Alþýðublaðið - 19.07.1959, Blaðsíða 5

Fyrsti dagur.
Fyrsta vikan.
Önnur vikan.
Sú sjötta.
Fundahlé.
Byrjað á ný.
UTANRÍKISRÁÐHERRAR
stórveldanna fjögurra eru
byrjaðir fundarhöld í Genf á
nýjan leik, og að baki þeim
standa fulltrúar Vestur- og
Austur-Þjóðverja. Menn
spyrja: Hvað eru ráðherrarn-
ir að reyna að gera? Hvert er
misklíðarefnið? Hvaða árang-
ur gera þeir sér vonir um?
Svör við þessum spurning-
um skipta allt mannkyn máli.
Á þeim getur oltið, hvort
kjarnorkustyrjöld skellur á
— eða friður helzt næstu kyn-
slóð — að minnsta kosti.
★ HVERT ER
MISKLÍÐAREFNIÐ?
Ef menn spyrja, hvort ekki
sé friður í heiminum, og hvar
honum sé ógnað, þá er fyrsta
svarið: Þýzkaland. Það hefur
enn ekki verið saminn forrn-
legur friður milli banda-
manna og Þjóðverja eftir síð-
ustu heimsstyrjöld. Landið er
klofið í tvennt og við það geta
Þjóðverjar eða aðrir alls ekki
unað til lengdar. Berlín er
eins og fleinn í holdi komm-
únista, tvískipt borg inn á
miðju Austur-Þýzkalandi.
Vestrí borgarhlutinn blómg-
ast og þrífst, -flóttamenn
streyma til hans ár og síð, en
ömurleikinn blasir við eystra,
lífsgleðin virðist þar alvarleg-
um takmörkumim háð.
Kommúnistar hafa tekið
frumkvæðið í þessum málum
með ógnunum og úrslitakost-
um. Þeir heimta, að vestur-
veldin gefi upp Vestur-Berlín,
geri hana að minnsta kosti að
„borgríki“. Öðrum kosti hafa
Rússar á sínu valdi að stöðva
allar samgöngur milli borgar-
innar og Vestur-Þýzkalands.
„Þið getið fengið stríð um
Berlín ef þið viljið“, sagði
Krustjov við Averell Harri-
man.
Stríðshættan af Berlínar-
“Vandamálinu er augljós.
Bandamenn geta ekki látið
undan kommúnistum. Þeir
mundu þá svíkja milljónir
Berlínarbúa og gefa útþenslu-
stefnu heimskommúnismans
undir fótinn. Þeir verða að
spyrna við. fæti, og þeir hafa
lagt fram sínar tiEögur um
sameiningu alls Þýzkalands.
Þær byggjast á því, að eftir
nokkurn tíma fari fram frjáls
ar kosningar um allt landið.
Það hafa kommúnistar hins
vegar forðazt. Þeir hafa aldr-
ei haft trú á frjálsum kosn-
ingum.
Hvað gerist, ef kommúnist-
ar innikróa og einangra Vest-
ur-Berlín? Hvað gerist, ef
EITT vandasamasta starf,
sem þekkist, er að vera vín-
smakkari. Enn hafa ekki
verið búnar til vélar, sem
gætu tekið það að sér. Karl-
menn eru líka hæfari en
konur til að ákveða aldur og
gæði vína, enda þótt konur
hafi venjulega næmari
smekk fyrir bragði og lykt.
Þetta segja að minnsta kosti
vínbændurnir í Dourodaln-
um í Oporto, elzta og fræg-
asta vínhéraði Portúgal.
Reyndur vínsmakkari þarf
ekki annað en lykta af eða
bera vínið upp að birtunni
til að ákveða aldur og gæði
víns, í mesta lagi bragðar
hann aðeins á því. En til að
komast svo langt þarf hann
mikla og margra ára þjálf-
un í að þekkja í sundur
hundruð víntegunda og ár-
ganga.
Það er erfitt að vera vín-
smakkari enda vinna þeir
ekki nema 24 tíma á viku
hverri. En þessar 24 klukku-
stundir verða þeir að ein-
beita sér mjög. Einkavín-
framleiðendur hafa einn vín
smakkara en portvínsejnka-
sala Portúgal hefur átta vín-
smakkara í sinni þjónustu.
Þessir menn bera mikla á-
byrgð. Yerðmætasta útflutn
ingsvara Portúgala er vín
og 70 af hundraði vínsins er
portvín. Það er einungis
framleitt í Dourodalnum.
Á liðnum áratugum hafa
margir reynt að framleiða
portvín úr vínberjum, sem
ræktuð eru utan Dourodals-
ins en það hefur ætíð mis-
tekist. Vínsmakkararnir
þekkja hið svikna portvín
þe'gar í stað. — Það er ein-
faldlega ekki portvín, segja
þeir.
Allt vín er rannsakað af
portvínstófnun ríkisins. 90
af hundraði vínsins er flútt
Framhald á 10. síðu.
Austur-Þjóðverjar rísa aftur
upp, eins og 17. júní um árið?
★ ÁRANGURSLITLIR
FUNDIR.
Fyrir miðjan maí komu ut-
anríkísráðherrarnir saman í
Genf og byrjuðu ekki gæfu-
lega, er þeir deildu alvarlega
um það, hvort fundarmenn
skyldu sitja við ferhyrnt eða
hringlaga borð. Þeir sátu í 41
deg, og niðurstaðan varð eft-
ir allan þann tíma ekki önnur
en sú, að fundurinn hefði ver-
ið gagnlegur og þeir þyrftu að
halda honum áfram — eftir
nokkurt hlé. Það hlé er nú lið-
ið og ráðherrarnir setztir að
hringlaga borðinu á ny.
Rússar hafa sett 18 mánaða
tímatakmark. Ef vesturveld'
in ekki hverfa frá Berlín,
semja um stöðu borgarinnar
og sameiningu Þýzkalands
fyrir þann tíma, munu Rússar
grípa til sinna ráða. Vestur-
veldin segjast ekki ræða mál-
in, þegár úrslitakostir eru
settir á þennan hátt, og kveð-
ast ekki munu hörfa frá stöðu
sinni í Berlín. ,
Um þetta er þráttað fram
og aftur, fund eftir fund, og
hefur enn lítið gerzt, sem gef-
ur auknar vonir um árangur,
þótt mjög sé það mismunandi,
hvernig- hinar ýmsu þátttöku-
þjóðir líta á málin.
í öllu þessu hafróti eru
Rússar að reyna að lokka vest
urveldin til þess að veita
Austur-Þýzkalandi, sem er
fylgispakast allra leppríkj-
anna, einhvers konar stjórn-
málalega viðurkenningu.
Þetta er mjög viðkvsemt mál
— og hefur Rússum ekki tek-
izt að ná í því neinum árangri.
if FUNDUR ÆÐSTU
.MANNA?
Utanríkisráðherrarnir gera
sér litlar vonir um að þeir nái
samkomulagi um hið alvar-
lega deilumál. Ilins vegar er
að því stefnt, að Genfarfund-
urinn verði til að koma á
fundi æðstu manna, í þeirri
von að þar reynist auðveldara
um samninga. Rússar vilja
slíkan fund, hvernig sem á
stendur, og Bretar eru hans
einnig mjög fýsandi. Banda-
ríkjámenn segja hins vegar,
að það sé tilgangslaust að
halda slíkan fund, nema fram
komi á fundi utanríkisráðherr
anna einhverjar líkur á, að
fundur æðstu manna beri
árangur. Frakkar hallast að
skoðun Bandaríkjamanna.
Spurningin í Genf næstu
vikurnar ^er því, hvort hald-
inn verði fundur þeirra Eisen-
howers, Krústjevs, Macmill-
.ans- og de Gaulles eða, ekki.
Þessu atriði er vert að fylgj-
ast með í fréttunum næstu,
daga — eða vikur.
,Ef aktygin tolla bara á þeim£
GRANNUR, herðabreiður
Rússi, Bronstein að nafni, var
meðal ræðumanna, þegar Al-
þjóðlegt sjómannafélag var
stofnað í Vardö í Norður-Nor-
egi 20. apríl árið 1911, að því
er segir í blaðinu „Finnmörk“.
Bronsteip, — sem síðar
varð heimsfrægur undir nafn
inu Leo Trotsky —, hafði
komið sem flóttamaður yfir
rússnesku landamærin. Hann
bjó sem gestur hjá frú Ellisif
Wessel, og hafði verið nógu
lengi í landinu til að þekkja
af eigin raun þau kjör, sem
rússneskir sjómenn áttu við
að búa í Norður-Noregi.
wwwwvwwwwtwwwww
Stígvélin
björguðu
Ufi hans
55 ÁRA gamall verka-
maður, Rolf Pettersen, í
Mjöndalen í Noregi varð
nýlega lostinn til jarðar
af eld.ingu. Pettersen var
meðyitimdarlauiS um
stund og var hann þegar
fluttur í sjúkralnis í
Ðrammen. — Hann hafði
fengið alvarlegt tau-gaá-
fáll, en að öðru leyti var
líðan hans góð. Að hann
fór ekki verr út úr þessu
slysi, er einkájm þakkað
því, að hann var í gúmmí-
itMMHMMMMWWHMWMHM
Það var Félag ungra jafn-
aðarmanna í Vardö, sem hafði
boðað til fundarins. Vinstra
megin í húsakynnum ,,-PóI-
stjörnunnar“ sátu rússnesku
verkamennirnir, en hinir
norsku hægra megin. Ræður
Rússa voru jafnóðum Þýdd-
ar á norsku og ræður Norð-
manna á rússnesku.
Fundurinn samþykkti ein-
róma að stofna félag og í
stjórn voru kjörnir bæði Norð
menn og Rússar. Með hótun-
um um verkfall var þess kraf-
izt, að vinnutíminn væri stytt
ur niður í tíu klukkustundir
á dag. Fyrir aukavinnu skylöi
greiða venjulegt tímakaup.
Einnig var samþykkt, að
verkamenn héldu 1. maí hátíð
legan og lýst var stuðningi
við þáttíöku í kröfugöngum
þann. dag.
Atvinnurekendur vildu ekki
hlusta á neina af þessum kröf
um. Þeir væru ekki skipu-
lagðir og gætu því ekki sam-
ið, sögðu þeir. En út af fyrir
sig viðurkenndu þeir, að þetta
væri ekki sérlega ósanngjam-
ar krofur. Þess vegna féllast
þeir smá.tt og smátt á að
stytta vinnudaginn niður í 10
stundir. Þeir féllust einnig á
að greiða fyrir aukavinnu. En
þeir kölluðu stjórnarmeðliroi
verkalýðsfélagsins fyrir sig og
sögðu,.að þeir gætu valið um:
annað hvort yrðu þeir að
vera óvirkir í stjórn félags-
ins eða þeim yrði sagt upp
vinnu sinni að öðrum kosti.
Þetta leiddi til þess, að félag-
Framhald á 10. síðu.
Alþýðublaðíð — 19. júlí 1959