Alþýðublaðið - 13.08.1959, Page 10

Ufgerð og nýsmíði
(Framhald af 5. síðu.)
asti þátturinn í þeim sterka
hnút, sem torveldað hafa rekst
ur og greiðslugetuútgerðarinn
ar. Svo til hver einasti maður,
eða fyrirtæki, sem gerir eitt-
hvert handtak fyrir útgerðina,
krefst greiðslu strax. í mjög
mörgum tilfellum væri hægt
að inna allar greiðslur af
hendi, ef aflaverðmæti báts-
ins eins og það raunverulega
er samkvæmt samningum við
ríkisvaldið, er greitt á loka-
degi vertíðar. Einnig ættu
menn þá að vita, hvernig út-
koman er og hvað hægt er að
ráðast í að gera. En kerfi und-
anfarinna ára hefur boðið
mörgum upp á of frjálsar ráð-
stafanir á uppbótum, sem ekki
korna, en reiknað var með, að
yrðu til ráðstöfunar.
—o—
Það hefur löngum verið svo
við sjóinn, að aflahrota lífgar
og glæðir bjartsýni þeirra, er
við sjóinn fást. Þess er og að
vænta, að núverandi síldar-
vertíð hvetji unga menn, sem
fá góðan hlut, til þess að ráð-
stafa lausurn peningum til
skynsamlegrar notkunar fyrir
sig og þjóðarbúið. í upphafi
núverandi síldarvertíðar lágu
fyrir nærri 70 umsóknir um
nýsmíði á fiskibátum erlendis.
Þessi háa tala bendir ótvírætt
til þess, að enn sé áhugi fyrir
að fá „annað skip og annað
föruneyti“. Einnig er athygl-
isvert, hve stærð bátanna hef-
ur vaxið undanfarin ár. Það
er eins og menn finni það á
sér, að dáðlausir drengir dorgi
við land, en sá guli sé utar.
Eiimig er það augljóst mál, að
betur útbúin skip til veiða og
fyrir mannskapinn er eitt-
hvert allra bezta ráðið til þess
að auka tölu manna, sem vilja
stunda sjóvinnu.
Það er mjög mikilsvert, að
utgerðarmenn geti haft bát-
ana sem allra bezta, því að
ella er ekki hægt að gera ráð
fyrir því, að eðlilegur nýr hóp-
ur manna komi til sjóvinnu á
ári hverju.
Nú þegar síldveiðin gengur
svo vel sem raun ber vitni um,
má örugglega vænta þess, að
fleiri hugsi sér að hefja út-
gerð eða auka skipastól sinn.
Eftir því sem ég bezt veit, tel-
ur Seðlabankinn ógerning að
veita fleiri leyfi á þessu ári,
en aðeins 8 á frjálsan markað
um nýsmíði. Rökin eru ein-
faldlega þau, að ekki sé gjald-
eyrir til. Það kanri vel að
vera, að erfitt sé um gjald-
eyri, en ekki vex hann, ef
eðlileg aukning verður ekki
í fiskveiðiflotanum. Einnig er
hollt að hafa það í huga, að
það eru sjómennirnir einir,
sem eiga að segja til um það,
hvar og hvernig skipin eru
smíðuð og útbúin að öllu leyti.
Það eru þeir, sem verða að
vinn> á bátunum og búa þar
Knatispyma.
Framhald af 9. síðu.
keppni, norðan hvassviðri.
Með þessum sigri hefur Reyn
ir tryggt sér að keppa til úr-
slita í SV-riðlinum við Vest-
mannaeyinga og fer sá leikur
fram n. k. mánudag á Melavell-
inum. Sigurvegari í þeim leik
mun svo keppa við Akureyr-
inga um sætið í I. deild.
X+Y.
w
mikinn hluta úr æfi sinni,
fjarri heimili og þægindum
landkrabbanna. Þess vegna er
það algjörlega lágmarksvirð-
ing, sem sýna ber sjómönnum
okkar, að þeir fái að segja til
um fyrirkomulag skipanna.
En því miður vilja „hinir
stóru“ ráða.
Til fróðleiks langar mig að
taka hér aflaverðmæti á 50—
60 tonna fiskibáti eins og það
verður hjá nokkrum tugum
þeirra á aðeins fyrstu 8 mán-
uðum þessa árs. Margir eru
með miklu meira aflaverð-
mæti.
Aflaverðmæti báts með 600
tonn í vetur, gerir um kr. 1.2
milljónir á gengi, Aflaverð-
mæti báts með 5500 mál og
1000 tunnur í salt gerir 1.2
milljónir króna á gengi. Þessi
bátur skilar því í gjaldeyri
réttum 2.4 milljónir á aðeins
8 mánuðum, miðað við verð-
mæti vöru komna um borð í
skip til útflutnings. Yfirfærslu
gjald til ríkisins er kr. 1.3
millj.. Auk þessa á svo ríkið
eftir að fá í mörgum tilfellum
tvö- til fjórfalda upphæð FOB
verðsins í sköttum eða allt að
kr. 9 millj., ef öll upphæðin
væri notuð á hátollavörur.
Nú er kaupverð á 50—60
tonna fiskibáti með fyrsta
fyrsta flokks útbúnaði, reikn-
að á gengi um kr. 1.5 milljónir
og að viðbættu yfirfærslu-
gjaldi um kr, 2.5 milljónir.
Auk þessa er rétt að upplýsa
það, að ekki þarf að greiða
nema 60—70% af kaupverð-
inu strax, hitt er lánað í 3—
5 ár.
Þessar tölur sýna það Ijós-
lega, að þokkalega rekinn
fiskibátur er ekki lengi að
skila innkaupsverði sínu í er-
lendum gjaldeyri til þjóðar-
búsins. Oftlega er talað um
„gjaldeyrissparnað“ áburðar-
verksmiðjunnar, en þætti það
ekki taka sig dável út á prenti
á forsíðu að segja, að hún skili
í góðu rekstrarári tvöföldu
kostnaðarverði sínu eins og
vel rekinn fiskibátur getur
gert. Annars gæti það verið
fróðleg hugleiðing um allan
þann stóra hóp manna, sem
segjast vera að vinna að „gjald
eyrissparnaði“ með vinnu
sinni í landí í sambandi við
ýmiss konar fyrirtækja-fyrir-
brigði, sem raunverulega gera
ekki annað en binda fjármagn
og vinnuafl, sem ella mætti
nota í brýnni nauðsyn hjá
frafnleiðsluþáttunum til gjald
eyrisöflunar.
Ég get ekki lokið svo þess-
um hugleiðingum, að minnast
ekki á íslenzka skipasmíði.
Það er alkunnugt, að þeir
bátar, stórir og smáir, sem hér
eru smíðaðir, eru fullkomlega
sambærilegir um allan frá-
gang og útbúnað við þá, sem
smíðaðir eru erlendis. En svo
blind hafa yfirvöld landsins
verið árum saman, að ekki
hefur það náð fram að ganga,
að veita þessurn lífsnauðsyn-
lega þætti í íslenzku atvinnu-
lífi jafnfætisaðstöðu við er-
lendar skipasmíðastöðvar. —
Vissulega hefði það verið
sómasamlegur bautasteinn fyr
ir hverja ríkisstjórn, að hafa
komið íslenzkri skipasmíði
þann veg fram á við, að
hún sendi frá sér árlega nægi-
legan fjölda nýrra fiskibáta
upp í eðlilegt viðhald og aukn-
ingu fiskibátaflota íslendinga.
Jón Árm. Héðinsson.
Framhald af 4. síðu.
gerð 56 í Rvík. Hún andaðist
hinn 5. þ. m.
Hún var fædd hinn 18. fe-
brúar 1901 og voru foreldrar
hennar frú Katrín Hjálmars-
dóttir og Ólafur Bjarnason,
bæði kunn sem mannkosta-
manneskjur. Börn eignuðust
þau ellefu að tölu og var
Kristín eitt þeirra. Strax eft-
ir fermingu fór Kristín í vist
til vandalausra. Slík voru kjör
unglinga á þeim árum.
Hinn 15. október 1922 gift-
ist Kristín eftirlifandi mannni
sínum Guðlaugi Gíslasyni úr-
smið, og eignuðust þau 4 börn,
sem öll eru gift.
Þau hjón Kristín Og Guð-
laugur fluttust til Vestmanna
eyja og bjuggu þar í nokkur
ár, en leituðu síðan hingað til
Reykjavíkur aftur og settust
hér að. Hjónaband þeirra
reyndist jafnan traust og gott
og til sannrar fyrirmyndar.
Gestrisni Og glatt og þýtt við-
mót einkenndi jafnan heimili
þerra.
Á þeim árum sem ég bjó í
Ölafsvík, réðist Kristín til mín
sem starfsstúlka á heimili
mínu þar og er mér bæði Ijúft
og skylt að minnast þess
hversu hún innti öll sín störf
af bendi með alúð og sam-
vizkusemi, samfara prúð-
mennsku í öllu dagfari sínu.
Kristín var trúkona og mót
aðist allt líf hennar og fram-
koma af því. Tryggð hennar
Og velvild til vina sinna var
óbilandi, enda einn meðal
sterkustu þátta í skapgerð
hennar.
Ekkert mátti hún aumt.,sjá
svo að ekki reyndi húri að
bæta, væri þess nokkur kost-
ur, og voru þau hjón bæði
samtaka í því sem öðru. Hún
var í einu orði sagt gæðakona
í orðs þess fyllstu merkingu.
Jesús Kristur sagði, að í
húsi föður síns væru margar
vistarverur. Enginn, sem
Kristínu þekkti, mun efast
um að þar muni henni nú bú-
inn góður staður, þvi svo var
líf hennar allt.
Eiginmanni hennar, börn-
um og barnabörnum, sem og
sy.stkinum hennar og öðrum
vinum hennar færi ég hér
með hlýjar samúðarkveðjur
og henni sjálfri hjartans þakk
ir fyrir óbrotgjarna tryggð við
heimili mitt bæði fyrr og sið-
ar.
Sé hún guði falin um alla
eilífð,
Reinhold Richter.
Framhald af 9. síðu.
KVENNAGREINARNAR:
80 m. grindahlaup:
íslandsmeistari:
Ingibj. Sveinsdóttir, Self. 16,1
Nína Sveisndóttir, Self., 17,9
Kringlukast:
íslandsmeistari:
Ragna Lindberg, UMSK, 26,77
Ingibj. Bergmann, UMSK, 18,48
Kristín Harðard. UMSK, 15,16
4x100 m. boðhlaup:
íslandsmeistari:
Sveit UMiSK, 62,9
Sveit Ármanns, 63,4
Kaupið Alþýðublaðið.
Við seljum
EKKl
BREZKT
GAS
EN
AUDVITAÐ
M
jSS -salan
Garðasfræíi 17
Sími 16788.
Ný fbúð
í Hafnarfirði
til söiu ný 5 herb. efri
ihæð lí Suðurbænum, með
þvottahúsi á sömu hæð. Og
geymslurisi. Sér inng. Sér
hiti. Útb. kr. 100 þúsund. —
Síðar á árinu kr. 120 þús.
Sanngjarnt verð.
Árni Gunnlaugsson, hdl.
Austurgötu 10. Hafnarfirði
Sími 50764, 10—12 og 5—7.
INCDLF5 CAFE
Opnar daglega
kl. 8,30 árdegis.
ALMENNAR
VEITINGAR
allan daginn.
Ódýr og vistlegur
matsölustaður.
Reynið viðskíptin.
Ingólfs-Café.
og lelgan
i9
Sími 19092 og 18966
Kynnið yður hið stóra úr
val sem við höfum af all*
konar bifreiðum.
Stórt og rúmgott
sýningarsvæði.
SiMasalan
Ingélfisfræfi 9
og leigan ~ **
Sími 19092 og 18966
eQgjaiivftuefnl.
Jarðárför bróður okkar
JÓNATANS IIALLGRÍMSSONAR
sem andaðist 8. ágúst fer fram frá þjóðkirkjunini f Hafnar-
firði, föstudaginn 14. ágúst kl. 2 e. h.
Halldór Hallgrímsson. Jóhann Hallgrímsson.
|0 13. ágúst 1959 — AlþýðubJaðið