Alþýðublaðið - 07.03.1959, Blaðsíða 4

Útgefandi: AlþýSuflokkurinn. Ritstjórar: Benedikt Gröndal, Gísli J. Ást-
bórsson og Helgi Sæmundsson (áb). Fulltrúi ritstjómar: Sigvaldi Hjábnars-
son. Fréttastjóri: Björgvin Guðmundsson. Auglýsingastjóri Fétur Péturs-
son. Ritstjómarsímar: 14901 og 14902. Auglýsingasími: 14906. Afgreiðslu-
sími: 14900. Aðsetur: Alþýðuhúsið. Prentsmiðja Alþýðubl. Hverfisg. 8—10.
Hvað mundi hrunið kosta?
UNDAjNFARIÐ hafa Þjóðviljinn og Tíminn
linazt á áróðrinum gegn niðurfærslustefnunni,
enda á hún fflgi að fagna í öllum stjómmálaflokk-
um. Þá er leitað nýrra úrræða, og nú gera nefnd
blöð mikið úr því, hvað niðurgreiðslurnar kosti. Þar
á að hasla sér voll til sóknar gegn ríkisstjórninni í
baráttu hennar við verðbólguna og dýrtíðina,
Satt er það, að niðurgreiðslurnar kosta mikla
peninga. En hvað myndi hitt hafa kostað, ef vísiíal-
an hefði komizt upp í 270 stig á þessu ári með þeim
fyrirsjáanlegu afleiðingum, að hrun vofði yfir at-
' vinnuvegum og þjóðarbúskap íslendinga? Ábvrg-
um mönnum hlýtur að verða hugsað til þessa. Svo
er áreiðanlega um verkalýðshreyfinguna í land-
‘ inu og raunar alla launþega. Atvinnuleysið og
hrunið væri þyngsti skatturinn, sem lagður yrði
• á íslenzku þjóðina. Þjóðviljanum mætti verða
þetta íhugunarefni, ef foringjar Alþýðubandalags-
’ ýins hefðu vald á skapsmunum sínum. Og miklu
fremur ætti Tíminn að ræða þessi mál af viti.
' Framsóknarflokkurinn er illa kominn, ef naumast
1 verður greint á milli hans og kommúnista.
Tíminn og Þjóðviljinn láta þess heldur ekki
getið, hvað niðurgreiðslurnar eru almenningi hag-
‘ kvæmari en nefskattarnir, sem verið hafa aðalf jár-
öflun ríkissjóðs um langt áraskeið. Nefskattarn-
' ir eru þyngstir á þá, sem hafa fyrir mörgum að
sjá, barnafjölskyldunum til sjávar og sveita. Niður-
greiðslumar koma þeim áðilum hins vegar að
mestu gagni. Það sjónarmið réði meðal annars
!. úrslitum um þá ákvörðun Alþýðuflokksins að
velja niðurgreiðslurnar til að stöðva verðbólguna
og dýrtíðina. Andstæðingum niðurfærslustefnunn-
ar sést yfir þessa staðreynd. Fátt sýnir betur ó-
' sanngimi þeirra og hóflausa áróðursviðleitni. En
folkið í landinu lætur áreiðanlega ekki blekkjast.
Vinsældir niðurfærslustefnunnar meðal almenn-
: ings tala sínu máli.
' Meginatriðið er þó, hvað það hefði kostað
1 yerkalýðinn og launþegana að vera tíu vísitölu-
• ktigum á eftir verðlaginu í kapphlaupi yfir í at-
: vinnuleysi og hrun. Alþýðuflokkurinn afstýrði því
þjóðarböli með niðurgreiðslunum. Og sú ákvörð-
uh var sannarlega ekkert áhorfsmál.
★ MENNTIR OG LISTIR ★
LEIKRITIÐ ,,Dagbók Önnu Don Carlos, Alvara, Rudolfo
Frank“, eftir Frances Good- og hertogans af Mantua. í
riéh og Albert Hackett, hefur Bayreuth söng hann einnig í
nú verið leikið meira en 3.100 óperu Wagners „Hollendingn-
sinnum í 102 leikhúsum í um fljúgandi“.
Austurríki, Sviss og Austur------
Þýzkalandi. Það er vinsælasta Hinn þekkti leikari Orson
ameríska leikritið, sem nokkru Welles hefur fært skáldsögu
sinni hefur verið leikið í Hermans Melville „Moby
þýzka Sambandslýðveldinu, Dick“ í leikritsform, og verð-
og 24 vesturþýzk leikhús hafa ur leikritið sennilega fært
það nú á leikskrá annað leik- upp á Broadway innan
árið í röð. skamms. Leikritið fylgir þó
------- ekki nákvæmlega sögunni.
Bandaríski tenórsöngvarinn Leikurinn fer fram á leiksviði
Jean Cox hefur sungið víðs- í litlu amerísku leikhúsi «ein-
vegar í Evrópu undanfarið við ast á 19. öld. Leikflokkur æfir
góðan orðstír. Hann hefur „Moby Dick“, sem á að fara
komið fram í óperum í Dúss- að sýna í leikhúsinu. Fyrir-
eldorf, Frankfurt, Berlín og liði leikflokksins, sem einnig
Zúridh í 'hlutverki Oon José, Framhald á 15. síðu.
I BELGÍU er nýlokið mesta
verkfalli, sem þar hefur verið
um langan aldur. Það yar
.gtert af fullkomimii hörku á
báða bóga, átök milli lög-
reglu og verkamanna voru
daglegt brauð, götuvígi voru
reist og allt athafnalíf lands-
ins var lamað. Orsakir verk-
fallanna er hið óglæsilega at-
vinnuútlit í Belgíu, nokkrum
kolanámum var lokað og
misstu við það 7000 verka-
menn atvinnuna þegar í stað
og búizt var við að fleiri
mundu mifsa atvinnuna
vegna samdráttar í framleiðsl
unni. Hér ura bil fjórði hlut-
inn af kolafrámíeiðslu Belgíu
liggur óseldur við námurnar,
vinnutíminn hefur verið stytt
ur niður í 3—4 daga í yiku en
það þýðir mikla tekjuskerð-
ingu fyrir verkamenn. Fjöldi
ítala vinnur í belgísku nám-
unum. Þeir voru fluttiv inri í
landið á árúnúm eftir stríðið
þegar skprtur var á vinnuafli.
Nú verða þeir að snúa heim
til Ítalíu, þar sem fyrir eru
tvær milljónir atvinnuleys-
ingja.
Belgía er ekki eina kola-
framleiðslulandið, sem ógnað
er af yfirvofandi kreppu. í
Ruhr liggja miklar birgðir af
kolum, vinnutími námamanna
hefur verið styttur og verka-
menn lifa við sultarkjör. Kola
birgðir í Vestur-Evrópu juk-
ust á síðasta, ári úr 8 milljón-
um tonna upp í 24 milljónir
tonna.
Bretar eiga við svipuð
vandamál að stríða. Fyrir
nokkrum árum var ekki hægt
að fá riægjanlegan vinnukraft
í, kolanámur þar. Höfuðáherzl
an var lögð á vélvæðingu
námurekstursins gjörnýtingu.
Nú er svo komið að loka verð-
ur minnstu og fátækustu nám
unum. Þúsundir verkamanna
missa atvinnuna ög frámtíð ;
þeirra er ótrygg.
Bandaríkin hafa eftir stríð-
ið flutt út mikið magn kola
til Evrópu, einkum til Bret-
lands og Þýzkalands. Sá út-
flutningur er nú úr sögunni
að mestu. Fyrir tíu árum var
í námubæ einum í Kentucky
unnin kol í 32 námum, nú eru
aðeins 9 þeirra starfandí.
Svipaða sögu er að segja frá
öðrum kolanámubæjum vest-
an hafs.
Orsakirnar fyrir kreppunni,
sem nú verður erfiðari við-
fangs með hverjum degi sem
líður, er hinn riiikli samdrátt-
úr í iðnaði álfunnar á árinu
sem leið. Verksmiðjurnar
kaupa minna af kolum en áð-
ur. Belgía varð harðast úti.
Vanrækt hafði verið að end-
urskipuleggja kolaiðnaðinn
enda þótt milljörðum króna
hafi verið varið til þess.
En þess verður einnig að
gæta að olía og rafmagn eru
óðum að koma í staðinn fyrir,
kol í f jölmörgum iðngreinum.!
Kol eru dýr vara, erfitt a§!
vinna þau úr jörðu og fiutn-
. ingskostnaður mikill. . :
Kolaframleiðslulöndin geta
ekki snúið við þeirri þróun.
Þau eiga fýrir höndum nýja
iðnbyltingu. Atburðirnir f
Belgíu sýna ljóslega við
hverja erfiðleika er að stríða.
Lönd Vestur-Evrópu verða að
koma sér saman um nýjar
leiðir til að leysa vanda at-
vinnuleysis og' upplausnar.
Belgísku verkamennirnir
heimta aukið atvinnuöryggi
og atvinumöguleika í öðrum
atvinnugreinum. Aðeins með
breyttum efnahagsaðgerðum
verður hægt að komast hjá
öngþveiti 1,: átvinnumálum
álfunnar. ......
a n n es
á h o r n i n u
★ Hætta á öskuhaugum.
★ Aðvörun frá eftirliis-
manni.
★ Megn óánægja með
smjörsölusamsteyp-
una.
★ Skólarnir eiga ekki að
skifta sér af fjársöfn-
unum.
ÖSKUHAUGARNIR cru að
hverfa úr sögunni. Að vísu
standa tninjar þeirra enn um
sinn, en smátt og smátt munu
þeir gróa upp og þar myndast
sjávarbakki. -e- Sigurður, Jóns-
son, síðasti :eftirlitsmaður á
haugunum, kom að máli við
mig nýlega af gefnu tilefni. —.
Hann verður enn um sinn þarna
vestur frá til eftirlits og hann
telur ástæðu til þess að aðvara
fólk.
ÞAÐ er hætt að aka á ösku-
haugana. Allt fer inn í sorpeyð-
ingarstöð, en hún er ein mesta
framförin í Reykjavík á síðustu.
áratugum. En um leið og hætt
er að aka á haugana og. eftirlitið
þar minnkar, hvað þá þegar Sig-
urður hverfur fyrir fullt og allt
af þeim, verður þarna mikil
hætta fyrir börn.
S JÓRINN brýtur á bakkanum
og grefur undan hpnum svo. að
skútar koma í hann. Börri koma
mjög á haugana, sérstaklega úr
nágrenni þeirra, þau gera sér
það að leik að fara út á brúnir
þeirra, en vegna þess að sjórinn
grefur sig inn í haugana er hætía
á að brúnirnar bresti og börriiií
steypist fram í sjóinn. Sigufður
og félagar hans hafa oft afstýrt
slysum þarna. Nú verður hætt-
an enn, mciri. Foreldrár eru
beðnir að hafa auga með börn-
um sínum og tala við þau um
þessa hættu. Látum. þessi orð
nægja til varnaðar.
ÞAÐ er mjög mikil gremja
meðal húsmæðra út í smjörsam-
steypuna. Margar hafa talað við
mig og kvartað sáran undan því,
að síðan samsteypan tók til
starfa hafi smjörið mikið versn-
að. Flestir segja, að smjör frá
Húsavík og Borgarnesi hafi
reynst þeim bezt, en nú virðist
ölluhnoðað samanog þess vegna
vérður smjörið mislitt. Sumt er
eins og það sé litað og annað
ékki litað.
EN HVERS VEGNA er verið
að lita smjör? Og hvaða litir eru
notaðir í smjörið? Sjúkrahús eitt
kéypti kassa af smjöri. Þegar
það var bekið til nótkunar kom
í Ijós, að stykkin voru mislit og
varð þetta til þess, að kassinn
var sendur aftur og annar féng-
inn. —- Þetta er ófremdarástand.
Það er stofnað til samsteypunn-
ar til þess að jafna söluna. —•
AlmenningUr er sviftur rétti sín
um til að velja og hafna. Og af-
leiðingin er sú, sem hér hefur
verið lýst.
MÓÐIR skrifar mér: „Ég er
andvíg því, að skólárnir séu að
skipta sér af því þegar almennar
fjársafnir eru hafnar. Þeir eiga
að láta heimilin um það mál. —
Bárn mitt kom heim með bréf
úr skólanum, þar sem það var
hvatt til að gefa til fjársöfnun-
ar. Við hjónin vorum búin að
leggja það fram, sem við gátum.
Við bjuggumst ekki við, að skól-
ínn færi að skipta sér af þessu.
BÖRNUNUM þykir sárt þeg-
ar • þau geta ekki verið með —
óg samkeppni, öfundsýki og af-
brýði, kemur úpp í þeim. Þess
vegna eiga skólarnir ekki að
vera að skipta sér neitt af þessu,
Ég hélt líka, að þeir hefðu nóg
á sinni könnu,“
Hannes á horninu.
SIBS
n
Á FIMMTUD. var dregið í 3. fl.
Vöruhappdrættist SÍBS. Út
vöru dregnir 250 vinningar að
fjárhæð samtals kr. 400 000,00.
Hæstu vinningarnir komu á
eftirtalin númer:
100 þúsund krónur nr.27218
(á Eskifirði). ,
50 þús. kr. nr. 54106.
10 þús. kr. 1194 4011 12679
19193 35763 55023 56080.
5 þús. kr. 854S 9171 14563
16075 20521 20528 21695 28630
39965 41260 59246,

OG ÞA E
Á SL. vori byrjuðu 7
ungir menn að byggja sér
raðhús. Þeir áttú svo að
segja ekkert til, þegar
þeir byrjuðu, en af mikl-
um dugnaði tókst þeim
að gerá fokhelt fyrir
haustið. Síðan hafa þeir
.gengið fyrir hvers manns
dyr í leit að láni, en feng-
ið litla áheyrn.
Tveir þeirra eru nú
lausir úr prísundinni.
Báðir urðu fyrir því happi
að fá bifreið í happdrætti
DAS, en ándvirði bifreið-
anna nægir þeim til áð
Ijúka byggingunni.
ilipir fimm, eru farnir
að vona, að röðin fari áð
koma að þeim,
WMWIWMMMMMMWMWMW
4 7. marz 1959 — Alþýðublaðið