Alþýðublaðið - 26.09.1959, Blaðsíða 5

Framhald af 1. síðu.
í ár var grundvellinum lög-
Iega sagt upp af hálfu fulltrúa
framleiðenda með bréfi dags.
21. febr. 1959. Haustið 1959 var
því enginn grundvöllur, né
samkomulag um reikningsað-
ferðir fyrir hendi.
Hins vegar lagði Iiagstofa
íslands fram, með öðrum upp-
lýsingum, eins og ven«ia er tií,
útreikning á því hvernig verð-
lagsgrundvöllurinn myndi hafa
crðið
ef uppsögn hefði ekki átt sér
stað
og ef útreikningsreglur á-
kveðnar haustið 1957 væru nú
(þ. e. haustið 1959) í gildi.
Frá upphafi var fulltrúum
neytenda ljóst, að svo miklar
breytingar höfðu átt sér stað,
síðan grundvöllurinn var síð-
ast endurskoðaður haustið
1957, að hinn uppsagði grund-
völlur var algerlega úreltur,
og í tillögu framleiðenda um
verðlagsgrundvöll var þetta
sjónarmið einnig að nokkru
viðurkennt.
Reykjavík, 25. sept. 1959,
Þórður Gíslason,
Tiln. af Alþýðusamb. íslands.
Einar Gíslason.
Tiln. af Landssamb. iðnaðarm.
Sæmundur Ólafsson.
Tiln. af Sjómannafél. Rvíkur.
í greinargerð með tillögum
neytenda segir svo m. a.:
Tillögur neytenda byggja á
þeim breytingum, sem sam-
kvæmt skýrslum hafa orðið
síðan grundvöllurinn var end-
urskoðaður síðast með tilliti til
bústærðar, afurðamagns, notk-
un rekstrarvöru o. s. frv. Neyt-
endur hafa því haldið sér við
tveggja ára breytingar og bor-
ið saman þær upplýsingar, er
fyrir hendi vöru haustið 1957
við þær, sem fyrir hendi eru
nú. Samkvæmt lauslegri áætl-
un samsvara tillögur neytenda
7—8% lækkun á verði til bónd-
ans.
GJÖLD.
Tillögur neytenda varðandi
gjaldahlið (sjá ramma á 5. síðu)
eru miðaðar við þær magn og
verðlagsbreytingar, er orðið
hafa síðan 1957, en þá var
grundvöllurinn rannsakaður að
nokkru og honum breytt í sam-
ræmi við þá rannsókn. Liður-
neyíenda
inn (1) kjarnfóður og (2) til-
búinn áburður eru færðir til í
samræmi við breytingu á heild-
arnotkun á tímabilinu frá 1.
júlí 1956 — 30. júní 1957 c#g 1.
júlí 1958 — 30. júní 1959.
Liðina (3 og 4) viðhald
fasteigna og girðinga höfum
við ekki getað endurskoðað pg
fylgjum því eldri tölum færð-
um til verðlags 1. sept. 1959
sbr. útreikning Hagstofu Is-
lands á eldri grunni.
Liðinn (5) kostnaður við vél-
ar, höfum við endurskoðað að
nokkru og hækkað í samræmi
við niðurstöður úrtaks ^thug-
unar Hagstofu íslands á 132
búum.
Liðinn (6) höfum við ekki
haft aðstöðu til að endurskoða,
en erum til viðtals um endur-
skoðun í samræmi við breytt
afurðamagn og annað.
Liður (7) vextir, leggjum við
til að séu ákveðnir kr. 11.079 til
samkomulags eða 2891 kr.
hærri en áður.
í sjávarháska
Framhald af 1. síðn.
skipverjar þá einn mann í svo-
nefndum Skriðum, austan í
Héðinsfirði. Var þegar lent hjá
Vík og farið í land til að sækja
manninn.
Var hann þá illa til reika og
allþjakaður af kulda og vosbúð,
enda farir hans ekki sléttar.
Hafði Margrét slitnað upp frá
legufærunum og rekið að landi.
Kastaðist maðurinn í sjóinn, er
bátinn tók niðri, en komst þó
í land við svo búið. Báturinn
brotnaði eitthvað. Er líðan
skipbrotsmannsins nú eftir- at-
vikum orðin góð. — R. M.
ÍC VARiSJÁ: — Nokkur bjart-
sýni gerði í dag vart við sig í
pólskum blöðum í sambandi við
viðræður Eisenhowers og Krú-
stjovs í Camp David.
Lið (8) annar rekstrarkostn-
aður. Þessum lið þarf eflaust
að breyta til hækkunar og við
höfum því til bráðabirgða á-
ætlað hann kr. 4.000 (þ. e. kr.
410 hærri en útreikningur eldri
grundvallar sýnir).
9. lið, vinna, höfum við end-
urskoðað með tilliti til 1) Auk-
inna atvinnutekna í kaupstöð-
um og kauptúnum samkvæmt
tekjurannsókn. 2) Minnkandi
aðkeyptri vinnu samkv. úr-
taksathugun Hagstofu íslands
um bú af tiltekinni stærð. 3)
Upplýsingum sömu athugunar
um tekjur bænda af öðru en
landbúnaði, en þær tekjur á-
lítum við að draga beri frá út-
gjöldum vegna aðkeyptrar
vinnu.
TEKJUR.
Tekjuhlið grundvallarins var
ákveðin haustið 1957 þannig,
að við endurskoðun er eðlilegt
að taka tillit til þeirra breyt-
inga, sem orðið hafa á fram-
leiðsluafköstum síðan.
Við samningu þeirrar tillögu
er neytendafulltrúar leggja
fram, er miðað við eftirfarandi:
1) Mjólkurkýr, tala í árslok
2) Ær, tala í árslok....... 562.661
3) Mjólkurframleiðsla, tonn
4) Kjötframleiðsla
a) Dilkakjöt, tonn ....
b) Annað kindakjöt, tn.
Alls kindakjöt
Hinar tilfærðu hundraðs-
hlutaaukningar hafa verið not-
aðar til þess að færa bústærð
og afurðir fram, eftir því sem
við á.
1956 1958 Aukning '
34.067 35.043 2.86
562.661 657.268 16.81
85.893 94.023 9.47
7.610 9.624 26.47
1.704 1.706 0.12
9.314 11.330 21.64
Auk þess er lagt til, að af-
urðir af hrossum séu auknar
nokkuð og er þá miðað við um
það bil 1300 tonna framleiðslu
á hrossakjöti árið 1958.
FangelsaSur
í leit að for-
Allen nokkur, negri frá Ala-
bama, hóf í dag afplánun sex
mánaða fangelsisdóms fyrir a<S
frira til Ghana án þess að hafa
fullkomið vegabréf, en erindi
mannsins þangað var þó aðeins
að leita forfeðra sinna.
Dómurinn mælti með því í
gær, að Allan yrði rekinn úr
landi, þegar er hann hefði af-
plánað dóm sinn. Saksóknar-
inn í málinu sagði, að Al'ien
hefði vei'ið handtekinn á skipi,
sem kom að á höfn á Vestur-
Ghana 17. ágúst sl.
Er Allen va rspurður um það
hvers vegna hann hefði ætlað
sér að laumast inn í landið án
þess að hafa fullgilt vegabréf-,
svaraðj hann því einu til, að
hann hefði bara heyrt að forfeð
ur hans hefðu verið frá Vestur-
Ghana, og sig hefði iangað til
þess að vita, hvort einhver
þeirra væri kannske enn á lífi.
WWWWWVWMiWIMMMMMWWWWWWMWMWWMWmiWIMMM*MMMWWMWMM«%MMWWMWWMMIillMimwW
• O
SAMKVÆMT lögum um Framleiðsluráð landbúnaðar-
ins sbal 6-mannanefnd fulltrúa neytenda og framleiðenda
finna á hvcnju hausti -grundvöll íyrir verðákvörðun land-
búnaðarafurða. Þetta gerist þannig, að nefndin áætlar tekj-
ur og gjöld svokallaðs vísitölubús eins og hún álítur sann-
ast og réttast. Gjaldamegin er stillt upp hinum ýmsu gjöld-
um búsins í krónum og þar með vinnulaunum bóndans
sjálfs og vinnufólks og skulu þær tekjur vera í sem nánustu
samiræmi við tekjur annarra vinnandi stétta. Teknamegin
er stillt upp afurðamagni búsins í kg. og lítrum. Fram-
leiðsluráð landbúnaðarins tekur síðan við þessum grund-
velli og vcrðleggur afurðirnar þannig, að tekjuir verði jafn-
ar -gjölducum. Eins og sést á töflunni hér fyrir neðan gera
tillögur neytenda ráð fyriic hækkun á gjöldum búsins. En
afurðaaukningin er svo mikil, að þrátt fyrir það er sam-
kvæmt tillögum þessum unnt að lækka afurðaverðið um
7—8%. Hið aukna afurðamagn mundi vega upp á móti
hinu lækkaða ve.rði pr. kg. dilkakjöts, pr. líter mjólkur o. s.
frv.
Hér fer á eftir yfirlit yfir gjöld og tekjur vísitölubús-
ins samkvæmt þeim grundvelli er gilti til 31. ágúst 1959,
en féll úr gildi þá vegna uppsagnar fulltrúa framleiðenda
og ennfremur samkvæmt þeim grundvelli er fulltrúar
neytenda Jögðu fram sem umræðugrudnvöll. Bæði tekju-
og gjaldnhlið hefur hér verið þjappað nokkuð saman, þann-
ig að undirliðir cuu ekki tilfærðir.
1. Af nautgiripum:
a. Mjólk, lítrar 17275 18911
b. Nauta- og kálfakjöt kg. 323 332
c. Húðir, kg. 25 26
2. Af sauðfé:
a. Dilka- og geldfjárkjöt
1. verðflokkur, kg- 1423 1805
b. Annað kindakjöt, kg. 339 411
c. Gærur kg. 368 448
d. Ull, óhrein kg- 240 280
e., slátur _ stykki 120 146
3. Af hrossum:
a. Kjöt kg. 150 220
b. Húðir kg- 25 37
4. Kartöflur: kg. 1500 1500
5. Selt fóður og hey, auka-
búgreinar, hlunnindi,
styrkir o. fl. kr. 9000 9000
128.892
135.992
GJÖLD
Ath.: — Verðlagning þess-
ara afurða (að meðtöldum
tekjum af 5. lið) á að vera
þannig, að tekjur séu (sbr. ------------ -----------
gjaldalið):
Þegar gerður er sam;anburður á tillögum neytenda við
núgildandi grundvöll, verður að hafa þessi tvö atriði í
huga:
1) Neytendur viðurkenndu að fullu allar sannanlegar
hækkanir á gjöldum búsins og vpru ennfremur samkvæmt
ítrekuðum yfirlýsingum sínum til viðtals um frekari hækk-
anir, svo fiamarlega sem hægt væri að rökstyðja þær.
Gjaidaliðir hækka því samkvæmt þessum tillögum þeirra
um 7100 kr. eða 5.5% og hefðu sennilega hækkað nokkru
meira eí framleiðendur hefðu verið ti^ viðtals um þau
grundvaUaratriði, sem neytendui' byggðu allar sínar til-
lögur á, b. e. a.'s. þær breytingar, sem sannanlega hafa
orðið á gjöldum og tek.jum búsins síðan grundvöllurinn var
síðast ákvarðaður haustið 1957.
2) Neytendur lögðu til, að afurðamagn búsins yrði hækk-
að til samræmis við bá hækkun, sem sannanlega hefur
orðið, frá því, að grundvöllurinn var endurskoðaður að
þessu leyti en það var einnig haustið 1957. Um þetta atriði
voru framieiðendur ekki tij viðtals nema að því leyti, að
þeir vildu hækka sauðfjárafurðir um 5% gegn samsvar-
andi hækkun gjaldaliða.
Sú lækkun á afurðaverði (7—8%) sem hefði orðið ef
tillögur neytenda hefðu verið samþykktar stafa því ein-
göngu frá hækkuðu afurðamagni því, að það gefur auga
leið, að hver líter af mjólk og hvert kg. af dilkakjöti þarf
ekki að kosta eins mikið og áður var, ef fullt tillit er tekið
til þeirrar staðreyndar, að mjólkurframleiðslan jókst um
9.5% 1956—1958 og dilkakjötframleiðslan jókst um 25%
1956—1958.
Eldri Tillögur
grundvöllur: neytenda:
1. Kjarnfóður 14514 11952
2. Tilbúinn áburður 9055 12668
3. Viðhald fasteigna 2530 2488
4. Viðhald girðinga 1553 1524
5. Kostnaður við vélar 6842 9262
6. Flutningskostnaður 5612 5524
7. Vextir 8188 11079
8. Annar rekstrarkostn. 3590 4000
9. Vinna •— Þar af: 77008 77495
Aðkeypt vinna (13389) (11383)
Tekjur bóndans: (63618) (69324)
Atvinnutekjur af öðru
en landbúnaði: (0) -f- (3212)
Alls gjöld: 128.892 135.992
TEKJUR:
Eldri Tillögur
Miðað við eftirfarandi grundvöllur: neytenda:
bústærð: kr. kr.
Kýr og kefldar kvígur 6.5 6.7
Aðrir nautgripir 2.3 2.4
100.0 122.0
Gemlingar, hrútar og sauðir 20.0 24.0
Alþýðublaðið — 26. sept. 1959 §