Alþýðublaðið - 01.09.1959, Qupperneq 1

■ W íslendingar vilja tryggja afkonti
sína
fiskstofnanna við landið
Milli 20 og 30 þjóðir
heims hafa; tekið sér 12
mílna eða meiri landhejgi
eða fiskveiðita{onörk. —
Flestar eða allar stigu
slík skref einhliða, enda
sjaldan annarra kösta völ.
Oft hafa þessar aðgerðir
verið umdeildar, en aldr-
ei hefur komið til þess, að
ein þjóð beitti vopnavaldi
til að hindra, að önnur
gæti framfyjgt þeirri
landhelgi, sem hún hefur
valið sér, — fyrr en nú.
Stóra Bretland hefur
valið sér það furðulega
hlutskipti, að senda her-
skipaflota gegn einu
minnsta ríki veraldar til
að ögra þeirri ákvörðun
þess, að taka sér 12 mílna
fiskveiðilandhelgi. Þó
mun torfundin á jarðríki
þjóð, sem þarf slíkrar
landhelgi eins nauðsyn-
lega með, eða á eins mik-
ið í húfi og íslendingar.
Það er deilt um að-
gerðir íslendinga laga-
lega. Það er deilt um,
hvort þeim hafi verið
heimilt að stíga slíkt skef
einhliða, þ. e. án samráðs
við grannþjóðir. En varla
hefur verið deilt um fram-
komu Breta — hún er
fordæmd um heim allan.
J afnvel hinir tryggustu
vinir og samherjar Breta
í þessu máli þegja sárri
þ^gtn. Ekkert ríki mælir
þeim bót.
Það er óreynt hvernig
viðhorf brezku þjóðarinn-
ar er í þessu máli. And-
staða gegn útvíkkun land-
helgi er að sjálfsögðu
mikil í fiskihöfnum Bret-
landseyja, og þar eru kjör-
dæmi, sem kitla stjórn-
málaforingja.- En þeir
Bretar eru margir, sem
telja aðgerðirnar gegn Is-
lendingum í hæsta máta
vafasamar og láta meira
eða minna í ljósi, að þeir
sjái ekki hverriig Bretar
geti unnið „þorskastríð-
Framh. á 15. síðu.
í DAG er liðið eitt ár, síðan fiskveiðilandhelgi
Íslendinga var færð út í 12 mílur. Þessi útfærsjla
reyndist eitt örlagaríkasta spor í sögu þjóðarinnar á
síðari árum. Með því er verið að tryggja efnahags-
lega afkomu íslendinga og hindra eyðingu fiskstofns-
ins. En það hefur ekki síður reynzt örlagaríkt sökum
þeirra viðbragða, er aðrar þjóðir hafa sýnt, fyrst og
fremst vegna ofbeldis Breta í íslenzkri landhelgi. Hin
bjarta hlið málsins er sú, að í verki hafa allar þjóðir
aðrar virt hina nýju landhelgi.
ENN verður ekki séð fyrir
endi deilunnar við Breta. Heizt
líta menn til væntanlegratr land
helgisráðstefnu Sameinuðu
þjóðanna í Genf næsta vor í
þeirri von, að þar fáist bein eða
óbein viðurkenning á 12 mílum
Islendinga. Hvort svo verður er
ógerlegt að spá um í dag.
Síðan lýðveldi var stofnað á
Þingvöllum 1944 hefuir íslenzka
þjóðin aldrei staðið eins samein
uð í nokkru máli og þessu. Öll-
um tilraunum til að gera málið
að pólitísku deiluefni milli
flokka og manna hefur verið
hafnað af fólkinu sjálfu. Þessa
einingu mun þjóðin varðveita,
unz sigur er unninn og fslend-
ingar fá að hafa sína 12 mílna
landhelgi í friði, eins og 20—25
aðrar þjóð'ir, sem bafa tekið þá
landhelgi eða aðra stærri.
í hvítri bók, sem gefin var út
af utanríkisráðuneytinu fyrir
skömmu, voru dregin saman
höfuðaíiriði hins íslenzka mál-
staðar á þennan hátt:
1. íslenzka þjóðin á lífsafkomu
sína og tilveru sem þjóð und „ , , ,
ir fiskveiðum við strendur Ekkert riki að undanteknu
Stóra-Bretlandi, hefur
reynt að hindra framkvaémd
tólf mína markanna. Stóra-
Bxetland hefur í eitt ár
haldið uppi þeim aðgerðum
gegn íslandi einu, en ekki
gegn neinu öðru ríki — t. d.
hafa Sovétríkin og hið komm
únistíska Kína bæði lýst yfir
tólf mílna LANDHELGI, —
þar sem íslenzku takmörkin
eiga aftur á móti við FISK-
V'EIÐITAKMÖ RK eingöngu.
4. Árás Breta á hafinu við ís-
Framh. á 15. síðu.
Guðm. I. Guðmundsson
utanríkisráðherra
sxnar.
2. Nýafstaðnar umræður á ráð-
stefnu Sameinuðu þjóðanna
um réttar'reglur á hafinu og
í laganefnd allsherjarþings
Sameinuðu þjóðanna hafa
sýnt augljóslega, aðyfirgnæf
andi meirihluti aðildarríkja
þess þjóðasamfélags vísa á
bug þriggja mílna takmörk-
unum. í>ær hafa einnig sýnt,
að tólf mílna takmörkin hafa
í vaxandi mæli vexið tekin
upp og njóta nú meiri stuðn
ings en nokkur önnur tillaga.
miiii»iniuiniiii»i»uiiiiin»ii»iuimiH»»»iiuiiH»ii»«iiiiiiiiiiiniiiinininiii'Mnr.»»ii«ii*»ijiii»iiuiiiuHimminuiiiii»iiiiiiimiiiiiiiHiniiiniiiiiiiiuiiiiimiiiiiiiiiiiii*uuiiiiHrtiiiiii
VID STÖHDUM EKKIEINIR
«iiiiiiiii»iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii3iiiiiititiiiiiiiiMiiiii»iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinitiiiiiiii»»ii i»iiii»iiiiii»iiiiiii»ii»i*ii»iiiiHiiiiii*»iiiiiiii»»**iiii»iiii»**iiii»iiiii»nii»ii*»»i»»»i**i””Uiiil,l