Morgunblaðið - 23.12.2000, Qupperneq 22

22 LAUGARDAGUR 23. DESEMBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
UR VERINU
Vélstjórar fordæma frumvarp um fækkun stöðugilda
Þriðjungur vélstjóra
þarf að fara í land
VÉLSTJÓRAR fordæma þau vinnu-
brögð samgönguráðherra að taka
óbreyttar upp tillögur Landssam-
bands íslenskra útvegsmanna um
stórfellda fækkun vélstjóra í ís-
lenska fiskiskipaflotanum og leggja
þær fram á Alþingi í frumvarps-
formi. Þetta kemur fram í yfirlýs-
ingu félagsfundar Vélstjórafélags Is-
lands sem haldinn var á Akureyri í
vikunni.
Vélstjórarnir fordæma þau vinnu-
brögð samgönguráðherra að virða
alfarið að vettugi allar röksemdir
Vélstjórafélags Islands og skóla-
meistara Vélskóla íslands um afleið-
ingar slíkrar löggjafar. Öryggi sjó-
manna sé stefnt í voða fyrir
stundarhagsmuni útvegsmanna.
Að sögn Helga Laxdal, formanns
Vélstjórafélags íslands, gerir frum-
varp það sem samgönguráðherra
hefur nú lagt fram á Alþingi, ráð fyr-
ir mikilli fækkun vélstjóra. Þar sé
gengið mun lengra varðandi manna-
fjölda í vélarrúmi en gert sé til dæm-
is í Færeyjum. „Nái frumvarpið
fram að ganga þurfa á bilinu 350 til
400 vélstjórar af 1160 stöðugildum
að fara í land. Þama er verið að taka
beint upp röklausar tillögur LÍÚ.
Verði þessi leið farin teljum við að
þeir vélstjórar sem eftir verða muni
einfaldlega ekki ráða við starfið.
Þannig er verið að ógna öryggi sjó-
manna.“
Mest áhrif á vertíðar-
bátaflotann
Frumvarpið nær fyrst og fremst
til skipa með minni aðalvél en 750
kílóvött eða þeirra skipa sem til-
heyra hinum hefðbundna vertíðar-
bátaflota. Helgi segir að frumvarpið
geri ráð fyrir að í þeim bátum verði
aðeins einn vélstjóri í stað tveggja
áður. Því muni um 300 vélstjórar
missa vinnuna. „Ekki aðeins mun
frumvarpið draga stórkostlega úr
öryggi sjómanna, heldur gera vél-
stjórastarfið bæði erfitt og óaðlað-
andi. Því má búast við að færri vilji
leggja íyrir sig vélstjómarnám og
vera til sjós. Nógu er nú erfitt að
manna þessar stöður í dag.“
Vélstjórar telja vinnubrögð sam-
gönguráðhen-a sérstaklega furðuleg
í ljósi þess að kjarasamningar milli
sjómanna og útvegsmanna séu nú
lausir og langt virðist í land í kjara-
deilu þeirra. Helgi segir fmmvarpið
munu tvímælalaust hafa óbein áhrif í
kjaraviðræðum.
Fiskimjölsmálið hjá Evrópusambandinu dregur dilk á effcir sér
Alvarlegt mál
fyrir landbúnaðinn
ARI Teitsson, formaður Bændasam-
taka Islands, segir að ákvarðanir
Evrópusambandsins varðandi tak-
markanir á fiskimjöli í dýrafóður og
eftirlit með því dragi dilk á eftir sér.
„Þetta er alvarlegt mál fyrir íslensk-
an landbúnað," segir hann.
Ari segir að samþykkt Evrópu-
sambandsins frá 4. desember um að
banna allt dýramjöl í fóður naut-
gripa, kinda og geita en heimila
áfram notkun fiskimjöls í fóður fyrir
öll önnur dýr en jórturdýr valdi
verulegum erfiðleikum í íslenskri
bændastétt. í raun þýði þetta að
breyta verði fóðri nautgripa alger-
lega, því nánast allt nautgripafóður
sem framleitt sé hér á landi sé
blanda af fiskimjöli og innfluttum
kolvetnum.
Aukinn kostnaður og áhætta
Ari segir að kostnaður aukist hjá
bændum samfara ákvörðununum því
verð á fiskimjöli hafi verið hagstætt
miðað við innflutt prótein. I öðru lagi
bjóðist lakara fóður fyrir jórturdýr
og auk þess skapist ákveðið óöryggi
vegna hugsanlegs smits, en verði
reglugerðinni framfylgt af hörku
yrði það væntanlega ekki stór
áhættuþáttur þegar til lengri tíma
væri litið. Hins vegar séu litlar líkur
á smiti úr korninu.
Að sögn Ara hefur oft verið sýnt
fram á með rannsóknum að fiski-
mjölið sé besti próteingjafinn. „Það
hefur komið í ljós að fiskimjölið er
ennþá brýnna núna en áður vegna
þess að jurtapróteinið er yfirleitt
auðleystara og eftir að farið var að
gefa eins mikið vothey í gegnum rúll-
urnar þarf meira af torleystara pró-
teini að halda,“ segii' Ari.
„Fiskimjölið er gjarnan j 0 til 20%
og það er besti próteingjafi sem
hægt er að fá fyrir jórturdýr þannig
að raunverulega má gera ráð fyrir að
innlend fóðurblöndun fyrir jórturdýr
leggist af. Það gefur þá augaleið að
þar með eykst hættan á því að við
fáum óæskileg efni inn í landið, en
mesta hættan á að fá kúariðu inn í
landið er í gegnum mengað fóður.“
Ari segir undarlegt hvemig staðið
var að umræddum takmörkunum
hjá ESB. „Þetta hefur lítið með vís-
indi að gera heldur er um að ræða
múgsefjun í Evrópu. Það er von til
að svona múgsefjun gangi til baka en
framvinda málsins er sérkennileg.
Ráðherraráðið ákveður þetta og síð-
an er vísindamönnunum falið að
framkvæma það sem ráðherraráðið
hefur ákveðið. Hreinlegra hefði ver-
ið í svona fagefni að vísindaráðið
hefði komið með tillögur til ráð-
herraráðsins. Þetta hefur alltof lítið
með þekkingu og vísindi að gera en
er til komið vegna ótta í Evrópu sem
er svo sem skiljanlegur í ljósi stöð-
unnar. En það er mjög alvarlegt þeg-
ar múgsefjun og ótti ráða ferðinni en
vísindin lögð til hliðar."
I máli Ara kemur fram að eftir því
sem kostnaður er meiri við íslenskan
landbúnað þeim mun erfiðara á hann
í samkeppni, bæði við innfluttar
vörur og aðrar matvörur. ,Aht sem
kostar og þrengir að veikir landbún-
aðinn,“ segir Ari.
Netverk selur Mar-
Star til S-Kóreu
NETVERK hefur gert sölusamn-
ing við suður-kóreska skipaflutn-
ingafyrirtækið Hyundai Merchant
Marine (HMM) sem felur í sér að
HMM tekur í notkun nýjustu út-
gáfu MarStar hugbúnaðar Net-
verks í skipum fyrirtækisins. Með
þessum samningi er skipafélagið
orðið stærsti notandi MarStar í
heiminum.
Fulltrúar HMM telja að fjar-
skiptin milli skipa og lands muni
batna mjög þegar nýja útgáfan
verður tekin í notkun. Gögn tapast
síður þótt samband rofni tímabund-
ið auk þess sem kostnaður minnkar
verulega. „Sérhæfing Netverks í
betri nýtingu á bandbreiddinni
ásamt þeim tæknilausnum þeirra
sem auka gæði gervihnattasend-
inga er því hagkvæmur kostur,"
segir Yong-Woon Kim, fram-
kvæmdástjóri upplýsingatækni-
sviðs HMM.
Með MarStar búnaðinum getur
skip verið í beinu gervihnattasam-
bandi við land með hámarks band-
breidd og flutningsgetu. HMM fyr-
irtækið hefur notað tæknilausnir
frá Netverki undanfarin íjögur ár.
HMM var stofnað árið 1976 og er
nú eitt af stærstu skipaflutninga-
félögum heims með 122 skip í för-
um. Flotinn samanstendur af gáma-
flutningaskipum, olíuflutninga-
skipum og skemmtiferðaskipum,
svo eitthvað sé nefnt. Starfsmenn
eni tæplega 6000.
„Netverk er fyrsta og eina fyr-
irtækið sem býður lausnir sem
draga úr töfum á sendingum um
þráðlaus kerfi, GSM, GPRS, 3G og
gervihnetti.
Lausnir Netverks stytta send-
ingartíma með betri nýtingu á
bandbreiddinni auk þess sem áreið-
anleiki gagnasendinga eykst, þar
sem gagnaflutningur heldur áfram
þar sem frá var horfið ef sending
hefur rofnað,“ segir í frétt frá Net-
verki.
ERLENT
Viswanathan Anand og Alexei Shirov við upphaf annarrar skákarinnar
í Teheran á fimmtudag.
Heimsmeistaraeinvígi FIDE í Teheran
Anand með
yfirhöndina
Teheran. AP, AFP.
INDVERSKI stórmeistarinn Visw-
anathan Anand vann í gær þriðju
skákina í einvígi sínu við Alexei
Shirov um heimsmeistaratitil Al-
þjóðaskáksambandsins, FIDE, er
hófst á miðvikudag. Gafst Shirov
upp í 41. leik en hann var með
hvítt. Einvígið fer fram í Teheran,
höfuðborg írans. Fyrsta skákin
endaði með jafntefli en Anand
vann síðan aðra skákina í 64 leikj-
um.
Anand notfærði sér veilur í byrj-
unarleikjum Shirovs í gær en hinn
fyrrnefndi beitti svonefndu Tajm-
anov-afbrigði af Sikileyjarvörn.
„Ég held að hann eigi eftir að bíta
frá sér á ný en vinningurinn er
kærkominn,“ sagði Anand. And-
stæðingur hans vann peð í 16. leik
en fórnaði síðan skiptamun, lét
hrók fyrir riddara til að fá sókn-
artækifæri. Taldi Anand að upp-
skiptin hefðu verið mistök af hálfu
Shirovs.
Shirov lenti einnig í miklu tíma-
hraki í annarri skákinni og hafði
aðeins tvær mínútur til að leika 35.
til 40. leik en skákmennirnir þurfa
að ljúka 40 leikjum innan ákveðins
frests. Anand sagðist eftir skákina
hafa gert mistök í 44, leik og þann-
ig dregið skákina á langinn. En svo
fór að Anand var með tvö peð frarrj
yfir andstæðinginn í endatafli og
dugðu þau til sigurs.
Anand reynslumeiri
en Shirov
Shirov er 28 ára gamall, hann er
spænskur ríkisborgari en fæddur í
Lettlandi og rússneskur að upp-
runa. Anand er 31 árs og hefur
mun meiri reynslu en andstæðing-
urinn. Hann tefldi árið 1995 við
Garrí Kasparov um heimsmeistara-
titilinn en tapaði. Eftir að Kasp-
arov sleit sambandi við FIDE 1993
hafa verið tveir heimsmeistarar í
skák en Kasparov tapaði í nóv-
ember titli sínum í hendur Rúss-
anum Vladímír Kramník.
Fyrir tveim árum munaði
minnstu að Anand sigraði Anatolí
Karpov í keppni um heimsmeist-
aratitil FIDE. Bandaríski stór-
meistarinn Larry Christiansen
segir um Anand að hann hafi allt
til að bera sem skákmaður. „Hann
hefur brætt saman mann og vél í
hinn fullkomna skákmann." Um
Shirov segir Christiansen að hann
sé afburða skemmtilegur skákmað-
ur sem hafi fyrst og fremst yndi af
því að gera árás. „Hann er snill-
ingur en getur gert gróf mistök."
Einvigi milli Kramníks
og heimsmeistara
FIDE hugsanlegt
Forseti FIDE, Kirsan Ilyumzh-
inov, er jafnframt forseti í Kalm-
ykíu sem er eitt af lýðveldunum í
rússneska sambandsríkinu. Hann
er auðkýfingur og afar umdeildur.
Ilyumshinov sagði í vikunni að vel
kæmi til greina að haldið yrði ein-
vígi milli Kramníks og heimsmeist-
ara FIDE, hver sem hann yrði.
Hann sagði að FIDE gæti aflað
fjár til að halda einvígið og stakk
hann upp á að það yrði í júlí 2001.
Þeir Shirov og Anand unnu sér
rétt til að tefla sex skáka einvígi
um FIDE-titilinn með því að sigra
nokkra af sterkustu skákmönnum
heims í einvigjum er fóru fram í
Nýju Delhí. lranar hafa ekki fyrr
verið gestgjafar jafn mikils við-
burðar í skáklífinu. Leiðtogi is-
lömsku byltingarinnar fyrir rúm-
um tveim áratugum, ajatollah
Ruholla Khomeini, var andvígur
skák, sagði að íþróttin væri
„hættuleg" og iðkendur hennar
„illmenni". Var skák bönnuð í íran
um nokkurra ára skeið en leyfð á
ný.
20% launahækkun
til sænskra kennara
Kaupmannahöfn. Morgunbladið.
Sænsk sveitarfélög hafa náð sam-
komulagi við kennara um launa-
samning til næstu fimm ára og á
það að tryggja kennurum að jafn-
aði um 20% hækkun. Samkomu-
lagið gekk ekki átakalaust fyrir
sig því samningaumleitanir hafa
staðið í heilt ár.
Um 200.000 kennarar eiga aðild
að samningnum en hann er eink-
um talinn munu gagnast kennur-
um í borgunum.
Fyrsta árið fá kennarar 4%
launahækkun og 2% árið eftir.
Engar tryggingar eru fyrir hækk-
unum eftir það, þær ráðast af ár-
angri nemenda í prófum. Talið er
að þetta fyrirkomulag muni eink-
um koma kennurum í borgunum
til góða og hætta sé á að kennarar
á landsbyggðinni sitji eftir.
Meðaltekjur sænskra kennara
eru á bilinu 155.000-195.000 ísl.
kr. á mánuði.
þakgluggar-reyklosunarlúgur
> SINDRI
W Borgartúni 31 • s. 575 0000 • www.sindri.is A