Alþýðublaðið - 02.07.1959, Blaðsíða 4
Eg barðist á tveimur ví
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn. Ritstjórar: Benedikt Grön-
dal, Gísli J. Ástþórsson og Helgi Sæmundsson (áb.). Full-
trúi ritstjórnar: Sigvaldi Hjálmarsson. Fréttastjóri: Björg-
vin Guðmundsson. Ritstjórnarsímar: 14901 og 14902. Aug-
lýsingasími; 14906. Afgreiðslusími: 14900. — Aðsetur: Al-
þýðuhúsið. Prentsmiðja Alþýðublaðsins. Hverfisg. 8—10.
Afstaðan til stjórnarinnar
ERFITT er að meta, hver hafi verið afstaða
kjósenda til ríkisstjórnarinnar í öðrum stórmál-
um en kjördæmabreytingunni í kosningunum um
síðustu helgi. Nokkrar staðreyndir liggja þó svo
ljóst fyrir, að af þeim má draga augljósar álykt-
anir. Hins vegar hljóta þessi viðhorf að skýrast
mjög í haustkosningunum.
Tveir flokkar reyndu í kosningabaráttunni
að gera stefnu ríkisstjórnarinnar í efnahagsmál-
unum tortryggilega. Þar var um að ræða Fram-
sóknarflokkinn og Alþýðubandalagið. Sú barátta
Framsóknarflokksins mun þó naumast hafa verið
tekin alvarlega. Hann undi efnahagsráðstöfunum
ríkisstjórnarinnar á síðasta alþingi með hjásetu
og gerðist þannig samábyrgur úrræðum hennar.
En Alþýðubandalagið reyndi mjög að vinna fylgi
með andstöðu sinni við „kauplækkunarstefnu“
ríkisstjórnarinnar, sem það vildi gera að miklu
áróðursatriði án þess að nefna önnur úrræði far-
sælli eða líklegri til lausnar vandans.
Úrslit kosninganna hafa orðið þau, að AI-
þýðubandalagið tapaði miklu fylgi og hlaut
harðastan dóm kjósenda. Arásir þess á ríkis-
stjórnina vegna efnahagsráðstafananna í vetur
báru því síður en svo tilætlaðan árangur. Og
engin ástæða er til að ætla, að Framsóknar-
flokkurinn hafi aukið fylgi sitt með kapphlaup-
inu við kommúnista í þessu máli á skeiðvelli
kosningabaráttunnar. Tíminn reynir heldur
ekki að túlka kosningaúrslitin á þá lund. Virð-
ist því mega ætla, að íslendingar skilji og meti
þá viðleitni núverandi ríkisstjórnar, að forða
landi og þjóð frá hruni verðbólgu og dýrtíðar.
Sama er að segja um herstöðvamálið. Al-
þýðubandalagið gat ekki gert það að æsingamáli
í kosningabaráttunni. Islenzka þjóðin er raunsæ í
afstöðunni til þess. Hún horfist í augu við stað-
reyndir heimsmálanna, enda hljóta þau að ráða
miklu um dvöl eða brottför varnarliðsins.
Landhelgismálið átti að verða kommúnist-
um til mikils framdráttar að dómi forustu-
manna Alþýðuhandalagsins. Þess vegna stofn-
uðu þeir í tvísýnu einingu íslenzku þjóðarinnar
í þessu viðkvæma og örlagaríka stórmáli. Sú
viðleitni bar þveröfugan árangur. Lúðvík Jós-
epsson þóttist vera þjóðhetja vegna landhelgis-
málsins. Hann kolféll samt í kjördæmi sínu, þó
að hann hefði boðað, að slíkt yrði stórfrétt á
heimsmælikvarða. Hann datt úr draumaborg
sinni flatur niður á jörðina. Hins vegar munu ör-
lög Lúðvíks í kosningunum að sjálfsögðu engin
áhrif hafa á afstöðu íslendinga í landhelgismál-
inu.
Þannig ber allt að sama brunni, ef litið er á
málin, sem gera átti að árásarefni á núverandi rík-
isstjórn í kosningabaráttunni. Um kjördæmamálið
þarf ekki að ræða. Með kjördæmabreytingunni
reyndust 72,7% kjósenda, en 27,3% á móti henni.
Lausn kjördæmamálsins er þannig tryggð á næsta
alþingi.
Afmœlissamtal við
Þuríði Pálsdóttur
„ÉG VEIT EKKI hvernig'
það tókst, en einhvern veginn
harðnaði ég við hverja raun,
lét ekki beygja mig, en reis
upp tvíefld við hvert áfall.
Ég er ekki að stæra mig af
þessu, enda ekki mér sjálf-
rátt. Þetta hefur ef til vill
verið arfur frá forfeðrum mín
um, sem börðust við óblíða
náttúru, landfarsóttir, eldgos
og hafísa. Að minnsta kosti
kom þetta allt saman einhvers
staðar innan frá. — Og svo
gaf guð mér hraustan og harð
gerðan líkama“.
„Nei, ég bognaði aldrei, —
hvorki við vinnuna: við fisk-
körin, í skúringunum, né við
prjónavélina, og þá ekki held
ur ef einhver ætlaði að kúga
mig, þá kastaði ég frá mér
vöskunarburstanum og fór í
verkfall með starfssystrum
mínum. Ég stóð nefnilega í
tvöfaldri lífsbaráttu: að vinna
fyrir brýnustu lífsnauðsynj-
um barnanna minna langan
vinnudag og í verkalýðshreyf
ingunni og Alþýðuflokknum
fyrir kaupi okkar og mann-
réttindum. Þannig var það ár-
um saman. — Ég vann sigur
ásamt stéttarsystkinum mín-
um og þjáningarfélögum: —
Börnin mín komust vel til
manns — og réttindin uxu ár
frá ári. Það stóðst á endum,
þegar börnin mín voru komin
af höndunum, þá hófst und-
anhald íhaldsins. Alþýðu-
flokknum tókst smátt og
smátt að knýja fram trygg-
ingarnar; mæðralaun, bama-
lífeyri“.
„Ég hlustaði á unga há-
skólafrú í útvarpinu fyrir
kosningarnar. Hún \»r að
skora á okkur konurnar að
kjósa Sjálfstæðisflokkinn —
vegna þess hve göfug væri
fortíð hans. Þær tala af
reynslu þessar — og þekk-
ingu, eða hitt þó heldur. For-
tíð hans er ljót, hvað sem
segja má um framtíðarvitnis-
burðinn. Á það legg ég ekki
dóm, en enginn má lá mér
það þó að lífsreynslan hafi
gert mig tortryggna hvað
þetta snertir“.
„AWþýðuhreyf.Vagiin heflur
verið sjúk síðan eitri komm-
Þuríður Pálsdóttir
únismans var sprautað í hana.
Ef okkur hefði tekizt að halda
hópinn öll saman eins og var
— þá væri hér öðru vísi um-
horfs .Barnasjúkdómar hreyf
ingarinnar hafa verið margir
— og sumir sjálfsvíti. Læra
menn ekki af reynslunni? —
Ævintýri Héðins og síðar
Hannibals hefðu átt að nægja.
Getur reynslan ekki kemit
fólki?“
„Reynslan kenndi forfeðr-
um okkar og formæðrum. —
Aðeins þess vegna tókst að
halda líftórunni í þjójðinni
gegnum hörmungarnar. Ég
þykist byggja allt mitt á því,
sem lífið hefur kennt mér.
Hvað er líka betri skóli en
lífið sjálft?“
Þuríður Pálsdóttir er Rang
vellingur að ætt, dóttir hjón-
fHannes
á h o r n n u
★ Þegar klínings-stvrj-
öld geysaði í Rvík.
★ Barizt um síma-
staura.
★ Flokkar gera sig
hlægilega.
★ Tilgangslaus á-
róður.
SÁ ATBURÐUR gerðist á
kosningadaginn, að tvö blöð
gáí'u út aukablöð: Tíminn og
Morgunblaðið. Tilefnið til þess-
ara aukaútgáfa af blöðunum var
nokkurs konar klíningsstyrjöld,
sem geysað hafði um nóttina
milli þessara tveggja flokka,
sem vaða í peningum, en komm
únistar snigluöust í kringum
berserkina og reyndu að kom-
ast að símastaurunum með sinn
klíning.
FRAMSÓKNARMENN voru
með stiga og gengu hann upp á
staurana og límdu þar miða
sína. Sjálfstæðismenn komust
ekki -svo hátt, en límdu miða
sína fyrir neðan, og þar á meðal
einn, sem á var letrað merki
SÍS og var það heldur auðvirði-
legur og sóðalegur verknaður.
Upp úr þessu kom til átaka.
Framsóknarmenn reyndu að
láta ekki undan frekju Heim-
dellinganna, en Heimdellingarn
ir bitu í skjaldarrendur.
KLÍNINGS ST YRJ ÖLDINNI
Iauk að minnsta kosti á einum
stað með því, að Heimdellingar
hrintu Framsóknarstrák niður
úr stiga, börðu hann, tóku hann
svo til fanga, fóru með hann nið-
ur á lögre.glustöð og létu hann
kæra 'þá fyrir ofbeldi, hnnding-
ar og meiðsli. — Málið er í rann
sókn.
AR ÞESSU TILEFNI langar
mig til að segja þetta: Þeir flokk
ar, sem stóðu að uppklíningi
miðanna fyrir kosningarnar,
voru að því leyti í Kleppsvinnu.
Slík vinnubrögð hafa ekkert að
segja. Menn vinna ekki eitt ein-
anna Salvarar Jensdóttur og
Páls Jónssonar, sem lengst
bjuggu að Bakkakoti á Rang-
árvöllum. Hún ólst upp hjá
Guðrúnu fróðu, en til hennar
sótti Brynjólfur frá Minna-
Núpi mikinn fróðleik og merk
an og þess vegna hlaut hún
viðurnefnið. Sögur hennar
mótuðu skapgerð hinnar ungu
meyjar og svo vinnan, því að
vinnan hefur alla tíð verið
uppistaðan í lífi Þuríðar. —
Þegar Þuríður var 22 ára göm
ul réðist hún að Stóra Hrauni
við Eyrarbakka til frú Krist-
ínar og séra Gísla Skúlason-
ar og þaðan giftist hún Mark-
úsi frá Torfastöðum í Fljóts-
hlíð og hófu þau búskap að
Leifseyri á Eyrarbakka. —
Markús var sjómaður og
verkamaður og réri bæði á
Eyrarbakka og úr Þorláks-
höfn og þá með Nes-Gísla, en
erfitt var með atvinnu þá á
Bakkanum, enda allt þar í
upplausn og þau hjónin fóru
austur í sveitir og voru þar
með tvo drengina á annað ár.
Þá fluttu þau til Vestmanna-
eyja, fengu þar litla kjallara-
kompu til að búa í, gengið
gegnum þvottahús. Og þar
fæddist telpan.
Markús var dugandi maður
en heilsutæpur, en þrjóskað-
ist við og sótti alltaf vinnu,
þó að hann væri veikur. Svo
var það á vertíðinni ári eftir
að þau fluttust til Eyja, að
hann veiktist hastarlega við
beitingu ,fékk lungnabólgu
og hún sigraði hann. Hann
dó 1. marz 1924.
„Það var reiðarslag. Mér
fannst að ég mundi bugast.
Ég vissi engin i’áð í svipinn.
Þegar börnin voru sofnuð
stóð ég ein við eldhúsborðið,
studdi hnúunum á það og
starði fram fyrir mig. — Ég
hét því þá að bugast ekki, en
berjast og berjast dag frá
degi og sjá hvers ég yrði
megnug. É gskrifaði hrepps-
nefndinni í Fljótshlíðinni. —
Þeir vildu fá okkur upp á
land, tæta okkur í sundur, þá
Framhald á 10. síðu.
asta atkvæði með upplímingi
kosningaslagorða. Það er alger-
lega þýðingarlaust.
AUK ÞESS er hinn ferlegasti
sóðaskapur að þessu. í raun og
veru ætti að skylda flokkana til
þess að rífa niður miðana, sem
þeir límdu upp Það er bannað
að skilja eftir sig rusl á fögrum
stöðum. Það ætti líka að banna
svona sóðaskap.
ÉG VIL MÆLAST TIL þetV,
að flokkarnir komi sér saman
um að hætta þesaum broslega og
um leið algerlega tilgangslausa
leik. Mér kæmi ekki á óvart þó
að A-listinn hafi einmitt unnið
nokkur a|kvæði á því að gera
þetta ekki. Fólk hló að þessu á
kosningadaginn og ég varð var
við, að það hafði ógeð á slíkum
áróðri. Þetta ætti að kenna flokk
unum.
FRAMSÓKN ARMENN þyrj-
uðu. Kommúnistar læddust um
með miða og grautarpott Og þá
stóðust Sjálfstæðismenn ekki
mátið. Þeir létu freistast til að
gerast þátttakendur í fíflaskapn
um. Okkur tókst að setja allt
annan og menningarlegri blæ á
kosningarnar með því að' draga
úr ærslum og áróðri, merkjum
og njósnum á kjördag. Enn er
eftir fyrir flokkana sjálfa að
bæta um. Þeir ættu aj?' komast
að samkomulagi •— og hætta öll-
um klíningsstyrjöldum.
Hannes á horninu.
4 2. júlí 1959 — Alþýðublaðið