fax 587 3433
www.litla.is
VW Passat 1.6 Basicline
3/99, 5 g., álfelgur, vindskeið
silfurgrár, ek. 27 þ. km, bílalán
1150/20 þ. á mán., v. 1.550 þ
'Subaru Legacy 2.0 Stw
Anniversary 2/97, 5 g., álfelg-
ur, vindsk., dráttarkr., ek. 56
þ. km, blár/grár, v. 1.450 þ.
MMc Space Star 1.3 1/2000,
5 g., allt rafdr., abs, silfurgrár,
ek. 10 þ. km, bílalán 1.130/25
þ. á mán., v. 1.280 þ.
Peugeot 306 1.6 stw 4/98, 5
g., allt rafdr., abs, Ijósblár, ek.
37 þ. km, v. 1.050 þús. Tilboð
850 stgr. (Einnig aðrar árg.)
Suzuki Vitara Se 1.6 4x4,
7/98, 5 g., allt rafdr., álfelgur,.
Ath. nokkrir bílartil. V. 1.350 þ.
Mazda 323 Glx 1.5 6/97,
sjálfsk, vindskeið, ek. 33 þ.
km, silfurgrár, bílalán 620/15
þ. á mán., v. 990, sk ód.
(Einnig 1996, 1.3, v. 660 þ.)
Toyota Corolla Touring
1991, 5 g„ ek. 187 þ. km,
rauður, v. 450, tilboð 360 stgr.
Einnig árg. 1994, v. 700 þ.
stgr.
Opel Astrá 1.6 1/2000, 5 g„
álfelgur, vindskeið, filmur,
aukadekk, ek. 17 þ. km, silfur-
grár, bílalán 1.100/18 þ. á
mán„ v. 1.530 þ.
Nissan Patrol Se 10/99, 5 g„
35“ breyttur, álfelgur, cd,
kubbur, dráttarkr., ek. 17 þ.
km, hvítur, bílalán 2,4 m„ v.
3.750 þ.
VW Golf Cl 1.8 1996, sjálfsk.,
aukadekk, cd, ek. 70 þ. km,
hvítur, v. 780 þús.
www.litla.is/tilboðsbílar
Fjöldi bífreiða á tilboðsverðí
UMRÆÐAN
Það yrði ekki
aftur snúið!
IBUAR við Elliða-
vatn sem og margir
aðrir hafa undanfarið
mótmælt byggingar-
áformum við vatnið
eins og þau birtast í
tveimur deiliskipu-
lagstillögum sem
skipulagsnefnd Kópa-
vogs hefur til umsagn-
ar þessa dagana.
Fjölmargar athuga-
semdir hafa borist
gegn þessum tillögum
frá einstaklingum,
samtökum, bæjarfé-
lögum o.fl. Þessu hafa Hanne Fisker
verið gerð góð skil í
fjölmiðlum.
Eg er Vatnsendabúi og er búin
að vera það í rúmlega tíu ár en bý
utan þess svæðis sem þetta um-
deilda skipulag nær til. Ef þessar
byggingar verða að veruleika er ég
því svo lánsöm að þurfa ekki að sjá
þær út um eldhúsgluggann. Þó gat
ég ekki, frekar en fjölmargir aðrir,
setið aðgerðalaus og beðið eftir
úrskurði skipulagsnefndar. Farið
var út í að kanna skoðun almenn-
ings í þessu máli með því að safna
undirskriftum. Það rann fljótt upp
fyrir okkur sem komum að þessu,
að það væri í raun okkar eiginn
dugur sem réði því hve vel sú söfn-
un myndi ganga. Hvatningin var
slík og undirtektirnar svo yfir-
gnæfandi jákvæðar. Við ákváðum
þó að láta staðar numið eftir tæp-
lega þrjár vikur. Ég er þakklát öll-
um þeim rúmlega tíu
þúsund Islendingum
sem studdu okkur.
Við hefðum svo auð-
veldlega getað náð til
mun fleiri. En ég
treysti því þó, að sjón-
armið tíu þúsund ís-
lendinga hafi vægi
þegar ákvörðun verð-
ur tekin.
Það eru margar
spurningar sem hægt
er að velta fyrir sér í
þessu máli og margir
þættir sem eðlilegt er
að gera athugasemdir
við. Nú hefur verið
samþykkt í bæjarstjórn Kópavogs
eignarnámssátt við landeigendur.
Sú sátt gefur landeigendum leyfi
til að byggja eins og lýst er í deili-
skipulagstillögunum. Deiliskipu-
lagstillögurnar eru enn í vinnslu
hjá skipulagsdeild Kópavogs sem
er þessa dagana að fara í gegnum
innsendar athugasemdir og taka
afstöðu til þeirra. Er ekki hætta á
að sáttin, sem er bindandi, hafi
áhrif á þá afstöðu sem skipulags-
nefnd, bæjarráð og bæjarstjórn
eiga eftir að taka? Af hverju hefur
Kópavogsbær aðeins látið gera
frumathugun á þeim umhverfis-
áhrifum sem íbúðabyggð mun
hafa? Niðurstöður þeirrar athug-
unar eru, að nánari rannsókna sé
þörf á nær öllum þáttum sem at-
hugunin nær til. Eru einhver sann-
færandi rök fyrir að staðsetja
Heilt og sælt
veri fólkið!
HEILBRIGÐ bein
eru sterk sem stál en
léttari og sveigjanlegri.
Beinin eru undraver-
öld, þar sem ríkir jafn-
vægi milli uppbygging-
ar og niðurbrots beins
undir stjórn álagsnema
og með flóknu samspili
hormóna, kalks og D-
vítamíns. Heilbrigð
bein eru sprelllifandi.
Þau eru forðabúr kalks
til lífsnauðsynlegrar
innri starfsemi líkam-
ans. Þau eru askja sem
verja mikilvæg líffæri
hnjaski og þau gera
hreyfingar líkamans
starfrænar. Við getum faðmað þann
sem við unnum, farið ferða okkar og
gengið til þeirra starfa sem við kjós-
um okkur.
Beinvernd
Daglegur göngutúr,
segír Þórunn B. Björns-
Þórunn B.
Björnsdóttir
dóttir, styrkir bæði
vöðva og bein.
Bein geta lagað sig að kröfum um-
hverfisins. Þessi svörun beinsins er
komin undir ýmsum þáttum. Erfðir
ráða hér nokkru um svörun beinsins
en ýmsir aðrir þættir koma til. Það
þarf ákveðið magn af kalki og D-víta-
míni, mismunandi magn eftir ald-
ursskeiði og hæfilega hreyfingu. Við
. endurtekið álag þéttast beinin og
styrkjast til þess að standast álagið.
Þegar hreyfingu skortir tapast bein,
hratt fyrst í stað en síðan næst að
lokum nýtt jafnvægi, þar sem beinið
er þó veikara en áður og þolir minna
álag. Kyrrseta og rúmlega er því eit-
ur í beinum mannsins. Alvarlegustu
brotin sem verða vegna beintaps eru
hryggjarliðir, sem taka að falla sam-
an og brot á lærleggshálsi við byltur.
Þessi brot eru öll mun
algengari hjá konum en
körlum. Við þetta
lækkar líkamshæðin,
herðakistill myndast,
öndun verður erfiðari
og færni til gangs tap-
ast.
Hámarksbeinþéttni
næst við tuttugu og
fimm til þrjátíu ára ald-
ur. Öflug hreyfing og
góð kalk og vítamíninn-
taka skipta miklu máli
hér. Eftir þennan aldur
tapast bein hægt og
bítandi. Við tíðahvörf
kvenna kemur tíu ára
tímabil, þar sem kon-
umar tapa beini hratt í tengslum við
kvenhormónskort. Kvenhormón-
meðferð á við sumar konur, en hollir
lífshættir og líkamleg áreynsla að
minnsta kosti í 2 klukkustundir á
viku stuðlar einnig að vernd bein-
anna. Aldurstengda beintapið segir
helst til sín eftir sjötugt, þegar iðu-
lega bætist við kyrrseta, sem veiklar
ekki aðeins beinin, heldur einnig
vöðvana. Þá er það sem lærleggs-
hálsbrotin verða algengari og fæmin
tapast og vítahringur minnkandi
hreyfingar og færni myndast.
Daglegur göngutúr styrkir bæði
vöðva og bein og það gerir reyndar
öll almenn hreyfing, hvort sem er við
heimilisverk eða önnur störf, þar
sem reynt er á hina stóra vöðva lík-
amans.
Góð inneign í beinabankanum á
fyrsta hluta lífshlaupsins er dýrmæt
forgjöf. Við tíðahvörf kvenna er mik-
ilvægt að huga að beinþéttninni og
eftir því sem árin færast yfir verður
mikilvægt að tryggja nægilegt kalk,
800-1.200 mg, 600 alþjóðlegar ein-
ingar af D-vítamíni og hæfilega
áreynslu, til dæmis þrisvar í viku, til
þess að beinin verði heil og sæl.
Þessa skulum við minnast á bein-
vemdardaginn.
Höfundur er sjúkraþjálfarí og situr i
stjórn Beinverndar.
Elliðavatn
Viljum við láta minnast
okkar, spyr Hanne
Fisker, sem kynslóðar-
innar sem sá of
skammt?
blokkabyggð þetta nálægt vatninu
þegar leikmanni sýnist vera góðir
möguleikar á að koma henni fyrir
fjær vatninu? Hvers vegna ekki að-
skipuleggja svæðið í kringum Ell-
iðavatn sem eina heild í staðinn
fyrir í litlum sundurlausum eining-
um og þá að teknu tilliti til þeirrar
byggðar sem fyrir er, til lífríkis og
heildaryfirbragðs landslags? Sér
ekki hver maður að byggð af þess-
um þéttleika, á þessum stað, er í
hrópandi ósamræmi við umhverfið?
Þetta era mikilvægar spurningar
núna á meðan beðið er eftir niður-
stöðunni - hvort deiliskipulagstil-
lögurnar verði samþykktar. En við
megum ekki týna aðalatriðinu. Eft-
ir einhver ár verða smáatriðin
gleymd. Viðhorf í skipulagsmálum
hér á landi eru að breytast og áður
en langt um líður er sýnin öpnur.
Svæðið í kringum Elliðavatn hef-
ur allt til að bera. í framtíðarbyggð
gæti það orðið enn dýrmætara úti-
vistarsvæði en það er í dag, hluti af
grænni lífæð sem teygir sig frá
Seltjarnarnesi, með ströndinni, um
Fossvogsdal og Elliðaárdal. Lif-
andi vatnið og umhverfi þess er
það sem tengir saman Elliðaárdal
og Heiðmörk. Þétt og háreist
byggð á bökkum Eiliðavatns mun
þrengja að þessari leið borgarbúa
út í náttúrana. Viljum við það?
Viljum við láta minnast okkar
sem kynslóðarinnar sem sá of
skammt og skemmdi umhverfi sem
hefði orðið börnum og barnabörn-
um höfuðborgarsvæðisins ómetan-
legt? Ég treysti því að enginn kjósi
slíkan minnisvarða og ég treysti
því að niðurstaðan í þessu máli
verði Elliðavatninu og þar með al-
menningi í hag.
Við berum öll ábyrgð.
Höfundur er íbúi i Hvarfahverfi á
Vatnsenda.
Gdðærið nær til
Súgandaíj ar ðar
ALLT tal um niður-
sveiflu í vestfirsku
samfélagi hefur berg-
málað í öllum fjölmiðl-
um undanfarin ár og
hafa fréttamenn
keppst við að gera lítið
úr okkur sem búum
hér fyrir vestan. Við
þetta „úti á landi
pakk“, eins og við er-
um oft kölluð, getum
ekki endalaust hlustað
á svona málflutning og
þess vegna tók ég þá
ákvörðun að vekja at-
hygli á nokkram stað-
reyndum sem varða
minn heimabæ.
Ef ég byrja á að nefna mannfjölda
þá voru búsettir þann 1. des 1996
275 manns á Suðureyri en 1. des
Vestfirðir
Lengi má telja upp, seg-
ir Elías Guðmundsson,
Eh'as Guðmundsson
hvernig góðærið hefur
skilað sér til Súganda-
fjarðar.
1999 voru Súgfirðingar 317 sam-
kvæmt upplýsingum Hagstofu en
það er um 15 % aukning og einnig er
fjölgun þetta árið en nákvæmar töl-
ur liggja þó ekki fyrir enn. Svo má
nefna að árið 1995 var skráður kvóti
Súgfirðinga 839 tonn en samkvæmt
upplýsingum Fiskistofu er skráður
kvóti á Suðureyri nú í dag 1.341
tonn eða aukning um tæp 60 %.
Þetta er fyrir utan þann stóra flota
af smábátum sem sækir Súganda-
fjörð heim á hverju sumri og má
nefna að landaður afli hefur aukist
úr 3.552 í 5.456 tonn eða rúmlega
56% aukning á síðustu fimm árum.
Fjöldi fyrirtækja skráð á Suðureyri
hefur aukist úr 17 í 23 síðustu fimm
árin að sögn Hagstofu.
Leiguhúsnæði hefur verið af
skomum skammti undanfarin ár en
þó era enn fasteignir til sölu hér í
nafla alheimsins. Ef minnst er á
menningarmál í Súgandafirði hefur
sami krafturinn verið í uppbyggingu
þar og má þar nefna Sæluhelgi Súg-
firðinga sem má kalla þjóðhátíð
Súgfirðinga og dregur sú hátíð sí-
fellt fleiri og fleiri gesti til sín á
hverju ári. Svo má nefna leikfélagið
Hallvarð Súganda sem reis úr
rekkju fyrir þremur árum og hefur
sett upp þrjár leiksýningar síðan.
Einnig var listaverkum komið
fyrir í Súgandafirði síðastliðið sum-
ar. Þar má nefna „Vestfirsk öfl“ sem
sett var á Sjöstjöm-
una, 12 steindir glugg-
ar voru settir í
kirkjuna og „Dropi í
hafið“ var sett í fjöru-
borðið við Kleif.
Svona er lengi hægt
að telja upp hvernig
góðærið hefur skilað
sér til Súgandafjarðar
en það sem mætti, að
mínu mati, skýra þessa
velgengni er nálægðin
við gjöful fiskimið og
að miklu leyti jarð-
göngin okkar. í dag
era jarðgöngin nýtt vel
og má þess geta að
meðalumferð um göngin á dag jafn-
gildir því að hver Súgfirðingur fari
rúmlega eina ferð í gegnum göngin
á dag en skýringin liggur líklegast í
því að fjöldi ísfirðinga og Súgfirð-
inga vinna ekki þeim megin við
göngin þar sem þeir eru búsettir.
Vissulega fara allir flutningar í
gegnum göngin og telur það mikið
þegar umferð í göngunum er skoð-
uð. Svo virðist einnig vera að Súg-
firðingar séu hættir að treysta á op-
inbera aðstoð og bjarga sér þess í
stað bara sjálfir og miðað við þessar
staðreyndir gera þeir það bara
nokkuð vel.
Hvað með þessar staðreyndir
hafa því miður lánastofnanir misst
trúna á því að veðsetja fasteignir
sem ekki er hægt að hafa með sér á
brott frá Suðureyri. Þetta er vegna
ranghugmynda sem þeim hafa verið
bornar á borð af fjölmiðlum undan-
farin ár og er þetta gott dæmi um-
hvernig fjölmiðlar geta haft áhrif á
byggðaþróun í landinu. Ég, „sveita-
lubbinn", gekk á milli lánastofnana
nú í haust og athugaði hvort áhugi
væri fyrir hendi að fjármagna fyrir-
tæki á Suðureyri í samvinnu við
óstofnað hlutafélag á Suðureyri.
Nei, sögðu flestir, það var ekki hægt
vegna þess að enginn vildi taka veð í
fasteign á svona stað þar sem allt
væri á hraðri leið niður á við var mér
yfirleitt sagt. Þegar ég var búinn að
láta hafa mig að fífli fór ég að velta
fyrir mér hvort það væri staðurinn
Suðureyri sem ætti undir högg að
sækja eða hvort fordómar og van-
þekking lánastofnana væri að gera
mér erfitt fyrir með að fjármagna
svona verkefni. Þegar ég velti þessu
fyrir mér held ég að við „þetta úti á
landi pakk“ séum búin að láta fjöl-
miðla gera okkur að fífium undan-
farið og svo vona ég að fjölmiðlar
fari nú að láta okkur í friði og snúi
sér frekar að jákvæðari fréttaflutn-
ingi af málefnum á landsbyggðinni.
Höfundur er fjarnámsnemi
f viðskiptafræði.