Alþýðublaðið - 28.04.1959, Side 4

Útgeíandi: Alþýðuflofckurinn. Ritstjórar; Benedifct Gröndai, Uisli J. Ást-
þórsson og Helgi Sæmundsson (áb). Fulltrúi ritstjórnar: Sigvaldi Hjáhnars-
son. Fréttastjóri: Björgvin Guðmundsson. Auglýsingastjóri Fétur Péturs-
son. Ritstjórnarsímar: 14901 og 14902. Auglýsingasími: 14906. Afgreiðslu-
nmi: 14900. éðsetur: AlþýSuhúsið. Prentsmiðja Alþýðubl. Hverfisg. 8—10.
Sveifímt í loftköstum
KJÖRDÆMAMÁLIÐ var til annarrar um-
*ræðu í neðri detld alþingis löngum stundum á föstu
dag og laugardag. Röktu Framsóknarmenn þar
sjónarmið sín, en fátt reyndist nýtt í þeim má'lflutn
ingi umfram það, sem fram hefur verið tekið í
ekrifum Tímans og samþykktum hreppsnefnda og
búnaðarfélaga úti á landi. Helzt vakti athygli, hví-
díks taugaóstyrks gætir í fari Framsóknarmanna af
tilefni kjördæmabreytingarinnar. Tveir þingmenn
flokksins í neðri dei'ld, glöggir menn og prúðir í
venjulegu dagfari, töldu með henni stefnt að hlið-
stæðu örlaga Tíbets, innlimunar Eystrasaltsríkj-
anna og valdatöku nazismans í Þýzkalandi. Þriðji
þingmaðurinn varð svo ofstopafullur, að Tíminn
\sleppti persónulegustu köflum ræðu hans í frásögn
sinni af umræðunum. Eiríkur Þorsteinsson sætti
þannig sömu meðferð og þriðja síða Tímans. Hann
var hreinsaður, enda naumast vanþörf á.
Ofstæki eins og þetía er auðvitað tilefnis-
laust með öllu. Kjördæmabreytingin verður
með engu móti túlkuð sem árás á lýðræðið eða
þingræðið á Islartdi. Þvert á móti. Hún leiðir
til aukins jafnræðis þegnanna um áhrif á skip-
un alþingis. Auðvitað má deila um einstök fyrir
komulagsatriði í þessu sambandi, en Framsókn
armenn reyna ekki slíkan málflutning nema að
litlu leyti. Þeir sveiflast í loftköstum eins og sjá
má á tillögum þeirra nú og samþykkt flokks-
þingsins um kjördæmamálið. Og hvað veldur
þvílíku jafnvægisleysi? Svarið liggur sannar-
lega í augum uppi: Framsóknarmenn líta ein-
vörðungu á kjördæmabreytinguna út frá því
sjónarmiði, að hún skerði forréttindi þeirra og
sérhagsmuni. Og svo á að vekja vorkunnsemi
með því að líkja flokknum við Tíbet, Eystra-
saltsríkin og Þýzkaland fýrir valdatöku Hitlersl!
En hverjar eru hliðstæður þeirra forréttinda,
sem Framsóknarflokkurinn nýtur í dag og vifl njótá
áfram? Dettur nokkrum sanngjörnum manni í hug
að telja þau eiga heima í lýðræði og þingræði nú-
tímans? Engum utan Framsóknarflokksins. En hon
<um á ekki að vera nein vorkunn að keppa við aðra
flokka á jafnréttisgrundve'lli. Sjónarmið Fram-
^óknarmanna eru gömul og úrelt. Kjördæmabreyt
ingin einkennist ekki af neinu ofríki. Hún verður
borin undir dóm þjóðarinnar. Þannig fæst úr því
skorið, hvort íslendingar vilja, að kjördæmaskip-
tinin þokist í jafnréttisátt eða miðist við pólitíska
fíérhagsmuni Framsóknarflokksins frá liðinni tíð.
En frammi fyrir þeim dómstóli ættu fulltrúar
Framsóknarflokksins að hafa í frammi svo sæmi-
legan málflutning, að hann þyki prenthæfur í Tím-
anum.
Laus sliBa
Bókavarðarstaðan við Bæjar- og héraðsbókasafnið á Akra-
mesi er laus til umsóknar. Starfið veitist frá 1. sentember n.k,
. að telia. Laun samkvæmt VIII. flokki launasamþykktar A.kra-
,, nesskaupstaðar.
, Umsóknir ásamt upplýsingum um menntun, próf og fvrri
. ,-etörf sendist bókasafnsst-jórn fyrir 1 iúií næstk.
.. Nánari upplýsingar gefa undirritaður og bókafulltrúi ríkis-
ins, Arnarhvoli.
F. h. stjórnar Bæiar- og héraðsbókasafnsins á Akranesi,
23. apríl 1959.
RAGNAlt JÓHANNESSON
formaður.
ÁRIÐ 1956 gerðu Rússar 5
ára áætlun fyrir þjóðarbú-
skap sinn. En eins og kunnugt
er, þá var hætt við þá áætlun
þegar á árinu 1957, og þá boð-
uð ný áætlun, sem tekur yfir
7 ár, þ.e. 1959—65.
FISKAFLINN.
í þeim tölum, sem hér fára
á eftir, eru hvalveiðar og veið
ar annarra sjávardýra inni-
faldar í tölum um fiskveiðar.
Árið 1958 varð fiskafli
Rússa 2,9 millj. tonn, en hann
á að verða 4,6 millj. tonn árið
1965, þ.e. aukast um 60%. Afl-
ann á að auka með því að leita
á ný fiskimið á úthafinu og í
öðrum opnum höfum, og með
því að nýta sem bezt tjarnir,
stöðuvö^n. ár og stífluvötn.
Þessi ráðgerða aukning er
jafnmikil og orðið hefur 45
síðustu árin. Árlegur fiskafli
Sovétríkjanna hefur verið
sem hér segir:
Arið 1913
— 1929
— 1933
— 1938
— 1950
— 1955
— 1958
1.018.000
956.000
1.303.000
1.560.000
1.700.000
2.700.000
2.900.000
tonn
Af aflanum 1958 er 73—
74 % siávarafli, en hitt er
veitt í ám, vötnum o.s.frv. En
afiaankninsin á næstu 7 árum
á aðallega að verða á siávar-
aflanum, og á hann að vera
kominn un í 8% af heildar-
aflanum árið 1956. Til sam-
anburðar má geta bess, að árið
1940 er sjávaraflinn talinn
66,5 % af heildaraflanum.
Éinkum er talað um að
auka veiðar í Kyrrahafi og
Norður-Atlantshafi. í Suður-
Atlantshafi á að stunda veiðar
á sardínum. túnfiski og öðr-
um verðmæt.um fiski. Yerða
verksmiðjuskÍD send með
veiðiskipunum og aflinn full-
unninn að miklu leýti um
borð í þeim.
Svo skal og auka veiðarnar
í innhöfum. ám og stöðuvötn-
um, og auka klak í ám.
SKIPAFLOTINN.
Lítið er að finna í rússnesk-
um heimiidnm um núverandi
stærð fiskiskinnflo+a beirra,
en víst er. að á árinu 1950—
1958 bættist v'ð tálsverf af
stórum. v-ol ntbúnum skioum,
verksmiðiuskinum. fi’vstitog-
úrum o.s.frv.. onda iókst heild
araflinn gífurlega. eins og að
framan hefur vorið sagt.
Á næstu 7 á1'um á fiöldi
fiskiskinannq að aukast um
7%. en á sama t.íma á heild-
arafli véla b»irra að aukast
ura 7.2 %. Þeosi viðbót verður
eingöngu stónskin. útbúin öll-
um nýiustu tækium.
Af einstöknm tegundum
skioa er getið um bessi:
Fiöldq sAórrq fnvstitogara skal
sexfalda. fiölda togara af .með
alstærð skal auka um 60% og
fiskibátar skulu aukast um
nærri 40% 0g bvggia skal
verksmiðiutogara, niðursuðu-
togara o.s.frv.
ÚTBITNATUTR OG TÆKNI.
Með hliðsjón af því, hve
langt Rússar ætla að sækia á
miðin. er gert ráð fvrir því í
7 ára áætluninni. að vfirgnæf
andi meirihluti veiðiskioanna,
vinnslukipanna og flutninga-
Hannes
á h o r n i n
★ Togaraskipstjórarnir og
litlu togararnir.
★ Ummæli Sigurðar Guð-
jónssonar.
★ Er ekki hægt að breyta
samningnum um smíði
þeirra?
★ Var ekki stuðst við álit
sérfróðra manna?
TVEIR mjög kunnir togara-
skipstjórar ræddu fyrir nokkru
hér í pistlum minum kaup hinna
nýju, litlu togskipa, effa réttara
sagt, sámningana um kaup
þeirra. Báffir töldu þeir hina
mestu fjarstæffu aff kaupa þessi
skip ogr álitu þeir báffir aff þau
væru, hvaff snérti fiskveiffar okk
ar íslendinga meff togskipum, —
spor aftur á bak, allt til daga
togarans Leifs heppna.
ANNAR. I»ESSARA skipstj óra,
sá, sem hóf umræðurnar, var
Sigurður Guðjónsson, sem lengj
var með Skallagrím og síðar
Hallveigu Fróðadóttúr og Ing-
ólf Arnarson, áhugamaður mikill
um sjávarútvegsmál. Ég verð að
segja það, að framhjá áliti slíkra
manna er ekki hægt að ganga.
Eins og ég sagði áður, er og hinn
skipstjórinn ekki síður kunnur.
ÞETTA MÁL hefur vakið
svo mikla athygli, að það hefur
komið mér á óvart. Sjálfur
þekki ég lítið til slíkra mála, og
hafði ekki heyrt um það. En
eftir að bréf skipstjóranna birt-
ust, hafa fjölmargir menn kom-
ið að máli við mig og fyrst og
fremst sjómenn, bæði skips-
stjórnarmenn og óbreyttir há-
setar, og Ijúka þeir allir upp
einum munni um það, að það
sé alveg rétt sem skipstjórarn-
ir halda fram.
MÉR ER SAGT, að þeir menn,
sem sótt. höfðu um þessi litlu
togskip, eða hafa þegar fengið
þau, sem til landsins eru komin,
vilji fyrir alla muni afsala sér
rétti til þeirra eða losna við þau.
— Þetta er svo alvarlegt og at-
hyglisvert mál, að menn hljóta
að staldra við og draga af því
sínar ályktanir. — Mér er sagt
að Lúðvík Jósepsson, sem gegndi
embætti sjávarútvegsmálaráð-
herra hafi átt mestan þáttinn í
því að semja um kaup þessum
skipum.
ÞAÐ er mjög ofarlega í fólki
skipanna verði byggður með
kælilestum og með nýtízku
frystikerfum. Árið 1965 verða
því 65% af lestatölu flotans
með kæliútbúnaði.
Vinnuafköstin skal auka
með því að útbúa skipin nýj-
ustu, sjálfvirku vélum til
hreistrunar, flökunar, fryst-
ingar og niðursuðu aflans.
Einnig skal útbúa skipin nýj-
um vélum til þess að leggja út
og draga net, svo og til að
hrista úr þeim fiskinn. Fiski-
leitartæki skulu sett í skipin
og „miðunarveiðar" auknar.
Einnis' á að byggja af nýjum
frystihúsum og fiskiðiuverum
í landi, en megin áherzluna
skal þó legeia á vinnslu afl-
ans á skipsfjöl.
NEWT.a og inn-
FLUTNINGÚR.
Framleiðsla matvæla úr
fiskaflanum á að verða .340.-
000 tonn árið 1965 á móti 1,-
600.000 tonuum 1958. Sala á
lifandi, ísuðtim, og frvstuni
fiski og fiskflökum á að auk-
ast um helming á næstu 7
árum.
Ef bossi áætlun stenzt nú
hjá Rússunum, er líklegt að
menn spvrii, hvort innflutn-
ingur þeirra muni ekki
minnka. beaar fram líða stund
ir. Árið 1957 fluttu beir inn
122.000 tonn of fiskafurðum
og þar af +ænlega 70.000 tonn
af saltsíld. ísland er stærsti
innflvtiandinn, en innflutn-
ingur frá Kína fer ört vax-
andi. Einniú var flut.t inn
nokkuð af fneðfiski frá Bret-
landi árið 1958 oe er viðbúið
að áframhald verði á bví.
Skal hér að loknm birt tafla
yfir innflutning Rússa á fryst
um fiski os? flökum fvrir bau
þriú síðustu ár. sem skýrslur
hafa verið birtar um:
IN-NFLUTTítr fRF.OFLSK-
UR TIL RÚSSLANDS
(í þúsundum tonna)
—- Sjá töflu á 11. síðu —
að vantreysta stjórnmálamönn-
um í svona málum. Þeir hafa
tilhneigingu til að beita auglýs-
ingaglamri — og sjást þá ekki
fyrir. En eru nokkrar líkur til
að stjórnmálam'enn, sem fá völd
í hendur um sinn, séu svo for-
hertir, að þeir kalli ekki sér-
fróða menn til ráða þegar um
er að ræða að kaupa ný skip til
l'andsins, stórvirkar vélar eða
þess háttar?
ÉG ER EKKI svo illgjarn að
halda að þetta hafi ekki verið
gert í þessu tilfelli. En ef það
er rétt, sem þessir tveir togara-
skipstjórar hafa sagt í bréfunum
til mín, þá fara að renna á
mann tvær grímur. Að minnsta
kosti er nauðsynlegt að fá það
upplýst, hvernig þessi mál
standa nú. Hvað er búið að semja
um kaup á mörgum svona skip-
um? Hvað er búið að ráðstafa
mörgum þeirra? Hvaða afstöðu
hafa þeir til skipanna, sem hafa
þegar fengið þau?
QG LOKS: Hverjir voru hin-
ir sérfróðu menn, sem Lúðvíg
i Jósepsson kallaði til ráða? — Og
; hvernig var álit þeirra? — Það
, nær ekki nokkurri átt að þegja
I þunnu eyra við aðvörunum tog-
aráskipstjóranna og sameigin-
legu áliti allra þeirra mörgu
manna, sem ég verð að telja sér-
fróða og rætt hafa um þetta. —
Er ekki unnt að breyta þeim
samningi þegar í stað, sem gerð-
ur var um smíði þessara skipa,
og kaupa stærri togara í stað-
inn — og þá færri? Er ekki nauð
synlegt að bjarga því, sem bjarg
|að verður?
Hannes á horninu.
4} 28- aPríl 1959 — Alþýðublaðið