Alþýðublaðið - 21.10.1959, Síða 10

MINNINGARORÐ:
DR. BJÖRN SIGURÐSSON,
forstjóri Tilraunastöðvar Há-
skólans í meinafræði á Keld-
um, andaðist í Landsspítalan-
um föstudaginn 16. þ. m. Sjúlt-
dómsins, sem leiddi hann til
bana, hafði hann kennt í eitt
ár. Á fyrrihluta þessa árs var
hann frá starfi um tíma í sam-
bandi við uppskurð, en tók til
starfa að nýju strax eftir að
hann gat farið að hafa fótavist
og hélt því áfram þar til rúm-
um mánuði áður en hann lézt.
Méð Birni er horfinn frá
okkur einn fremsti vísindamað-
ur íslenzku þjóðarinnar og einn
ágætasti forvígismaður lækna-
stéttarinnar. Sæti hans stendur
autt og mun reynast erfitt að
skipa það.
Dr. Björn var fæddur á
Veðramóti í Skagafirði 3. marz
1913. Foreldrar hans voru þau
Sigurður Björnsson bóndi og
hreppsstjóri á Veðramóti, síð-
ar framfærslufulltrúi í Reykja-
vík, og kona hans Sigurbjörg
Guðmundsdóttir frá Holti í
Svínadal.
Hann lauk stúdentsprófi við
Menntaskólann í Reykjavík
vorið 1932 og hóf síðan nám
við Læknadeild Háskóla ís-
lands og lauk því vorið 1937
eftir fimm ára nám. Fyrsta ár-
ið eftir kandidatspróf starfaði
hann við Sjúkrahús Hvítabands
ins og sem aðstoðarmaður á
Rannsóknarstofu Háskólans. —
Allt frá því Björn hóf nám í
læknisfræði mun hugur hans
hafa stefnt að vísindastörfum.
Sumarið 1938 sigldi hann til
Kaupmannahafnar og hóf nám
við Carlsbergsfondets biolog-
iske Institut jafnframt því sem
hann vann þar að rannsófcsar-
störfum. Til þess naut hann
styrks frá Generalkonsul E.
Carlsen og hust.rus Mindelegat
og síðar frá Landsforeningen til
Kræftens bekæmpelse. Við fyrr
nefnda stofnun starfaði hann í
tvö ár og síðan þrjá mánuði
við Statens Seruminstitut. Að
því loknu hvarf hann heim til
íslands aftur og starfaði við
R^nnsók.narstofu Iláskóiþns,
sem aðstoðarlæknir í tæpt ár.
Frá ágúst 1941 til júlí 1943
lagði hann stund á rannsókn-
arstörf aðallega varðandi virus-
sjúkdóma við „The Rockefell-
er Institute for Medical Rese-
arch“ í Princeton í Bandaríkj-
unum og naut til þess styrks
frá Rockefeller Foundation. —
1943 hvarf hann að nýju heim
til íslands og starfaði sem að-
stoðarlæknir við Rannsóknar-
stofu Háskólans þar til hann
var skipaður forstöðumaður
Tilraunastöðvar Háskólans í
meinafræði á Keldum 1. janúar
1946, og gegndi hann því starfi
upp frá því, Jafnframt starfinu
sem forstöðumaður á Keldum
átti hann sæti í Rannsóknar-
ráði ríkisins-og var formaður
þess frá 1954. Þá átti hann sæti
í Læknadeild og hélt síðari ár-
in fyrirlestra fyrir læknastúd-
enta. 1955 varði hann doktors-
Ijgitgerð við Kaupmannahafnar-
háskóla, en efni þeirrar ritgerð-
ar byggðist á rannsóknum, er
hann hafði unnið að á Keldum.
Dr. Björn var óvenjulega
heilsteyptur persónuleiki. —
Hann var mjög hugkvæmur,
en jafnframt hagsýnn í starfi.
Hann bjó yfir óvenjulegum
hæfileikum sem vísindamaður ;að ávöxtur þeirra gæti tryggí
og vann sleituluast að vísinda- afkomu þjóðarinnar. Þetta
legum rannsóknum, en stjórn- mundi kosta mikið átak, en
aði jafnframt stofnun þeirri, hann væri þess fullviss, að það
e rhonum var trúað fyrir, með átak mundi borga sig. Eins og
þeirri festu og nákvæmni en búast mátti við, lét ekki Björn
án allrar smámunasemi, að sitja við orðin tóm, heldur
hann ávann sér virðingu og hafði hann þegar hafizt handa
vináttu allra samstarfsmanna ásamt samstarfsmönnum sínum
sinna. Björn bar mikla virð- í Rannsóknarráði að safna gögn
ingu fyrir starfi sínu en mat um og gera frumdrög að áætl-
það ekki til fjár. Hann var öt- un um stofnun nauðsynlegra
ull starfsmaður og tókst að af- vísindastofnana. Framtíðin
kasta miklu á beim stutta tíma, mun leiða í ljós, hvort Björn
sem hann hafði til umráða. — hefir ekki þarna bent á rétta
Hann notaði hverja stund og braut.
hélt áfram að vinna og stjórna Dr. Björn átti miklu heimil-
stofnun sinni eftir að hann var isláni að fagna. Hann kvænt-
lagztur fárveikur á sjúkrahús, ist Unu Jóhannesdóttur frá
þótt hann gæti þá ekki lengur Hofstöðum í Skagafirði árið
haldið á penna. Um niðurstöð- 1936. Þau áttu þrjú börn og er
ur rannsókna sinna ritaði hann Edda þeirra elzt, gift Leifi
Björnssyni, lækni. Þá er Sig-
urður, sem stundar nám í
fimmta bekk Menntaskólans,
en yngstur er Jóhannes, aðeins
12 ára. Hið fallega heimili
þeirra hjóna hefir jafnan stað-
ið opið vinum þeirra, sem voru
margir, og var það óspart not-
að. Flestum þeirra mun hafa
fundizt óvíða ánægjulegra að
koma.
Hið ótímabæra fráfall dr.
Björns er eitt hið mesta áfall,
sem íslenzka þjóðin hefir orðið
fyrir um langan tíma. Hún
missir þar einn afkastamesta
og ötulasta starfsmann úr hin-
um fámenna hópi vísinda-
manna og einn bezta starfs-
mann á sviði heilbrigðismála.
Það skarð, sem hann skilur eft-
ir gagnvart sínum nánustu,

M iðnæturskemmtuíi úíi á landi
fjölda greina, én flestar þeirra . . . , , .
voru birtar í erlendum vísinda- ættmgjum og vinum, er ekki
tímaritum, sem hafa aðeins ör- æ®*' að y a.
fáa lesendur hérlendis og því Snorri Hallgrímsson.
fáum gefizt tækifæri til þess að _____________________________
fylgjas't með starfi hans.
Áuk rannsóknarstarfanna
voru heilbrigðismál landsins al-
mennt og menntun lækna sér-
staklega hans aðal áhugamál
og lét hann þar drjúgt til sín
taka. Þótt hann kenndi ekki
mikið við Læknadeildina var
starf hans í þágu hennar ómet-
anlegt. Hann flutti með sér
anda umbóta, framsýnis og
raunsæis og átti drjúgan þátt í
að móta starf deildarinnar á
seinni árum. Læknavísindin
voru þó ekki hans einu áhuga-
mál. Hann var einn aðal for-
vígismaður raunvísindaiðkana
í landinu yfirleitt, og í því sam-
bandi má nefna, að hann var
einn aðal hvatamaður þess, að
’Vísindasjóður var stofnaður og
átti sæti í Raunvísindadeild
Vísindasjóðs frá upphafi.
Bjöm var hugsjónamaður,
djarfur í hugsun, en þó raun-
sær. í einhverjum síðustu sam-
ræðum, sem ég átti við hann
um landsins gagn og nauðsynj-
ar, lét hann þau orð falla, að að
vísu væri land okkar fátækt og
ekki hægt að kreista auð úr iðr-
um þess, en hinsvegar ættum
við gildan en lítt notaðan fjár-
sjóð þar sem væri álitlegur
hópur velgefinna karla og
kvenna. Ættum við ekki, sagði
Björn, að reyna að notfæra okk
ur þessar gáfur, gera ávöxt
þeirra að útflutningsvöru og
byggja afkomu okkar og fram-
tíð á þeim í stað þess að byggja
hana á þorskinum. Með þessu
átti Björn við, að við ættum
sjálfir að leggja stund á hag-
kvæm vísindi í það ríkum mæli,
ÞEIR, sem bjuggust við
skjóári lausn á stjórnarvanda-
málinu í Finnlandi eftir að
þingið kæmi saman, ikafa orð-
ið fyrir vonbrigðum. Suksel-
ainen ræddi um það í vor, að
með haustinu yrði hafist
handa um að mynda ríkis-
stjórn á breiðari grundvelli en
ennþá virðist engra breytinga
á ríkjandi ástandi að vænta.
Bændaflokksstjórn Sukselain
en, sem verið hefur við völd
í nær því ár hefur möguleika
á að verða áfram um ófyrir-
sjáanlega framtíð, enda þótt
hún hafi aðeins um það bil
fjórða liluta þingmanna á bak
við sig.
Stjórnin hefu rnýlega lagt
fram fjárlög fyrir árið 1960,
og fer nú fram á, að andstöðu
flokkarnir styðji þau. Stjórn-
arandstaðan er sjálfri sér
sundurþykk og hefur ekki
tekist að koma með neinar
samræmdar tillögur í efna-
hagsmálum, enda þótt ríkis-
stjórnin hafi mjög verið gagn-
rýnd. Jafnaðarmenn hafa
gert það ljóst, að þeir muni j
ekki ræða fjárlögin fyrr en
gengið hefur verið frá nýrri
stójrnarmyndun. — Það eru
mörg vandamál, sem úrlausn-
ar bíða og minnihlutastjórn
getur ekki ráðið við. — Ma
þar nefna atvinnuleýsistrygg-
ingar, lög um sjúkratrygging-
ar, aukin ellilífeyri og eink-
um og sér í Iagi fjárfestingar-
málin.
Marga furðar á afstöðu rík-
isstjórnarinnar til stjórnar-
kreppunnar. Lausnina er
sennilega að finna í þeirri
staðreynd, að Bændaflokkur-
inn er skiptur í tvo hópa, —
annar þeirra vill samstarf við
aðra flokka, liinn ekki. Þá
valda utanríkismál nokkru
um. Sumir halda því fram, að
flokksforustan vilji fyrir alla
muni halda völdum meðan
hægt er. Þessi síðasta skýr-
ing er varla alveg út í hött.
Eitt er víst að mörg aðkall-
andi vandamál verða ekki
leyst nema í andstöðu við
Bændaflokkinn. Sú lausn, sem
Jafnaðarnrenn vilja fara í|
iðnaðarmálum mundi senni-
lega hafa slæm áhrif á fylgi
Bændaflokksins.
í TILEFNI af 10 ára áf-
mæli Þróttar hafa að undan-
förnu verið haldnar miðnæt-
urskemmtanir í Austurbæjar
bíói. Mun nú í ráði, að
skemmtikraftar þeir, sem þar
hafa komið fram, fari út á
landsbyggðina með skemmtun
þessa.
Þarna koma fram fjórar
færeyskar stúlkur ásamt
Simma, sem þekktur er hér
fyrir hálft faðerni að Rasmus,
ó, Rasmus. Yoru þau augsýni
lega mjög ósviðsvön, en á-
kaflega elskuleg og rauluðu
skemmtilega, hefði þó verið
meira gaman að heyra fieiri
færeysk lög, því að nóg er af
amerísku slögurunum hér
■heima. Lítil norsk stúlka
sýndi írábæra fimi í akroba-
tik og hún söng einnig. Tólf
ára stúlka lék á trompet af
miklum móði (alveg var það
óskiljanlegt af hverju hún
kynníi lögin á ensku, sem auð
heyrilega var henni ótöm,
fremur en á sínu móðurmáli).
Nilli rokkari lét ekki sitt eftir
liggja og loks söng kynnirinn,
Haukur Morthens og fegurð-
ardrottningin Sigríður Geirs-
dóttir, sem hefur meiri
og fallegi rödd en flestar þær,
sem fengizt hafa hér við dæg
urlagasöng, og fögui' var hún
á að líta eins og búast mátti
við.
Fimm í fullu fjöri léku
undir þessu öllu saman. Var
ekkert sérstakt um leik þeirra
að segja, en þeir voru allan
inn, að ómögulegt væri
tímann svo súldarlegir á svip-
að segja að þeir bæru hið
„fulla fjör“ utan á sér.
Fregn til Alþýðublaðsins.
Höfnum í gær.
VERIÐ er að stækka frysti-
húsið hér talsvert. Gengur verk
ið vel og er nýbyggingin komin
upp undir jáirn. Mikið er þó
ógert innanhúss. Verður þarna
fyrst og fremst um að ræða auk
ið móttökupláss.
Enn er verið að vinna við
hafnarframkvæmdir, en bryggj
an var lengd um 40 rnetra í
sumar. Mun verkinu ljúka á
.nsesta ári, ef fjárfesting fæst.
Hafa þá skilyrði til útgerðar
héðan batnað til rnuna og þess
að vænta að útgerð fai"i vaxandi
hér.
4—5 trillubátar eru gerðir út
héðan og hefur einn þeirra ró-
ið að undanförnu, þrátt fyrir
rysjótt veður. Hefur hann feng-
ið reytingsafla á línu, en ekkert
á. færi. — V.M.
KOSNINGASKRIFSTOFA Alþýðuflokksins í Reykjavík
er í Alþýðuhúsinu, opin kl. 9—7 og 8—10 hvern virkan dag,
símar 15020 og 16724. Alþýðuflokksmenn eru beðnir að líta
inn og veita allar þær upplýsingar sem að gagni mega koma.
Einkum er áríðandi að láta vita af þeim, sem f jarverandi verða
á kjördag, hvort heldur þeir eru úti á landi eða erlendis. —
Kosningasjóðurinn hefur aðsetur sitt á flokksskrifstofunni og
er þar veitt viðtöku framlögum í hann. — utankjörstaðat-
kvæðagreiðsla stendur nú ypfir og eru allir Alþýðuflokksmenn
minntir á að kjósa, sem búast við að vera fjarverandi á kjör-
dag. Þéir sem þurfa á fyrirgreiðslu að halda í þessu sambnndi
eru beðnir að liafa tal af stafsmönnum flokksskrifstofunnar.
Kosið er daglega { nýja Fiskifélagshúsinu við Skúlagötu
kl. 10—12, 2—6 og 8—10. Á sunnudögum er opið þar 2—6 og
8—10.
Þeir sem vilja vinna fyrir Alþýðuflokkinn á
kjördag, láti vinsamlegast skrá sig. Sxmi
150 20 og 167 24.
10 21. okt. 1959 — Alþýðublaðið