Morgunblaðið - 21.10.2000, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ
HÖFUÐBORGARSVÆÐIÐ
LAUGARDAGUR 21. OKTÓBER 2000 15
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Þau tímamót urðu hjá varnarliðinu í Keflavík í fyrradag að allar fímm
Sikorsky HH60G björgunarþyrlur þess voru í flughæfu ástandi á sama
tíma en ekki er gert ráð fyrir því að svo sé. Reglan er sú að tvær séu til
taks á hverjum tima.
Allar þyrlur varnarliðs-
ins í flughæfu ástandi
ÞAU tímamót urðu hjá varnarlið-
inu í Keflavík fyrir skömmu að all-
ar fimm Sikorsky HH60G björgun-
arþyrlur þess voru í flughæfu
ástandi á sama tíma en ekki er
gert ráð fyrir því að svo sé. Regl-
an er sú að tvær séu til taks á
hverjum tíma. Af því tilefni flugu
þyrlurnar fimm saman yfir höfuð-
borginni.
Tillaga um Vatnsenda á aðalfundi
sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu
V ar tekin á dag-
skrá og vísað
frá án umræðu
SAMÞYKKT var á aðalfundi Sam-
taka sveitarfélaga á höfuðborgai’-
svæðinu, að taka á dagskrá tillögu
um skipulag á Vatnsendalandi sem
Ólafur F. Magnússon, borgarfulltrúi
í Reykjavík, lagði fram. Þegar að
henni kom í dagskránni undir lok
fundarins bar Sigurgeir Sigurðsson,
bæjarstjóri á Seltjarnarnesi, fram
frávísunartillögu sem samþykkt var
með 24 atkvæðum gegn 7. Fékkst því
tillaga Ólafs ekki rædd á fundinum.
Þegar rætt var um skýrslu stjóm-
ar á fundinum kynnti Olafur tillögu
sína um Vatnsendaland og óskaði
eftir að hún yrði tekin á dagskrá
undir liðnum önnur mál. Tillagan er
svohljóðandi:
„Aðalfundur Samtaka sveitarfé-
laga á höfuðborgarsvæðinu, haldinn
á Seltjarnarnesi 20. október 2000,
beinir þeim eindregnu tilmælum til
bæjaryfirvalda í Kópavogi, að ráðast
ekki í framkvæmdir vegna byggðar í
Vatnsendalandi skv. nýju deiliskipu-
lagi, fyrr en að loknum nauðsynleg-
um rannsóknum á orsökum mengun-
ar í Elliðavatni og áhrifum aukinnar
byggðar á hana. Fundurinn leggur
áherslu á að litið sé á lífríki Elliða-
vatns og Elliðaánna sem einnar
heildar og að útivistarsvæði fyrir alla
íbúa höfuðborgarsvæðisins við EU-
iðavatn verði tryggt. Fundurinn tel-
ur að fyrirætlanir um stóraukna
byggð í nágrenni Elliðavatns og fjöl-
býlishúsabyggð milli Vatnsendaveg-
ar og Elliðavatns samrýmist ekki
þessum sjónarmiðum og því sé nauð-
synlegt að endurskoða þær.“
Frávísunartillaga
borin upp
Þegar kom að því að ræða tillög-
una bar Sigurgeir Sigurðsson upp
frávísunartillögu ásamt fleirum. „Eg
og fleiri höfum talið að samtökin
gætu endað á nokkuð hálli braut ef
þau ætluðu að fara að álykta um inn-
ansveitarmál hjá ákveðnum sveitar-
félögum er við höfum aðra staði til
þess og önnur samtök," sagði Sigur-
geir og las svofellda tillögu: „Með
vísan til þess að skipulags- og um-
hverfismál svæðisins eru til efnis-
legrar meðferðar í svæðaskipulags-
nefnd höfuðborgarsvæðisins, jafn-
framt þeirri staðreynd að viðræður
eru að hefjast milli Kópavogs og
Reykjavíkur, meðal annars um sam-
eiginleg hagsmunamál á Vatnsenda-
og Elliðaársvæðinu, er tillöguni vís-
að frá.“
Tillagan var strax tekin til af-
greiðslu og var samþykkt með 24 at-
kvæðum gegn 7 að vísa henni frá. Að
því loknu bað Ólafur F. Magnússon
um orðið og sagði þessa meðferð hlá-
lega. Hann sagði að ætluðu Samtök
sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu
sér að standa undir nafni hlytu þau
að ræða þetta alvarlega mál á aðal-
fundi sínum.
Hláleg meðferð
„Þetta er hláleg meðferð og okkur
ekki til sóma,“ sagði Ólafur og kvaðst
hafa sagt við menn fyrr á fundinum
að hann væri reiðubúinn að leggja til
að tillögunni yrði vísað til stjórnar
meðal annars með þeim rökum að
hér væri hvorki um einkamál Kópa-
vogsbúa að ræða né sérmál Reykja-
víkur og Kópavogs. Þetta væri stór-
mál allra sveitarfélaga höfuðborg-
arsvæðisins.
Arnþór Helgason, bæjarfulltrúi á
Seltjarnarnesi, sagði að með því að
komið hefði verið í veg fyrir að um-
hverfis- og útivistarmál væru rædd
með afgreiðslu á tillögu Ólafs hlyti að
vakna spurning um samtökin sem
umræðuvettvang. „Er aðalfundur
SSH vettvangur fyiir lýðræðisleg
skoðanaskipti um hvers kyns mál
sem er ef þau fara þvert á svig við
hagsmuni einstakra sveitarfélaga?
Ef svarið er já ber okkur að taka
þessa tillögu til efnislegrar meðferð-
ar. Ef svarið er nei, þá ættum við að
forðast að ræða nokkur önnur mál en
þau sem við erum sammála um,“
sagði bæjarfulltrúinn meðal annars.
Flosi Eiríksson, bæjarfulltrúi í
Kópavogi, sagði það misskilning að
menn vildu ekki ræða Vatnsenda-
málið, aðeins hefði verið samþykkt
að vísa frá umræddri tillögu. Sam-
þykkt hefði verið að vísa frá tillögu
sem innihéldi ákveðnar meiningar
um hvernig eitt sveitarfélag ætti að
skipuleggja land sitt.
Helgi Hjörvar um félagslegar leiguíbúðir
Leigjendur, ekki borg-
in, njóta hagnaðarins
Reykjavík
HELGI Hjörvar, formaður félags-
málaráðs Reykjavíkm-, segir að leigj-
endur félagslegra leiguíbúða njóti
góðs af þeim hagnaði, sem borgin nær
fram af núverandi fyrirkomulagi við
innlausn félagslegra eignaríbúða.
Hann segir stefnt að því að fjalla um
hvort ástæða sé til að stytta forkaups-
réttartímann frekar en þegar hefur
verið gert í lok þessa árs.
í Morgunblaðinu í gær gagnrýndi
Soffía Gísladóttir, sem átt hefur fé-
lagslega eignaribúð í Reykjavík í 12
ár, það fyrirkomulag sem borgin
starfar eftir við innlausn félagslegi’a
eignaríbúða. Eignarhlutur hennar
nemur um 230 þúsund krónum eftir
12 ár. Áhvílandi lán er um 6 m.kr. en
Soffía telur markaðsverð íbúðarinn-
ar, sem er við Langholtsveg, um 9
m.kr. Við innlausn er upphaflegt
kaupverð framreiknað samkvæmt
neysluvísitölu og dregin frá 1% fyrn-
ing fyrir hvert ár sem íbúðin hefur
verið í hennar eigu. Eftir að nýtt hús-
næðiskerfi var sett á fót í upphafi árs
1999 hefur borgin hætt úthlutun fé-
lagslegra leiguíbúða en veitir viðbót-
arlán allt að 90% af kaupverði til
þeirra sem eru undir skilgreindum
tekjumörkum og kaupa fasteignir á
almennum markaði. Sveitarfélög hafa
kaupskyldu félagslegra eignaríbúða í
10 ár en kauprétt í allt að 30 ár.
Reykjavíkurborg hefui’ ákveðið að
beita forkaupsrétti í 25 ár, Mosfells-
bær í 15 ár en Hafnarfjörður hefur al-
farið fallið frá forkaupsrétti og kaup-
skyldu nema eigendui- ósld eftir því,
eins og nánar kemur fram annars
staðar á síðunni.
Helgi Hjörvar sagði í samtali við
Morgunblaðið í gær að þegar breyt-
ingai- voru gerðar á félagslega eignar-
íbúðakerfinu og verkamannabústaðir
í raun lagðir niður hafi verið Ijóst að
mun fleira fólk mundi leita á leigum-
arkaðinn en áður var. „Ríkisvaldið
ákvað þess vegna að heimila sveitai’-
félögum að nýta forkaupsrétt að
verkamannabústöðum til að breyta
þeim í leiguíbúðir og það hefur
Reykjavíkurborg eins og ýmis önnur
sveitarfélög gert í nokkrum mæli,“
sagði Helgi.
Kemur leigjendum til góða
„Þannig er áfram verið að nota fé-
lagslegt húsnæði í félagslegum til-
gangi og Reykjavíkurborg er ekki að
hagnast á innlausnum." Helgi sagði
að ýmsar þeirra íbúða sem kæmu til
innlausna væru undir markaðsverði.
„Það kemur þá aftur leigjendum fé-
laglegra leiguíbúða til góða því leigan
miðast við kaupverðið og þannig er
verkamannabústaðakerfið í raun að
gagnast áfram efnalitlu fólki. Þær
íbúðir, sem ekki eru nýttar sem leigu-
ibúðir, eru seldar á almennum mark-
aði og söluhagnaður rennur í varasjóð
sem er ætlað að greiða líka sölutap af
öðrum íbúðum annars fólks í sama
kerfi.“
Helgi sagði að eftir fyn-greinda
kerfisbreytingu hefði forkaupsréttur
borgarinnai' verið styttur úr 30 áram
í 25 en auk þess hefði borgin kaup-
skyldu í 10 ár og í 15 ár ef íbúð væri
seld nauðungarsölu.
Verður að fara að með gát
„Ég hef rætt það við fulltrúa meiri-
og minnihluta í félagsmálaráði að við
tökum forkaupsréttinn aftm- til skoð-
unar nú í árslok og hvort ástæða sé til
að stytta hann frekar en það er líka
ástæða til að leggja áherslu á að hér
verður að fara að með gát því í
verkamannabústaðakerfinu í Reykja-
vík einni eru um 4000 íbúðir og ef
stjómvaldsákvörðunum stór hluti
þeirra kæmi skyndilega inn á al-
menna markaðinn og eigendur þeirra
leituðu kæmu sömuleiðis sem kaup-
endur á almenna markaðinn gæti það
haft ófyrirsjáanlegar afleiðingar á
eftirspum og þenslu á markaðnum
sem er ærin fyrir,“ sagði Helgi.
„Ég dreg ekki í efa að sú leið sé fær
að falla frá forkaupsrétti,11 sagði Helgi
spurður um þá leið sem Hafnarfjörð-
ur hefur faiið, „en ákvarðanir í þessu
verða að helgast af forgangsröðun
verkefna. I Reykjavík er staðan nú sú
að 500 einstaklingar og fjölskyldur
em í bið eftir félagslegu leiguhúsnæði
og þar af era um 300 sem búa við
mjög slæmar aðstæður inni hjá að-
standendum eða í öðmm neyðarúr-
ræðum. Við þær aðstæður er nauð-
synlegt að nýta allar færar leiðir til að
fjölga leiguíbúðum," sagði Helgi.
Um það verklag að draga frá eign-
arhluta eigenda ef veggir em málaðir
í dökkum litum og gólfefni em önnur
en gólfdúkur, sagði Helgi að hafa
mætti ýmsar skoðanir á þessum
reglum eins og þær séu og hafi verið í
verkamannabústaðakerftnu í Reykja-
vík og öðram sveitarfélögum. „En það
em reglur sem kaupendur í því kerfi
gengu að og við höfum ekki verið að
að breyta þeim í óhag,“ sagði hann.
„Ég tel hins vegar að hið nýja fyrir-
komulag um að fólk fái viðbótarlán til
að kaupa á almennum markaði sé
miklu nútímalegri aðferð við félags-
lega aðstoð í húsnæðismálum og laus
við þá skavanka miðstýringar og sam-
þjöppunar félagslegs húsnæðis sem
um sumt einkenndi verkamanna-
bústaðina.“
Athugasemd frá
Húsnæðisskrifstofu
MORGUNBLAÐINU hefur borist
eftirfarandi athugasemd frá Arnaldi
M. Bjamasyni, framkvæmdastjóra
Húsnæðisskrifstofu Reykjavíkur:
„í Morgunblaðinu fóstudaginn 20.
október s.l. var „frétt“ undir dálkn-
um höfuðborgai’svæðið með megin-
fyrirsögninni „Þeir em að græða á
fátæka fólkinu". Þar er fullyrt að
Reykjavíkm-borg hagnist stórlega á
innlausn félagslegra eignaríbúða og
hindri að eigendur þeirra njóti verð-
hækkunar á fasteignamarkaði.
Þar sem þessi fullyrðing er alröng
er nauðsynlegt að leiða hið rétta
fram.
Undir lögum um húsnæðismál nr.
97/1993 og eldri lögum var það skylda
sveitarfélags að innleysa félagslegar
eignaríbúðir, áður verkamannabú-
staði, leitaði eigandi íbúðar eftir því.
Þessi skylda er framlengd í I. kafla
bráðabirgðaákvæða nýrra húsnæðis-
laga nr. 44/1998. Með lögum nr. 44/
1998 um húsnæðismál, sem kveða
m.a. á um annað form félagslegrar
aðstoðar við húsnæðiskaup, þ.e. svo-
kölluð viðbótarlán, og ekki verður
fjallað um nánai’ hér, vom ákvæði
eldri laga um kaupskyldu og for-
kaupsrétt framlengd. Kaupskylda
sveitarfélags er þar óbreytt og áfram
er þar ákvæðið um forkaupsrétt til 30
ára að hámarki.
Með samþykkt borgarráðs í febr-
úar 1999 var forkaupsréttur færður
niður í 25 ár frá kaupsamningi. Þótti
það sanngjamt og í takt við lengd
lánstíma húsnæðislána frá þeim tíma.
Meginrangfærsla greinarinnar
felst í þeirri fullyrðingu að Reykja-
víkurborg stórgræði á innlausn og
endursölu íbúða, þvert á móti er
leikreglum þannig hagað, samkvæmt
hinum nýju iögum og reglum þeim
fylgjandi, að Reykjavíkm’borg og
stofnun hennar, Húsnæðiskrifstofa
Reykjavíkur, ber af þeirri umsýslu
vemlegan kostnað.
Varasjóður viðbótarlána
Hin nýju húsnæðislög kveða á um
stofnun varasjóðs viðbótarlána sam-
anber X. kafla, greinar 43-45. í VIII.
kafla bráðabh’gðaákvæða laganna;
varasjóður, segir: „í varasjóð skv. X.
kafla laga þessara skulu auk fram-
laga sveitarfélaga renna ... 2. Sölu-
hagnaður af íbúðum sem sveitarfélög
hafa byggt og innleystar em af hálfu
sveitarfélaga og endurseldar með
söluhagnaði.“ Af þessu er ljóst að
hagnaður af seldum, innleystum
íbúðum rennur í varasjóð viðbótar-
lána en ekki til Reykjavíkurborgar.
Rétt er að geta þess að ítrekað
hafa fallið hæstaréttardómar þar
sem útreikningsreglur og aðferðir
húsnæðisnefndar Reykjavíkur við út-
reikning innlausnarverðs hafa verið
staðfestar."
Aths. ritslj.
Morgunblaðið vísar á bug gagn-
íýni Arnaldar M. Bjamasonar á
vinnubrögð blaðsins vegna um-
ræddrar fréttar.
Það var sjálfsagt og eðlilegt að
gefa Soffíu Gísladóttur færi á að
koma á framfæri gagnrýni á borgar-
yfirvöld vegna þessa máls. Hún á
sama rétt á að lýsa sínum sjónarmið-
um og fulltrúar Reykjavíkurborgar
að svara. Þess vegna er ekkert tilefni
til að tala um frétt innan gæsalappa.
Breytingar á umferð um Langarima
Tveir kostir ræddir
Grafarvogur
TVEIR kostir koma til greina til
breytinga á umferð við Langa-
rima í Grafarvogi, að mati Arna
Þórs Sigurðssonar, formanns
skipulags- og umferðarnefndar
Reykjavíkur. Kostirnir hafa verði
kynntir á fundi með íbúum Graf-
arvogs og verða nú ræddir í skipu-
lagsnefnd á nýjan leik. Nefndin
gerir svo tillögu sem lögð verður
fyrir borgarráð til afgreiðslu.
Þetta kom fram á máli Arna Þórs
á fundi borgarstjórnar í fyrra-
kvöld.
íbúar í nágrenni Langarima
hafa krafist þess að umferð um
götuna verði breytt en afar skipt-
ar skoðanir em um það með hvaða
hætti það skuli gert. Að sögn Ama
Þórs koma eftirtaldir kostir til
greina: Annaðhvort verði götunni
lokað algerlega eða hún opnuð í
miðju en hjáleiðum við leikskóla
og verslunarmiðstöð lokað. Gatan
verði þá þannig úr garði gerð að
hægt verði að draga úr umferðar-
hraða og hluti götunnar verði
gerður að 30 kílómetra hverfi með
upphækkunum og traustum og
öraggum gönguleiðum.