Alþýðublaðið - 28.04.1959, Síða 3

Krústjov til viðtals um leynitillögu
Macmillans.
GENF, 27. apríl, (REUTER).
Fulltrúar Breta, Bandaríkj-
anna og Rússa á Genfarráð-
stefnunni um bann við tilraun-
um með kjarnorkuvopn komu
saman til fundar í dag, eftir að
lienni hafði verið frestað síðast
liðinn laugardag, er Rússar
liöfnuðu bandarísku tillögun-
um um, að bannið yrði fram-
kvæmt í áföngum.
Fulltrúar hafa ekkert látið
'hafa eftir sér varðandi þessa
afstöðu Sovétstjórnarinnar, en
talið er, að hún muni ekki tefja
ráðstefnuna að ráði. Banda-
ríkjamenn höfðu lagt til, að
fvrst yrðu bannaðar tilraunir
með kjarnorku- og vetnisvopn
í háloftum og í hafinu, þar eð
auðvelt væri að fylgjast með,
að slíku banni yrði framfylgt.
Krústjov forsætisráðherra Sov-
étríkjanna vísaði þessari tillögu
algerlega á bug í bréfi til Eis-
enhowers og Macmillans, sem
afhent var á laugardag. Banda-
ríkjamenn lögðu þessa tillögu
fram til þess að leysa ráðstefn-
una úr þeirri sjálfheldu, sem
hún hefur lengst af verið í.
KRÚSTJOV STYÐUR
MACMILLAN.
Um leið og Krústjov hafnaði
Selwyn Lloyd telur frjálsar kosn-
ingar í Þýzkalandi nauðsynlegar.
LONDON, 27. apríl (NTB—
REUTER). Selwyn Lloyd, utan-
ríkisráðherra Breta, ræddi í
neðri málstofu bi’ezka þingsins
í dag tillögur þær í kjarnorku-
málum, sem Macmillan bar upp
við Krústjov í för sinni til Sov-
étríkjanna í vetur. Eru þær í
stuttu máli á þá leið, að í stað
stöðugs eftirlits með því að
banni við tilraunum! með kjarn
orku- og vetnisvopn verði
framfylgt, verði komið á tak-
mörkuðum eftirlitsleiðöngrum,
fulltrúa frá viðkomandi ríkj-
um. Krústjov lét í það skína í
bréfi sínum til Eisenhowers for
seta Bandaríkjanna, sem af-
hent var á laugardag, að hann
væri fús að athuga þá tillögu
nánar.
TAKMARKAÐ EFTIRLIT
Lloyd kvað þessa aðferð hafa
þann kost, að hægt væri að
velja grunsaimileg tilfelli og
rannsaka þau nákvætmlega. Ó-
mögulegt væri að rannsaka
hvert einasta grunsamiegt til-
felli vegna skorts á hæfumi vís-
indamönnumt. Lloyd sagði að
sovétstjórnin bæri því við að
alþj óðliegar ef tirlitsnef ndir
m'und-u nota vitneskju sína í
njósnaskyni, en með þv.í að tak
marka athu'ganir við tiltekinn
fjölda tilfella á ári hverju væri
komið í veg fyrir hugsanlegar
njósnir.
FRJÁLSAR KOSNINGAR
HÖFUÐATRIÐI
Lloyd ræddi að öðru leyti
einkum urn væntanlegan fund
ut anríki sráðlherra stórveldanna
sem hefstt í G-enf 11. maí nk.
Hann sagði vesturveldin stefna
að því, tað íbúar Vestur-Berlín-
ar fengju sjálfir að ráða stjórn-
skipan sinni, en um leið að
tryggja frjálsa flutninga til
borgarinnar. Höfuðnauðsyn
væri að draga úr spennu i Ev-
rópu og tryggja jafnvægi þar.
„Við getuirm ekki fallizt á neitt
það samikomiulag, sem hefði í
för með sér að Berlín yrði inn-
Selvyn Lloyd.
lim'uð í komni'únistískt ríki.
Brezka stjórnin álítur, að á sín-
um tíma verði að fara fram
frjálsar kosningar í Þýzka-
landi öllu. Frj.álsar kosningar
eru frumskilyrði fyrir samein-
ingu landsins,11 sagði Ll'Oyd.
TAKMÖRKUN VÍGBÚNAÐAR
Lloyd sagði að nýr samning-
ur um samband Vestur-Þýzka-
lantjs og Vestur-Berlínar gæti
verið nauðsynlegur fyrir báða
aðila. Hann kvað brezku stjórn
ina haifa á'huga á að komið verði
á svæði í Evrópu þar sem víg-
búnaður verði takmarkaður og
undir eftirliti.
SAMEINING
BEZTA TRYGGINGIN
Aneurin Bevan, talsmaður
Verkamannafliokksins í utanrík
ismálum, sagði í þessum um-
ræðum, að flokkur hans miyndi
þegar í stað hætta tilraunum
með kjarnorkuvopn, ef hann
fengi meiriíhluta á þingi. Bevan
taldi að öryggi Vestur-lBerlínar
yrði ekki tryggt nerœa í samein
uðu Þýzkalandi og Þýzkaland
yrði ekki sameinað fyrr en kom
ið hefði verið á fót einhvers
konar öryggisstofnun Evrópu.
bandarísku tillögunni kvaðst
hann fús að athuga, hvort ekki
væri framkvæmanlegt að tak-
marka eftirlit með kjarnoi’ku-
tilraunum við það, að eftirlits-
sveitir færu með vissu millibili
um heiminn og könnuðu, hvort
banninu hefði verið framfylgt.
Hann upþlýsti, að Macmillan
hefði komið með þessa hug-
mynd í Moskvuför sinni fyrr í
vetur.
Macmillan og Selwyn Llloyd
ræddust við í dag um þetta síð-
asta bréf Krústjovs. Talsmaður
. Franthald á 2. síðu.
Yiðbrögð
LO'NDON, 27. apríl (NTB—
AFP). Kosning Líú Sjaó-Sí í
embætti forseta Kina kom mjög
á óvart í flestum höfuðborgum
Vesturlanda og á Formósu- í
London e'r sagt að búizt hafi
verið við, að einhver síður áber
andi maður yrði kjörinn í emb-
ættið. Líú hefur lengi verið
hinn sterki maður kínyerska
komimúnistaflokksins við hlið
Maó Tse Tungs og’ sumir telja
hann Stalinista. Þá er talið að
Líú standi á bak við efnahags-
þróunina í Kína. Á Formósu er
haldið fram, að val Líú muni
hafa í för með sér allmiklar
breytingar á' pólitík Kínverja.
Bent er á, að Maó hafi fyrir-
skipað myndun kommúnanna
svonefndu og ta-lið er að fram-
tíð hans sé undir því komin
hvernig þeim reiðir af. Líú er
sagður munu bæta samhúð
Kína og Sovétríkjanna. í Wash
ington er það álit mianna að
Maó sé áfram hinn sterki mað-
ur Kíínaveldis og ekki sé neinna
breytinga á utanríkisstefnu
Kína að vænt'a. í Moskvu hefur
ekki verið látið neitt uppi um
viðibrögð kommúnistaforingj-
anna. Talsmaður frönsku stjórn
arinnar sagði að hann vildi ekki
segja neitt um forsetakjörið,
þar eð Frakkar væru ekki í
stjórnmiálasamhandi við Kína
og verzlunarviðskipti landanna
væru svo til engin. Þar af leið-
andi skipti Frakka það litlu
hverji.r væru þar við völd.'
Tónleikar
Waliers Klien.
AUSTURÍSKUR píanóleik-
ari, Walter Klien, hélt tónleika
í Þjóðleikhúsinu s.l. sunnudags
kvöld á vegum Ríkisútvarpsins.
Hér er á ferðinni afburðamað-
ur í listinni, sem hefur til að
bera ágæta tækni og innlifun,
er hann heldur þó alltaf í hem-
ilinn á.
Á efnisskránni voru fjögur
verk: Partíta í c-moll eftir
Bach, tilbrigði og fúga eftir
Brahms um stef eftir Hándel,
sónata eftir Stravinsky og loks
sónata í c-moll óp. 111 eftir
Beethoven. Auk þess varð hann
að leika tvö aukalög, og voru
öll verkin afbragðsvel leikin.
Klien mun leika einleik í pí-
anókonsert Schumans á þriðju
dagskvöldið með symfóníu-
hljómsveitinni. Eftir frammi-
stöðuna á sunnudagskvöldið bíð
ur maður þess konserts með ó-
þreyju. G.G.
Samningar undirritaðir við Brefa
um landhelgi Færeyja
KAUPMANNAHÖFN, 27. apríl
(REUTER). Samkomulag ríkis-
stjórna Dana og Breta um fisk-
veiðilandhelgi við Færeyjar
var undirritaður í dag. Jens
Otto Krag undirskrifaði samn-
inginn af hálfu Dana en enski
sendiherrann í Danmörku af
hálfu Breta.
Monigðmeiy farinn
fi! Moikva.
LONDON, 27. apríl (REUT-
ER). Montgomery hershöfðingi
hélt í dag í þriggja daga óopin-
bera heimsókn til Sovétríkj-
anna. Fjöldi blaðamanna var á
flugvellinum er hann lagði af
stað, en hann kvðst ekki hafa
tíma til að ræða för sína. „Það
er ekkert leyndarmál 'hvað ég
setla að gera í Moskvu. Ég hef
sagt öllum fyrirætlanir mínar.“
'Sú áfcvörðun hetjunn'ar frá
E1 Alamlein að fara til Moskvu
og ræða við ráðamenn í Sovét-
ríkjunum hefur vakið mikla
gagni'ýni í Bretlandi, Frakk-
landi o<T Þýzalandi.
Samkvæmt samningnum er
fiskiskipum allra þjóða nema
Breta bannað að veiða innan
12 mílna frá. ströndum Fær-
eyja. Brezk og færeysk skip
mega veiða innan sex mílna á
vissum svæðum. í samkomulag
inu er tillit tekið til hins svo-
nefnda „hefðbundna réttar“
brezkra togara.
Guðrún Á. Síntonar
syngur í New York
_ Á MORGUN heldur Guðrún
Á Símonar, óperusöngkona,
söngskemmtun í Town Hall í
New Yorjk, á vegum American
Scandinavian Foundation. Und
irleikari verður Kurt Steiner.
Á söngskránni eru 26 lög og
eru á henni lög eftir 5 íslenzk
tónskáld.
Síðast liðinn laugardag kom
Guðrún fram í útvarpi í New
York og var samtal við hana
og einnig söng hún nokkur lög.
Guðrún mun koma fram í fleiri
útvarpsstöðvum og í sjónvarpi.
Mao tse tung hverfur úr forsetastóli:
Liú Sjao - Sí tekur við.
PEKING, 27. apríl (NTB—
AFP). Helzti hugmyndafræðing
ur kinverska kommúnista-
flokksins var í dag kjörinn for-
seti Kínverska Alþýðulýðveld-
isins. Hann heitir Liu Sjaó-Sí
og tekur nú við embætti Maó
tse tungs. .
Maó tilkynnti í desember síð
astliðnutm, að hann myndi ekki
verða í kjöri við Þessar kosn-
ingar, en thann verður áfram
formaður kommúnistaflokksins
og þar með æðsti maður lands-
ins. Sún Sjin-Ling, ekkja Sun
Jat Sens, var kosin varaforseti
ásamt Tung Pí-V ú, forseta
hæstaréttar Kína. Sjú en Lai
verður áfram forsætisráðherra.
HÁTÍÐ í PEKING
Sj aó Sí var kjörinn með svo til
öllum greiddum atkvæðum, en
fimim seðlar voi’u auðir. Þegar
úrslit kosn'inganna voru kunn-
gerð, hófust mikil fagnaðarlæti
meðal fulltrúa-nna á þinginu og
á mánudagskvöl'd var Peking í
hátíðabúningi, fólk d'ansaði á
götunum og 'hinn nýkjörni for-
seti kom fram á torgi hins
himneska friðar og heilsaði
manngrúanum.
tengslum við Rússa, en ekkj er
vitað hver afstaða hans er til
hinn-a svonefndu þjóðarkomm-
úna. Þær hafa vafalaust átt
mikinn þátt í þessum kosning-
um. Það vekur athygli, að Sjú
te, sem var varaforseti skyldi
lækka í tign. Hanni var af flest-
urn talinn viss með að verða
kjörinn eftirm-aður Maós á for-
setastóli.
Talið er að kosning hins 54
ára forseta beri vott um að hinn
harðari hluti kínverska homm-
únistaflokksins hafi nú sigrað.
Enda þótt Maó verði áfram
valdamesti maður landsins, þá
hefur forsetinn í Kína. meiri
völd en forsetar annarra kom-
múnistískra ríkja. Ilann hefur
raeðal' annars vald til að kalla
saman æðsta ráð ríkisins, skipa
meðlimi landvarnaráðsins og
leggja fram lagafrumvörp. For.
setinn er enn fremiur æðsti yf-
irmaður hersins. Líú Sjaó-Sí
hefur verið álitinn í náraum
tengslum' við Moskvu, en fyrst
og fremst er hann talsmaður
kínversks þjóðrembings og hef-
ur ákveðnar skoðanir á Stór-
Kína.
DREIFING VALDSINS
Það virðist skoðun frétta-
manna og sendiráðsstarfsmanna
í Peking, að með þessum kosn-
ingum hafi valdiið í Kína dreifst
á fleiri hendur en áður, og Maó
sé ekki eins vald'amikill og
hann var. Þó er bent á, að
gölmlu komtmúnistarnir séu enn
valdamestir, og sagt er að hinn
nýi forseti 'hafi um langt sfceið
verið heili kínverska kommún-
istaflokksins, og því sé kosning
hans ekki annað en staðfesting
á þeim völdum, sem hann hefur
haft.
Hinn nýi forseti er kunnur
fyrir að vera í m-jög nánum
Móhnæla árásum
á Jón Letfs.
TÓNSKÁLDAFÉLAG íslands,
Rithöfundasamband Islands,
STEF og Bandalag íslenzkra
listamanna hafa mótmælt árás-
um þeim, sem þessi samtök
telja að Jón Leifs hafi orðið
fyrir að undanförnu.
í mótmælunum segir, að Jón
Leifs hafi nú í mörg ár borið
uppi varnir fyrir höfunda og
eigendur flutningsréttar og leit
azt við að auka gildi réttar
þeirra og eigna, án þess að
ganga á hlut nokkurs manns.
Alþýðublaðið — 28. apríl 1959 3