Alþýðublaðið - 16.11.1934, Blaðsíða 1
Nýir kaepeadnr
fá Alpýðublað-
ið ókeypis til
mánaðarmóta.
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XV. ÁRGANGUR
FÖSTUDAGINN 16. NÓV. 1934.
329. T ÖLUBLAÐ
Atvimmbótavinnan
verðnr asikfn. 200 mllna&um verð-
up bætft í vmnnna.
Bæjarstjórn samþykti í gær
tillögu þá, sem Alþýou-
flokksmenn höfðu borið fram i
bæjarráði um að fjölga um 200
manns í atvinnubótavinnunni,
þannig að 400 manns vinni í henni
að minsta kosti til áramóta.
Atvintíumálaráðuneytið sknfaíi
í| gær Fulltrúaráði verklýðsfélag-
anjra eftirfarandi bréf, siem svar
við málalieituin stjómar Fulltrúa-
ráðsiins og verkl ýðöfé.laganina:
Eftir móttöku bréfs Fuiltrúa-
tná'ðjs:iin,s dágis:. í gær, skal pvi tjáð',
að ráðiuneytið' vill verða við þeirri
ósk þiess, að veita 25 þús. krón-
ur til aukinna atvin:n:ubóta í
Reýkjavík á jiessu ári, í viðbót
við þan;n styrk, sem áðiur hefir
verið heitið, þó með því skilyröi
að bæjarsjóðiur leggi fram tvöfalt
tiilag á mót'i í sarna skynt Uþþ-
hæðin greiðist síðar á áriuu eftir
samkomiulagi.
H. Gitdímund&son.
Stjórnir Fulltrúaráðsins og
verklýðlsféJaganna höfð.u farið á
f'und fjármálaráðherra fyrir
nokkriu og lagt fyrjr hanin eóm-
dregnar óskir verklýðisféJiaganna
urn að rikisstjórnin Jegði fram
meira fé til atvinnubóta, vegna
hins mikla atvinnuJeysis, siem enin
er hér í bænum.
Eftir að atvinnumál aráðherra
Ihaldið paUar
„íélapa Birni“.
íyrir saœfylkinguna,
Abæjarstjórnarfundi í,
gær lá fyrir leriindd frá
þvottakvennafélaginiu Fneyju, um
að bærimn semdi við félagjð um
ræstiingu á skrifstofum hans.
Höfðu íihaldsmenn í bæjarráði
felt að verða við tilmælum fé-
Jagsins.
Nokkrar umræður urðu u!m
máJið á bæjarstjórnarfíundinum,
ioig kvaðst Björn Bjamason vera
sammála íhaldsmönnium í þvl, að
vilja ekki að bærinn siemdi við
féJagið, enda greiddi hann at-
kvæði á móti því, og var það feJt.
Að atkvæðag'.e'ðslu lokiinni stóð
upp Bjarni Beniediktsson og þakli-
aði Birni fyrr heilbrigðan hugs-
unarhátt, og sagðist sjá það æ
betur og betur, að Sjálfstæðis-
menin og kommúnistar ættiu ýmJi-s-
legt sameiginlegt.
Seyðisfjarðarbær
kaupir fjóra vélbáta
I gær komu til Seyðisfjarðiar
4 inýir vélbátar, sem Sieyðiisfjarð-
arkaupstaður hefir kieypt af June
Munktell í Jönköbing í Svíþjóð.
— Bátarniir eriu allir einis, 17,6
smúJiestir að stærð, smíðiáðiír í Nyr
köbingmors á JótJandi. Sigldu
þieir þaðan bieiina leið um Sbet-
landsieyjar og "Fær|eyjar á 158
stundum, auk 10 stunda dvalair j
Fæieyjum. Lieiði var gott.
Bátarnir verðá Jeigðir Sam-
vinniufélagi sjóma;n:na á Seyðisr
firði.
hafði tilkynt borgarstjóra nmnin-
lega að ríkisstjórni'n myndi verða
við ósfc verkalýðsfélaganna og
Jeggja fram ahkið fé til atvinmi-
bóta gegn tvöföldu framlagi frá
bænum. Fóru þeir Jón Þorláks-
son borgarstjóri 'Og Jón AxeJ
Pétursison á fund stjórna Lgnds-
bankans og Útvegsbankans til
að fá fé að láni.
FuJJnaðiarsvar er lenn ekki fieing-
ið frá bönkunum en alt bendir til
þiesis að lán.ið fáist, þó að það
tefji fyrir lántökunni í þessu
skyni, að fíara fram á enn þá
roeira ián, til þes:s að standaist
þau útgjöJd, sem hamn befir þeg-
ar haf-t vegna atviininubótavinin-
unnar.
Bærlisii peyoiir fé
i
ReykjavilcðBr.
Reikniingiar Reykjavikurbæjar
fyriri árið 1933 eru nýkomnir út.
I þeim má sjá, að Gasstöðin,
sem leins og kunnugt er, er eign
bæjarins, á um 11 þúsund króinur
1 Sparisjóði Reykjavíkur og ná-
gremn-is. Er það óneitanlega furðu-
legt, að bærinn skuli á sama
tíma oig hanin verður að ganga
eftir bönkunum um lán tiil nauð-
synlegra útgjalda, leggja fé sitt
eða stofnana sinina í leiinkafyrir-
tæki, sem engan veginn er jafin-
trygt að eiga fe í oig í bönkun-
um.
Skýringiiu er þó auðvitað sú, að
í stjó.rn þessa ©inkafyrirtækis eru
þeir Jón Þorláksson borgarstjóri
og Guðmundur ÁsbjörnsiS'Dn
bæjiarfulltrúi, og að Sparisjóður
Reykjavikur ier stofnaður af þeim
til þiess að vera leinkabanki íbajds-
maunia hér í bænum og ef til
viJ.l enn fremur það, að þessi
stofnun er rekin þaninig af þeim
Jóni Þorlákssyni, að hún nálg-
asfþað- að' vera okurstofnun.
AlpýðnsanbaBds-
þingi9.
Fulltrúar koma flestir
í dag og á morgun.
FULLTRÚAR á 12. þiing AJ-
þýðusambands Islands, sem
siett: vierður í Góðtemplariabúsiinu
við Vioniarstræti kl. 2 á morgun
koma flestir í dag og á moiigun,
en nokkrir ieru þegar komniir.
FulItrúar að norðan og austan
komu í dag kl. 2 með Nóvu.
FuJltrúar að vestan og nokkrir
að norðan komu mieð Suðurlandi
í dag kl. 2. Fulltrúarnir frá Vest-
mamniaeyjium koma mieð Gullfbssi
j kvöld kl. 6 og á morgun koma
einnig fulltrúar frá Vestur- og
Norður-iandi með Súðinni og ís-
Jandi.
Til að flýta fyrir störfum þings-
iins eru aílir fulltrúar beðinir um
að S'kila kjörbréfum síinum í
skrifstofu Alþýð.usambandsins í
Mj ó ikurfé I agshúsinu, Hafnarst í'æti
5, anmari hæð, fyriir kl. 10' í fyrra-
máJið.
Fjðrsvik
og pjófoaðfl
Bifrieiðarstjóri einin hér í bæn-
um játaði í gær fyrir JögregJu-
rétti, að hann hefði undamfariði
gert s:ig sekan um þjófinað og
ýmiis koinar fjársvik. Hann hafði
nneðal annars falsað neikning á
Landssímann og falsað uafin síma-
verks'tjóra á reikninginn', farið
svo með hann til þriðja manns
og fengiið liann greiddan.
Enin fremur játaði bann að hafa
;farið í fyrriadag til Iialldórs Sig-
urðssionar únsmiðs og fenglð þar
lánað' úr og sagt, að hann ætlaðf
að sýnia systur simni það vagna
þess, að þau ætluðu að- gefa föð-
ur síniím það; en úrinu skiiaði
hanin ekki aftur, beldur fór með
það til Jóns Sigmunclssonar guJI-
smiðs, sagðá boinum, að hanm
ætti úrið, en þyrfti að selja það,
og keypti Jón úrið.
Uodirokun Qrikkja
i Albnnfgi.
LONDON í gærkveldi. (FÚ.)
Nýlega biefiir grengið mikiJl orð-
rómur um það, að stjórnin í Al-
baníju beiti gríska mininiblutanin
harðniaskju, í því skyni að eyða
grí3ku þjóðierlnii í Aibamíu, og hafi
látið loka grískum skóluni, bann-
að kennurum að kenna og jafin-
vel látið handtaka forieldra, sem
ekki vildu hlýðnast þeim fyrir-
mæJum.
Hefir þetta valdið miklum æs-
ingium og öánægju í Grikklandi',
og hafa verið Jiaidnir fjöl.mennir
,fumdi.r í mótmælaskyni, þar. sem
skorað er á grisku stjórnina að
gera ráðstafanir til þess að vernda
rétt hinna 200 þús. Grikkja, sem
Ibúa í Albianíu.
Svo mikið kveður að þessari ó-
áinægju, að gríska stjórnim befir
fundið sig knúða til þess að lýsa
yfir afstöðu sinni og skoria á
þjóðiina að taka í málið' með ró
og stillingu.
Magimos hefi,r látið tillcynna,
að fyrir allar athafnir, sem brjóta
í bága við skuldbindingiar Grikk-
lands út á vlð* 1, miuinl verða strang-
lega Tiefsað.
HoSland, Sviss og Frakkland
hverfat Innan skamms frá guligengi,
Sterlingspand og doílar veröa fest í verði
EINKASKEYTI TIL ALÞÝÐUBLAÐSINS.
KAUPMANNAHÖFN i morgun.
FJÁRMÁLARITSTJÓRI enska verkamannablaðsins „Daily
Herald“, Francis Williams, sem talinn er mjög vel að sér
og mikið mark er tekið á, heldur því fram í stórri grein, sem
nýlega hefir birst i blaðinu, að sú skoðun sé meira og meira að
ryðja sér til rúms á meðal f jármálamanna í London, að þuu lönd,
sem enn pá hafa gullgengi, muni innan skamms hverfa frá þvi.
Þessi skoðun styrkist mieina og
meira við það gífurlega flóð' af
peningum, þ. e. a. s. gullgildum
verðbréfium, sem nú strioymir til
'bankanina í Londoin.
Það er augljóst, að fjármála-
menn þieirra landa, sem flytja
peninjgana út, eiga meira að segja
von á því, að gengisfalJið sé mjög
skamt fram undan.
Fjármálaráðherra Hol-
lands boðar fall gyllin-
isins.
V.ið þetta bætist enn fremur,
að fjármálaráöherra HoJlonds, Dr.
Oyd, hefir nýlega haldið ræðiu
sem vekur mikla effcirtekt, þar
sem því varð lýst yfir, að svo
fremi, að aðstæðiurnar breyttust
á þanm veg, að sterlingspundið
og diol'larinin yiiðii fest í verði
myndi Holland neyðast til þess
að taka það til athugunar, hvort
það sé yfirieitt möguJegt fyrir
það, að halda framvegis fast við
núverandi gui.lgengi sitt.
Sterlingspund og dollar
verða fest í verði.
Fjármálamenn líta svo á, að
þessi ræða dr. Oyds eigi að búa
mienn undir það, að breyting verði
á gengiispólitik HoJlands.
Fjármálaráðherrann er bersýni-
lega orðiinn órólegur yfir þeim
■orðrómi, sem stöðiugt gengur um
það, að England og Bandarikin
séu. í þann veginn að gera með
sér samining um ver.ðfestingu á
sterlingspundi og dollar.
Þ'etta er að vísu enn þá ekk.i
annað ien orðrómur, en fjármáJa-
ritstjóri „Daily HeraJd" ful.lyrðir
— O'g er það efalaust alveg rétt
— að ákvörðun sú, sem Ro'OSie-
velt forsieti hefir nýlega gert um
það, að Jétta af gjaJdeýrishöml-
lunumi í Baindaríkjunuim, bendi til
þess, að hann óski ekld eftir,
að dollariinn falli meira en orðiið
er. Jafnframt segir fjánmáJarit-
stjórinn, að verðfiesting sterlings-
piuindsins og þess gjald'eyris, sem
fylgir þvl, myndi gera hina erf'iðu
aðstöðu g'ulJgengislandanna á aJ-
Baráttan harðnar um Saar.
Sendinefad enskra jafnaðarmánna svivlrt
ð Spðni og siðan visað ðr iandi.
BERLIN í morgun. (FÚ.)
MIKIÐ UMTAL vekur það nú,
að tveir enskir jafnaðar-
mienin, annar þeirra Listowel Já-
varður, bafa fariið á fund Gil
'Robliejs í Madrid, tilíl þess að nsyna
að koma á f riði mil li stjóúiarjninar
og verkamanna. Robles Jét vísa
þeim á dyr úr þinghöllinini með
þ'eim 'orðum, að hér væri engi;n
, flökkiumannanýJenda.
I íhaldoskiltilnii i Ovieúo œpti
| og hvæsti
i LONDON í gærkveldi. (FÚ.)
; Óháð rannsóknarniefnd undir
i foxustu Listowel Jávarðar. hiefir
i fiengið kuldalegar viðtökur á
; Spáini. Var tiigajhgurilnn sá, að.
rannisaka ástandið 'eftir bylting-
una, 'Og leituðu niefndarmenin í
því skyni fyrst til stjómartinnar
og þingsins, en þeim var nieitað
um nokkrar upplýsingar. Freginir
i blöðunum um rannsóknárför
þiessa vöktu mikla griemju meðaJ
almennings, og eitt blaðilð; í Ma-
drid sagði til dæmis: „Myndiu,
Bretar bafa leyft spánskri rann-
S'óknarnefnd að kynna sér ástand-
að í Bretlandi. Það hefðu þeir án
efa ekki giert.“
Frá Madrid fóru síðan Listo-
wel Jávarður og félagar hans til
Oviedo 'Og á fund lögreglustjór-
ans þar. Hann sagði þeim, að
þeim yrð’u alls engar upplýsingar
gefnar, en að þeim væri velkomið
að ganga um borigina sem aðrir
ferðamienn og sjá sig um. En er
þeir komu út á götuna, bafði
mannfjöldi safnast saman úti fyr-
ir lögregjustöðinni og æpti að
þteim og hvæsti, en lögreglu-
þjónar komu og tóku þá fasta
| og fyJgdu þeim sí'ðan ti:l Janda-
mæranna og vísuðu þeim úr
landi.
Litval helda^ ræða i fsraHska plnglnis Esm
nfaisríkispéiitík Frakka.
PARÍS í morgun. (FB.)
AVAL, utanríkismálarláðherra
Fmkklands, ávarpaði í gær
utanríkismálanefnd fulItrúadeildar
þjóðþingsiíns og lýsti yfir því',
að ríkis'stj'órnin ætlaði sér að
balda sörou stefnu og Barthou
hefði fylgt í utanríkismálunum,
og yrði því lögð áberzla á, að
viinna að friðsamlegri sambúð vi'ð
aðriar þjóðir og yfirJedtt stuðJa
PIERRE LAVAL
utanrikisráðherra Frakka.
að því, að friðurinn mætti rikja
í álfunni.
Einnig ræddi liann um þjóðai1-
fltkvæðið í Saar og kvað frakk-
nesku stjórnina mundu krefjast
þess, að engar hömlur, beinar
eð;a óbeiinar, yrðiu lagðar á kjós-
e'ndur, því að þeir yrðu að' fá að
greiða atkvæði að eigin sannfæav
ing.
Viðskifta ogfjárhagslirun
yfirvofandi í Saar vegna
óvissunnar tim pjóðar-
atkvæðið.
GENF í morgun. (FB.)
Félög kaupsýslumanna og f am-
Jeiðenda í Saarhéraði hafa sent
Þjóðabandalaginu langt ávarp og
bænaskrá.
Er þvi baldið fram í ávarp-
iniu, að viðskifta- og fjárhags-
MONTAGUE NORMAN
forstjóri Englandsbanka.
þjóðapieningamarkaðinum óþol-
andi.
Ef Holland hverfur frá
gullinnlausn, munu Sviss
og Frakkland gera pað
sama.
Ef Holland hverfur frá gull-
genginu, er alment gert ráð fyrir
þvi, að Sviss muni undir eins
gera það sama. Og það er á með-
al fjármálamanna talið óhugs-
anlegt, að Frakkland sé fjárhags
liega svo sterkt, að það geti eitt
síns liðs baldið uppi merki gull-
gengisins.
Það er því talið alveg víst,
að Holland, Sviss og Frakkland
verði öll innan skams rueydd til
þess að hverfa frá gullgenginu.
STAMPEN.
hriun sé yfirvofandi í Saarhéraði
vegna skorts á lánsifé.
Er því haldið fram, að kaup-
(endufr í Frakklandi á afurðum og
framleiðslu Saarhéraðsbúa meiti
nú algerliega að skifta við þá, en
frakkneskir bankar neiti um vana-
lega aðstoð til þess að greiða
fyrir slikum viðskiftum. (United
Fundur í Rómll
um framtíð Saarhéraðsins
GENF 1 gærkveldi. (FB.)
Samkvæmt áreiðanlegum beim-
ildum er Saar-niefndin saman
komiin á fund í Rómaborg til
þess, að því er fullyrt er, að mæla
með því við ráð Þjóðabandalags-
iins, að Saarhérað fái lýðræðis-
stjóm undir vernd Þjóðabanda-
lagsins, ef úrslit þjóðaratkvæðis-
ins verða þau, að æskja engra
breytinga á núverandi fyrirkomu-
lagi. 1
Af sumum er þó talið, að það
sé fyrir utan verkahring nefndar-
innar, að taka þetta atriði til
meðfierðar, því að hiutverk henn-
ar er aðallega að íhuga og komia
fram með tlllögur viðvíkjandi
Saar, fjárhags- og viðskiítalegs
eðlis. (United Press.)
LONDON í gærkveldi. (FÚ.)
Æðsti kosningarétturinn í Saar
heíir dæmt borgarstjórann í Hom-
burg í sex vikna og fjögurra daga
fangelsi og 2000 franka sekt, fyrir
að hafa rekið kosningastarfsemi
fyrir þýzku samfylkinguna, en það
taldi rétturinn brot á hlutleysis-
samningunum.
Borgarstjórinn var hnepptur í
fangelsi í Saarbrúcken þegar í gær.