Alþýðublaðið - 07.05.1959, Blaðsíða 10

’
......
Gerum við bilaði
KRANA
og klósett-kassa.
VATNSVEITA
REYKJAVÍKUS,
símar 13134 og 35122
Húseigendur.
önnumst allskonar vams-
og hitalagnir.
HITALAGNIR h.f
Símar 33712 og 32844.
Látið okkur
aðstoða yður viö kaup og
sölu bifreiðarinnar.
Úrvalið er hjá ok'kur,
ADSTOÐ
við Kalkofnsveg og
Laugaveg 92.
Símj 15812 og 1065fl
áki Jakobssen
Krlstján Eirlksson
hæstaréttar- og Ihérafi-
ðómslögmenffl.
Málíiutningur, Innbeimta,
iiamningagerðir, fasteigna-
og akipasala,
ILaugaveg 27. Sím: 1-14-53.
IflúsnætllsmilfunSn
Bíla og fasteigmasalan
Vitastíg 8A. Simi 16205.
Keflvíkingair’
Suðurnes j amenm!
InnlánsdeiM Kaupfélags
Suðurnesja greíðúr yður
hæstu fáahtega vexti af
innstæðu yðar.
Þér getið verið ðragg fiTn
sparifé yðar hjá oss,
Kaupfélag
Suðurnesja,
Faxabraut 27..
jVlálflutnings-
skrifstofa
Lúðvik
Gizurarson
héraðsdómslögmaðuT,
Klapparstíg 29,.
Sími 17677.,
Sandblásfur
Sandblástur og málmhúO
J .un, myirztrua á glsr og
legsteinagerð,.
S. Helgasoœ.
Súðavog'. 2ð„
Sími 36177.
O T JJRskór
UTI
O G
INNI
Gólfteppahreinsun
Hreinsum gólfteppi, dregla
og mottur fljótt og vel. —
Gerum einnig við.
Sækjum. — Sendum.
GÓLFTEPPAGEEÐIN h.f.
Skúlagötu 51
Sími 17-360
Samúðarkort
Uysavarnafélags Islands kaupa
’lestir. Fást hjá slysavarnadeild-
un um land allt. í Reykjavík I
Hannyrðaverzl. Bankastræti 6,
Verzl, Gunnþórunnar Halldórs-
ióttur og í skrifstofu félagsins,
Grófin 1. Afgreidd i síma 14897.
HeitiS á SlysavarnafélagiS, —
>að bregst ekki.
Minningarspjöid
D. A. 5.
:ást hjá Happdrætti DAS, Veat-
írveri, sími 17757 — Veiðasfæra
zerzl. Verðanda, sími 13786 —
Sjámannafélagi Reykjavíkur,
lími 11915 — Guðm. Andrés-
»yni guilsmið, Laugavegi 50,
•ími 13769, — í HafnarfirSi í
Pósthúsinu, sími 50267.

3
CO
P o
03 m
55 -2
:: „v.
- ÖU
* 18-2-18 %
LEIGUBÍLAR
Bifreiðastöð Steindóri
Símí 1-15-80
Sifreiðastöð BeykjavUnu
Sími J-17-20
Ræða Sigurðar
Framhald af 4. siðu.
í dag er hátíðisdagur laun-
þegasamtakanna. Að þeim
standa menn úr öllum stjórn-
málaflokkum. Ég mun ekki
við þetta tækifæri leggja
neinn dóm á það, hvor deilu-
aðila hefur rétt fyrir sér, enda
myndi það sjálfsagt litlu
breyta.
Þótt margt orki tvímælis
um atburði líðandi stundar
verður myndin skýrari ef litið
er á lengra tímabil og má
meira af henni læra. Ég mun
því verja þeim fáu mínútum,
sem ég hef til umráða til þess
að íhuga hvaða lærdóm laun-
þegasamtökin mega draga af
reynslunni síðasta áratuginn
og nauðsyn þess að endur-
skipuleggja starfsemina með
tilliti til þeirrar reynslu. —
Það er skemmst af þessu tíma
bili að segja að við höfum all-
an þennan tíma búið við verð-
bólgu og svo til árlega á jóla-
föstunni hefur því verið lýst
fyrir þjóðinni að þörf væri
nýrra róttækra efnahagsráð-
stafana til þess að bjarga út-
flutningsatvinnuvegunum.
Ráðstafanir hafa verið fram-
kvæmdar, beinar og óbeinar
gengislækkanir og tollahækk-
anir. Allar þessar aðgerðir
hafa óhjákvæmilega haft
hækkandi áhrif á vöruverð
og leitt til verðbólgu, að und-
anskilinni verðbólgustöðvun-
inni, sem nú hefur verið horf-
ið að.
Ég geri ráð fyrir að fiestar
þær ríkisstjórnir sem borið
hafa ábyrgð á þessum ráðstöf-
unum hafi haft nokkurn vilja
til þess að láta gott af þeim
leiða að minnsta kosti bjarga
því sem bjarga varð í bili þó
misjafnlega hafi til tekizt og
sumar þeirra fyrirsjáanlega
stemmt til vandræða. En hitt
er víst að flestar stjórnarand-
stöður hafa komið fram af
miklu og vítaverðu ábyrgðar-
leysi í efnahagsmálum og er
það alvarlegur ljóður á þroska
okkar þingræðis því stjórnar-
andstaðan hefur vissulega
hlutverki að gegna. Þess eru
jafnvel dæmi, að stjórnmála-
menn hafi snarsnúizt á einum
degi í afstöðu sinni til efna-
hagsmála eftir því hvort þeir
hafa sjálfir borið ábyrgð á
stjórnartaumum eða ekki. Úr-
ræðin sem þeir lögðu sjálfir
til meðan þeir sátu í ráðherra-
stóli voru ótæk þegar þeir
voru oltnir úr þeim sess, og
hafa gert allt sem þeir hafa
getað til þess að torvelda þeim
sem við tóku að ieysa þann
vanda,‘sem að þeir höfðu sjálf
ir hlaupið frá.
Tæknilegar framfarir á
þessum áratug hafa orðið stór
stígari en nokkru sinni fyrr,
nýtízku togarar, fiskibátar
með fullkomnustu tækni.
Fiskurínn sem áður var seld-
ur úr landi óunninn, er nú
gerður að dýrmætari útflutn-
ingsvöru með fullkomnustu
tækni í nýtízku fiskiðjuver-
um. — Unnin hefur verið bug-
ur á mæðiveikinni og öðrum
sauðfjársjúkdómum. Stórauk-
in framleiðsluaukning vegna
mikilla fjárframlaga til rækt-
unar hefur orðið á öllum grein
um landbúnaðarins. — Stór-
iðjuver hafa risið upp. Árferði
hefur verið gott og opnazt
hafa nýjir markaðir. — Margt
bendir til þess að þjóðarfram-
leiðslan hafi aukizt um a.m.k.
40% á hvert mannsbarn í land
inu og er þá tekið tillit til
hins breytilega verðlags og
fólksfjölgunar. — Ég held að
jafnvel Ricardo hefði ekki ör-
vænt við þessar aðstæður.
Augljóst er að miðað við
þessa framleiðsluaukningu
hefðu kjör launþega átt að
batna stórlega. Grunnkaup
hefur hækkað um allt að 40%,
en reynslan hefur sýnt að
verðbólgan hefur gersamlega
gleypt þessar stórfe.lldu grunn
kaupshækkanir og hafa laun-
þegar átt í vök að verjast allt
þetta tímabil. Hið mikla starf
launþegasamtakanna hefur
verið stöðug varnarglíma við
dýrtíðardrauginn. — Þetta
kemur enn skýrar í Ijós ef at-
hugaður er kaupmáttur launa
á þessu tímabili. Miðað við
grundvöllinn 100 árið 1939
var kaupmáttur tímakaups
verkamanna í marz 1948 152
stig, 1950 fyrir gengislækkun-
ina var hann 151,4 stig, í marz
1958 eða áður en verðhækk-
anirnar af aðgerðunum s.l.
vor sögðu til sín 147,7 st>g og
í marz s.l. eftir verðbólgu-
stöðvunina 152,3 stig. Hefur
með öðrum orðum hækkað
um 5 stig á s.l. ári og er þar
með orðinn 0,3 stigum hærri
en hann var 1948.
Þessar tölur tala s!\ýru máli.
Þetta er óhugnanlegt jafn-
vægi í heilan áratug. Það er
hart lögmál ef aukin þjóðar-
framleiðsla og endurbætt
tækni hættir að bæta kjör þjóð
arinnar. Þessar hugleiðingar
rifjuðu upp í hu^a mér jafn-
vægið í kenningum Ricardos
og hið járnharða launalögmál.
Þessar aðstæður vekja vissu-
lega grun um að einhver leki
sé kominn að hagkerfi okkar.
— Fjárfesting sé of mikil og
handahófskennd, að fjármagn
og vinnuafl sé ekki nýtt með
hag allrar þjóðarinnar fyrir
augum. Að eitt éti annað upp
en sé þó jafnmagurt eftir sem
áður.
Þó menn greini á um það
hverju verði síðustu dýrtíð-
arráðstafanir voru keyptar þá
hljóta allir launþegar að vera
sammála um og fagna þrennu
í sambandi við þessar ráðstaf-
anir. í fyrsta lagi að tekizt
hefur að stöðva verðbólgu-
hjólið. í öðru lagi að þetta
eru fyrstu ráðstafanirnar í
efnahagsmálum á þessum ára-
tug, sem í sjálfu sér eru ekki
líklegar til þess að valda verð
hækkunum og nýrri verð-
bólgu. Og í þriðja lagi að
tekinn var upp nýr vísitölu-
grundvöllur í samræmi við
nútíma neyzluvenjur, sem
sennilegt er að komi í veg fyr-
ir þann vísitöluskollaleik, sem
leikinn hefur verið árum sam-
an.
Sérhver kjarabót launþega
í heilan áratug hefur verið
þurrkuð út á örskömmum
tíma með verðbólguþróun.
Þess vegna er það höfuðkrafa
launþegasamtakanna í dag að
verðbólgunni verði ekki aftur
gefin laus taumur. Stöðugt
verðlag er frumskilyrði þess
að kjarabaráttan beri árang-
ur.
Augljóst er að hin gamla
einhliða baráttuaðferð laun-
þegasamtakanna um hækkun
kaupgjalds hefur að nokkru
leyti brugðizt. — Launþega-
samtökin verða að taka upp
nýja öfluga þætti í baráttu
sinni í samræmi við þessa
reynslu. Þau verða að fylgj-
ast með í hverjum krók og
kima atvinnulífsins og efna-
hagsmálanna. Þau verða að
taka vísindin í þjónustu sína
og koma á fót öflugri Hag-
stofnun. Með því móti einu
verða þau fær um að leggja á
ráðin um skynsamlega nýt-
ingu vinnuafls og fjármagns
og stuðla að háínarksafköst-
um þjóðarbúsins. Það yrðl
tæki til þess að tryggja rétt-
láta og skynsamlega skiptingu
þjóðarteknanna og tæki til
þess að standast vélabrögð
verðbólgunnar. Ekkert værl
líklegra til þess að losa laun-
þegasamtökin úr hinum flokks
pólitísku viðjum og byggja
þau á sterkum faglegum
grundvelli.
Hugmyndin um samstarf
launþegasamtaka og ríkis-
valds er góð, en það samstarf
verður ekki byggt upp og gegni
um fært á jólaföstunni ár
hvert. Launþegasamtökin
þurfa að byggja það samstarf
á fræðilegum grundvelli. Það
samstarf þarf að vera stöðugt
og fyrir opnum tjöldum. Þjóð
in öll þarf að fylgjast með og
skilja það sem fram fer. Þá
munu viðbrögð hennar verða
jákvæð og leggjast á eitt um
hag íslenzku þjóðarinnar.
ú Félagslíf
Ferðafélag
íslands
Ferðafélag fslands fer tvær.
skemmtiferðir á sunnudaginn.
Suður með sjó, og gönguferð
á Hengil. Lagt af stað í báð-
ar -ferðirnar á sunnudagsmiorg
uninn kl. 9 frá Austurvelli. —■
Farmiðar seldir við bílana.
Föðursystir okkar.
GUÐNÝ HRÓBJARTSDÓTTIR,
Suðurgötu 29, Hafnarfirði, verður jarðsungin laugardagimi 9-
maí frá Þjóðkirkjunni í Hafnarfirði kl. 2 e. m.
Bróðurbörn hinnar látnu.
Eiginmaður minn og faðir okkar,
BENEDIKT ÞÓRARINSSON,
fyrrverandi bankabókari á Seyðisfirði verður jarðsunginn frá
Fossvogskirkju föstudaginn 8. maí kl. 1,30 síðdegis.
Athöfninni í kirkjunni verður útvarpað.
Ragnhildur Guðmundsdóttir,
Guðmundur Benediktsson,
. Anna Þóra Benediktsdóttú'.
£0 7. maí 1959 — Aiþýðublaöið