Alþýðublaðið - 17.11.1934, Blaðsíða 3

LAUGARDAGINN 17. NóV. 1934.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
ÚTGEFANDI:
ALPÝÐUFLOKKURINN
RITSTJÓRI:
F. R. V4LDEMARSSON
Ritstjórn og afgreiðslá:
Hverfisgötu 8—10.
SIM AR :
4900—4906.
4900: Afgreiðsla, auglýsingrr.
4901: Ritstjórn (innlendar fréttir).
4902: Ritstjóri.
4903: úilhj. S. Vilhjálmss. (heima).
4904: F. R. Valdemarsson (heima).
4905: Prentsmiðjan.
4P06: Afgreiðsla.
Öpolandi
iagaákvæði.
Nývierið héldu stjórnir allra
iðnfélaga, sem vinna við húsa-
bygigingu hér í bæ, fu'nd með
sér, og samþyktu þar að hindra
eftirieiðis með vatdi alla óiðn-
lærða menn, sem standa utan fé-
lagsskapar iðnsambalndsins en
stunda vinnu við húsabyggingar-
iðn, en að því hafa verið mikil
brögb 'undanfarið og farið æ vax-
andi.
Nú er svo komið, að iðnaðar-
menn verða stöðugt harðara úti
vegna þéssa sivaxandi iðmaðar-
„fúsks“, að það er með öll'u orð-
ið óþolandi.
„Fúskarar“ bjóða sig hvarvetna
fram jafnfætis lærðum iðnaðar-
möninum og niðurbjóða al.la vin|mu
ótakmarkaði.
Með þessu móti er að vaxa upp
stétt manna (fúskarar) fyrir ut-
an hina, sem hafa u;n.nið sér rétt
í .iðnunum með lagaliegu móti. En
því miður verðum við þó að
kannast við' eitt, og það er það1,
að fúskararnir hafa stoð: í lands-
lögum íyrir síinu „fúski“.
I iðnlögunum segir, að hver og
einn inegi stunda hvaða iðn sem
er, vinni hann eimn að henni eða
ásamt maka sínum eða börnum
, ininan 21 árs aldurs. En það er
staðreynd, að einmitt vegna þess-
arar lagagreinar er komfð í slíkt
óefni fyrir iðnlærðum rnönnum
eins'og fyr segir. Og ofan á þetta
bætist það, að iðniinar yfirfyllast
með þiessu móti, svo enginn fær
rönd við' reist.
Ég vil mú spyrja hæstvirta lög-
gjafa þessa lands, hvort sæm-
andi sé að hafa annars vegar lög
o-g negiuigerðir urn iðnaðarnám,
iðnskóla -og iðnpróf, en hins veg-
ar þessa hliðargötu í landsl-ögum,
siem fúskararnir feta. Það virðist
ver-a að hæða þá uppí í lopið geð-
ið, sem eru svo einfaldir að nota
sér ekki hieldur þess-a léttu lieið,
sem lögin leyfa, heldur en að
eyða 4 árum fyrir litlu kaupi og
oft litlu námi til þess að hneppa
þetta mikla hnoss, að ijúka prófi.
Á siinium tírna heimta svo fúsk-
ararnir að vera teknir í töiu
þeirra, sem farið hafa námsleið-
ina.
Og hvor stendur líka betur að
ví|gi, sá, sem grípa má inn í
hvað iðn sem er m-eð fúski og
vinniur svo sem óbreyttur verka-
maður þess á milli, eða sá, sem
ekki er skoðaður sem réttur og
sléttur verkamaður (þó hanin sé
ka-nske ekki annað) og gert sér
þetta að lífsstarfi -og ætlast þess
vegna ekki til að þurfa að standa
í sífeldum styr við hina, siem
lögin h-lieypa inn um bakdyr iðn-
arinnar. Nied, aninaðhvort ier áð
hafa fúskleiðina eina opna Jnin i
iðnimar, eða þá hitt, að náms-
l-eiðin iein sé farin. Þessar tvær
andstæður geta hvort siem er ekki
þrifist hlið við hlið stun-dinni len,g-
ur.
Verði ekki sú -eina Iieið val'n,
sem allir sjá að er sú rétta imn
í iðnirnar, fer svo að ungir menn
hætta að -eyða bezta tima æfinnar
í illa borgað nám, úr því önniur
leið er iéttari og betur b-orguð.
Og iðnskólinn er þá orðinin óþarf-
ur og öll lögin -og reglugerðirnar
um iðnaðamám -og iðnpróf.
Ég vona að löggjöfum þeim,
sem nú sitja, sjáist ekki yfir að
rétta hlut okkar iðnaðarmalrma
þegar á þessu þingi, svo við megi
una, það er krafa allra þeirra,
sem lært hafa og munu læra
iðniirnar samkvæmt lögum.
Iðlwftmnaðpn
Málverkasýaing.
Þeir, siem flerðast hafa fram
ímieð Jökúlsá í Axarfirði, alt fram
um Dettifoss, -og gefið sér góðan
tima- ti:l -að líta á það, sem fyrir
augun ber, glieyma aldrei þeirri
fierð. Þó eru það auðvitað ein-
staka -staðiir, -eða öllu heldurnátt-
úruundur, eiins og Ásbyrgi,
Hljóðakl-ettar og Dettifoss, —.
gimst-einamir í umhveríi Jökuls-
ár, — sem brienna sig fastast í
huganin. En þar eru líka ótal
staði'r, svo yndislegir og fagrir,
að því er Jíkast að náttúran háfi
verið að reyna sig hvað hún gæti
flegurst skapað. Þar skiftast á
klettar, st-andberg, mýraílákar,
grasilendi -og skógarhvammar, en
um-gefði'n er hið tiginariiega gljúf-
uir, sem Jökulsá hefir rist djúpt
( bergið, mótað, meitlað og sorfið
og þar sem hún „Jökla“ syngur
siin kyngifullu Ijóð, ár út og ár
inn, öldunum saman, þar s-em
* ennþá rómi dimuim drynur
Dettiflos's í jötnasal-,
ei-ns og faðir Sveins málara kvað
þitt sinín í „tíðavísum“ um Keldu-
hv-erfi.
Eins -og allir, er hafa ást á
fö-gru landslagi o-g öðru þvílíku,
hefiir Svei-nn orðið lmgfanginn af
Jöku-lsárgljúfri og tekið á allri
siinni kunnáttu og li-stgófu til að
syngja því lof. Þun.gamiðjan í
sýniingunni -em 3 stó-r málvierk,
tvö af Dettifossi og eitt af Jök-
ulsángljúfri rétt fyrir norðan
Hljóðakletta. Ég hefi -eitt si-nn
(íyrir 14 árum) farið um þessa-r
s-lióðir, og að sjá sýningu Sveins
er að tifa þetta f-erðalag upp aft-
iut og þau ógieymanliegu áhrif,
sem það hafði á mig. — Kona
málarans h-efir heldur ekki farið
„vaTh:liuta“ af áhrifum Jökulsár-
gljúfurs eins og sjá má á mynd
af þeim þar siem hin úlfgráa
„Jökla“ skipar heiðurssessinn. —
Sýninguna -eiga allir að sjá, sem
uínna máiamlist og fagurri nátt-
úru.
A. Bj.
íslenzkar
úr valsstök ur,
Eftir að hafa les-ið þiess-a Jitlu
bók, vil ég þakka St'ei'ndóri Sig-
urðssyni fyrir að hafa komdð
þessum eitt hundrað fersk-eyt í um
á teáinti stað, þar sem þær voru
óður á víð og dreif, og er nú
]>ægiiegra fyrir vís-navini að
g.rípa til þ'eirra. Þietta er ha'nd-
hæg bók fyrir unglinga til að
glæða hjá þeim ást á Ijóðum, en
of lítið þykir mér vera á hverri
blaðsíðu, þar s>em ekki er nema
ein víjsa, en hefðu þurft að verá
þrjár. 1 stra-ngan reiknii-ngssíkap
þykir mér vera gengið við fer-
skeytluina, þar sem ekki finnast
nema hundrað ríéttlátar. Það má
að vísu dieila liengi um það- -eins
og flest ainnað', hv-ort þessi eða
hin s-é -galtalaus. En það -er sk-oð-
Uin mm, að æði margir, seim hafa
ort fierlskieytiur, s-sm ieru til á
prenti víðs vegar -og standa við
dyrnar, hefðu mátt k-omast inn.
Þab- má ekki sfcilja -orð mífn svo,
að ég mæli með lélegum skáld-
skap, hv-orki á ferskeytlum -né
öðru. Komið h-efir það fyrir, að
mönnum hafi fundist að skálda-
styrkur hafi v-erið látinn eftir
blaðsfðufjölda, -en iekki eftir þvi,
hvað á blöðiunum var. Ég get
tekið undir það, að M-enningar-
sjóður -gefi út vandað vísnasafn
og væri sízt ástæða að œtla, að
óhreiinindi færu í gegnum það
„si-gti“.
Þessi s-káldskapur er þjóðl-eg-
astur, og sú lindin, sem lands-
menn hafa drukkið úr öldum
saman, og þessi lind hefir aldnei
þornað, þó fjölliín hafi spúið e-ldi,
og ekki frosið, þó firðim-ir hafi
verið ful.Hr af hafís. Þess vegna
munu allir þjóðrækinir menn verja
þiesisa blessunarlind fyrir öllum
óhrieiiniindum.
Stefón J. Björn&son.
Stundvísi og
regiusemi.
Aðal-steinin Siginundssoi kemn-
ari við Auisturbæjarskólanin hefir
lenigi flengið orð fyrir að vera
góður kennari og sérstakliega á-
hiugasamur um skóiamái.
Nú hefir hann véiritað floreldra-
blað og hygst að i-áta það koma
út- einu, sinni á mánuði, mieðah
skóli starfar. Heitir blaðið Bekh-
wjvtfi. Aðalsteinn ánnást í ár alla
kenslu 7. b-ekkjar B[. í Austurpæj-
arskólanum, nema Jeikfimi og
söng. Foffildmblað) 7- bekkjar B.
ílytur margar biendingar, siem- all-
ir hefðu eitthvert gagn af að
1-esa. Útgefandi befir sérsitak.lega
í huga að k-oma,sf í -náið sambalnd
við floieldra og húsbændur þeir.ra
driengja, er hann kenlnir. Minnist
útgefandi á, hv-e nýskólastefnan
hefir r-utt sér til rúms á síðustu
árum, bæð-i hér á la-ndi og annars
staðar.
Komið hiefir það fyrir, að ný-
skólamönnum hefir verið brugð-
ið um að hirða ekki svo mjö.g
urn stuudvísi og reglusemi. Skal
hér bent á, hvað þiessi nýskóla-
maður ritar um reglu og stuind-
ví|si. Eftirfarandi grefnarkafli er
í, nefndu blaði:
„Slwduíisf og öeglussmi' eru
dygðir, sern ég geng mjög ríkt
eltir af r.emöndum mínum. Leyfi
ég mér hér með að mælast til,
að foreldrar drengjanna séu mér
samtaka um það. Drengirnir
v-erða -að koma stundví-sliega í
kenslustundir, bæði vegna sjólfra
sfn og félaga sinina. Vegna sjálfra
sín af því, að ef drengur venst á
óstundvíísi í betnsku, er hætt við
að sá Ijóðíur fylgi honum jafnan
síðan, og má leiða af því miarg-
faldlegan trafala.
Vegna félaga sinina af því, að
drengur, sem kemur of sieint í
kenslustund, gerir með því ónæði
og truflar störf þeirra, sem fyriþ
eru. Regluspmi og slqjhliieækrii
verð'ur skólinn engu síður að
temja rjemöndum sínum. Dilerg-
u,r, sem gleymir iðulega blýantin-
um sí'num h-ei-ma og hirðir ekki
um að hafa skólatækin sín í
r-eg/u, myndar sér með því sk-að-
lega venju, s-em hætt er við að
síðar teomi fram í starfi h-ans.
Og dreng-ur, sem smeygir sér hjá
að sækja kenslustundir, sem h-on-
um b-er skylda til að v-era í, v-enst
við það á að lítiJsvirða skyldur
síjnar og hliðra sér hjá þ-eim,’
auk þ'ess, sem hann missir við
þetta niokkuð af því námi, s-em
hann á að fá. . . .“
Líikl'egt er, að ailir kennarár
vildu taka undir þessi orð útgef-
andans. F-oreldrar og húsbænd-
ur atlira skólanema í Reykj-aivík
þurfa að leggja sér þiessi orð Að-
atste'ins Sigmundssonar á hjarta
-og hjálpa skólafóikinu til að vera
stuindvtet, neglusamt -og skyldu-
rækið.
Athugasemd.
1 Alþýðublaðinu 14. þ. m. er
mi-nst á stofnun hins fyrsta sjó-
mann-afélags hér í bæ.
En af því að maðurinn minn,
Jón Jónsson skipstjóri, var -einjn
af stof-nendum og f-ormaður þ-essa
félags, vii ég gera atlrugasemd
við ledtt atriði í frásögn þessari.
Það er skýrt svo frá, að eftir
fulnd'nn hafi fundarmenn „mars-
erað“ syngjandi niður í bæ.
Hvað minn m-ann sn-ertir, er
það víist, að hann hefir ekki ,g-eng-
ið niðu:r all-ain Skólavörðustíg
syngjandi óhróðurssörag -eða við-
haft neiin skrípalæti að aítokn-
um fundi. Þó hann væri gleði-
maðlur, var hanin ávalt háttprúð-
ur. Gat heldur ekki sungið.
Ég man vel eftir starfsemi sjó-
rrar-na’éí. Bá an fyrstu árin. Menn
vom fullir af áhuga, djörfum á-
flormlum- -og fögrum framtí:barvon-
um. En áttu við ofurefli að etj-a.
Og þar sem mkrn maður hafði
valið sér sjómensku að lífsstarfi,
var ekki -nem-a eðlilegt að hainn
beitti s-ér fyrir slíkum félagssikap.
— Það, sem honum lá þyngst á
hjarta gagnvart sjóm-annastéttinni
var drykkjuskapur og sóðaskap-
úr um borðj í skipununr.
„Ég vi-ldi að ég ætti þ-ess kost,
að gera alla sjónrenn að bindind-
ismönnum. Því þó kjörin á skút-
ununr séu ekki góð, og það eru
þau ekki, þá -er drykkjus-kapur-
iinin verri," v-oru lrans -orð.
Aijuiís PoimfieinsdóWr.
Alþýðublaðið vildi gjaman
birta þ'essa athugasemd frá ekkju
Jóins Jónssonar, en það er alveg
misskilningur hjá henni, að það
hafi v-erið ei-nhv-er skrípalæti
1894, þó að giaðlyndir sjómenn
gengju af fu-ndi og syngju söng,
sem þá var alment sunginn af
þjóðiinni.
Ritstjómbi.
Bezta
Munntóbakið
er frá
Brödrene Braun,
KAUPMANNAHOFN.
Biðjtð kaopmann yðar w
B. B. munntóbak.
Fæst alls staðar.
Jafnvel þó þér látið yður engu skifta
hvaða olía er notuð á vél yðar, þá lát-
ið pér yður sennilega ekki á sama standa
um kostnaðinn við bifreið yðar á árinu.
Ef þér vijið gjarna lækka þann kostnað,
þá skuluð þér eyða svo sem’ einni
mínútu í að lesa um hvernjaf þeim
6 kostum, sem GargoyleJMobiloil hefir:
^ Betn vernd. Olíuslæðan af Gargoyle Mobiloil útilokar núning málms og veitir
vernd, þegar utanaðkomandi agnir komast inn í milli.
Hl Meiri ending. Gargoyle Mobiloil hefir lágt uppgufunarhlutfall, olian rýmar mjög
lítið og kostnaðurinn verður lágur.
@ Minni SÓtun. Gargoyle Mobiloil brennur upp, svo að velin gengur reglulega og
komist verður hjá aðgerðum.
ifjl Allðveldari gangsetning. Gargoyle Mobiloil rennur vel, þegar þér notið
rétta merkið eftir Gargoyle- töflunni. Gefur því fljóta gangsetningu, vernd-
ar rafgeyminn og ræsisvélina og verndar þegar i stað, er vélin er sett i gang.
|| Langt á milli olíuskifta. Gargoyle Mobiloil er þrautreynd og stenst súr-
efnisbindingu, myndar ekki sýru og heldur sér lengi hreinni.
H Fæst alls staðar, Helztu benzinstöðvar, aðgerðarverkstæði og oliusalar um
allan heim selja Gargoyle Mobiloil. Hér á landi fæst Gargoyle Mobiloil hjá
öllum “BP“ benzinstöðvum viðsvegar um landið. Þess vegna getið þér ávalt
gefið vélinni sömu, góðu olíutegundina.
Jafn gömul fyrstu bifreiðinni —
jafn-ný síðustu gerðinni.
Aðalsalar á íslandi: OLÍUVERZLUN ÍSLANDS H.F.