Alþýðublaðið - 23.11.1934, Blaðsíða 1

507
nýja kattpeadur
hefií* A þýðu-
hlaðið fengið f(á
stækbun þess
22 okt. sl
RlfSTJÓRIs F. R. VALDEMARSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XV ÁRGANGUR
FÖSTUDAGINN 23. NÖV. 1934
336. TÖLUBLAÐ
Ihaldið vill miika atvinnuna i landinn.
■ ! ; ! ' I i: r*m\ ' i : í : i i í
Þall éftast að liilsi verði of mlkil pegar
! 1 : 1 i i 1 ! - ■ i i i ■ ■ ,
Fnlltrúar þess í Sjárveitingaaefad leggja
■I )■ i 1 . ? : ' ' ■! 1 . '
til að lækka framlðg til verklegra fram»
íil i1 !' 1 .:■.:' ! j i - i -- i ; i: ' ; ! ' 1 : '■ ! ■ ■ ;
kvæmda nm hálfa miljén króna.
I" HALDSMENN, sem urðu í minni iluta í fjárveitinganefnd og klufu hana
fyrir nokkrum dögum, í fyrsta skifti í sögu þingsins, ha?a nú skilað nefnd-
aráliti og breytingartillögum við f járlögin, sem munu vera nær |>ví eins dæmi
í sögu þingsins.
Þar er í fyrsta skifti játað hreinskilnislega af hálfu Sjálfstæðisflokksins,
að hann vilji vinna að því að minka atvinnuna í landinu og íakmarka kaup-
getu almennings af ótta við að atvinnan verði of mikil á næsta ári, vegna
hinna stórfeldu framkvæmda, sem f járlögin gera ráð fyrir. Sjálfstæðisflokk-
urinn leggur til að lækka framlagið til ve klegra framkvæmda um 600 þús-
undir króna.
á nœsta ári*
INEFNDARÁLITI því, siem
mpirihluti fjárveitinganefnd-
ar, pieár Magnús Guðmundssíoti,
Þorsteiinin Pbrsteiwsision, Pétur
Ottösien iog Jón Sigiurð'sson hafa
n;ú lagt fram, ier fyrst skýrt frá
pví, að í fjárv©itin;ga:rniefnd,ir.|niihafi
verið rikjandi tvær miegin stefn-
ur, svo gjörsamlega andstæðar og
ósamrýimanlegar, að minnihiatii n
hafi átt panin einn kost, að kljúfa
niefndma, pótt pað sé óvanalegt,
ef pað hefir aninars átt sér stað
um fjárveitingarniefnd áður.“
Er pað skýrt tekið fram í nefnd-
anáEtfiniu, að tillögur máinnihlutans,
Sjá Ifstæðismanna, séu máðaðar
við pá meginstefn'u, sem Sjálf-
stæðisfliokkurinn fylgir í pessúm
máliunii.
Er pv\ ekki vafi á pví, að
'SjálifsitæÖiisfliokkuirinn íheifd feiinni
hefir pá stefnu og pær skoðanlr1,
sem kioma fram í nefndaráliti
miininihliutans, að skera niðurverk-
legar framkvæmdir í'lreim til-
gangi að minka atvdinlniuniai í ISapjd*
inu af ótta við að hún verði of
mikil á næstu árum og að hætta:
vetðS á, að kaupgeta almiennings
verði of mikil, svo að verkakaup
kunlni jafnvQl aö hækka og eftir-
spiurn eftir vömm að aukast, svo
að af því geti stafað gengishrun
og ríkisgjaldþrot, eins og Magnús
Jónssion prestakennari, sem hefir
niánar gert gneiin fyrir þiessum)
skoðiunum, sagði nýlega í Morg-
uinblaðinu.
Sjúlfstæði'sf lokkurinn heíir aidr-
ei fyr porað að halda opinberlegá
iram þesisuim kenningum sínum,
og er það að minsta kosti full-
komiin nýiunda að hanin igeri pað
svo hreinskilnislega.
Tii pieis,s að sýna orðalag pess-
ará nýju kenninga Sjáifstæði's-
filiok'ksiiins, þykir Alpýðubiaðinu
rétt að taka upp orðrétt úr nefnd-
aráEti minnihluta fjárveitinga-
nefndar pær setrringar, par siem
piesisiar kenningar korna skýrast
I nefndaráiiiitimu segir svo með-
at annars:
„Á næsta ári er búist við, að
Sogsvirkjunin hefjdst. Það v-eik
er sienhiiliega hið umfangamiesta.
siem frannkvæmt hefir verið hér
á -la-ndi. Við það skapast mjög
mikiil atvinna næst-u ár. Ef rik-
issj-óður hefir jafnframt með
hönduni stórfeldar *v-erklieiga,r
framkvænidir, hlýtur að fara svo,
að vinnukrafturinn so-gist frá at-
vinnuveg-um landsmarina, sérstak-
iega landbúnaðinum. Væri slíkt
ákafiiegia varhugavert.
Þiegar miklar framkvæmdir eru
af hálfu annara en ríkissjóðs, á
fjárv-eitingavaldið á alþingi að
draga saman segilin, pví að ella
fer svo,
að miklu meiri eftirspurn verð-
ur eftir vinnukrafti sum árin,
en holt er atvinnuvegunum
og hin árin atvinnuieyisd, s-em er
tii niðurdreps fynir pjóðfélag-ið
MAGNÚS GUÐMUNDSSON.
í heilld. Það er bein skylda ríkis-
vaidsins að reyna að miðla at-
vinnunni sem jafimast, bæði v-egna
atvinnuv-eganna og verkamanm.
Þessa virðiist ekki gætt r frv.
ríikiisistjiórnanmnar ,né í till. mei.ri
h-t. Það, sem hér hefir siagt verið-,
er önnur meginstoðin un-dir iækk-
unartl-llögum m-inni hl. — —
M-eð pví, sem hér h-efir v-eriði
talið, hygst: minni hl. hafa fært
gild röik fyrir lækkunart-illö-gum
síinum."
Bneytingartill ög-ur s jálf stæðis.
manma við fjárlögin, par s-eim p-eir
iegigj-a til, að framlög ti-1 v-erk-
legra framkvænr-da á -næsta ári
verði lækkuð urn 600 púsundir
króna, fara hér á eftir:
Lækkna forvaxta á
fiskveðsvfxlnm.
-
Landsbankimi hefir tiJkynt sjáv-
arútvegsnefnd nieðri deildar al-
pinigis út af bréfi nefndauinlnar
um l-ækkun á vöxtum á fiskveðs-
víxlutn, aö hann muni neikna
51/2% forvexti af nýjum fiskv-e'ðs-
vixlium, og ekkert fnamilien-gingan-
gjatd taka af peim, fyr en liðnir
enu -siex mánuðir. Hins vegar
veriði neiluurðir venjulegir útláinsr
vextir og framliengimgargjald af.
víxlium þessum pegar peir s-éu
orðnir nfu mámaða gamlir.
Niðnrsirorðar verkiegra frafflkvæmda. Er veitt á fjárlðguiu : Verði veitt LækUun þús. kr. þús. kr. þús. kr.
Til nýrra símalína 120 85 35
— sjúkrahúss á R-eyðarfirði 10 0 10
— strandferða ríkisslkipa 400 320 80
— verkl-egs framhaldsnáms 10 5 5
— raflýsi-ngar og annara umb. á Eiðum 50 0 50
— Gag-nfræð'ask. í Reykjavík 30 0 30
— rafv-eitu á Hall-ormsst. 5 0 5
— Atvinnubóta 500 300 200
— Byggi-ngar -og la-ndnámssjóðs 300 200 100
— Verkamannabústaða 180 80 100
Eidhúsomræðnroar
hefjast í kvöld.
E1 dhúsumræðurt! ar
kvöld kl. 71/2, o-g verður peim út-
varpað.
I kvöld v-efður aðieiins ein
'klukkustuindar ræða fyrir hv-erin
fiokk.
UtlendiT kjðrstjðrar
eiga að stjóms Ðióðarat-
bvœðinu í Saar.
LONDONÍ í gæirkveldi. (FÚ.)
Erlegn fná Róm siegin, að frönsku
iog pýzk-u sérfnæðingamin hafi
komist að samkomulagi um nám-
Unnar í S-aan.
Nákvæm ákvæðí um fyrinkomu-
lag pjó-ðiaratkvæðiisins í Saar hafa
eininig veriið gefin. Þar v-erða 800
kjö-rstjónar, sem stjónna 750 kjör-
miðstöðvum. Þ-essir kjönstjórar
verða allir hiutlausin, 350 Sviss-
1-endinigar, 350 fná Luxemburg og
100 HoHendingar.
Kjörkösisunum venður öllum-
safnað saman og þein sendir til
Saarbnucken og par v-erða þieir
opnaðir -og S'eðlannin taldir af
Saianniefndanmönnum, en fulltrúar
fná íbú-unum líta eftir talning-
unni.
Júgóslavía krefst
opinberrar rannséknar á kon*
unysmorðinu af Þjéðabanda^
lagfinu.
___ 1
Konungsmorðlð varlnndir búið i Ungverjalandi
r
I
EINKASKEYTI TIL
ALÞÝÐUBLAÐSINS.
KAUPMANNAH ÖFN í miongun.
GENF er nú ekki talað um
annað en ákæruskjal pað á
hendur Ungverjalandi, sem
Júgóslavía afhenti Avenol, rit-
ara Þjóðabandalagsíns i gær,
og nú hefir verið birt.
Ákæruskjalið er upp undir
fimmtíu síður og i-nnihald p-ess
svæsin ánás á Ungvenjaland, s-em
rökstudd en með Ijósonyndum og
möngum öðrum sönnunargögnum.
Er pví haldið fram, að yfirvöldin
í Úngverjalandi hafi 1-eyft sam-
særi'smöninium. ko nu ngs-m-orðiing j -
ans að hafast við þar í landi
og undirbúa morðið í Manseillie
og á pann hátt -gerzt s'amsek
peim. Fer Júgóslavíia að endiinigiu
V erzlunarerindreki fyrir ís-
land í Mið-Evrópulðndunum
Þ
Fynstir t-ala íhaldsmenln og lík-
a.st til af p-eirna hálfu Ölafur
Thons, síöan taiar Bæn-daflokksr
máður, -og að' síðustu Hanaldur
Guðmundsson -og Eysteinn Jóins-
son.
Framhal d -el dhússu'mfæðnanna
verður á mánudagskvöld.
JNGMENN ALÞÝÐUFLOKKS-
INS pein Finn-ur Jónsson -og
Páll Þ-orbjönnssion, sem báðir eiga
sæti í sjávarútvegsn-efnd n. d.,
1-eggja í diag fram tillögu til
piings-á'lyktunar í same-inuðu pingS
um áð s-kipaður verðii v-erzlunar-
eri-ndneki fyrir Island í Mið-Ev-
nó-piu, er hafi pað hlutverk að
gneiðia fyrin sölu ístenzkra afurða
par, svipað og verzluinaueriindnek-
i-nin á Spáni, og vefði hann laun-
aður á sarna hátt af bö-nkuinum
og rijkisistjónn í sameilniinigu.
Þingmönnum Alpýðuflokksms
en ,ljóst hver nauðsyn er á pví,
að rikisstjórni'n geri þegár í stað
víðtækar ráðstafa-nir tii p-ess að
afla nýrra markaða fyrir sjávar-
afurðinnar. Er p-ess að vænta, að
stofmuð verði nú p-egar verzlu-nar-_
skrifstofa sú, s-em núv-erandi
stjónnarflokkar sampyktu að sietja
á stofn með samningum sínum í
sumar. r
I gneinangerð fyrir p-ingsálykt-
uiniartiJlöigu þeinra Finns Jónssoin-
ar og Páls Þorbjörnssonar segir
svo um -nauðsyn piesisa máls:
Svo sem kunmugt er, þnengist
marikaður fyrin sölu sjávarafurða
mieð ári hv-erju, og er flestum
markaðs- o-g sölu-m-álum nú -orð-
Jð ráðið með samningum milli
rijkja. Sú pjóð, sem ekki er vak-
andi fyrir pessu, verður útundan
um sölu.
Sölum-öguleikar v-orir fyrir ís-
lenzkain fisk til Suður-Evrópu
h-afa sitórum minkað á þessu ári,
oig hlýtur þörfirn fyrir breyttar
vierkuinaraðferðir á fis-ki að vera
öllum augljós. Liggur mieðal ann-
ars fyrir, að gena purfi nú pegar
tilinaUini'r um sölu á hraðfrystum
fisfci, og pá eigi sízt til Mið-Ev-
rópu. Eiinnig þyrfti að auka sölu
pa-ngiað á íisuðum fiski, ef m-ögu-
legt ier. Þá má geta piess, að mik-
ið, af síld o-g síldarafurðum er
selt til Mið-Evrópu.
Keppinautar vorir 1-eggja alla
sitund á að balda peim markaði,
er peir um langan aldur hafa haft
í[ pessum löndum, en okkur fs-
lendilngum er mikil pörf á að
halda pví, sem pegar er un-nið á
pesisium slóðum og vinna nýja
markáði. Þarf því að hafa vak-
andi -auga á öllu, s-em gierist i
þesisum málum. Að framangreind-
um ástæðum athuguðuim telja
fluitniingsmenn brýna nauðsyn á
að skipa nú þ-egar verziunarer-
indreka í Mið-Evrópu. Um að-
sietur hans, ef fast’ á að vera,
t-elja flm. rétt að hæstv. rikis-
stjórn ákveði.
fram á pað, að Þjóðabamdalagiö
láti fara fram rannsókn á kon-
u-ngsmorðinu.
lékkóslovakfa oo Rúmenii
stjrðja krðfn Júoóslavfn.
Hin rifcim bæði í Litla-banda*
lagi-nu Tékkoslovákía -og Rúmenr
ía hafa sömiuleiðis sent Þjóða-
bandaiaginu bréf til stuðnings
pies-sari málaleitun Júgósiavíu og
er par bent á, að ástand pað,
sem skapast hafi við morðln í
Marseille, feli í sér alvarlegaj
hættu fyrir friðin-n í Evrópu.
Meiritalnti fíjóðabandalagpfnll-
tiúanna vilt fá málinn frestað.
Laval, utanrikisráðheiTa Frakka
hefir síðan hann kom til Genf
stöðugt setið á fundum mieð' full-
trúa Sovét-Rússlands, Maksim
Litvimoff, og fulltrúa Englands
Anthony Eden. Hafði p-essi fundur
í Þjóðabandal-agsráðinu uppruna-
lega verið', kallaður samam tiil pess
að ræða Saar-málim, en pað er
nú augljóst, að pau hverfa alveg
fyrir deiiumálinu á mi,l,ld Júgó-
siavílu og Ungverjalands.
Flestir fulltrúarnir gera sér alt
far um það, að fá málinu frestað,
en hiins vegar virðist Júgós lavia
fastráðin í því að heimta pað
rætt opiinberlega pegar á piessum
furndi.
'Hingað ti'l hafa umræður um
málið að eiins farið fram á milli
eiinstakra fulltrúa og ekkiert ver-
ið látið uppi um árangurinm af
pieim. Líkindi eru pó talin til þess
að fulltrúar Ungverjalands mót-
mæli formlega ásökunum Júgó-
slavíu, en fari jafnframt fram á
frest til þess að nannsaka nánar
eimstök atriði ákæruskjalsins.
Það pykir óliklegt, að Júgó-
slavfa og þau ríki, sem styðja
haina, geti neitað siikri tillögu um
samþykki sitt. STAMPEN.

ALÞÝÐUSAMBANDSÞINGIÐ
Þingið lýsir trausti á Sambandsstjórn
út af lausn vegavinnudeiiunnar.
í gær stóð fundur svo að siegja
all-an daginn frá kl. 10 f. h. til
kl. 7.
Langmestur hluti fuindartímans
ffór í uinræður og atkvæðagreiðsl-
ur um álit og tillögur venklýðls-
mála-nefndar, en pær fjölluðu all-
ar um skipulag Alpýðusambands-
ins og skipun verklýðsmála, t.
d. í vinnudeilum, en auk pess
voru ýmsar tlllögur, s-e,m b-eint
siniertu kjör verkalýðsinis um alt
landið.
Þessar tillögur o g ályktanir
voriu- sampyktar: #
Hækkon iðpjalda i verklýðs-
íélocum
a) Sambandspingið sk-orar á
verklýðisfélögi-n að hækka og sam-
ræma iðgjaldagrieiðslur sínar
þanm'g, að i-ðgjald karlmanna sé
lægst kr. 10,00 -og kvenna kr,
6,00.
b) Þingið sampykldr að félags-
mienn úr verklýðsfélagi, s-em
vinina á félagssvæði par sem
hærria er iðgjald en í því félagi,
sem hanu er frá, greiði mismiun-
i-nn til verkalýðsfélagsins á fé-
lagssvæðinu, til sjómannafélags
ef hann stundar atvininu á sjó, til
verkamaninafélags ef hann vimin-ur
á landi meðal verkamanna, til
verkakveninafélags ef um konu er
að ræða, sem stundar fitskvinnu
eða annað.
c) Eftir að ibgjöid félagsmanna
í hinium ýmsu félögum hafa v-erið
færð tll samræmis eins og gert
er náðr fyrir í a-.lið, komí ákvæði
í b-llð ekki til framkvæmda.
Skylöor verklýðsféiaoanng.
12. ping Alpýðusambands Is-
lands s-ampykkir, að öll verklýðs-'
félög innan sambandsins séu
skyld til pe*s:
(Frh. á 4. síðu.)