Alþýðublaðið - 01.09.1959, Qupperneq 15

Hvað gerisf?
(Framliald af
um sumarið, viðbrögð Breta
og allt bað mál. Næst komu
bjóðirnar saman á allsherjar-
bingi Sameinuðu þjóðanna í
New York haustið 1958, og
var þar mikið rætt um þessi
mál. Utanríkisráðherra ís-
lands flutti þar á almennum
þingfundi mikla ákæru gegn
Bretum, og málið var ítarlega
rætt í sjöttu nefnd þingsins,
þar sem sátu margir hinir
sömu þjóðréttarfræðingar, er
verið höfðu á Genfarfundin-
um.
í sjöttu nefndinni voru
rædd höfuðatriði deilunnar
milli Breta og íslendinga,
enda þótt venjulega væri það
gert almennt og ekki bundið
við það tilfelli. Fyrst og
fremst deildu menn um, hvað
teþ'a bæri, eins og nú er mál-
um komið, löglega fiskveiði-
landhelgi, 3 mílur eða 12, eða
eitthvað þar á milli. í annan
stað var mikið um það deilt,
hvort ein þjóð hefði rétt til
þess að færa út landhelgi með
einhliða ákvörðun, það er án
samninga við aðrar hlutað-
eigandi þjóðir. í annarri grein
er sagt nánar frá þessum um-
ræðum, sem voru mjög fróð-
legar fyrir íslendinga.
Það hefði verið helzt að
vilja íslendinga, ef allsherjar-
þing Sameinuðu þjóðanna
hefði sjálft afgreitt landhelg-
ismálin og gengið til atkvæða
um 6+6 eða 6+6-4-6 og aðr-
ar tillögur, sem fram kynnu
að koma. Þess var þó varla
að vænta, enda fór svo, að
þingið ákvað að halda aðra
ráðstefnu sérfræðinga til að
fjalla um málið og ljúka ó-
loknum störfum fyrri Genf-
S
S
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
b
s
s
s
s
arráðstefnunnar. Voru skipt-
ar: skoðanir um, hvenær hún
skyldi haldin, og fóru skoð-
anir manna meðal annars eft-
ir því, hvort þeir teldu nokkr-
ar líkur til, að einhver ríki
hefðu breytt um skoðun frá
Genfarfundinum, og þar með
von um árangur af nýjum
fundi. Niðurstaðan varð, að
hin nýja ráðstefna kemur
saman í Genf, sennilega í
marz-apríl að vori.
Hver verður niðurstaða
hinnar nýju ráðstefnu?
Þessari spurningu velta
menn fyrir sér, en að sjálf-
sögðu veit enginn svarið fyr-
irfram. Hins vegar má ætla,
að rétt sé að hugsa út frá þeim
tillögum, sem flest fengu at-
kvæði í Genf. Það voru miðl-
unartillögur Kanada og Banda
ríkjanna, sem áður var getið.
Ef kanadiska tillagan næði
tilskildum meirihluta, mundi
það, að því er virðist, leysa
landhelgisdeilu okkar við
Breta. Þá væri viðurkennt, að
landhelgi mætti vera sex og
fiskveiðitakmörk tólf mílur,
og aðgerðir íslendinga stað-
festar. Bretar yrðu að hætta
öllu ofbeldi sínu innan 12
mílna línunnar.
Næði bandaríska tillagan
hins vegar samþykki, mundi
heita svo, að tólf mílna fisk-
veiðilögsaga gilti, en íslend-
ingar og margar fleiri þjóðir,
sem hafa 12 mílur, yrðu að
hleypa öðrum fiskveiðiþjóð-
um á svæðið 6—12 mílur.
Ekki er rétt að spá á þessu
stigi hvað gerðist ef nægur
meirihluti fengist fyrir slíkri
skipan. Mundu Sovétríkin:
hleypa gömlum veiðiþjóðum
inn fyrir 12 mílna línu sína?
Að sjálfsögðu verður að
gera ráð fyrir ýmsum öðrum
möguleikum, sem kunna að
koirla fram, því margar þjóð-
ir virðast leggja á það höfuð-
áherzlu í þessum málum eins
og öðrum, að finna miðlunar-
lausn, sem sætt geti ólík sjón-
armið. Enn er hugsanlegt, að
gengið yrði lengra en með
Suður-Afríkutillögunni frá
fyrri fundinum um að setja
einhverjar sérstakar reglur
fyrir þær þjóðir, sem þyggja
afkomu sína gersamlega á fisk
veiðum. Hefur komið fram á
öllum alþjóðlegum fundum,
sem um þessi mál hafa fjall-
að, mikill skilningur á sér-
stöðu þeirra þjóða, og hafa
íslendingar allra manna mest
haldið fram sjónarmiðum
þeirra. Ýmsar þjóðir, sem ekki
vilja víða landhelgi, hafa lýst
þeirri skoðun, að sérstök til-
felli eins og ísland, Færeyjar
og Grænland, yrðu að lúta
sérstaki’i meðferð.
Fyrir íslendinga skiptir
miklu að undirbúa vel þátt-
töku sína í þessari síðari Genf
arráðstefnu, og er utanríkis-
ráðherra og ráðuneyti hans
það vel Ijóst. Tvímælalaust
virðist nú vilji meirihluta
þjóða heims hallast að því, að
heimil sé 12 mílna fiskveiði-
landhelgi. Ráðstefnan verður
að finna leið til að staðfesta
þennán vilja mannkynsins.
Eiríkur skipherra
Framliald af 9, síðu.
Það er vissulega ástæða til
þess, að nafni slíks sægarps
sem Eiríks Kristóferssonar sé
á lofti haldið
Síðasti kapítulinn í starfs-
sögu hans — viðureignin við
Breta síðast liðið ár — hefur
enn aukið hróður hans, — og
því verður nafn hans lengi
tengt þessum örlagaríka og
sögulega tímaþili landhelgis-
gæzlunnar.
Ingólfur Kristjánsson.
WMMMIWMMMMIIWWWIW
Hvikum aidrei
12 mílur 1 árs
Framhald af 1. síðu.
land samrýmist ekki stofn-
skrá Sameinuðu þjóðanna og
meginreglum þeiiTa annarra
stofnana, eins og NATO og
OEEC, sem bæði íslendingar
og Bretar eru aðilar að.
5. Alvarlegir árekstrar kunna
að verða hvenær sem er, og
brezku herskipin ætti að
draga burtu þegar í stað.
Framhald af 1. síðu.
ið“ — jafnvel með öllum
flota sínum.
O'fbeldi Ðrejta hafa ís-
lendingar mætt með
kröftugum mótmælum
einum rómi. Aldrei hefur
þjóðin verið svo gersam-
lega sameinuð, sem hún
er nú gegn hernaðarað-
gerðum Breta, og því má
treysta, að þar búi þraut-
seigja að baki, þrautseigja
sem mun duga unz málið
er unnið. Það er herfi-
legur misskilningur, ef
Bretar halda, að þeir geti
hrætt og beygt íslend-
inga. Þáð mun aldrei
verða.
íslendingar! Við kvik-
um aldrei fyrir ofbeldinu!
PERÚ er eitt þeirra ríkja
heims, sem lýst hefur yfir
víðastri landhelgi — 200 míl-
um. Þetta stafar af þeirri ó-
venjulegu aðstöðu, að Perú-
búar telja sig þurfa þessa
miklu landhelgi vegna land-
búnaðar síns!
Skýringin er þessi: Undan
ströndum landsins eru marg-
ar eyjar, sem eru frægar fyr-
ir guano, fugladrit, einn bezta
áburð, sem fundizt hefur. Á-
stæðan til þess, að fuglinn
lifir þarna, er smásíld og önn-
ur áta í sjónum. Nú óttast
Perúmenn, að ofveiði fyrir
ströndum þeirra kunni að
leiða til þess, að smásíldin
hverfi með ölíu, en þar með
væru lífsskilyrði fuglsins
einnig eyðilögð, og hann
mundi hætta að bæta við gu-
anóbirgðirnar.
Áburðurinn frá eyjunum er
hins vegar mikilvægur fyrir
landbúnað í Perú, og án þess
landbúnaðar mundi þjóðin
engan veginn geta framfleytt
sér. Þess vegna berst Perú
fyrir víðáttumikilli landhelgi
til verndar fiskistofnum — og
er einn bezti bandamaður ís-
lands.

rnesi
Félag ykkar amsiast eftirtalda þjónustu:
Verzlunarbúð A
Verzlunarbúð B
Vöruafgreiðsla ■
Vöruafgreiðsla
Kjötbúð •
Brauðbúð
Frystihús
Bifreiðastöð
Bifreiðastöð
Mjólkurstamlag
Innlánsdeild
3 sláturhús
nýlenduvörur, járnvörur o. fl.
vefnaðarvörur, bækur o. fl.
mjölvörur o. fl.
fóðurvörur, bygging^vörur o.fl.
kjötiðnaður
braugerð, öl, sælgæti, tóbak
frystihólf
fólks- og vöruflutningar
oííu- og benzínsala
iðnaður, verzlun
vextir 6%
sauðfjár- og stórgripaslátrun
FéSagsmenn og aórir viðskiptamenn
athugid:
Það orkar ekki tvímælis, að hagkvæm-
ustu kaupin á öllum nauðsynjum gerið
þið hjá kaupfélaginu, því það leitast
jafnan við að hafa á boðstólum heztu
fáanlegar vörur á hagstæðasta verði.
Tryggió fjölskylduna og eignir hennar hjá kaupfélaginu.
Umhoö fyrir Samvinnutryggingar og Líftrygglngafélagiö Andvöku.
KAUPFÉLAG BORGFIRÐINGA
S
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
V
s
s
s
s
s
s
s
\
s
s
s
s
s
s
V
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
Alþýðublaðið — 1. sept. 1959

u