Alþýðublaðið - 08.11.1934, Síða 1

RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XV. ÁRGANGUR FIMTUDAGINN 8. NÓV. 1934.
321. TÖLUBLAÐ
Eftirlit með vélrnn og verksmiðjnm
er algerlega öfnllnægjandi.
i _______________ 1 1
Ketiilinn, sem sprakk í súkkniaði
verksmiðinnni „Freyin“ var
ðnothæfnr.
LÖGREGLAN byrjabi í gær
rannsóltn á orsðkum slyss-
ins, sem Var’ð í súkkulaðiverk-
smiðjuinni „Freyju“ í gærmiong-
un.
Kom það fram við raninsókiv
ina, að ©kki hefir venið gæitt nóg
öryggis í verksmiöjunmi og að
vélaeftirlitinu, sem fyrirskipað er
samikvæmit lögum, hefir verið
rnjög ábótavant, og var mikil
mildi, að ekki hlutust miklu ægif-
iegri, slys af sprengingunni.
Lögregl an yfirheyrði í gær pá
Magnús Þ'Orsteinsson, forstjóra
súkkulaðiverksmiðjunnar, Fneyju,
oig Benedikt Gröndal verkfræð-
inig, forstjóra h.f. Hamars, sem
sietti upp suöuketilinn.
Eftir framburði peirra hefir
pietta verið upplýst í máidinu:
Þiegar suðuketillinn Var fyrst
settur upp fyrir hálfum mánuðd,
kom pað pegar í ljós, að hann
var alt of veigalítill til pes,s, sem
átti að nota hann, og bilaði hann
pegar við aðra suðu eftir að hann
var siettur. upp.
Beredikt Gröndal verkfræðijng-
ur skoðaði hann pá og aðvaráði
verksmiðjuna, sem lét pá gera
við hanin lítils háttar.
Var „Nýja blikksmiðjan“ pá
'látin iaga gallana á pottinum og
styrkja hann.
Eftirlitsmaður. með verksmiðj-
um og vélum, Þórður Runólfs-
Nýir hlnthafar
í hf. Alfiiðahús Reyhjavíkur.
Eins og skýrt var frá hér í
’bláðiinu í gær, verður nú geng-
ið að pví með auknum krafti,
að krefja inn pað hlutafé, sem
pegar hefir verið lofað í h.f.
Alpýðuhús Reykjavíkur, og
safna nýju hlutafé.
Lofuðu hlutafé er veitt mót-
taka í skrifstofu félagisins í
Iðnó daglega af formanni fé-
lagsins, Oddi Ólafsisyni framr
ikvæmdarstjóra.
Enin verður tekið á móti nýj-
um hluthöfum, og eru peir
beðnir að tilkynna pátttöku
sína strax.
Alpýðuhús Reykjavíkur mun
verðia eiin glæsilegasta stórv
byggiimgin í bæmum pegar pað
er komið upp, og mun enginn
sjá eftir að leggja fé sitt í
pað.
Alpýðuhlaðið vill enn skora
fastiega á alla lesendur sína,
sem pess eru megnugir, að
gerast hluthafar í h.f. Alpýðu-
hús Reykjavíkur, og verður
inýjum hluthöfum fyrst uim
sinn veitt móttaka á ritstjórin
Alpýðiubilaðsins.
son, hiefir aldrtei séð suðuketiÞ
íilnin í notfcun, en eftir framburði
Magnúsar Þorst'einssonar fram-
kvæmd arstj óra verksmi ð j unnar,
sá hann ketilinn óuppsettan fyrilí
hálfum mánuði, og hafði pá ekk-
ert við hann að athuga.
Þórður Runólfsisoin hefir verið
fjarverandi norður á Siglufirði,
par sem hann hefir haft umf-
sjón með byggingu V síldarverk-
smiðjunnar nýju, og virðást pað
alveg óverjandi, að hann skuli
ekki hafa varamann fyrir sig hér
pegar hann er fjarverandi.
Suðuketililinn var síðan settur
upp af'tuý í fyrra kvöld, án nOjík-
urpar skoðnnar né eftirlits, og
var pegar tekinn ,í notkun. Bene-
dikt Gröndal verikfræðiin'gur ledt
ekki á ketilimn eftir að hann
hafði verið siettur upp og áleit
pað heldur ekki skyldu sína.
I fyrra kvöld var soðið í katliin-
um einu sinni og í gærmorgun
tvisvar.
Við síðari suð'una varð slysið,
ketilliiinn s-prakk, og Lnnihaldið,
sem var sykurleðja og var um
80 gráða heit, peyttist út um
alt og skaðbrendi mentnina, sem
vo.ru parna að viinna.
Eftir framburði Maghúsar Þor-
steinssionar framkvæmdarstjóra
var ekki nema 10 punda prýst-
ingur á gufukatiinum, sem hitar
upp suðuketilinn, pegar slysið
vildi til, en öryggisventlar águfu-
katlinum eru stiltir upp á 30—40
punda prýsting.
Er pað pví sannað með pessu,
að suðuketillinn hefir veriS) alt
of veikur og alveg óverjandi að
nota hann, eins og gert var.
Var pvr mildi að sprengingin
varð áðiur en fullur gufuprýst-
ingur var kominn á og sykurinin
fullibiráðiinn. Því ef sprengingin
hefði orðið seinna, hefði hún ohð-
ið miklu ægilegri og vafalaust
kostað tvö eða fleiri mannslíf.
Sýn,ir petta atvik, að eftirlit
mieð vélum og verksmiðjum er
ennpá algerlega ófuilnægjandi,
og verður að auka pað að mikl-
um miu-n og krefjast pess, að
pað sé rækt samvizkusamlega.
Iniibrot fi néttr
I mótt var friamið innbnot á
Frakkastíg 12. Hafði innbrotsmað-
urinn farið að bakhúsglugga,
kræfct hann upp og komist par
inn. Eigi var hægt að sjá að
inokkru hefði verið stolið.
Viðskifti Breía og Rússa.
LONDON í gærkveldi. (FÚ.)
Á missirUnum frá marz tilsept.
í ár nam innflutnilngur frá Rúsis-
landi til Englands 10 miil.lj. stpd.
Útflutningur Breta til Rússlands
nam á sama tíma rúml. 2y4 millj.
stpd.
17 ára afmæli bylt-
ingarlnnar haldii M-
tiðlegt í Moskva.
JOSEPH STALIN,
foringi uppbyggingarinnar
i Sovét-Rússlandi.
LONDON í gærkveldi. (FÚ.)
I dag fara fram í Rússlandl
hátíðahöld í tilefni af pví, að
17 ár epu liðin síðan byltingin
varð par í landi.
Alisherjarping Sovét-lýðveld-
anna er í tilefni pessaria hátíða-
halda saman komið í Moskva.
Svo mikil! mannfjöldi hefir ver
;ið á ifqrlii í Moslkva^ í dag, að loká
hef'ir orðið ýmsum götum fyrif
aliri vagnaumferð, og safnaðist
manngrúinn saman á Rauða-
torginiu. Meðiimir .stjörnarinn.ar
tóku sér stöðu á grafhýsi Lenins,
en rauði herinn gekk skrúðgöngu
yfir torgið, auk pess fjöldi verka-
mannafylkinga, fylkinga ípróttá-
manna, og hyltu stjómina.
Leningrad á að fá Sflnga
btimbtióla.
LENINGRAD í -okt. (FB.)
Ákvarðanir hafa verið teknar
um að byggja öfluga brimforjóta
til vamar Leningrad, vegna hiins
gffurl'ega tjóns, siem oft hefir orðl-
i-Ö af sjávargangi og briimii í
höfmnni og borginmi sjálfri, sedn-
ast 1924, er tjónið var áætlað
130 millj. rúblna.
Ráðgert er, að brimbrjótar peir
og varnargarðar, sem ákveðið
hefir verið a.ð byggja, kosti 300
millj. rúblna. — Lengsti vamar-
garðurinn verður 22 kílómetrar á
lengd 'Og hæðin 5,25 metrar yfir
meða I -sjáva ryfirbo rð.
(United Press.)
Stððsgar aftðknr
ð Spáni.
LONDON í gærkveldi. (FÚ.)
Spáinvierj'amir tveir, sem dæmd-
ir vonu til dauða í fyrra dag af
hernétti, fyrir pátttöku í uppneiisn-
inm, og ekki hlutu náðun, voru
teknir af Ufi í Madrid í dag.
Syndikalistar boðuðu til alls-
herjarverkfails í mótmæiaskyni
gegin aftökunni, en pað hefir enga
útbneiðsiu fengið.
Borgarastyrjöld yflrvofandi i frakklandi.
—!-
Verkamemn standa augliti tli auglitis
vlð vopnaða iðgreglu á gotum Parfsar.
Dosiergiiestlóraln fer frá I dag.
EINKASKEYTl TIL ALPÝÐUBL. KAUPMANNAH ÖFN í morgun.
T stjórnmálum Frakklands má nú segja að alt sé
^ komið í öngþveiti, og enginn veit hvað
dagurinn í dag, hvað þá heldur dagurinn á morg-
un, ber í skauti sér.
Göturnar í París eru fullar af fólki frá morgni
til kvölds á hverjum degi og á fleiri stöðum
hafa verkamenn þegar safnast saman í voldugar
kröfugöngur.
Öll Parísarborg í hern-
aðarástandi.
Fjölmannu lögregluliði hefir
verið boðið út. LögriegluÞjónar
á hestsbaki, mótorhjólUm og bíl-
um hafa tekið sér aðsetur á öll-
um aðált'orgum borgarinnar og
pað virðist algerlega óhjákvæmi-
legt, að í bardaga slái fyrr eða
síðar.
Blað kommúnista, „L‘Human-
ité“ skorar á verkamenn
að grípa piegar til vopna, og blað
konungssinna, „Action Francaise",
áminnir ihaldsæskuna urn að vera
undir pað búin, að bæla niður
verkamannaráð í Paris.
Doumerguestjórnin segir
af sér í dag.
Herpiot og hinir ráðh'errarnir úr
flokki radikalsósíalista hafa enn
ekki opinberlega sagt af sér, en
alment er búist við pvr, að DoiUr
mergue rnunl í dag biðjast lausn-
ar fyrir sig og alt ráðuneyti sitt.
STAMPEN.
PARIS í morgun. (FB.)
Dioiumerigue hefir skýrt frá pví,
í viðtali við United Pness, að rik-
Ihaldlð í Baudafíkiannm elns og
tvístrað IföJ flótta.
(fpton Sinclair náði ekkl kosningn.
NEW YORK í morgun. (FB.)
KOSNING AÚRSLITIN eru enn
ekki að fullu kunn, en
eins og nú stendur, hafa
demokratar fengið 297 sæti i
i fulltrúadeild pingsins, en 19
frambjóðendur peiira hafa
hærri atkvæðatölu, en and-
stæðingarnir i kjördæmum, sem
nú er verið að telja i. Repu-
blikanar hafa komið að 97
frambjóðendum.
Á sfðasta pingi áttu 311 d'emo-
kratiajr sæti í fulltrúaöeild pjóð-
pingsins, 114 republikanar og 5
baanda- og verkalýðs-fuliltrúar.
Nú er kosið í 432 sæti í full-
trúadeildinni og 32 í efri deiild.
I Bandiaríkjunum er talið', að
andstöðufliokkar stjórmar, sem fer
með völd, bæti að meðaltali við
sig 70 sætum í fulitrúadeild
piinigsiiins í kosningum, en pví var
spáð pegar fyrir kosningar pær,
sem fóru fnam nú, að republi-
kamar myndu ekki bæta við sig
nándar nærri svo miklu.
Upton Sinclair náði ekki
kosningu.
NEW YORK í gærkveldi. (FB.)
Fullinaðarúnslit í pjóðpings-
kosningunum eru enin ekki kunn,
en fullvíst er, að d'emokratar hafa
unnið glæsilegan sigur.
Flokkur republikana hefir
farið svo illa út úr kosningun-
um, að hann er í raun og veru
eins og tvistrað lið á flótta.
Dem'okratar hafa fengið. að
minsta kosti 290 fulltrúa kosna í
fulltrúadeild . pingsins, og hafa
par pví tvo priðju hluta atkvæða.
Úr flokki nepublikána hafa 89
RICHBERG,
eftirmað'ur Johnsons, sem hægri
hönd Roosevelts.
aninaðhvort náð kosniingu eða
taldir vissir með að fá sæti í
deildinini. Líkur benda til, að de-
mokratar hafi 67 sæti í öldunga-
deild pingsins eftir k'osningannar,
en republikanar 27.
Upton Sinclair beið ósigur i
rikisstjórakosningunni í Kali-
forniu.
Foringjar íhaldsins í öld-
ungadeildinni féllu.
LONDON í gærkveldi. (FÚ.)
Svo er að sjá af síðustu fregn-
um, sem kosningar 32ja ping-
manna til öldungadeildar, er
kjósa skyldi í stað pess priðj-
ungs delldarinnar, er úr gengur
1 priðja hvert ár, hafi farið svo,
að demokratar unnu 19 sæti, ne-
publikanar 3, framsóknarmenn 1
cg bænda- og verkamanna-fl'okk-
urinn 1. Um 8 sæti er ennpá ó-
I vtst.
ANDRÉ TARDIEU,
aðíalfioriingl íhaldsflokkanna.
isstjómin öll muni biðjast lausn-
ar f dag.
Ekkert hefir verið tilkynt um
pietta 'opinberlega.
Ástæðan til pess, að D'oumerg-
ue hefir ákveðið að biðjast lausní-
ar fyijr sig og ráðuneyti sitt er
sú, að radikalsósíalistar hafa
meitað að styðja kröfur hans í
stjórnarskrár- og fjármálum.
Borgarai* írska frí-
ríkisins eh ki framveg-
is biezkir þegnar?
DUBLIN á priðjudaginn. (FB.)
Texti hins nýja lagafmmvarps
um borgararéttiindi í Irska fri-
rikiiniu hefir nú verið birtur.
Verði frumvarpið að lögum,
eru borgarar Friríkisins ekki
lengur bnezkir pegnar. Hins vegar
eiga peir að hafa öll sömu
hlunnindi og brezkir pegnar.
I stað orðanna „brezkur pegn“ í
gildandi lögum, stendur í fmm-
varpiinu „borgari Irska fríríkis-
iins“. (United Priess,,)
Ýmisl-egt óvænt hefir skeð í
piessum kosmingum til öldunga-
deildarinnar. Reid öldungadeild-
armaður, forseti nepublikana í
öldungadeildinni, hefir fallið og
sömuleiðis Brittain, sem í 32 ár
hefir verið fúlltrúi Illimoisrí'kis í
öldungadieilidiinni og tilheyrir
flokki republika'na.
Roosevelt frekar of
íhaldssamur en of rót-
tækur
LONDON í gærkveldi. (FÚ.)
Dr. W. Bnogan, prófessor við
Oxford-háskólanin, flutti í kvöld
stutta greinargerð í brezka út-
varpið, um kosningarnar í Bandat-
ríkjunum.
Taldi hann kosningaúrslitin
merkilegust fyrir pað, að pau
bæru vott um ,pá miklu stefnu-
breytingu, sem hefði átt sér stað
á síðustu árum í Bandarikjuni-
um, og að hún hefði farið hrað-
vaxandi á síðustu tveimur ár-
um; sem sé, að hugur pjóðari-
innar hneigðist æ meir í áttina,
til jafnaðarstefnu og róttækra
skoðana.
Hann sagði, að Roosevelt yrði
í framtíði'nni fremur að gæta
piess, að vera ekki of íhaldssamur
í stefmu sinni, en of róttækur, ef
ixann vildi gera pjóðinni til hæfia.