Alþýðublaðið - 13.11.1934, Blaðsíða 3

ÞRIÐJUDAGINN 13. NÓV. 1934.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Íalþýðublaðið
ÚTQEFANDI:
ALÞÝÐUFLOKKURINN
RITSTJÖRI:
F. R. V ALDEM ARSSON
Ritstjórn og afgreiðsla:
Hverfisgötu 8—10.
SIMAR :
4900-4006.
4900: Afgreiðsla, auglýsinger.
4901: Ritstjórn (innlendar fréttir).
4902: Ritstjóri.
4903: Vilhj. S. Vilhjálmss. (heima).
4904: F. R. Valdemarsson (heima).
4905: Prentsmiðjan.
4906: Afgreiðsla.
Vinnumiðlun
FRÁSÖGN sú, sem Alþýðublað-
ið birti í gær um r&ynslu pá,
siem þiegar er fengin af vinniuimiði-
uinarskrifstofu íhaldsins hér í
biorginini, hefir vakiið almienna
gremju.
Frásögn verkamannsins skýrjr
frá því; tvennu, hversu formaði-
ur skrifstofunnar, Gunniar E.
Bieniedlktss'On, vanrækir stöðu sfna
og sýnir hóflausa hlutdrægni í
starfi sínu.
Hvað yrði sagt, eflóbreyttur
verkamaður svikist þannig
frá störfum?
V'erkamaðurinn, sem komið hef-
Sr tvo dagþ í nöð á ráðningaskrjíf-
stofuna og engan Gumnar fundið,
varpar fram þessari spurningu:
Hvað væri sagt, ef óbneyttur
verkamaður svikiist þanniig frá
störfum ?
Það vita allir, hvað sagt yrðj.
Það ©r þietta: Það er ekki þörf
fyrir þijg í vininunni.
Það er sannarlega mjög að
vonurn, að þetta yrði sagt, en
það á bara að segjast við alla,
sean svíkjast um skyldur sínar,
hverjar sem þær svo kunna að
vera.
Skrifstofa Gunnars E. Bene-
diktssonar er án efa í ver.ri röð,
ien þv( miður ekki einsdæmi.
Hver er sá, sem ekki þekkir
þiessa göngu? Lagt af stað til
þiess að hafa tal af opinberum
starfsmanni kl. 10. Á hurðinnpi
stendur: Viðtalstfmi frá 10—12. Á
S'krifstofunni gefur að líta vél-
ritunarstúlku, það er spurt um
lembættisimanninn. Hajnn er því
mið(ur ekki við í dag, reynið þér
að koma á morgun, er svarið.
Og sagan endurtekur sig marga
daga í röð.
Það verður ekki hjá því komist
að segja það, að vítávierð svik-
siemi og trassaskapur er til húsa
á alt of mörgum opinberum skrif-
stofum. Til þess að lagfæra þetta
þarf að fást full viðurkenning á
þvf, að verkamaður á skrifstofu
verður að> metast á sama mæli-
kvárða eins og verkamaöur á eyr-
iintni, þeir hafa báðir fyrirgert
rétti sfníum til vinnuninar, ef þieir
svíkjast um að vinina sín verk.
og verða að fara.
Vinnumiðlunin á að komast í
hendur verkamanna.
Hitt atriöið, hlutdrægni Guan-
ars í úfhlutun vinnu, gr hinsveg-
ar sérstakt fyrir hans skrifstofu.
Ef til viil hefir það engum komið
á óvart. Því ljóst er að ráðining
Gunlnars til þessara starfa hefir
verið til þiess gerð, að tryggja
hlutdrægni fhaldinu í vil.
Á þiessu fæst enigin bót, fyr en
úthlutun vinnunnar er komin í
þær hendur, sem hún á að vera
íj, það er til verkal ýðsfé I aganna.
Möninum verður að skiljast, að
vininan er til fyritr verkamieuninia,
en verkamennirnir ekki fyrir viinn-
una, og það er þiess vegna þeirra
mál að úthluta þeirri vinnu, sem
til feJst, sfn á milli. Vonandi fæh-
1 » 1 1........."■■■■...
Dragnótaveiðarnar
og framtíð geirra.
Eftir Magnús i Höskuldarkoti.*)
Maiga hefir furðað á mótstöðu
þeirri, sem komið hefir fram
gegn dragnótinni, sem alliir, sem
til þekkja, vita að er eitt bezta
veiðarfærið, sem notað er í sjó
hér við land. En ég fyrir mitt
leyti furða mig al.ls ekki á móth
stöðuntni. Hún er vel í samræmi
við mótstöðuna, sem var gegn
notkun lóðanna, áður en þær
urðu almennar, mótstöðunni gegin
þiorskanetunum, áður en notkuin
þeirra varð almenn, og ærslunum
gegin því. að inota síld til beitu.
Yfir tók þó um vitleysuna, þeg-
ar gufuskip fóru fyrst að ganga
hér við Faxaflóa, og safnað var
áskomnum á alþing, að það bann-
aði gufuskipaferhir, af því há-
'vaðinn í skipinu og reykuriun úr
því myndi fæla allan 'fisk af Flór
anum.
Það er svo með öll ný veiðiah-
færi, að það tekur dálítinn tíma
að læra að nota þau, og margir
hafa ekki aflað, þó þeir hafi verið
mieð dragnót, af því að þeir hafa
ekki kunnað aðferðina. En nú
er þetta að breytast; nú eru menn
búnir að læra þetta aJlflestir.
Hvað því viðvíkur að banna
draginótina, þá er hugsunin, .sem
á bak við liggur, eða ég hefði nú
heldur viljað segja hugsunar*-
leysið, nákvæmJega sama eðlis
eins og það, sem lá á bák við að
*) í viðtali.
ist þetta nokkuð í horíið með
lögum um vinnumíðlun, sem þing-
ið væntanlega samþykkir. En
hvað sem öllu ööru líðiur, Gunnar
hefir fyrirgert rétti sínum til þess
að veria formaður fyrir rábninga-
skrifstofu.
vilja banna á sínum tíma ióðirnar
og þorskanetin.
Að minu áliti eru dragnótaveiö-
arnar sú bezta atvinnubótavinna,
sem enn hefir verið sett í gang.
Mínir menn höfðu til dæmis í
júní og hálfum júií, sem drag’-
nótaveiðar voru stundaðar, hiut,
er nam 375 kr. um mánuðinn, og
á tímabilinu frá 9. ágúst til 9.
september, sem þær voru aftur
stundaðar, 355 kr. hlut. En ég
veit um bát, s>em komst upp í
þúsund króna hlut á mánuði.
Vitringur eirm, sem á heima í
Garðiinum, hefir ritað um það,
að dragnótin gruggi svo upp sjó-
Lnin, að aliur fiskur flýi — þetta
eru sams korar vísindi og þegar
mienn vildu bannia gufuskipiin, af
því reykurinn úr þeim fældi fisk-
inn. Það er svo gem ekki öll
vitleysan eiins, >en oft er hún lík
sjáífri sér. Eitthvað hefir maður
líka heyrt um botngróðuri;nn, sem
dragnótiin ætti að skemma. En
einkienniiegt, að það er mikið ýsu-
fiskiri núna á lóð, einmitt þar sem
dragnót var mest notuð í sumar.
Loks vil ég geta þess, að þó
eitthvað kunni að haga öðruviisi
fiil í Norðursjónum en þér, þá er
óhUigsandi að veiðarfæri, siem á-
litið er nneð öllu óskaðiegt þar,
geti verið skaðíegt hér.
DÍVANAR, DÝNUR og
alls konar stoppuð hús-
gögn. Vandað efni. Vönd-
uð vinna. — Vatnsstíg 3.
Húsgagnaverzlun
Reykjavikur.
Epli,
Vínber, lækkað verð
1 króna x/2 kg.
Niðursoðnir ávextir,
allar tegundir.
Sveskjur og aðrir
þurkaðir ávextir.
TIRÍF/INDI
Laugavegi 63. Sími 2393.

Beztn sigarettnrnar i 20 stk. pðkknm* sem kosta
kr. 1.2«, era
C o m m a n d e r
Westminster Virginia
cigarettur.
Þessi ágæta cigarettutegund fæst ávalt í heildsölu hjá
Tóbakseinkasölu ríkisins,
Búnar til af
Westminste Tobacco Gompan S Ltd.,
London. 1
Húsnæði
óskast fyrir Alþýðuprentsinið|niia
í
liðjui
bænui
Lö
Þarf að vera einn véla- og setjara-salur eða tvö stór
he bergi, er liggja naman.
Að minsta kosti t»>8 herbergi pnrfa að fóst í s ma húsinn fyrir
r*tstlórnarskrifstofor. — Tilboð nm feinu sendist Nikntási Frið-
rikssyni, nmsjónarm&nni, Hringbrant 126 fyrir 1, desetnb* næstk.
eðá blýrauða. Ef hamr væri rrú vesáll sjúklingur, muindi
hanu þó enn ver farl|nih. Því. að þá eru laliar líkur tii
þess, að hanin yrði að nriklu leyti sviftur því gagnii,
er hanin gæti haft af kunnáttu læikinis sins, með því
að iyfiin, se:m Jækniri,nn háðilegði hio'num tiO heilsubót-
ar, yrðu þynt* 1 >og svikin. Ég tek það fram,“ sagði lækn'-
irinn að lokum, „að ég fer hér ekki með meinar æfimj-
týrasagnir >eða staðlijtor ýkjur. Ummæli mín styðjast
við rétttnætar ályktanir af niðurstööum efnarannsókna,
sem 'geröar hafa verið á vörum, sieldum til neyt-
ienda.“ *)
Þeniná sama vit'nisburð og þaðan af verrá fá verzluni-
ar- og framleiðsilu-hættir hins ríkjandi skipulags i
öllum lönduim >og með öllum þjóðum.
IV.
Við Isiiendingar munum að e&li til sízt vera þieir
eftirbátar annara þjóða, að það þurfi að koma flatt
upp á mokkurn rnann, þó að það sýini sig, að við getum
staðið okkur nokkunn veginn til jafins við þær í þiessi-
ari verzlunansamkieppni, með því Jíka að uppeldi okk-
ar hefiir að þiessiu lieyti sízt verið vanrækt. I þjóðsög-
unni um Straumifjahðairt-HöJJu speglast kaupm'ensku-
andi þjóðarinnar á hinn gagnsæjasta hátt. Halla fór
lestafieró frá Straiumfirði vestur í Hraunhaífnairkaup-
stað mieð fjölda hiesta undir böggum og rak 12 sauði
roskna. Olafur fóstuhsonur hennar mætir henni og
segir, en engan veiginin af vandlætingarsemi: „Hart er
í böggum, fóstra?“ —• „Þegi þú, strákur, nógu mikið
hefi ég feent þér,“ svarair hún og neið leiðar sinnar, lagði
f.nh í kaupsitaðinn smjör sitt og tólg og sauðina 12. En
er húm, var öll á burit með úttekti'na, var simjörið og
tólgin raunar tómt grjót og sauðirnar jáfnmargar mýs.
Þetta er busiiníessdraunrur þjóðaránnar, sem margan
framtakssaman einstajrling hefir drleymt upp og upp
aftur í gegnum aldinnar og fram á þenina dag. Og
margur hefir haft fulla viðileitni við að Játa hann rætast
á sér á kos'tnað sílns náunga. „Nógu gott í Rumpa,“
sagði kariinn og neyitti snoðið af tíkinini samán við lull-
arhárið. Rumpi vair kaupmaðiurinn. Því var og ul.Iln
ibreidd újt' í dölggi'na áður en lagt var af stað nr.eð hana
í kaupstaðinin og ulilariestiin þekin an:njaðhvort fyrir
ofan eða neðan vöðin. Sjálfsaigt hefir skneiðin einnig
*) Qreint hér eftir Sidney & Beatrice Webb: The Décay
of Capitalist Civilisation. Þau hjón hafa varið æfi sinni til
rannsókna á þjóðfélagsmálum og ritað fjölda ágætra bóka
um þau efni. Sidney Webb hefir verið prófessor við Lund-
únaháskóla í fræðum varðandi ríkis- og svéitar-stjórnármál-
efni. Hann var ráðherra er Alþýðuflokkurinn var við stjórn
i Bretlandi.
veirið misþur, auk þiess sem fyri'r gat komið, að hag|-
lega væri gengiið fná heJlusteinum milii roðs og fisks.
Og rnargt gat varið innan í tólgarskjöJdunum þiegar
kaupmaðuriinin bnytjaði þ.á í su.ndur, og ekki alt fag-
urt. Eða sölusiokkaHn'ir, siem voru svo laust prjónaðir,
að ails staðar mátti rjeka fi;ngur|na í giegn. Víst átti alt
þetta síhair afsakanir. Það var frjáls samíkieppni við
kaupmann'inn. Var eikki reizian bogin og lóðið lalkt,
kornið maðkað, hampuiúínn fúinn og brensnivínið vatns-
blandað? Hin maigHofaða verzlunarsamkieppni er enn
nokkurm vejgiln'h í fuUum gangi og áviextir heninar svip-
aðir. Kiemur tekik'i ehn fyriir, að mjólkiin sé seld vatns-
blönduð jaínvel frá hilnum „beztu he;imilulm“? Reynt
hefi ég það stem héraðsJæknir, að mér hafa verið
færðir væniir hleiifar úr hviöitideigi, hnoðaðír úr fyrsta
.flokks diiLkakgefiu. Og munidi ekki smjörlíjkið fara stund-
um tortr[yggiliegar fierðir upp í svei'tirnaT og koma aftúr
á mölina éftir stuttan tíma sinrra eriinda? Hvernig reyn-
ist fiskurinin varkaður og veginn. í Spáinverjann? Og
hvernig ijeynast vömr kaujrmannanna þegar gerð er
gangskör að því að rannsaka þær, s-érsitaklega lrinin
innliendi iðnaðlur? Alt eins oig við er að búast, úákvæm'-
iega fylgjandi lögmáium frjáJsrar samkieppni og fram/-
taks einstakl'i.ngisins, sem veii eru sett fram í stöku,
eignaðri Nathan Ketiis'synii, vöJdum fulltrúa leir.kabrasks-
ins á sinni tíð:
Hrekikja spara má ei mertgð;
manneskjan skal vera
hver annanar hrís og sverð;
hún er bara til þess gerð.*)
V.
Hvarvetna er það talið sjáJfsagt, að lög séu sett til
að Jiniekkja vömsvökum, a. m. k. fölsun matvæla, og
að það opiinbára leitiist við: að hafa eftíriit með því, að
siíkum lögum sé hlýtt. Auðvitað þarf enginn að ætla,
að það gangi andskiotajlaust, að koma slíjkri löggjöf og
eítirliti á. Marjgt hafa þieir fiengið að reyna, senr fyrir
því hafa bariist og ofan af ósómanum flett. Og er ég
ekki að kvarta fyrir hönd okkar dr. Jóns E. VestdaJ,
sem enn höfum sloppið tiltöluiega vel.
Hórkonan miikla, hi,n borgaralega blaðamenska, hefir
*) Ég sting upp á því hér neðanmáls til athugunar fyrir
forráðamenn Sjálfstæöisflokksins, sem ekki eru alt of hug-
kvæmir, hvort hún mundi ekki sóma sér vel, þessi staka,
sem einkunnarorð fyrir flokk hinnar frjálsu samkeppni,
og bæri þá að skrá hana í fundarsal flokksins í Varðarhús-
'inu i stað mjög óviðeigandi og lítið táknandi einkunnarorða,
sem mér er tjáð, að þar séu letruð.
í fáu sýnt betur, hverjum hún í rauh og veru
þjónar, ein í afstöðu sinni tiil þessara máia. Morgunblaði-
ið og Víisir kun|na taxtanm> og mieðferð ha:ns. Fynst lar
settur upp Ijúfur sakiieysissvipur til að vekja tiltrú álf-
mennings, talað um „gö.iluð“ matvæli, sem sjálfsagt
sé að raninsaka, s<í|ðah um „handahófsrainnsóknir“, þá
um ofsóknir á innlendain iðinað (að> vilja hafa hann ó-
falsaðan), og Joks hefir alt vierið hrakið eða afturka.lli-
að. LúLliu, lúllu, bíia! Jafnvel Nýja dagblaðið, litla
krílið, vill líka vena með1, iæzt vera siðspilt, gerir (sig
til franrian í svindlarjanjaj og vonast eftir stórri auglýs-
ingu — siem það ekiri fær. Og >er svo ináttúriega dygðl-
ugt á eftir „af skorti á fneistingum“.
Þá iáta lærdómsimeniniilnir sig ekki án vitmisburðar.
Hvað geta þieir ekfci hrakilð af miklum lærdómi margt
af því, sem engjnn hefiir haldið fram? Hvað getur iík-
arninn ekki , a'.eitraö", og því, þá ekki að sulia iþví öllu
samian í ,s.:(g ? Og er það ekki dásamlegt, að teitur, sem
„veldur eymslum >og bólgu í húðiuni ag slímhúðinná",
skuli þó afeitrast þegar það >er kornið inin í líkamann!
Hvað má ekki fininia af eiturefnum í hinuim hollustu,
náttúrliegu matvælum, jafnvel í grænmeti? Og er þá
ekki jafnskynsamliegt að amast við því, að- slík eitun-
efni séu ,sett í matvæli og að banna alt grænmeti! Við
könnumst við spekina. Er ekki alkóhól í rúgbrauðl?
Og var ekki einu silrni jafnskynisamlegt að neisa skorð-
ur við áfengisinautn og að bamna ált rúgbrauðsát! Eitr-
að h.árvatn befir inýlega orðið tveimur mönnum að baha
uppi á Akranesi. Eittýð' í því var tréspíritus. Nú pr
tréSprr.itus í tóbaki. Hvaða medining er þá í þvi
hj,á Hermanini Jónassyni að gefa út bann til þess að
koma í veg fyrir, að rnenn drekki tréspíritus, án þess
að banina um ieið alt tóbak!
Um afstöðú hinna typisku stjórnmálamarnia ski,pu-
lagsin.s til þeissara .mála vísast ti.l framikomu séna
Magnúsar Jónssonar og Jakobs Möilers á alþingi.
Löggjöf um þiessi efni verður þó hvergi stöðvuð.
Það er samfylikingaiiefni of margra í öllum ílokkum
og stéttum og llfsnauðsyn. Hver er óhultur, að e.kki
verði leitijað fyrir hann og hans hús? „Ég miðaði iá
hjartað í löndum mínuim," sagði frægur rithöfundur,
sem bieitti .snjlli simni í þjóniustu þessa málefnis, ,,en
ég hitti þá í magann." Þannig sigraðist hann á öllu
klerisíinu: eitraðri blaðamensku, lærdómssvindluruim og
siðspiltum 'StjórnmáJamiönnum — og að >eins þannig.
Á næste alþingi verða samþykt lög um eftiriit með
matvæluim o. fi. og með samhljóða atkvæ'ðum.
Meira.
Umræðurnar um Saar
i enska þinginu.
OSLO, 1 gærkveldi. (FtJ.)
Fyrirspunn kom fram í neðri
málstofu enska þingsiniS í dag um
þátttöku Englendinga í aukirxni
iöggæziu í Saar.
Fiorsætisraðherra skýrði frá
því, að aðalritari Þjóðabandalags-
i'ns hefði mælst tíJ þesis, að þjóðir
ir þær, sem tækju þátt í Bandaf-
laginu, veittu lið til þess að auka
lö.greglulS'ðið íSaar, þar tíl ati
kvæðagreiðsiunni væri lokið í
janúar. Haun sagði eininig, 'að
mokkrir fyrv. brezkir iiðsforingjk
ar hefðu sótt um að taka þátt í
lið'söfnun, og hefði umsóknum
þeirra verið vísað til Saarnefnd-
arinnar.
En hitt sagði hann að ekki væri
satt, sem sumir hefðu borið út,
að Englendingar einir tækju þátfc
X þiessari liðsöfniuin, heldur hefðu
að eins tvær umsóknir frá ensk-
um möiiinum verið teknar til
greina. Einnig kvað hanin það ó-
satt, að liðsöfnun færi fram leynir
lega.
Hljómsveit
Reykjavíkur,
MEYJASKEMMAN
leikin annað kvöld í Iðnó
kl. 8, Aðgöngumiðar seld-
í dag kl. 4—7 og á morg-
un kl.n 1—7 í Iðnó,
Sími 3191.
Verðið lækkað!