Alþýðublaðið - 09.10.1959, Blaðsíða 4

( Útgefandl: Alþýðuflokicunnn. — Framkvæmdastjon. mguuui Krtstjánaaoa.
— Ritstjórar: Benedikt Gröndal, Gísli J. Ástþórsson og Helgi Sæmundsson
(4b ). — Fulltrúi ritstjómar: Sigvaldi Hjálmarsson. — Fréttastjóri: Björfi-
Tln Guðmundsson. — Simar: 14 900 — 14 901 — 14 902 — 14 903. Auglýa-
tngasiml 14 906 Aðsetur: Alþýðuhúsið. — Prentsmiðia Alþýðublaðalna.
Hverfisgata 8—10.
j Heppileg málamiðlun
TÍMINN ræðir mikið verðlagningarmál land-
búnaðarafurðanna þessa dagana til að reyna að
telja bændum og öðrum þjóðfélagsþegnum trú um
nauðsyn þess að sleppa dýrtíðinni og verðbólg-
unni lausri. En Framsóknarmönnum virðist ekki
koma til hugar nein önnur kjarabót bændum til
handa en verðhækkun. Til dæmis hefur ekki
heyrzt á það minnzt 1 Tímanum að lækka beri
milliliðakostnaðinn við dreifingu og söliu land-
búnaðarafurðanna. Og reiknimeistararnir hjá
Stéttasambandi bænda fást við allt önnur dæmi
en það. Milliliðakostnaðurinn er ekki nefndur á
nafn í þessu sambandi. Þó er Tíminn stundum að
halda því fram, að hann þurfi að lækka á öðrum
sviðum. En landbúnaðarafurðirnar eru víða fjarri
þeim umræðum.
Alþýðublaðið vill hér með skora á þá aðila,
sem beita sér mest fyrir verðhækkun landbúnað-
j arafurðanna til að skila einhverri skrifstofu-
vinnu í þágu bændastéttarinnar, að reikna út
j milliliðakostnað þann, sem leggst á landbún-
i aðarafurðirnar, gera grein fyrir, hver hann er
I hér og í nágrannalöndunum, útskýra, hvað valdi
j muninum, og segja til um, hverjir fleyta rjém-
ann af þessu trogi. Lækkun milliliðagróðans er
j að sjálfsögðu sameiginlegt áhugamál framleið-
j enda og neytenda. Sú verðlækkvm, sem fengist
með minnkuðum milliliðagróða, gæti komið
j báðum að gagni. Neytendur þyrftu þá minna að
borga fyrir vörurnar, en framleiðendur gætu
| þó borið meira úr býtum.
Framsóknarmenn hugsa hins vegar verðlags-
mál landbúnaðarafurðanna eingöngu út frá
hækkunarsjónarmiðinu, þó að framkvæmd þeirr-
ar stefnu þýði verðbólgu og dýrtíð, raski jafn-
vægi allra efnahagsmála okkar og tefli atvinnu-
vegunum og afkomu landsmanna í tvísýnu. Sú
afstaða er þjóðhættuleg. Og Sjálfstæðisflokkur-
inn eltir Framsóknarflokkinn í þessu efni, býður
í kapp við hann til að reyna að fá bændaatkvæð-
in, en Alþýðubandalagið segir já og amen við
öllum kröfum Framsóknarflokksins í von um
stjórnarsamstarf við hann eftir kosningar. Alþýðu-
flokkurinn er hins vegar staðráðinn í að hindra
óheillaþróun verðbólgunnar og dýrtíðarinnar. —
Slíkt er enginn fjandskapur við bændur — þeir
græða áreiðanlega ekki á hruninu fremur en laun
þegarnir. En honum væri kært að leysa deilumál-
ið um verðlag landbúnaðarafurðanna með lækkun
milliliðakostnaðarins. Myndi það ekki heppileg
málamiðlun?
ALÞÝÐU BLAÐIÐ
vantar unglinga til að bera blaðið til áskrifenda
í þessum hverfum:
Lindargötu,
Hverfisgötu.
Talið við afgreiðsluna. — Sími 14-900.
ð fekur vi
i Ceylon!
HlNN NÝI forsætisráðherra
á Ceylon, Dhanayake, fyrrver
andi kommúnisti, trozkyisti og
sósíalisti, knúði ríkisstjórnina
um síðustu helgi, til að taka
upp dauðarefsingu í landinu
og jafnframt að tryggja jafn-
rétti allra kynflokka eyjar-
innar. Hann fer allt aðrar
götur en gert var ráð fyrir í
stefnuskrá flokks hans fyrir
síðustu kosningar og fram-
kvæmir stefnu, sem í algerri
andstöðu er viðskoðanirflokks
manna hans og urðu til þess að
veita honum þingfylgi. Dhan-
ayake er kröftugur maður,
sem ekki hefur verið hrædd-
ur við að skipta um skoðun
um ævina, en hvort honum
tekst að stöðva upplausnina,
sem fylgdi í kjölfar morðsins
á Bandaranaike er annað mál,
og margir eru þeirrar skoðun-
ar, að hann sé allvaltur í sessi.
MóTSETNINGAR milli aðal-
þjóðflokkanna tveggja á Ceyl-
on, singhalesa og tamíla. eru
meiri en milli Hindúa og Mú-
hammeðstrúarmanna, sem
leiddi til skiptingar Indlands
í Indland og Pakistan. Þessar
þjóðir hafa ekki aðeins ólík
trúarbrögð, heldur tala þær
gjörólík tungumál, erfðavenj-
ur þeirra eru alls ósvipaðar og
svo og útlit þeirra.
Singhalesar, sem eru um sex
milljónir, komu frá Norður-
Indlandi fyrir um það bil 2000
árum og eru skyldir Norður-
Indverjum og tala svipað mál
og þeir. Eina séreinkenni
þeirra er, að þeir halda fast
við Búddatrú, enda þótt hún
sé að mestu útdauð á Indlandi.
Hinar tvær milljónir tamíla
eru aftur á móti hindúar og
tala dravidiskt mál eins og
flestir íbúar S'uður-Indlands.
Þeir hafa átt heima á Ceylon
um langan aldur, en sumir eru
tiltölulega nýkomnir frá meg-
inlandinu.
MeÐAN Bretar réðu yfir
Ceylon fór allt fram með friði
og spekt. Kristnir menn voru
fjölmennir í borgunum, bæði
innflytjendur frá Evrópu og
kynblendingar Evrópumanna
og innfæddra. í Colombo, höf-
uðborg Ceylon, eru margar
kirkjur, en ekki eitt einasta
musteri Búddatrúarmanna.
Tamílar notuðu öll tækifæri
til þess að menntast og komast
áfram, en eftir að Ceylon öðl-
aðist sjálfstæði reyndu sing-
halesar að ná til jafns við þá.
Mikill og ofsalegur áróður
hófst fyrir því, að Ceylon yrði
búddiskt og singhaliskt ríki,
en tamílar veðurkenndur
minnihluti. Bandaranaike og
flokksmenn hans gengu ekki
svo langt í áróðri sínum, en
kosningasigri þeirra fylgdu
fjöldamorð á tamílum, sem
bjuggu í singhalskum héruð-
um. Einnig voru shghalesar
myrtir í tamílahéruðum í
smærri stíl. Bandaranaike
reyndi að miðla málum, en
honum tókst ekki að kveða
niður þá uppvakninga, sem
hann hafði tekið í þjónustu
sína. í augum ofstækismanna
var hann samt sem áður svik-
ari, sem að lokum fékk mak-
leg málagjöld.
A CEYLON YAR aldrei til
neinn öflugur flokkur eins og
indverski kongressflokkurinn,
sem gæti haldið niðri smá-
flokkum. Smáflokkar og sér-
trúarhópar óðu uppi og stjórn-
málamenn voru hentistefnu-
menn, sem höguðu stefnunni
eftir því, hvernig vindur blés.
Margir öflugir róttækir flokk-
ar voru í landinu, sósíalistar,
trozkystar og aðrir marxist-
ískir flokkar, sem höfðu það á
stefnuskrá sinni, að þjóðnýta
allt milli himins og jarðar og
skipuleggja verkalýðinn, en
þeir höfðu ekkert raunhæft
fram að færa eða nokkra mögu
leika á, að gera nokkurn hlut
af viti.
AÐ SKRÝTNA gerðist líka,
að þessir vinstri flokkar studd
ust við hinn singhalska þjóð-
ernisrembing og búddíska
ofsatrúmenn. Þeir kváðust líta
svo á, að nú væri tími til kom-
inn, að meirihlutinn heimtaði
rétt sinn eftir að Bretar hefðu
dregið taum kristinna manna
og tamíla. Vinstri flokkarnir
fóru hér út á braut, sem átti
eftir að fá hroðalega andalykt.
Indlandsstjórn hefur til
þessa ekki skipt sér af innan-
ríkismálum Ceylon, en ef
fjöldamorð og óöld hefst þar
(Framhald á 10. sí3u>
Hannes
ýV Veðurspáin spáir
hraglanda.
ýV Hálfur mánuður til
kosninga.
ýlý Flestir eru þegar
ráfðnir.
W Hrópin síðustu dag-
ana hafa ekkert að
segja.
RÚMUR HÁLFUR MÁNUÐ-
UR er til kosninga. Kosninga-
baráttan fer að harðna ef að
vana lætur. Hún mun ekki
harðna málefnalega, heldur fer
nu að færast í aukana persónu-
legt níð og' stefið: ,,Þú líka, fífl-
ið þitt.“ — Ég vii segja við Al-
þýðuflokksfólk og þá kjósendur,
sem styðja Alþýðuflokkinn við
þessar kosningar: „Yið skulum
ekki breyta út af þeirri stefnu,
sem við liöfum haft. Ekki svara
í sama tón þegar deilt er, ekki
ráðast persónulega á andstæð-
ingana, enda liggur Iausn vanda-
málanna ekki í því.
VANDAMÁLIN eru fyrst og
fremst verðbólgan, sem vofir
yfir og sekellur á, ef breytt er
út af þeirri stefnu, sem reynt
hefur verið að halda síðan um
síðustu áramót,_ og breytingar á
skattakerfinu. Ég sé að andstæð
ingablöðin reyna að kæfa aðal-
atriði þessa máls í persónulegu
moldviðri u mþennan eða hinn,
nafngreinda, sem beri óeðlilega
lága skatta. Þetta er að líkindum
rétt, en lausnin fæst ekki með
þessu.
GALLARNIR liggja í kerfinu
sjálfu. Því þarf að breyta. Það
er enn ekki fyllilega ljóst hvern
ig er hægt að breyta því svo að
leiðrétting fáist og meira rétt-
læti í úthlutun skyldnanna, því-
að enginn flokkur hefur í raun
og veru bent á nákvæma braut,
sem fara skuli. Enda er það
varla von. Hér er um svo fiókið
mál að ræða, að það þarf að
rannsakast niður í kjölinn.
ALÞÝÐUFLOKKURINN fékk
samþykkta tillögu u mnefndar-
skipun til þessa starfs. Nefndin
var skipuð, Framsóknarmaður
var kosinn formaður nefndarinn
ar, en hann hefur farið sér hægt
og ekki kvatt til funda. Þannig
var eyðilagt mál Alþýðuflokks-
ins í framkvæmd, því miður.
Hvernig á maður þá að taka al-
varlega kosningaskrif Tímans
um þetta nú? Og það skiptir
ekki neinu máli þó að blaðið
birti kafla úr skattskránni.
Menn geta ekki stuðst við ann-
að en staðreyndirnar.
ÞAÐ ER MÍN TRÚ, að yfir-
leitt hafi kjósendur ráðið við
sig hvernig þeir eigi að verja
atkvæði sínu hálfum mánuðl
fyrir kosningar, eða jafnvel
fyrr. Þess vegna séu hrópin síð •
ustu dagana heldur tilgangslítil
enda eru þau venjulega sprott-
in af reiði, ótta eða öðru verra.
Það er viturlegt af kjósanda að
hafa kynnt sér afstöðuna tii mál-
anna áður en hrópin bðH.Ía. Það
eru meiri líkur fyrir því, að
honum hafi tekizt að velja rétta
stefnu.
STEFNA ALÞÝÐUFLOKKS-
INS er augljós. Hann vill ekki
víxlhækkanir. Hann vill halda
þeirri stefnu um sinn, sem farið
hefur verið eftir á þessu ári og
sýnt liefur góðan árangur' eins
og Garðar Jónsson og Jóhanna
Egilsdóttir lýstu hér í blaðinu.
Til viðbótar má benda á það, að
innlög í bankana hafa stóraukizt
frá því í fyrra og hafa ekki verið
eins mikil og þau hafa verið síð
ustu mánuðina.
TÍMINN SEGIR, að verzlun
hafi eitthvað dregizt saman.
Hvers vegna? Ef svo er, þá staf-
ar það meðal annars af því að
fólk sparar meira, leggur féð
, fyrir, hefur aukizt að trú á verð-
gildi peninganna. Það ber allt
að s ama brunni. Fólk hefur
meira traust á peningunum en
það hafði áður. Smáframleið-
andi nauðsynjavöru sagði við
mig í gær: „Það er allt annað að
skipuleggja atvinnurekstur sinn
nú en var áður. Nú er friður.
Áður gat maður aldrei gert nein
ar áætlanir, því að víxlhækkan-
irnar ruddu öllum plönum um
koll.“ — Ætli þetta sé ekki
mergurinn málsins?
Hannes á horninu. i
4 9. okt. 1959 — Alþýðublaðið