Alþýðublaðið - 06.11.1934, Síða 1

22
nýja kaupendur fékk
Alpýðublaðið í dag.
XV. ÁRGANGUR
ÞRIÐJUDAGINN 6. NÓV. 1934.
319. TÖLUBLAÐ
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
fískiráðsfrnmvarp Olafs Thors
fær hððolega meðferð á alþligi.
thaldsmenn i slávarútvegsnefnd gera b'eytingartiliöp við
frnmvaipíð, en meiri hloti nefndarinnar legonr til að pvi
verði visað frð
OLAFUR THORS bar fyrjr
skönðniu íram írumvarp um
svokallaö íiskiráö og lét fylgja
fiumvarpinu, sem er eitt af minstu
frumvörpunum, sem lö-gö hafa
veriö fyrtir aiþiugi, isiua lengstu
greinargerö, sem 'fylgt befir
nokkru frumvarpi.
Með fmmvarpinu er gert ráð
fyrir þvi, að stiofnuð verði nefnd
sem hafi pað hlutverk, að leysa
úr öllium 'vandræðum,.sem steðja
að sjávarútvegiinum, en f'ormaö-
ur S já 1 fst a:ö.i s f 1 o kksins hafði
gleymt, að setja í frulmvarpið
mofekur ákvæði um það, hvaða
vald nefndin ætti að hafa, til þiess
að koma fram tillögum sínum. —
Sömiuleiðiis hafði ha'nn gleymt að
taka það fram, hvaðan fé ætti áð
feoma til þeirra framkvæimida, sem
niefindin kyrnni að fyrirskiþa.
Frumvarpi þessu var vísað til
sjávaTútvegsiniefndar og hefir
uefndin nýlega skilað áiiti um
það.
Niefndiin kiofnaði um málið og
hefir mininihlutd nefndarinnar,
flokksbræður Ölafs Thorls., þeir
Jóhann P. JósefsBon og Sigurður
KristjánsHon gert breytiingartillögu
ium það, á þá leið, að þóknun til
fiskiráðsmanna greiðist úr ríifcis-
sjóði.
Komust þeir að þeirri njðun-
istöðu í nefndaránti síjnu, að það:
„vanti neytendur fyrjr ísleinzkar
sj'ávarafurðir, og sé fiskiráðinu
ætlað að' finna þ'essa nieyte,ndur“!
Meirii hluti sjávarútvegsniefndar
Fimnur Jónls'son, Pátl Þorbjarinar-
Sion og Berguir Jónsson leggja til
að frumvarpinu verðd víjsað frá
méð rökstuddri dagskrá og skila
svohljóðandi nefndaráliti:
„Nefndin hiefir haft frv. til meðl-
fetrðár, og virtist enginn niefnd!-
armanna telja sér fært áð fylgja
því óbreyttu. Tvieir niefndarmainna
töidu sig vilja gera á því nokkrar
breytingar og skila sér.stöku ná,L,
en undimtaður nreiri hluti taldi
enga leið tii þess, að frv. næði
tilgangi sínum, þó að lögum yrðj
nema það væri samið upþ alveg
áð nýju. Bæðíi er í frv. gert ráð
fyrir, að fiskiráðið verði útnefnt
að mokkru leyti af stofnunum, sem
enginn veit hvort verða starflandi
á þeim tíma, sem frv. kyuni að
fá staðfestingu, og því; ails engin
trygging fyrir, að ráðið yrði
inokkru sinni fuliskipað, og enn
fremur er fiskiráðinu með frv.
ekki gefið neitt vald né aðstaða
til þess að koma tillögum sín-
um í framkvæmd, hversu nýti-
legar sem þær kynnu að verða.
Frv. er því að áliti meiri hl. nefnd-
arinn ir svo losaralega samið og
vanhugsað, að engin leið er til
að breyta því, svo vit verði í.
Hins vegar er meiriihl. nefndart-
innar fylliLega sammála þeirri
viðurkeinningu, sem í fív. felst
um, að hin frjálsa samkeppni
hafi leitt sjávarútveginnforsjár-
laust út i hið mesta öngþveiti,
svo hann stendur nú höllum fæti
gégn þieim örðugleikum, er að
honum steðja. Vill meirihl. því
fal lcLst á þá hugsun, sem virðist
vera á bak við frv., þó í þokiu sé,
um að nauösyn béri til að skapa
sjávarútveginum nokkra forystu,
en tieliur, að þessu verði hezt fyn-
irfeomið í sambandi við löggjöf
um útilutning og sölu á síld
og fiski, sem væntanlega verð-
ur': lögð fyrir hv. Alþingi að
tilhlutun hæstv. rikisstjórnar.
Fyrir því í'aggur meirihl. til, að
frv. verði afgneitt með svo hljóðt-
andi rökstiiddn dagskrá:
1 trausti þess,, að' í væntanlegri
löggjöf um sölu á síld og fiski,
lea* afgneiðslu fái á alþingi því,
er nú situr, verði séð fyrir foú-
ystu hæfustu manna til þesis að
gara ráðstafanir og framkvæmdir
um bjangráð fyrir sjávarútveginn
út úr því öngþvaiti, sem hann
letr nú feominn í, tekur deildin
fyrir næsta mál á dagskrá.
Kosningu á stjórn
Þjóðvinafélagsins
frestað á pingfundi í dag.
Á dag.skrá fundar samei;naðs
|iiinjg,s í dag kl. 1 var aöeins eitt
mál: Kosning stjórnar Þjóðvina-
félagsins.
Felt var að láta kos'ninguna
fara fram með 24 atkvæðum gegn
24.
Kosniinigin far fram dnhvenn
næsitu daga-
Skrilsleg
framkoma viö dr. Jén
E. Vestdal.
Síðan dr. Jón E. Vestdal
lefnafræðinguir gefði opinbera
skýrslu sina um miatvælarann)-
sóknirnar hér í bíaðinu og rit-
aði um þær hefir hann orðið
fyrir miklum óþægindum af
háifu vissra manna hér í bænf-
um.
Hafia ónafngmndir menin
hringt hann iupp í síma og
aiuisið yfir hann skömmum, en
mú upp á síðkasitið hafa þeir
eða aðrir, sem þeir hafa feng-
ið tjl þ'ess, hriingt. til imatf
vöT'Uverzlana og iðnaðarfyrir-
itækja, hafa sagst vera Jón
Vestdal og heimtað af viðkomi-
amdi fyrirtækjiun, að þau
siendu tafarlaust sýnishorn aí
vörum sínum heim -til hans til
r,aninsó,kna.
Nokkrar verzlanir og fyrir-
tæki hafa iekki varast það, að
hér var um lilekkingar að
ræöá, og hafa því sent vör-
urnar.
Dr. Jón, E. Vestdal hefir
bieðið Alþýðublaðiið ab vara
verzlanir og iÖnfyrirtæki við
þessum óknyttamönnum og
tiaka ekki mark á þeim framr
vqgis.
Sýnir þessi frámkoma furðu-
lieigan skríjshátt, og mimnir hún
óinieitianlega á hótunarbrétin,
Biem talað var um hér í bænf-
um sí'ðasitliðiinn vetur.
íhaldsflokkarnir nndirhúa
elnræðisstjórn á Frakklandi.
Setuliðið hefir verið aukíð i Paris,
i ■ — - [■ 11 i ■ i:
Búist við stjóroarskiftnm innan skamms.
ÞlnoÍðáSpáni
koisatnaaígær.
Rikisstiórnin óttaðist óeirðir
sg hafði fiolmennar iögrealn-
sveitir á veiði.
EINKASKEYTI
TIL ALÞÝÐUBLAÐSINS
KAUPMANNAHÖFN í morgun.
RANSKA þingið kemur saman
í dag og mun þegar í þess-
ari viku taka til umræðu gagn-
gerðar breytingartillögur við
frönsku stjórnarskrána, sem Dou-
mergue forsætisráðherra hefir
gert.
Atkvæðagreiðslan í Saar
er notuð sem grýla af
afturhaldinu á Frakk-
landi.
Forsætisráðheirrann hélt sí'öast-
liðánn ilaugardag og sunnudag
lainga ræðu í franska útvarpið,
Hamn beindi við það tækifæ|ri
þeirri áskorun til frönsku þjóð-
arinniar, að gleyma öllum fJokkiar
rig og gefa stjónninni það vald
og þann myndugleika, sem þörf
væri á. Frakkiand þyrfti sérstak-
lega nú, á undan, meðan og á
leftiir atkvæða,grieiðsl:uinni í Saar, á
sterkri stjórn að halda.
Dagar Doumerguestjórn-
arinnar taldir?
Fyrir vifeu síðan töldu allir enn
þá vfst, að Doumergue myndi
siigra í stjórnarB'krármáliinu. En
pólitíiska ástandiö í Frakkliandi
hefir á örfáum dögum gjörbneyzt,
án þœis að sjáanlegt sé, af hverju.
Það er nú álitiö, að það sé
ekki að eins hugsanLegt, heJdur
hreint og beint siennilegt, að Doul-
mergue-stjóm i n verði að segja af
sér innan fárra daga.
Liðssafnaður í París.
Menn óttast alvarliegar óeirðir í
Parjíjs, eins og í fiebrúar, og setu-
liðið í borginini hefir af þieiitri|
BERLÍN í roorgun. (FO.)
ENN er ekki um annað meira
rætt í Saar en hótanir Frakka
um innrás í Saar.
Blaöiö „Landeszeitung" í Saatr-
brucfcen segir m. a. u:m þétta mál,
að þó að íriðai veröirnir í Gemf
þegi við því, siem nú er að genast,
þá muni íbúarnir í Saar ekki
þegja og ekki linna andmælunum,
meðain ofríki Frakka fái að viði-
gangasit.
Blaðið siegir, að það sé hættu}-
liegt að veita einum manni jafnj-
mifcið vald og Knox forseta stjórn-
amefndiariinnar sé fongið í hemd-
ur. Hann þurfi ©kki annað en ýta
á hnapp til þess að kalia á hjálp
Frakka, og þá logi a!t Saarhéú-
a'ðiö í báli uppreisnariinuar.
Knox bafi, segir blaðið að lok-
ium, verið fleþgijð í hendur ábyrg'ö-
arsitarf, sem hann sé lekki vax-
injn á nieánu hátt.
DOUMERGUE f'orsæ’tisráðberra.
íhaldsf iokkarnir vil j agera
Petain marskálk að for-
sætisráðherra.
Ef D'Oumergue-stj órnin skyldi
fia.Ua, er álitið, að Petain marí-
skálki, núverandi bermáLaráðl-
herra, muini verða falið að mynda
stjóirn.
Sambandið við Þýzkaland befir
[ressa síðuistu daga íarið mjög
verisinandi, æsingar eru miklar
ininanlands og almennur ótti við
það, að upp úr geti logað þá o;g
þegar. STAMPEN.
Leon Bium telur tillögur
Doumergues tiiræði við
frelsi þjóðariimar og
uudirbúning einræðis.
LONDON í gærkveldi. (FÚ.)
Umræður þær í franska þíng-
iinU um stjórnarskrármálin, sem
áætliað hafði verið að fram fæjrUi
á miðvikudaginin, verða ekki fyr
ien á fimtud'ag. Þessu var Lýst yfir
í dag. Ekfcert hefir gerist í mál-
inu svo vitað sé síðan í gærdag,
•en hinir ýmsu fLokkar halda fundi
í dag og á morgun.
Aldrei hefi'r leikið vafi á and-
LONDON í gæirkveldi. (FÚ.)
Utanríkisráðherra Breta lýsti
því yfir í neðri málstofu bnezka
þingsiins í dag, að hann hefði
kallað sendiherra Þjóðverja í,
London á sinn fuind, og hefði
sendiherrann staðfest þá fnegn,
að stjórnin hefði bannað storml-
sveitarmönnum að bera 'einkíemn-
isbúninga innan 25 mílna náJægð-
ar við landamæri Saar. Hanin
sagðli enn frernur, að þýzka
stjórnin hefði hátíðlega lýst yfir
því, að irngin hætta væri á, að
Þjóðverjar néðust inn í Saar.
Ráðherrann átti á sama hátt tal
við siendiherra Fnakka, og lýsti
sendiiherrann yfir því, að hernað-
arlegar náðstafanir þær, sem
Frakkar hefðu gert, og sem svo
mjög hefði verið um rætt, hefðu
aðeims verið gerðiar í varúðan-
skyni. Sir J-ohin Simon lýsti því
enn friemiur yfir, að aldnei kæmi
PETAIN marskálikur.
stöðu jafna'ðarmanna til þessana
tiilagna. Hélt Leon Blum fioringi
jafinaðarmanna hvassorða ræðiu
lum miálið í Bordeaux í gærkveldi
og sagði m. a„ að þessar tillögur
vænu tilræði við fnelsi þjóðariinni-
ar og undirbúningur einræðis.
Fazistafélögin íieimta
„sterka stjórn“.
BERLIN í morguin. (FÚ.)
Sendiniefnd úr félagi fyrverandi
hermanna í heimsstyrjöl dinni fór
á fund D'omnergue forsætisnáðt-
henna í Paris. í gær.
Pormaður inefndarinnar fékk
Do'umergiie skjal í hendur, en í
skjalinu er því lýst yfir, að fé-
lagsskapur fyrverandi bermanna
sé samþykkur hiinui ráðgerðu
stjórnarskrárbreytingu, þar siem
hún muni skapa sterka og hald-
miklia stjórn, sem aimenningur
geti borið traust til.
Baktiaidamakk
mílii Götabös oo Mússólini
Gömböis, forsætisráðherra Ung-
verjiaLands, er nú hingað kominin
á viðræbuíund viö ítölsk stjór;n-
arvöld.
Var koma Gömbös boðuð hirag-
að fyrir nofekru, og - ©r höfuðtil-
ganguriun með viðræðunum. að
efla viin&amlega sambúð ftalíú,
Austurríkis og Ungverjalands, en
samviinna nneði þessum þjóðum
liefir verið nái'n, ekki sízt við-
skíítilega, síðian er þau gerðu mieð
sér þrxyeldasamninga, senx m. a.
leiddi af, að Austurríkismenn og
Ungverjar fengu hvorir um sig
forrétlindi til hafniarnotkunar x
Triiest. Á viðræðufun dinum verði-
uir án efa rætt urn fnekari samf-
viimniu miLli þessana þjóða og sarnr
eiginleg vandaniál þeirra.
■MaaniMiwiiwM^iwBwtnBiKniaaKrTiMMMwiwrominnKaaaMBaaaBMB—mbbb
til mála, að brezkar hersveitiir
yrðu notaðar í Saar, þó að Saar-
stjórnarinefndin yrði ekki þess
megniug að halda uppi friði í
laudinu án erlendra hermanina.
Hann skýrði og frá því, að jafn-
frarnt því sem stjórnarnefndin
ætti að hal'da uppi friði, væiri
henni heimilt að leita erLendrar
bernaðarlegrar aðstoðar, ef brýn
nauðsyn krefði. Lofes s,a,gð,i hann,
að mieð þessum yfirlýsinigum frá
séndiherra Friakka og Þjóðverja
væri ekki annars að vænta en að
þjóðaratkvæðáð 13. jan. n. k.
myndi fnam fara í fullum friði.
MADRID í morgun. (FB.)
jölmennar lögreglumanna-
sveitir voru á verði í nánd
við þjóðþiixgsbygginguna, er
þing var sett i gær, pvi að
búist hafði verið við óeirðum
og þótti þvi ráð að vera við
öllu búinn. Til óeirða kom þó
ekki.
I ræðlu þeirri, sem Lerroux, for-
setx ríkisstjórnarinnar, flutti á
þingfiundinum, ásakaði hann sós-
íalista og ledðtoga þeirra fyrir að
hafla unnxð að undirbúniingi bylt-
ingar í kyrþey, og hefði höfuð-
tilgangur þeirra vterið, er lögmæit
ríkisstjórn hefði venið svift völd-
um, að stofna sovétstjóm að rúss-
neskri fyrirmynd á Spáni.
(United Press.)
23 dauðadómar í gær.
LONDON í gærikveldi. (FÚ.)
23 menn voru dæimdir til dauða
af herrétti á Spáni í da,g, fyrir
þátttöku sfna í uppreisninni.
Stjónnin hefir þó þegar náðað
allia nema 2, en þeir höfðu hvor
um sig orðið manns bani.
Vígbúnaður á móti
verkalýðnum.
BERLÍN í morgun. (FÚ.)
Ráðberrafundur í Majdrid! í gær
ákvað að koma upþ verkfræðt-
ingadiedld, sem á að starfa í samí-
bandi við borgaraliðið og tryggja
það, aði útbúnaður þess að vopinr
um verði hinn fullkomnasti.
Enn fremur var ákveðið að
setja á stofn nýja bifreiða- og
bifhjóla-herdeild, sem eingöngu á
að vera til taks, ef óeirðir ber að
höndum. 1
Stytting viíiimlítnans
á ítaiiu til að lækka
launin.
RÓMABORG í gærkveldi. (FB.)
Hin fasistisfcu félög atvinnurek-
enda og verkamanna hafa gert
mieð sér samkomulag um 40
klukkustunda vinnuviku um ger-
valla ítalí'u í öllum iðngreánum.
í einstöku greinum, ef sérstak-
lega stendur á, verður þó leyfður
lengri vinniustundafjöldi. (U.P.)
120 maniis farast
í hvi fiibyl
BERLIN í gær. (FÚ.)
Hvirfilbylur geysaði í fyrradag
yfir nokkunn hluta Japans.
í gær komst hvirfilbyiurinn til
eyjarininar Formosa og gerði þar
mikið tjón.
I hafnarboig einni fórust 120
manns af völdum veðursins og
rnörg hús hrundu.
Huida Ga borg
táthi.
OSLOi i gærkveldi. (FB.)
Hulda Garborg rithöfundur
andaðxst í nótt, 72 ára að aldri.
Hún var fædd í Stange 1862 og
var gefin skáldinu Arne Garborg
1887.
ástæðu verið auldð.
Mizlstar hóta nppreisn í Saar.
Melftarlegap árásir á fCnox, forseia
stjó; narnefndar ÞJóðttband i&lafgslms,