Alþýðublaðið - 02.08.1959, Blaðsíða 10
MINNINGARORÐ:
Þorifeinn Johnson, bók-
sali í Vestmannaeyfu
ÞEGAR mér barst til eyrna
sú fregn, að minn gamli góði
kunningi, Þorsteinn Johnson,
bóksali og kaupmaður í Vest-
mannaeyjum, væri látinn, kom
mér bað mjög á óvart, og svo
mun einnig um aðra. Tiltölu-
lega fáum dögum áður, hafði
fundum okkar borið saman á
förnum vegi, og gat ég bá ekki
merkt annað en sá lífsþróttur,
sem einkennt hafði þennan
mann og mikla persónuleika,
allt frá því ég fyrst man eftir
honum, væri enn óbilaður. En
önnur varð raunin á afdrifum
hans. Hann lagðist til upp-
skurðar á sjúkrahús í Reykja-
vík og lézt þar daginn eftir.
Þorsteinn var fæddur hinn
10. ágúst 1884 að Eyvindar-
holti, sonur hjónanna Karólínu
Jónsdóttur og Jóns Sighvats-
sonar. Þriggja ára að aldri
flutti hann með foreldrum sín-
um til Vestmannaeyja og átti
lengi ævi heima í á þess tíma
sérkennilega fögru og sérstæðu
húsi, er Jónsborg heitir. Rak
faðir hans þar bókaverzlun og
mun Þorsteinn þar hafa kynnzt
þeim verzlunarhætti, er síðar
átti eftir að verða annar af
tveim aðalþáttum lífsstarfs
hans.
Svo sem titt var með ungl-
inga í Vestmannaeyjum, á þeim
tíma, og er raunar enn, hóf
Þorsteinn ungur að árum að
stunda sjó\nennsku. Réri hann
þá margar vertíðir á sexæring
þeim, er' ísak nefndist og hef-
ur um langan tíma verið þekkt
ur meðal beirra, er kynnt hafa
sér sögu árabátatímabilsins.
Var þáð undir stjórn Þorsteins
Jónssonar, hins kunna og dug-
mikla útvegsbónda í Laufási í
Vestmannaeyjum og síðar sagn
ritai'a um útgerðarsögu Eyj-
anna. Þeir félagar eignuðust á-
samt fleirum, vélbátinn Unni,
fyrsta vélbátinn er hóf sjóróðra
frá Vestmannaeyjum. Var það
árið 1906. Markaði þetta fram-
tak tímamót í útgerðarsögu
Eyjanna. Tók Þorsteinn að sér
vélstjórn á bátnum, eftir að
hafa um skamma hríð numið
meðferð véla. Var hann þannig
fyrsti vélstjóri á vélbát í Vest-
mannaeyjum.
Áhugi Þorsteins beindist þó
ekki fyrst og fremst að sjó-
mennsku, eins og svo margra
unglinga í Vestmannaeyjum,
heldur stóð hugur hans til verzl
unarstarfa. Hefur hann eflaust
að einhverju leyti mótast af
þeirri aðstöðu, er hann átti við
að búa að miklu, í föðurhúsum,
í Jónsborg.
Þegar, Þorsteinn var 23 ára
gamall sigldi hann til verzlun-
arnáms í Danmörku. Síðar lá
leið hans til Englands sömu er-
inda, og mun, eftir því sem ég
bezt veit, hafa aflað sér hald-
góðrar þekkingar í þessum efn-
um meðan hann dvaldist utan.
Starfaði hann árum saman er-
lendis á þeim vettvangi, en þrá
hans til fósturjarðarinnar,
fannhvítra jökla, dimmblás haf
og flosgrænna fjalla und heið-
bláum norðlægum himni, dró
hann að lokum heim á ný. Hug-
ur hans var samofinn Vest-
mannaeyjum, þeim Eyjum, er
fóstrað höfðu hann frá bernsku.
Eftir heimkomuna hóf hann
rekstur skóverzlunar, er frá
upphafi var rekin af meiri sam
vizkusemi og árvekni en tí-tt
er, enda var Þorsteinn óvenju
samvizkusamur maður í öllu
sinu lífi og starfi. Síðar tók
hann einnig við bókaverzlun
föður síns og rak þá jafnframt
nokkra bókaútgáfu. Þá varð
hann og fyrstur manna til að
hefja rekstur kvikmyndahúss í
Vestmannaeyjum, fyrst í
gamla Goodtemplarahúsinu, en
síðar í eigin húsi er hann
byggði fyrir þá starfsemi. Um
skeið rak Þorsteinn einnig út-
gerð, svo og fiskkaup og verzl-
un með fisk, en heppnaðist ekki
fremur en svo mörgum öðrum
á heimskreppuárunum.
Þorsteinn dáðist mjög að
fegurð Vestmannaeyja, þessari
ólýsanlega undrafjölbreyttu og
fjölskrúðugu ná.ttúrufegurð,
jafnt í geislandi skini hásum-
arsólar, — þess árstíma er ekki
gætir neins dags og lognkyrrar
nætur, sem og í hrikaleik vetr-
arins, meðan dagur er stuttur
og þungbúinn, næturnar lang-
ar og myrkar og vindar gnauða
við fjöll og strönd. Slík ægi-
fegurð fer ekki fram hjá aug-
um sjáanda, enda þótt hann sé
samofinn henni frá bernsku.
Svo var líka með Þorstein.
Flesta morgna var hann búinn
að ganga eitthvað um eyjuna
sína, jafnvel áður en árrisul-
ustu menn risu úr rekkju, og
hygg ég að hann muni hafa átt
þar fleiri spor en flestir, ef
ekki allir samferðamenn sínir.
Allt til síðustu stundar var
hann búinn að líta fegurð eyj-
anna áður en dagsverkið hófst.
Þorsteinn var mikill áhuga-
maður um ferðalög og var einn
þeirra, er höfðu forystu um
stofnun Ferðafélags Vest-
mannaeyja og var síðan lífið
og sálin í því félagi.
Þorsteinn var afburða traust
ur og samvizkusamur maður,
hreinlyndur og skemmtilegur,
gestrisinn og vinfastur. Hann
var enn frísklegur og mjög
léttur á fæti, enda þótt árin
væru þegar tekin að færast yf-
ir. Hygg ég, að með fráfalli
hans missi Vestmannaeyjar á-
kveðinn svip, þá er létt fóta-
tak hans á fagurri mprgun-
stund er hljóðnað. J. St. L.
Kvennasamfök
Framhald af 3. síðu.
inn telur að sjálfboðaliðsstarf
kvenna geri mest gagn í landi
hans. Síðan eru lagðar fram
nokkrar spurningar, sem hafa
skal í huga, en ekki er nauð-
synlegt að fjalla um þær allar.
Þær fara hér á eftir: ,
1. Hvaða knýjandi vanda-
málum standa konur í yðar
landi helzt andspænis? Hvaða
verkefni þarf að vinna fyrst?
Hvaða undirbúningur er á döf-
inni eða ætti að vera til það,
tjl að koma því í kring? Hver
gæti hafið slíkan undirbúning
og hvernig helzt?
2. Hvernig eiga konur helzt
að skipuleggja störf sín til að
gera sem mest gagn? Eiga þær
að starfa í stórum félögum,
sem teygja greinar sínar víðs
vegar um landið? Eða í mörg-
um sjálfstæðum félögum? Eða
á annan hátt?
3. Hvernig er hægt að vekja
áhuga nægilega margra
kvenna á því, sem gera þarf?
Bera fáar konur í landi yðar
megnið af störfunum? Hvað er
gert til þess að fá fleiri ungar
konur með?
4. Hverja teljið þér mestu
veikleika eða mesta styrk
kvennasamtakanna í landi
yðar? Hvað er hægt að gera til
að bæta þau?
5. Hvaða menntun og þjálf-
un þurfa konur í landi yðar
að hafa til að geta betur leyst
af hendi sjálfboðavinnu?
Hvernig er hægt að veita þeim
slíka þjálfun?
Ritgerðin má ekki vera
lengri en 5000 orð og verður
að vera póstlögð fyrir 1. sept-
ember næstkomandi.
Utanáskrift nefndarinnar er:
Committee of Correspondence
345 East 46th Street
New York 17, N.Y.
Nánari upplýsingar gefur
Sigríður J. Magnússon, for-
maður Kvenréttindafélags ís-
lands, sími 12398.
Aðalfundur Félags löggilfra raf-
virkjameistara nýlega haldinn
* úraníumeldsneyti
Fjörutíu og fimm hundruð-
ustu hlutar úr kg af úraníum-
málmi eru 16,4 cm2. Þetta
úraníummagn getur framleitt
sama orkumagn og 1 350 000
kg af kolum, en sú orka nægir
til þess að fullnægja rafmagns
þörfum meðalstórs heimilis í
níu þúsund ár.
íslenzkt - ísraelskt félag
stofnaö í Tel-Aviv
HINN 23. júlí var stofnað j forseti ísraelsk-ameríska fé-
íslenzkt-ísraelskt félag í Tel-' lagsins, hr. H. Perutz, forstjóri
Aviv fyrir forgöngu aðalræðis-1 spunaverksmiðjanna „Ader
manns íslands þar í borg, hr.
Fritz Naschitz. Var hann kjör-
inn varaformaður félagsins, en
formaður var kjörinn dr. E.
Lehman, aðalforstjóri þjóð-
banka ísraels, Bank Leumi Le
Isi'ael. Aðrir stjórnarmeðlimir
eru dr. Y. Burg, fyrrum ráð-
herra, hr. Meir Grossman, for-
stjóri Jewish Agency, dr.
Chaim Yahil, fyrrum sendi-
herra á íslandi, próf. M. Mar-
cus, skurðlæknir, dr. E. Neben-
zahl, aðalræðismaður Svía, hr.
Z. Isacson, formaður búnaðar-
sambands ísraels, hr. H. Susz,
eth“, dr. K. Moosberg, forstjóri
Nehustan-félagsins og kunnur
listasafnari, og dr. B. Weinert,
forstjóri Swissair.
Félagið hyggst beita sér fyr-
ir menningarsamskiptum milli
ísraels og íslands, m. a. með
því að sýna eftirmyndir ís-
lenzkra listaverka og íslenzkar
kvikmyndir, svo og með fyrir-
lestrum um ísland.
Á stofnfundinum kom fram
mikill áhugi á auknu menn-
ingarsamstarfi og verzlunarvið
skiptum milli landanna.
N-LEGA er lokið aðalfundi
Félags löggiltra rafvirkjameist
ara í Reykjavík.
Formaður, Árni Brynjólfsson
flutti ítarlega skýrslu um störf
stjórnar félagsins á liðnu starfs
ári. Hafa verið haldnir sjö fé-
lagsfundir á árinu og tuttugu
og sjö stjórnarfundir, Eru fé-
lagar nú 60 talsins.
Áhugi hefur verið á því inn-
an féla/jsins að festa kaup á
húsi fyrir félagið, en úr því
hefur þó ekki orðið til þessa.
Stjórn F.L.R.R. hefur mjög
beitt sér fyrir því að reyna að
fá lagfært misrétti það,, er nú
er á álagningu söluskatts á efn-
issölu. Hefur málaleitan þessi
fengið góðan undirtektir í fjár
málaráðuneytinu, en ekki hlot
ið afgreiðslu enn þá.
VERKLEG KENNSLA.
Það má teljast stórt spor til
aukinnar menntunar iðnnema
að nú í vetur tók iðnskólinn
upp verklega kennslu, sem fast
an lið í kennslu rafvirkjanema.
Sú aðstaða er rafvirkjar hafa
fengið við iðnskólann til verk-
legrar kennslu og þau tæki er
FLRR hefur aflað skólanum
hafa gert þetta kleift.
Þá er það orðinn fastur liður
í kennslunni að formaður próf-
nefndar æfir nemendu í afteng
ingum og ýmsum tengingum
lagna. Samkvæmt ósk stjórnar-
innar hefur verið tekinn upp sá
háttur við skólann að fulltrúi
félagsins flytur erindi og ræðir
við nema þá er ljúka eiga prófi
hverju sinni. Ræðir hann um
umgengni á verkstæðum og
brýnir fyrir þeim góðar um-
gengnisvenjur.
NÁMSKEIÐ í MEÐFERÐ
OLÍUKYNDINIGARTÆKJA.
Þá hefur Iðnskólinn fyrir for
göngu FLRR og aðstoð olíufé-
laganna verið haldin 2 nám-
skeið í meðferð og viðgerðum
olíukyndingartækja og sóttu
þau 60 nemendur.
Á síðastliðnu ári flutti félag-
ið skrifstofu sína í húsakynni
Meistarasambands bygginga-
manna í Þórshamri.
Aðal áhugamál félagsins má
segja, að hafi um langan tí/na
verið að fá samþykktar þreyt-
ingr á löggildingarskyldum raf
virkjameistara í Reykjavík. —
Hefur verið unnið að fnáli þessu
árum saman, en ekki hefur það
fengið endanlega afgreiðslu enn
þá, en væntanlega mun þess
skammt að bíða.
Norska rafvirkjameistarasam
bandið bauð FLRR að senda
fulltrúa á // ára afmælismót
sambandsins, sem haldið var í
Oslo í júní s. 1. og sótti Sigur-
oddur Magnússon, rafvirkja-
meistari, mótið af hálfu FLRR.
Lagðir voru fram endurskoð-
aðir reikningar félagsins og
voru þeir samþykktir.
Kjó«a átti einn mann í að-
alstjórn félagsins og hlaut kosn
ingu Vilberg Guðmundsson.
í varastjórn voru kjörnir:
Siguroddur Magnússon og Ólaf-
ur Jensen og á bar einnig sæti
Finnur B. Kristjánsson.
Aðalstjórn félagsins skipa
nu:
Árni Brynjólfsson, formaður;
Johan Rönning gjaldkeri og Vil
berg Guðmundsson, ritari.
FYRIR skömmu var brotizt
inn í verzlunina Goðaborg,
Laiigavegi 27. Var innbrotið
framið að nóttu til og stolið úr
sýningarglugga tvíhleyptri
haglabyssu, einni startbyssu og
þrem sjónaukum.
Til þess að komast inn í
verzlunina hafði þjófurinn
brotið rúðu. Lögreglan hefur
enn einskis orðið vísari um,
hver hafi verið hér á ferð.
ÚXBREIDIÐ
ALÞYÐUBLAÐH)!
PÆG ILEGlli
liíreliasalan
©g Selgan
noélfssfræfi 9
Sírai 19092 og 1806«
KynniS yður hið stóra úr
val sem við höfum af alls
konar bifreiðum.
Stórt og rúmgott
sýningarsvæði.
Bifrefðasalaa
tngólfssSræfi f
WUS0
og leigan
Sími 19092 og 18968
|_0 2. ágúst 1959 — Alþýðublaðið