Alþýðublaðið - 05.07.1959, Blaðsíða 5

AlþýðuWaSið — 5. júlí 1959 §
BYGGINGARFÉLAG verka-
ínanna í Reykjavík á 20 ára
starfsafmæli í dag, en það var
stofnað 5. júlí 1939. Stofnend-
ur þess voru 173, en nú eru í
felaginu 980 manns.
Á þessum 20 árum hefur
félagið látið byggja 326 íbúð-
ir, frá tveggja til fjögurra
herbergja, og eru 262 þeirra
í húsum félagsins í Rauðarár-'
holti, en nýjustu íbúðirnar við
Stigahlíð, þar sem reist hafa
verið tvö stór fjölbýlishús með
samtals 64 íbúðum. Um þessar
mundir er að síga á seinni
hlutann við frágang íbúðanna
í síðara húsinu og verður flutt
í þær allar á hæstu vikum.
Auk þess er verið að byrja
framkvæmdir við þriðja húsið
í Stigahlíð og verður það einn-
ig með 32 íbúðum eins og tvö
hin fyrri, og loks er fengið
leyfi fyrir byggingu þess
byggingu þess fjórða til við-
bótar með jafnmörgum íbúð-
um. Þegar hús þessi verða
komin upp, verða íbúðir fé-
lagsins því alls 390, en auk
þess hefur félagið byggt eitt
verzlunar- og skrifstofuhús
við Stórholt
Láta mun nærri, að í íbúð-
um þeim, sem félagið hefur
þegar byggt, búi um 1800
manns, en húsin eru alls 96426
rúmmetrar.
Bygging verkamannabú-
staða hófst hér strax eftir að
fyrstu lögin um verkamanna-
bústaði voru afgreidd frá Al-
þingi vorið 1929, eða fyrir rétt
um 30 árum. Á grundvelli
þeirra laga voru stofnuð bygg-
ingarfélög í ýmsum bæjum og
kaupstöðum landsins, sem síð-
an hafa hvert um sig reynt að
byggja sem hagkvæmastar og

Er þar vík-
ingaskip Hka?
STÆRSTI haugur Noregs
er skammt frá bænum Hage
í Gloppen í Norður-Noregi.
Hann er 55—60 metrar í
þvermál og eftir stærðinni
að dæma er ekkert líklegra
en í honum sé víkingaskip
stærra heldur en Oseberg-
skipið. Engar áætlanir eru
enn um að grafa hauginn
upp, enda mun það kosta of-
fjár. AÖeins yfirborðsleg
könnun á haugnum kostar
20 000 krónur norskar og ef
í ljós kemur að hann geymi
mei.dlegar fornminjar fer;
kostnaðurinn fljótlega fram
úr háifri milljón króna.
Haugurinn í Gloppen hef-
ur lengi verið þekktur og
Haakon Shetlig sýndi fram
á, að hann væri raunveru-
lega grafhaugur.
MMMWIUMMMVtHMUMMW
Tómas Vigfússon
ódýrastar íbúðir fvrir alþýðu
manna, og með því móti gert
verkamönnum og öðru lág-
launafólki mögulegt að eign-
ast þak yfir höfuðið. Hafa
byggingarfélög verkamanna
og byggingarsjóður þannig
bætt mjög úr húsnæðisþörf
fjölda fólks, sem trauðla
myndi á annan hátt betri né
hagkvæmari hafa getað kmó-
ið sér upp eigin húsnæði.
Óvíða hefur á undanförn-
um árum verið brýnni þörf á
því en íTuTfúðborg landsins,
að auka og bæta húsakost al-
mennings, og hefur Bygging-
arfélag verkamanna lagt drjúg
an skerf til þess, og eins ög
að líkum lætur verið eitt at-
hafnamesta byggingarfélagið,
sem starfað hefur á grundvelli
laganna um verkamannabú-
staði. Segja má, að félagið
hafi haldið uppi stöðugum
framkvæmdum allt frá því að
það var stofnað fyrir 20 árum.
Fyrstu framkvæmdir á veg-
um félagsins hófust strax
sama sumarið og það var stofn
að, en þá var byrjað á bygg-
ingu 10 húsa við Háteigsveg,
Meðalholt og Einholt. I þeim
húsum eru 20 þriggja her-
bergja íbúðir og 20 tveggja
herbérgja.
í öðrum byggingarflokki
voru 14 hús við Méðalholt og
Háteigsveg, samtals með 56
íbúðum; 52 þriggja herbergja
og 4 tveggja herbergja.
í þriðja flokki voru reist 7
hús við Stórholt og Hátéigs-
veg með.28 íbúðum; 24 þriggja
herbergja og 4 tveggja her-
bergja.
í fjórða byggingarflokki
voru 9 íbúðarhús við Meðal-
hölt og Stórholt með samtals
36 þriggja herbergja íbúðum,
og auk þess tilheyrir þeim
byggingarflokki verzlúnar- og
skrifstofuhúsið við Stórholt
16.
Fimmti byggingarflokkur-
inn eru 10 hús og standa þau
við Stórholt og Stangárhölt.
í þessum húsum eru sanitals
40 þriggja herbergja íbúðir.
Húsin í sjötta byggingar-
flokki eru við Stórholt. Eru
þau 5 með 20 íbúðum og eru
þær að öllu leyti eins Ög í-
búðirnar í fimmta flokki.
í sjöunda byggingarflókki
eru 7 hús með samtals 42 í-
búðum, fjögurra og þriggja
herbergja, og standa þau við
Skipholt og Nóatún.
Þegar þessum síðastöldu
húsumi var lokið, átti félagið
ekki fleiri lóðir í Rauðarár-
holti, en hóf þá byggingu
stórra f j ölbýlishúsa við Stiga-
hlíð, þar sem þvi hafði verið
úthlutað lóðum fvrir nokkur
séu raunar fjögur hús með 8
íbúðum. hvert, en í samstæð-
unni allri eru 32 íbúðir, eins
og áður getur. í hvorri húsa-
samstæðu eru 28 þriggja her-
bérgja íbúðir og 4 tveggja her-
bergja, og verður lokið að
flytja í síðari húsasamstæð-
una a þéssu sumri. Hús þessi
teljast til 8. og 9. byggingar-
flokks.
Fyrir nokkru eru hafnar
framkvæmdir við 10. bygg-
ingarflokk, og eru þau hús
eins og työ hin fyrri, það er
að segja með 32 íbúðum —
óg eins verður fjórða húsið,
sem' leyfi er 'féngið fyrir.
Fjár til bygginga sinna hef-
ur byggingárfélagið fyrst og
fremst aflað með lánum úr
Byggingarsjóði verkamanna á
hverjum tíma, að viðbættum
framlögum íbúðareigenda
Sjálfra, en með lögunúm um
vérkamannabústaði var ríkis-
sjóði gert skylt að verja á-
kveðhu fé árlega til bygging-
arsjóðsins gegn jafnháu fram-
lagi frá viðkömandi bæjar-
eða sveitarfélagi. Hefur
Reykjavíkurbær ávallt innt
skilvíslega af hendi greiðslur
sínar til byggingarsjóðsins.
Öll hús félagsins hafa verið
byggð fyrir eiginn reikning
og hefur jafnan verið leitazt
við að gera íbúðirnar sem hag
kvæmastar úr garði, þannig
að þær væru til sem mestra
og þeztra nota fyrjr íbúa
þeirra, en jafnframt hefur
verið- reynt að gæta hagsýnis,
slík hús. Þessi hús eru fjög-
urra hæða, en fjórir stiga-
gangar í hverri samstöðu,
þannig að segja má, að í hénni
svo að íbúðirnar í verka-
mannabústöðunum hafa á
hverjum tíma verið með þéim
ódýrustu, sem byggðar hafa
verið í bænum, miðað vi5
rúmmetrafjölda.
Eftirspurn eftir íbúðum í
verkamannabústöðunum er
alltaf mjög mikil og eru nú
655 félagsmenn á biðlista, eá
framkvæmdir takmarkast að
sjálfsögðu við þær lánveitin-g-
ar, sem byggingarsjóður getur
látið í té. Þrátt fyrir miklar
framkvæmdir síðustu 20 árin,
má vissulega segja, að fram-
tíðárvérkefni félagsins sém
næg, Ög brýna nauðsyn beri
til að byggingarfrarnkvæmd-
irnar fremur aukist en drag--
ist saman næstu árin.
Fyrsti formaður Byggingar-
félags verkamanna var Guð'-
mundur í. Guðmundsson, nú-
verandi utanríkisráðherra, og
gegndi hann formennsku í fé-
laginu í 10 ár, eða til 1949,
en þá var Tómas Yigfússoa
skipaður formaður félagsins
og hefur gegnt því starfi síð-
an. Auk þess hefur hann veri'5'
byggingameistari félagsins frá
upphafi, en múrarameistari
við allar byggingarnar hefur
Hjálmar Jóhannsson verið.
í fyrstu stjórn félagsins,
auk Guðmundar í; Guðmunds
sonar, voru Þeir Magnús Þor-
steinsson, varaform., Grímúr
Bjarnason, gjaldkeri, Bjarni
Stefánsson og Oddur Sigurðs-
son. Þeir Magnús og Bjarni
hafá átt sæti í stjórninni frá
upphafi, en auk þeirra og
Tómasar, eru nú í stjórn fé-
lagsins Alfreð Guðmundsson,
er verið héfur ritari frá 1945,
og Jóhann Eiríksson, með'-
stjórnandi frá 1957.
Skrifstofustjóri félagsins er
Sigurður- Kristinsson.
Stjórn Byggingarfél. verka-
manna vill á þessum tímamót-
um þakka öllum velunnurum.
félagsins, samstarfsmönnum
sínum, starfsmönnum öllum.
og' síðast en ekki sízt félágs-
mönnum sjálfum. Þá hefor
félagið á umliðnum 20 árurn
notið stuðnings margra ann-
arra ágætra manna, er þakka
ber, og má þar til nefna ráða-
ménn Reykjavíkurbæjar, rik-
isstjórnir á hverjum tíma, svo
og stjófn byggingarsjóðsins,
sem jafnan verður að leita tií
um lánveitingar til fraro-
kvæmdanna.
Formenn byggingarsjóðsins
hafa verið þessi rmenn: Magn-
ús heitinn Sigurðsson banka-
stjóri, Jón Maríasson banka-
stjóri og Finnbogi Rútur Valdi
márssön bankastjóri.