Alþýðublaðið - 29.11.1934, Síða 1

Auglýsingar
í AlþýðnblaðiHi
fara víðast og eru
bezt lesnar.
RlfSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XV ÁRGANGUR
FIMTUDAGINN 29. NÓV. 1934.
342. TÖLUBLAÐ
Nftt útvarpsráð
verlur koslð f þiaglok.
Alpingð kýsprfá mesan, útvarpsDotendnr prjð,
em kemsimmálaráðheira sklpair formann át-
varpsráðs.
FRUMVARPIÐ um nýja skip-
un útvarpsmála og stjórn
útvarpsins, sem allsherjarnefnd
neðri deildar flutti, var afgreitt
sem Jög frá aiþingi í gær.
Samkvæmt pvi er nú glöggari
verkaskifting milli útvurpsráðs
og útvarpsstjóra en áður var,
og skal útvarpsráð samkvæmí
lögunum kosið af alpingi hlut-
faliskosningu (prir menn) og af
útvarpsnotendum hlutfallskosn-
ingu (prírjmenn), en kenslu-
málaráðuneytið skipar formann
útvarpsráðsins.
Verkssvið útvarpsstjóm er ó-
breytt fná því, sem það var á-
kveðið í eldri lögum, en ákvæðin
um verkaskiftingiu milli útvarps-
ráðs og útvarpsstjóra eru ótvi-
ræð. Otvarpsráð hefir yfirstjórn
dagskrár og setur reglur um
gæzlu löigboðins hlutleysis stofn-
unarinnar.
Otvarpsstjóri, befir yfirumsjón
mieð daglegum íréttafiutningi og
undirbúningi dagskrár undir yfir-
stjórn útvarpsráðs. Að öðru leyti
stendur útvarpsstjóri beint undir
ráðberra og er falin umsjá með'
öllum rekstri útvarpsins, skrif-
stofuhaidi 'Og daglegri umsjá.
Otvarpsráð skipa sjö menn.
Skulu þrtr þeirra og þrír til vara!
kosinir hlutfallskosininigu á alþingi
til fjö'gurra ára í senn og þrír
til vara sömuieiðis kosnir hiut-
fallskosningu meðal al'lra þeirra,
sem útvarpsnotendur tieljast og
greitt hafa lögmælt gjöld sam-
kvæmt lögum þessum.
Þegar eftir að kosning í út-
varpsráð hefir farið fram á ai-
þiingi, feiúr ráðuneytið skrifstofu
Ríkisútvarpsins að annast. um, að
fram farfi kosning af hálfu út-
varpsinotenda. Hieimilt er félög-
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
| Neðanmálsgreinin
í dag:
RAGNAR E. KVARAN
Ragnar E. Kvaran, skrifstofu-
stjóri hjá skipulagsinefnd at-
vinnumála, ritar í blaðið í dag
um ríkisrekstur og. þjóðnýtiingu.
Hann skrifar um muininin á þessiu
tveninu og hve erfitt gamgi áð
kioma fólki í skiining rnn hanin.
Erun fremur fjallar gnein hans
um það, hvernig neka eigi ríkis-
stofnanir. Fyrri hluti greinarinn-
ar birti.st í dag, en sá síðart á
niorgun.
nm útvarpsnotenda og leinstökum
útvarpsnotendum að bera fram
kjöriista. Skulu á hverjum lista
vera nöfn sex mamna þeirra, er
kjörgengir .eru, og fylgi hverjum
iista meðmæii að minsta kosti
200 útvarpsnotenda. Kjörgengur
er hver, sá útvarpsnotandi, siem
greitt hefir lögmæit gjöld sam-
kvæmt iöigum þessum er ekki fast
ráðinn starfsmaður Ríkisútvarps-
iins og er búsiettur í Reykjavík
eða svo náiægt Reykjavík, að
hann geti tekið þátt í störfum
útvarpsráðs.
Kienslumálaráðherfa ákveðúr
i reglugerð nánar um . tilhögun
kosningarinnar iog taliningu at-
kvæða, ©nda sé fulltrúum útvarps
notenda trygður réttur til eftir-
iits með kosningunni.
Kosining þessari skal vera iokið
þegar þrír mánuðir eru iiðnir frá
því er kosning fer frarri í útvarps-
ráð á alþingi, og tekur þá hið ný-
kjörna útvarpsráð við störfum.
Kenslumálaráðherra skipar
sjöunda mann í útvarpsráð, og
er hainn forunaður þess. Útvarps-
ráð velur sér ritara úr sínunr
hópi.
Nú koma ekki fram við kosn-
ingu í útvarpsráð af hálfu út-
varpsinotenda neinir kjörlistar, og
ferist kosning þá fyrir. Skipar þá
kanslumálaráðherra þrjá mieinn í
útvarpsráð af hálfu útvarpsnot-
enda til næstu fjögurfa ára.
Útvarpsráð tekur ákvarðanir urn
það, hversu dagskrá skuli hagað í
höfuðefnum, og leggur fuilnaðar-
samþykki á dagskrá áður en hún
fcemur til framkvæmda. Það sétur
reglur um fréttafiutning útvarps-
ins og aðrar þær reglur, er þurfa.
þykir tii gæziu, að við útvarpið
rfki skoðanafrielsi og fylsta ó-
hiutdrægni gagnvart öllum flokk-
um og stefnumi í aimennum mái-
um, atvinnustofnunum, félögum
og einstökum mönmum.
Kens lumáiaráðherra setur mieð
reglugerð nánari ákvæði um störf
útvarpsráðs, svo og um þóknim
fyrjr störfin.
Útvarpsstjóri á sæti á fund-
um útvarpsráðs, og hefir þar mái-
fnelsi oig tiliögurétt, en ekki at-
kvæðisrétt, Hann getur skotið á-
kvörðunum útvarpsráðs, þeim er
mjöig varða fjárhag stofnunarinn-
ar, undjr ir-kurö ráðuneytisins.
Útvarpsstjóri ainnast undirbúnr
ing dagskrár og hefir með höind-
um dagiqga umsjón með fram-
kvæmd dagskrár og gæzlu þess,
að settum reglum um fréttaílutn-
iing útvarpsins sé fylgt.
í kirkjum, ieikhúsum og sa:m-
komuhúsum, skóium, veitingasöl-
um og hvarvetna þar, sem al-
mennar skemtanir eru haldnar
eða mannfundir, þar sem um-
ræður fara fram, skal útvairpínu
heimilt, án lendurgjaids eða nokk-
urr,a kvaða að leggja um húsið'
nauðsyn I egar leiðslur fyrir út-
varp og koma þar fyrir útvarps-
tækjum, húseigendum að skað-
lausu.
Kosning þriggja manna útvarps
ráðis fer fram, í þinglok og skulu
útvarpsnotendur kjósa sina þrjá,
fulltrúa í síðasta lagi áður en
þríjr mánuðir eru liðnir frá því.
Norsku verk-
Sýðsfélðnln
fylija sér um stefnu
Alþýðufiokksins.
OSCAR TORP
forseti Alþýðuflokksins.
OSLO í gærkveldi. (FB.)
AÞINGI verklýðsfélaganna
hafir í dag verið rætt mn
afstöðu iands’samhandsiins í diei.1-
unni um reglur fyrir atkvæða-
grieiðsiur í vinnudeilum. Nokkur
félög hafa borið fram tillögu um.
vantraust á forseta sambandsins,
Halvard Olsen, og stjóm þess,
fyrir afstöðu í þessu máli, sem
hiefir bnotið í hága við afstöðu
Alþýðufiokksins í því. 1
Er búist við, að Halvard Olsen
láti af forsetastörfum. Sem lík-
iegir eftirfnienn hans eru niefndir
Sverne Stöstad stórþingsmaður,
Haldan Jömson eða Martin, Train-
mæl, ritstjóri við Arbeiderhladet,
biað Alþýðufiokksins í Oslo.
Eldur i vélbát
i Vestmannaejriom.
Um daginn var kveikt í vél-
bátnum Loka í Slippnum, í Viest-
mamnaeyjum. Við hlið þiessa báts
stóð vélbáturinn Gunnar Há-
mu da son, og var talið. að kve kt
hefði verið í Loka til þess að
Gunnar Hámundarson brynmi. E:g-
andi Gunnars Hámundarsomar
var tekinin fastur og sati í gæzlu-
yarðhaldi í 5 vikur.
í morgun kl. um 6 varð vart
við eld i Gunnari Hámundarsyná
oig tókst að slökkva hann mjög
fljótt.
Orðseidino
frá AlpýðuMsiReykja-
vikur h.f.
Þeir hluthafar, sem eru ekki
búnir að greiða hlutafé sitt,
eru hér með vinsamlegast beðn-
ir að láta þetta ekki diagast
lengur.
Fyrst um sinn verður tekið á
móti innborgunum í skrifstofu
Alþýðuhússins IÐNÓ, virka
daga kl. 4—6 síðd., ellegar á
hverjum þeim tíma öðrum, sem
um semst og bezt kynni að
henta.
Reykjavík 20. nóv. 1935.
Stjórnin.
Bretar óttast Jýzka flnprás.
Winston Chnrehlll heimtar stórkost-
lega ankning brezka flugvélaflotans.
EINKASKEYTI TIL ALÞÝÐUBL KAUPMANNAHÖFN í morgun.
| ^ANDVARNARMÁL Rreta voru rædd i neðri
málstofu enska pmgsins seinnipartmn í gær.
Hinn þekti ílialdsmaður Winston Churchill hélt við
það tækifæri ræðu, sem hefir vakið geysilega eft-
irtekt um allan heim. Hann sagði í þeirri ræðu
meðal annars: „Verksmiðj urna’ í Þýzkalandi vinna
eins og ófriður væri þegar skollinn á“.
S - - 1
Landvarnir Breta eru
ófullnægjandi.
Churchill gerði jafnframt breyt-
inigartillögur við orðalag þinigs-
ályktunariimar um ávarp kon-
ungsins, sieim iieggja áherzlu á
það, að landvarnir Bretiæids,
leinkum fiugvélaflotinn væri ekki
lengur fullnægjandi til þess að
tryggja bnezkum þiegnum fráð,
öryggi og fnelsi.
Churchill sagði síðar í ræöu
sinni mieðai annars:
„Ég álít ekki að ófriður sé
óhjákvæmilegur né heldur að
hættan á ófriði sé yfirvofandi. En
hefjist Bnetland iekki þegar í stað
handia til þess að tryggja ör-
yggi sitt, þá verður það heldur
ekki síðar fært um að tryggja
það.“
Þýzkaland er að vígbú-
ast, þrátt fyrir friðar-
samningana,
Chufchill sagði enin fremur, að
sú nýja og þýðingarmikla stað
reynd, sem allar Evrópuþjóðir
yrðu að taka með í neikninginn;
væri sú, að Þýzkaland væri að
vígbúast á ný, þrátt fyrir á-
kvæði friðansamniinganna, og að
það iegði sérstaka áherzlu á að
koma sér upp öflugum flugvéla-
flota. Hann sagði, að Þýzkaland
myndi, ef Bretland sæi ekki að
sér, árjð 1936 verða búið að koma
sér upp öflugrf flugvélaflota en
það, og árið 1937 myndi hann
vera orðinn helmingi stærri en
flugvéiafloti Breta.
Churchill brá upp hræðilegri1
mynd af þeim verkunum, sem
flugvéiaái'ás á London myndi
hafa oig taldi, að 30—40 þúsundir
manna myndu bíða bana eða lim-
lestast. Hann sagði, að Bretland
yrði í næstu tiu ár, til þess að
afstýra þessari hættu, hvað sem
það kostaði að halda uppi loft-
flugvélafliota, sem væri töluvert
stærri en flugvélafioti Þýzkalands.
Akvörðun örfárra manna
nægir til að hleypa
stríðinu af stað.
„Það er engin ástæða til þess
að álíta að Þýzkaland ætli sér
að ráðiast á Bretland. Þýzka þjóð-
in ber vinarhug til brezku þjóð-
aiinnar, en ákvörðun, sem tekin
er af örfáum mönnum, nægir til
þ'ess, að árásarstyrjöld verðj
hafin, og ef Bretland kemst í
nokkra hættu, þá er öii Evrópa
einnig í hættu.“
Churchiii sagði ,að þessi hætta
gæti skapast á örstuttum tíma,
ef ekki yrði að gert þegar í ístað.
„Það verður að gera enda á
þeirri leynd, sem rfkir um víg-
Fiandin boðar viðrelsnaráætlnn
að dæmi Ban daríkj astj ómar.
Hami ætlar að vernda atiðinn, ekki að
skifta honum.
r LONDON í gærkveldi. (FÚ.)
IGÆRKVELDI flutti FJandin
útvarpsræðu til þess að skýra
stefnu stjómaiinnar. I dag hafa
frönsku blöðin svo að segja ein-
róma failist á þessa ræðu.
Flandin sagði, að franska
stjórnin hefði í hyggju að fara
að starfa eftir viðreisnaráætl un
á svipaðam hátt og gert værf í
Bandartkjunum. i þ'essarf áætlun
væri fengist við það1, að vernda
þann auð, sem eftir væri, en ekki
hitt, að skifta honum eða dreifa.
Áætlunin mun eir.inig leggja á-
herzlu á það, að samræma fram-
leiðslu og neyzlu. Enn fremur
sagði hann, að stjómin væri að
undirbúa áætlun um ýmsar frarn-
kvæmdir í nýiendunumi, og
mundu þær verða innan skamms.
Loks sagði forsætisráðherra,
að stjórnin værf hlynt auknu
verzlunarfrelsi, og mundi reyna
FLANDIN
forsætisráðherra Frakka.
að endurlífga alþjóðaviðskifti
nneð því að setja fram kerfi um
gagnkvæmar sérleyfisveitingar.
STANLEY BALDWIN
'41 . ! í ' l ]
búnað Þýzkalands. Það er vitan-
legt ,að það byggir heraaðarfiug-
vélar, þrátt fyiir ákvæði Versala-
friðansamninganna. Auk þess er
hægt að nota farþegaflugvélamar
þýzku í hernaðaraugnamiði, en
það er aftur á móti ekki hægt
nieð þær brezku. Það væri ó-
hyggilegt, að gera . of lítið úr
þeim hergögnum, sem eins mikii
hemaðarþjóð og Þjóðverjar eru á
yfir að ráða.“
Ræðu Churchills var tekið með
dynjandi lófaklappl.
STAMPEN.
Þýzkaland á að ganga
í Þjóðabandalagið aftur,
segir Baldwin.
LONDON í gærkveldi. (FB.)
Stanley Baldwin, sem svaraði
ræðu Churchills í umræðumum
um landvarnarmál Breta fyrir
stjórnarinnar hönd, gizkaði á, að
Þjóðverjar befðu aðiikindum 600
—1000 flugvélar, en hann taidi
enga yfirvofandi hættu á ferð-
um. Jafnvei þótt eitthvað óvænt
gerðist mundi ríkisstjórnin ekki
verða óundirbúitn.
Baldwin hvatti þýzku rikis-
stjómina til þess að taka þegar
til athugunar að Þýzkaland gengi
í Þjóðabandalagið á ný. '
r
Lansbury ásakar hrezku
stjórnina fyrir stríðs-
undirbúning.
LONDON í morgun. (FÚ.)
1 umræðunum um aukningu
brezka loftflotans í neðra deild
brezka þingsins í gær, hélt Lloyd
George ræðu, þegar Mr. Baldwin
hafði lokið máli sínu.
Hann deildi á þjóðiraar fyrir
að hafa ekki getað afstýrt því,
að friðarmálin lentu í því öng-
þveiti, sem raun væri nú á.
Sir John Simon talaði af hálfu
stjórnarinnar og sagði, að ef til
striðs kæmi, væru Bretar reiðu-
búnir hvenær sem væri, Hann
sagði, að mikið hefði orðið á-
gengt með vísindalegar rannsókm-
ir mn varnir gegn loftárásum, en
stjórnin stendur fyrir þeim ranm-
sóknum.
George Lansbury talaði einnig.
Hanh sagði, að jafnaðarmanma-
flokkurinm vildi ógjaraa gera frið-
armálin að flokksmálum, en þrátt
fyrir það yrði hann fyrir hönd
flokks síns að víta mjög harðlega
þann undirbúnimg ur.dir stríð, sem
stjórnin léti nú fara fram ijóst
og ieynt
\