Alþýðublaðið - 27.11.1934, Blaðsíða 1

Nflr baopendnr
fá Alþýðiblað-
ið ókeyi is ti
mánaðam 3ta.
RlfSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
tJTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XV ÁRGANGUR
ÞRIÐJUDAGINN 27. NÖV. 1934.
340. TÖLUBLAÐ
Dh fjiinr (lúsund tonn af hrað-
frystum íslenzkum fiski er hægt
aðseija ðriega á erlendum markaði
i I I ! !
Eftir Ingólf G. S. Espholin.
fNGÓLFUR G. S, ESPHÓLÍN hefir undanfarið kynt
^ sér mjög rækilega erlenda markaði fyrir hrað-
frystan íslenzkan fisk og hefir sjálfur sett á .stofn
hraðfrysti iús til að frysta fisk með aðferð, sem
hann hefir sjálfur fundið upp og gefst mjög vel.
Hann sýnir fram á það í eftirfarandi grein, sem
hann hefir ritað fyrir Alþýðublaðið, að ef nægileg-
um hraðfrystitækjum sé komið upp, þá verði á
næsíimni hægt að selja á erlendum m”rkuðmn,
aðallega á Morðurlöndum og í Mið-Evrópulönd-
unui i, fjögur þúsund tonn af hraðfrystum fiski.
I.
NÚ, þiegar svo er komið, að
mien;n aliment eru loks farnjr
a'ð viðurkenna að það sé rétt,
sem ég og Mjr aðrir menn hafa
halidið fram um mangra ára
bil, að fljótt muni reka að pví,
að við yrðum, Íslendingar, að
verka og selja fiskframleiðslu
okkar á annan hátt en sem salt-
fiisík, vaknar sú spuiining, hve
mikið væri t. d. óhætt að hnað-
fryista, ti'l pess að fiskurinm gæti)
sielist á pann hátt? Svo hlægiiega
rangar sfcoðanir hafa komið fram,
um þetta, að ég finn mig knúðan,
til að skýra málið.
Fyrirframan mig liggur skýrsla
málJiþinganiefmdar í sjávarútvegs-
málum. Á b|s, XXV er það haít
eftir frystlhúsi hé'r í Rieykjavík, að
það hafi frysit á þessu ári 375
tionin af fiski, ©n jafnframt þess
látið getið, að þetta sé að eims
tuttugasti hlutinn af því magmi,
sem vélar hússins hefðu gatað
annað. Þessar upplýsingar virð-
ast hafa koniið mönnum til að
draga pær ályktanir, að ekki sé
hægt að selja meira árlega fyrst
um sinn, jafnframt að pessi litli
markaður sé að eins i Englandi,
og kanmsike einhver vottur að
hyrjun í Póllandi, og að á hvoru-
tveggja stöðunum sé eftirspurinin
að smáaukast.
Sannleikurinn er sá, að frystur
fiskur er nú seldur af öðrum
Innbrot
i Slippmi! i néií.
IMORGUN, þegar komið var
til vininlu í Slippinm, urðu menn
varir við það, að brotist hafði
verið inn í búð, siem tilheyrpir
Slippnum.
Hafði verlð brotin rúðia á hlið
hússins og farið þar inn. Tvær
skúffur í búðarhorðinu, sem
höfðu verið iokaðar, höfðu verið
sprengdar upp með verkfærum
úr búðinni og stoiið úr þeim um
4 kr., en það voru einu pieningarn-
ir, sem þjófurinn hafði náð í.
Innbrotsþjófurinn hafði brotið
lýmilslegt í búðinni, en iitlu stolið.
Er talið1, að brotist hafi verið
inn í búðina fyrri hluta nætúr
eða jafnval í gærkvieldi rétt eftir
lokunartíma.
fiskframleiðsluþjóðum og pað í
tugum tonna daglega svo íð
segja út um gervalla Evrópu og
næstu á lfur. Þeir, sem halda vilia
öðru f ram, vita ekki hvað peir eru
að tala um. Til eru t. d. að taka
eimstök fiskheildsiölufinniu í
Frakklandi, sem mér ier vel kun.ni-
ugt um, sem sielja árlega hálft
þúsund og upp í þúsund tonn
hvert, og næstum jafnstór firnru
eru í Sviss. Fyrir utan þessi tvö
liömd ier frystur fiskur nú sieldur
í Checkosiovakíu, Póllandi, Aust-
urriki, Júgóslavíu, Búlgaríu,
BelgíU og jafnvel Spáni og Italíu,
fyrir utan Skandinavisku löndin,
hvað þá í Rússlandi, siem hefir
marga togara með fiskfrystiút-
búnaði. Ég slieppi uema benda
á Engiand, þar sem þúsundir
tonina eru seldar af alls kontíi)
dýrum fiski (laxi, humar o. s.
frv.), Og þá má ekki gleyma því,
að frystur fiskur ct nú orðiðl
sieldur á vesturströnd Afríku,
t. d. Gomgo, Nígeriu, Guinieu, Ma-
rocoo o. fk Heldur ekki má
gleyma himun stóra úthafsskipum,
fljótandi gistihúsunum, sem hafa
innanborðs efnaða mafháka' í þús-
undatali á fæði í mokkrar vikur.
En þeir heimta fisk á hverjum
degi. Á þessum stöðum eru þús-
umdir tonna af frystum fiski víðs-
vegar að úr heiminum, jafnvel
frá Kyrrahafi og Japan, borðaðar
árliega með ágætri lyst.
Ég ætti. að Játa þietta nægja.
En þó vil ég benda á, a!ð í No'rð-
ur-Amieríku seljast xnilli 50 ,og
100 þúsund tonn af frystum fiski
áriiega. Það er því hægit að fá
aðra en mig til að trúa því, að
mikl.um erfiðleikum sé bundið
að selja meira en 375 toinin af
hraðfrystum íslenzkum fiski ár-
lega út úr landinu, og það þegar
svo er komið, að jafnvel Reykja-
vík einsömul neytir svo mikiis.
En auðvitað kostar mikil sala
lalsvert mikil átök, og hitt, að
ekki þýðir aninað en ýta talsvert
undir á eriendum vettvangi. Ég
hefði ekki gert þetta að um-
ræðuef-ni, nema af þieirri ástæðu,
að mér hefir fundisit, að ýmsir)
hafi skilið nefnda skýrslu á þenin-
an veg.
Eftir þeim athugununx, er ég
gerði ierJen,dis í vor iog hefi síð-
an gert fram á þennan dag, og
að dæma eftir þeim fyrirspurn-
um ,sem mér hafa bonist uml
INGÓLFUR G. S. ESPHOLIN
fiystan fisk, hygg ég að þær á-
gizkanir, sem farta hér á eftií'
um væntanlega s-ölu, séu ekki
fjarri sanni. Virðist óhætt að gizka
á, að til Svipjóðar, Daumerkur,
Finnlands og hinna Eystrasalts-
landanna niegi nú selja úrlega
4ð0—600 tonn, til Sviss, Tékkó-
slóvakiu, Póllands, Austurrikis
2500—3000 tonn, til Frakklands
5G0—700 tonn, til annaro Ev-
rópuríkja 300 tonn, til skipa
150 íoxm, og til Vestur-Afríku
200—300 tonn.
Ég sieppi hér öllum á-
gizkunum um England oig Norð-
ur-Ameríku. Og þ-etta ætti að geía
orðið án þ-ess að skerða að ráði
þá sölu, sem annars stað-ar er
frá til þessara nefndu landa. —
En skilyrði er auðvitað, að rétt
sé unnið.
Frh. á 3. síðu.
Aijtiðusambandið
ýsir yfár samúð með
ðiium ofsóttuni e !end
um sitoða uib æðr m.
SIÐASTA fundi Alþýðusam-
A
bandsþingsins á siinjnudag-
inin var, var eftir farandi ályktun
samþýkft! ileinu hljóði:
„Fulltrúar á 12. þingi Alþýðu-
sambands Islands lýsa sinni
fyllstu virðingu og samúð með
þeim mörgu skoðanabræðrum
víðisvegar um heiim, sem látið
hafa Jifið, þiolað hafa ails k-onar
pyndiingar -eða eru -Jan-dflótta
vegna harðvitugrar -og einJægrar
bairáttu þiedrra fyrir jafnaðarsfefn-
unni móti a-uðvaldi og kúgun.
íslenzk alþýða á þ-e-ss engan
fcost að hei-ðra betur minningu
þessara manna og kv-enna, en
m-eð því að standa samemuð og
h-erða baráttuna fyrir sigri jafn-
aöarsfefnunnar á Islandi.“
Ofrlðarbálið getur blossaðupp
í Suðaustur^Evrðpu hvenær
sem er.
dnstnrrfki sendir herllð tll landamæra
Júgóslavfn.
ElNKASKEYTl TIL ALÞÝÐUBL. KAUPMANNAH ÖFN í mioiTgiun.
T^AILY HERALD fullyrðir, að austuriska stjórn-
^ in hafi vegna viðsjánna við landamæri Júgó-
slavíu sent fjölment herlið af stað þangað, frá Vín,
Lenz og Burgenland. Auk fótgönguliðs og stór-
skofaliðs, hafa margar sveitir Heimwehrfazista
verið sendar til landamæranna.
Musisiolini befir tilkynt lopinbexv
.liega að Itaiía fylgi Ungverja-
landi að máliun í d-eilunni við
Bókmentafélag jafnaðarmanna
hefir gefið út bök r,m alþýð-
lega sjálfsfræðslu eftir Friðrik Ás-
mundsson Brekkan. Fjallar bókjn
um leshrirga og hópfræðslu, sem
nú er mikið úrbreidd meðal ná-
grannaþjóðanna.
Júgósiavíu. Hanu iýsir því yfir,
að hann sé ekki þ-eirrar skoðunar,
að alvarlegiránekstrar muni verða
út af því máJi. I tiikynniingunini
er það geíið í skyn, að Italía
muni ef til vill fara fram á,
að Þjóðaba-ndala'gið láti- eininig
fara fram rannsókn á moröin-u á
Do.llfuss.
Júgóslavía kennir ttalíu
um dráttinn á málinu
Blöðín í Júgóslavíu eru mj-ög
óáinægð yfir því, að málinu skuli
hafa verið frestað í Gienf, og
siegja, að Italía eigi sökina á því.
Blaðið „Vreme“ siegir, að Italia
ætli sér að -eyða máiiinu með því
að draga það á langinn. öllum
blöðu-num k-emur saman um það,
að fresturinn sé þýðingarjaus, og
að ekfcext geti bjargaö Ungverja-
landi frá áfellisdómi Þjóðabanda-
lagsins. STAMPEN.
Frönsk blöð heimta, að
Ítalía framselji tvo júgó-
slavneska flóttamenn.
TURIN í gærkveldi. (FB.)
Frakknesk yfirvöld hafa farið
fram á, að yfirvöldin í Turins
framseldu tvo júgóslavneska
flóttamenin-, sem leit-að hafa hælis
1 Turiin, þá dr. Pavelitch og Kva-
temik. Hefir frakkneska lögregl-
an þá grunaða um að vera leið-
togar fl-okks þ-ess, sem undirbjó
konungsmorðið í Marseille og
morð BarthoU. (United Pness.)
Ítalía neitar að framselja
flóttamennina.
LONDON í gærkveidi. (FÚ.)
ItöJsku yfirvöldin hafia n-eitað
beiðni fnanskra yfirvalda um
framsal tveggja júgóslavneskra
flóttamanina í Turin. En frálnska
lögreglan vill fá þá tijl yfirbeynsiu
út af morði Al-exanders konungs.
ítölsku yfirvöidin álíta, áð ekki,
séu nægilegar líkur fyrir því, a-ð
þeir hafi verið beinlínis viðrið: Jr
sanxsærið gegn konunginum, —
Aninar þiess-ara flóttamanna hafði
verfð dæmdur tii dauða í Jugo-
Slavíu, og hefir síðan dvalið s-em
flóttamaður í Austurxlki, Þýzka-
landi og Italíu. Hann var grun-
aður um það, að hafa borið á-
byrgð á samsæri þvi, sem gert
var gegn konuinginum1 í dies. s. .1.
Fundur með Gömbös og
og Schuschnigg.
LONDON í gærkvéldi. (FÚ.)
Gömbös fór í dag.til Austur-
rikis, og -er sagt, að för hans,
sé algerlega einkaför, farin til
þess að vera þar á veiðrnn.
Þrátt fyrir þetta l-eikur mikið
orð á því, að föriin sé farin í
stjórrunáiatilgangi, og sé ætlun-
in sú, að Gömbös ræði við
Schuschnigg um það, hvað þ-eim
Schuschnigg og Mussolini hafi
farið á m'illli! í Rótm) í vikuinini gem
leið. Einnig er talið, að ræða leúglii
um orðsendingu Jugo-Slavíu -og
þær afl-eiðingar, s-em hún gietil
haft.
Tveir Júgóslavar dæmdir
fyrir njósnir i Ungverja-
landi.
LONDON í gærkvöldi. (FÚ.)
Tveir júgóslavneskir - þegnar
rvoru í dag dæmdir fyrtr herrétti.
í Ungverjalandi fyrir njósmir, á-
samt tv-eimur öðrium.
Ungverjaland afsegir Be
nes sem forseta á auka-
jjiíigi Þjóðabandalags-
ráðsins i desember.
GENF í moTgun. (FB.)
E kha dt, ulltrúi Ungverjalands
í Þjóðabandalaginu, hef-ir mót-
m-ælt því við Aven-ol, að B-en'es
veriði í fiortsiæti á ráðsfundi banda-
Snðnrpúlslandið
er ein samfeld heims-
álfa, simar Byid
aðmiráil.
Jagsins, er það kemur saman til
aukafundar þ. 4. dez. til þess að
ræða d-eiluna milli Júgóslavíu og
Ungverjalands um konungsmorð
ið. Mó-tmælin rökstyður Eckhardt
með því, að Tékkosl-ovakía hafi
lýst ság fylgjandi Júgósiövum í
málinu.
LONDON í gærkvöldi. (FÚ.)
Dr Bemes hefir mótmælt því;,
að gegna forsetastörfum á fundi
Þjóðabandalagsráðsins, þ-egar tek
i-n v-erður fyrir orðsending Júgó-
slavíu, og a-thugasemd Ungverja-
lands við hana.
JúgósJavía hefir líka mælst til
þ-ess, að Benes stýrði ekki fundinr
um, þar sem vitað sé, að Tékko-
slóvakía styðji máistað Ungverja.
Banatílræði
við Mansjúrískeisa'a
PU-YI Mansjúriukeis.ari.
Mansjúríukeisaii.
BERLÍN í morgu-n. (FÚ.)
F/'EISARANUM AF MANCHU-
KUO var sýnt banatiiræði í
gær, og var sprengju varpað í
veg fyrir hann. Keisarinn meidd-
ist ekki, en nokkrir menn í fyJgd-
ariliði hans særðust.
I Tilræð-ismaðurinn var kínversk-
ur þjóbeimiss-inni.
Borgarafiokk-
arnir í Japan
gera með sér bandalag.
BYRD aðmíráll.
LONDON í gærkveldi. (FÚ.)
I vikunni s-em lieið k-omu þau
boð frá Byrd aðmí’rál til Banda-
ríkjastjórnar, frá rannsóknarstöð
ha-ns í Litlu-Ameríku, suður við
h-eimskaut, að svo væri að sjá,
að sund skifti Suðurpólslandinu
í tvent.
Nú h-efir hann sent annan boð-
skap, og segir þar, að hanin hafi
fulla sönnun fyrir því, að megin-
landið s-é ó.skift frá ströndinni
að pólnum.
OKADA, forsætisráðherra Japana.
LONDON í gærkvöldi. (FÚ.)
TVEIR belztu stjórnmálaflokk-
arnir í Japan hafa gert
nxeð sér samning um samvinnu,
Frh. á 4. síöu.